Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avstriya musiqisi — Avstriyalı bəstəkar və müğənnilərin Avstriya mədəniyyətinə, eləcə də dünya mədəniyyətinə bəxş etdikləri ən yaxşı musiqi nümunələri.
Klassik musiqi
Klassik musiqi əsri olan XVIII əsrdə Avropa klassik musiqisi dominantlıq edirdi. Bu zaman Vyana musiqi innovasiyaları üçün xüsusi bir vacib məkan idi. Klassik musiqi müasir dövrdə də Avstriyada öz aktuallığını saxlayır. Bu ölkədə çoxlu sayda məşhur avstriyalı bəstəkarlar var. Onlardan ən məşhurları bunlardır:
Musiqi mərkəzi Vyana
Avstriyanın paytaxtı Vyana musiqi innovasiyalarının əsas mərkəzi hesab olunur. XVIII-XIX əsr bəstəkarları habsburqların himəyadarlığı altında şəhərə gəlir və Vyananı Avropa klassik musiqinin mərkəzinə çevirirdilər. Volfqanq Amadey Motsart, Lüdviq van Bethoven, İohann Ştrauss şəhərlə sıx bağlı olan əsas bəstəkarlardır. Barokko epoxasında slavyan, macar xalq musiqisi formaları Avstriya musiqisinə təsir etmişdir. Vyananın mədəni mərkəz statusunun formalaşması XVI əsrin əvvəlində başlamış və lütnada daxil olmaqla musiqi alətlərinin ətrafında cəmlənmişdir.
Birinci Vyana məktəbi
XVIII əsrin ortalarında gərgin emosiyalı, əzəmətli barokko musiqisi öz əhəmiyyətini tədricən itirməyə başladığı dövrdə daha dürüst, tarazlaşdırılmış musiqi formalarına meyl yaranır ki, bu da yeni, klassisizm cərəyanının bərqərar olmasına gətirib çıxarır.
Həmin dövrdə Avropanın "musiqi paytaxtı" sayılan Vyananın zəngin bədii ənənələrindən bəhrələnmiş Yozef Haydn, Volfqanq Amadey Motsart və Bethoven yaradıcılığı klassisizm üslubunun ən parlaq təzahürüdür. Bu üç dahi sənətkar musiqi tarixinə Vyana klassikləri adı ilə daxil olmuşlar. Vyana klassik məktəbini təmsil edən bu bəstəkarların hər biri özünəməxsus obrazlar aləmi və fərdi dəst-xətti ilə seçilir. Bu üç əsas bəstəkar musiqidə aşağıdakı yenilikləri etmişdir:
- Lüdviq van Bethovenin simfonik nümunələri ilə;
- Volfqanq Amadey Motsart melodiya və forma arasında balans ilə;
- Yozef Haydn simli kvartetin inkişafı və sonatalar ilə.
Vyana klassiklərinin bədii nailiyyətləri musiqi sənətinin inkişafında çox yüksək, tarixi əhəmiyyətə malikdir. Belə ki, Avropa musiqisinin ən nəhəng janrı simfoniya, eləcə də onun "yaxın qohumlar"ı hesab edilən sonata və məhz bu bəstəkarların yaradıcılığında klassik səviyyəyə çatdırılmışdır. Avropa musiqisinin yaraşığı və fəxri olan simfonik orkestr də bu üçlüyün əsərlərində formalaşmışdır.
İkinci Vyana məktəbi
Yeni Vyana məktəbi (alm. Zweite Wiener Schule, Neue Wiener Schule, Junge Wiener Schule, ing. Second Viennese School) adlanan bu məktəb estetik prinsipləri XX əsrin ilk otuz ilində Vyanada Arnold Şönberqin aktiv yaradıcı və pedaqoji təşkilatçılıq fəaliyyəti və tələbələri ilə birlikdə yaratdığı, dünya musiqişünaslığı diskursunda adını almış bəstəkarlıq məktəbidir.
Arnold Şönberqin özündən əlavə İkinci Vyana məktəbinə Anton Vebern, Alban Berq kimi bəstəkarlar həmçinin Hans Eysler, Viktor Uilman, Henrik Yaloveç, Eqon Velles, Teodor Adorno, Hans Erik Apostel, Rene Leyboviç və başqaları aid edilir.
Vyana filarmonik orkestri
6 yanvar 1870-ci ildə açılan Vyana filarmonik orkestri dünyadakı üç ən yaxşı konsert zalından biri hesab olunur. 1939-cu ildən Qızıl zaldan auditoriyası dünyanın 44 ölkəsindən bir milyard dinləyici toplayan məşhur "Vyana filarmonik orkestrinın yeni il konserti" yayımlanır. Dünyanın ən yaxşı orkestrlərindən biri hesab olunan Vyana filarmonik orkestrinın üzvləri Vyana dövlət operasının ifaçıları arasından secilir.
Vyana filarmonik orkestrinın tarixi 1842-ci il Otto Nikolayın Filarmoniya Akademiyasını yaratdığı tarixdən başlayır. Bu orkestr bütün qərarları demokratik səsvermə yolu ilə verirdi və bu qayda bu günüdək saxlanılır.
Vyana dövlət operası
Alman dilində "Staatsoper" adlandırılan Vyana Dövlət Operası dünyanın ən vacib opera kompaniyalarından biri hesab edilir.
Vyana oğlanlar xoru
Wiener Sängerknaben dünyadaki oğlan uşaqlarından təşkil olunmuş ən məşhur xorlardan biridir. Çox yüksək vokal standartları ilə məşhur olan xor musiqiçilər həmçinin Volfqanq Amadey Motsart, Antonio Kaldara, Antonio Salyeri, Anton Bruknerlə əməkdaşlıq etmişdir. Xor I Maksimilian Habsburqun 7 iyul 1498-ci il məktubu ilə təsdiq edilmişdir.
Augarten sarayı məşqlər üçün məkan və xor üzvləri üçün məktəb-internat rolunu oynayır.
Xalq musiqisi
Schrammelmusik
Müasir Avstriya xalq musiqisinin ən populyar formalarından biri akkordeon və ikili-boğazlı gitarada ifa edilən Vyana Schrammelmusikidir. Müasir ifaçılar Roland Noyvirt, Karl Xodin və Edi Rayzeri əlavə edirlər.
Yodle
Yodle Alpda yaradılan boğaz oxuma növlərindən biridir. Avstriyada onu juchazn adlandırırdılar. Dağlar rasında əlaqə üçün istifadə edilən leksik olmayan hecalar və qışqırıqlardan təşkil olunur.
Avstriya milli rəqsləri
Avstriya xalq rəqsləri tez-tez Schuhplattler, Landler, polka və valsla assosiasiya olunur. Lakin Zviefacher, Kontratanze və Sprachinseltaze kimi başqa rəqslərdə mövcuddur.
Lendler
Landler yaranma mənbəyi dəqiq məlum olmayan alman avstriya əsilli rəqsdir. Uzun müddət ərzində müxtəlif adlar altında məlum olmuş sonradan Landl ob der Enns adı ilə tanınmış son nəticədə Lendlerə qədər qısaldılmışdır. Rəqs təxminən 1720-ci ildən məşhurlaşmışdır. Rəqs əks cinslərin yaxın təmasını tələb etdiyindən bir necə kilsə təşkilatı tərəfindən şəhvət oyatdığına görə qadağan edilib. Landler əvvəlcə Vyanada sonra Ukraynaya qədər uzaq məsafələrə yayılmışdır. Landler son halda bizim tanıdığımız Valsa cevrilmişdir.
Austropop
DJ Ötzi Amadeus Austrian Music Awardı 2001 və 2002-ci illərdə beynəlxalq aləmdə ən uğurlu Avtriyalı artistlər olduqlarına görə layiq görülmüşdülər. Bitboksinq qrup olan Bauchklang Amadeus mükafatını group pop/rock national kateqoriyasında layiq görülmüşdür. Falco, Raynxard Fendrix, Andre Heller, Qeorq Dançer və Kristina Ştürmer Amadeus mükafatına artist pop/rock national kateqoriyasında layiq görülüblər.
Austria3 1997-ci ildən 2006-cı ilədək səhnədə olan avsrtriyalı kifayət qədər individual ifaçı-müəlliflər Volfqanq Ambros, Georq Dançer və Raynxard Fendrixdən ibarət üçlü konqlomerat idi.
Alp yeni dalğası
Adı alpunka qədər qısaldıla bilən pan-rokun bu janrı Almaniyanın, İsveçrənin və Avstriyanın alp regionlarında yaranmışdır. Alpunka pank-musiqinin nizamsız, enerjili ritmləri regionun tanındığı akkerdeon əsaslı xalq musiqisi daxildir.
Caz
Joe Zavinul məşhur caz klavişçısı və bəstəkardır. O, caz-fyujin üslubunun yaradıcılarından biridir. Ən məşhur caz-fyujin qruplarından biri "Weather Report" (azərb. hava proqnozu) qrupudur.
Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində
Avstriya 1957-ci ildən etibarən bu müsabiqədə iştirak edir. 1969, 1970, 1973, 1974, 1975, 1998, 2001, 2006, 2008, 2009 və 2010-cu illərdə isə müsabiqədə iştirak etməmişdir.
1966-cı ildə ifa etdiyi "" adlı mahnı ilə ölkə ilk dəfə Avroviziyada qələbə qazanmışdır. Avstriya ikinci dəfə Avroviziya qalibiyyətini 48 ildən sonra – 2014-cü ildə Konçita Vurstun ifa etdiyi "Rise Like a Phoenix" mahnısı ilə əldə etmişdir.
İstinadlar
- Independent Eurovision Song Contest site from Austria 2020-08-25 at the Wayback Machine. eurovision-austria.com
- "Austria wins Eurovision Song Contest". BBC News. 11 May 2014. 18 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 11 May 2014.
Xarici keçidlər
- Music Information Center Austria
- Audio clip: traditional Austrian music. . Accessed November 25, 2010. (fr.)
- Schrammel-Quartett – from the web encyclopedia www.aeiou.at
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avstriya musiqisi Avstriyali bestekar ve mugennilerin Avstriya medeniyyetine elece de dunya medeniyyetine bexs etdikleri en yaxsi musiqi numuneleri Klassik musiqiFrans SubertIohann Straus Klassik musiqi esri olan XVIII esrde Avropa klassik musiqisi dominantliq edirdi Bu zaman Vyana musiqi innovasiyalari ucun xususi bir vacib mekan idi Klassik musiqi muasir dovrde de Avstriyada oz aktualligini saxlayir Bu olkede coxlu sayda meshur avstriyali bestekarlar var Onlardan en meshurlari bunlardir Volfqanq Amadey Motsart Frans Subert Yozef Haydn Ludviq van Bethoven Frits Kreysler Qustav Maler Arnold Sonberq Iohann StrausMusiqi merkezi VyanaAvstriyanin paytaxti Vyana musiqi innovasiyalarinin esas merkezi hesab olunur XVIII XIX esr bestekarlari habsburqlarin himeyadarligi altinda sehere gelir ve Vyanani Avropa klassik musiqinin merkezine cevirirdiler Volfqanq Amadey Motsart Ludviq van Bethoven Iohann Strauss seherle six bagli olan esas bestekarlardir Barokko epoxasinda slavyan macar xalq musiqisi formalari Avstriya musiqisine tesir etmisdir Vyananin medeni merkez statusunun formalasmasi XVI esrin evvelinde baslamis ve lutnada daxil olmaqla musiqi aletlerinin etrafinda cemlenmisdir Birinci Vyana mektebi Esas meqale Vyana klassik mektebi XVIII esrin ortalarinda gergin emosiyali ezemetli barokko musiqisi oz ehemiyyetini tedricen itirmeye basladigi dovrde daha durust tarazlasdirilmis musiqi formalarina meyl yaranir ki bu da yeni klassisizm cereyaninin berqerar olmasina getirib cixarir Hemin dovrde Avropanin musiqi paytaxti sayilan Vyananin zengin bedii enenelerinden behrelenmis Yozef Haydn Volfqanq Amadey Motsart ve Bethoven yaradiciligi klassisizm uslubunun en parlaq tezahurudur Bu uc dahi senetkar musiqi tarixine Vyana klassikleri adi ile daxil olmuslar Vyana klassik mektebini temsil eden bu bestekarlarin her biri ozunemexsus obrazlar alemi ve ferdi dest xetti ile secilir Bu uc esas bestekar musiqide asagidaki yenilikleri etmisdir Ludviq van Bethovenin simfonik numuneleri ile Volfqanq Amadey Motsart melodiya ve forma arasinda balans ile Yozef Haydn simli kvartetin inkisafi ve sonatalar ile Yozef Haydn Volfqanq Amadey Motsart Ludviq van Bethoven Vyana klassiklerinin bedii nailiyyetleri musiqi senetinin inkisafinda cox yuksek tarixi ehemiyyete malikdir Bele ki Avropa musiqisinin en neheng janri simfoniya elece de onun yaxin qohumlar i hesab edilen sonata ve mehz bu bestekarlarin yaradiciliginda klassik seviyyeye catdirilmisdir Avropa musiqisinin yarasigi ve fexri olan simfonik orkestr de bu ucluyun eserlerinde formalasmisdir Ikinci Vyana mektebi Yeni Vyana mektebi alm Zweite Wiener Schule Neue Wiener Schule Junge Wiener Schule ing Second Viennese School adlanan bu mekteb estetik prinsipleri XX esrin ilk otuz ilinde Vyanada Arnold Sonberqin aktiv yaradici ve pedaqoji teskilatciliq fealiyyeti ve telebeleri ile birlikde yaratdigi dunya musiqisunasligi diskursunda adini almis bestekarliq mektebidir Arnold Sonberqin ozunden elave Ikinci Vyana mektebine Anton Vebern Alban Berq kimi bestekarlar hemcinin Hans Eysler Viktor Uilman Henrik Yalovec Eqon Velles Teodor Adorno Hans Erik Apostel Rene Leybovic ve basqalari aid edilir Vyana filarmonik orkestri Qizil zal 6 yanvar 1870 ci ilde acilan Vyana filarmonik orkestri dunyadaki uc en yaxsi konsert zalindan biri hesab olunur 1939 cu ilden Qizil zaldan auditoriyasi dunyanin 44 olkesinden bir milyard dinleyici toplayan meshur Vyana filarmonik orkestrinin yeni il konserti yayimlanir Dunyanin en yaxsi orkestrlerinden biri hesab olunan Vyana filarmonik orkestrinin uzvleri Vyana dovlet operasinin ifacilari arasindan secilir Vyana filarmonik orkestrinin tarixi 1842 ci il Otto Nikolayin Filarmoniya Akademiyasini yaratdigi tarixden baslayir Bu orkestr butun qerarlari demokratik sesverme yolu ile verirdi ve bu qayda bu gunudek saxlanilir Vyana dovlet operasi Esas meqale Vyana Dovlet OperasiVyana Dovlet Operasi Alman dilinde Staatsoper adlandirilan Vyana Dovlet Operasi dunyanin en vacib opera kompaniyalarindan biri hesab edilir Vyana oglanlar xoru Wiener Sangerknaben Vyana oglanlar xoru cixs zamani Wiener Sangerknaben dunyadaki oglan usaqlarindan teskil olunmus en meshur xorlardan biridir Cox yuksek vokal standartlari ile meshur olan xor musiqiciler hemcinin Volfqanq Amadey Motsart Antonio Kaldara Antonio Salyeri Anton Bruknerle emekdasliq etmisdir Xor I Maksimilian Habsburqun 7 iyul 1498 ci il mektubu ile tesdiq edilmisdir Augarten sarayi mesqler ucun mekan ve xor uzvleri ucun mekteb internat rolunu oynayir Xalq musiqisiSchrammelmusik Srammel kvarteti 1890 ci il Muasir Avstriya xalq musiqisinin en populyar formalarindan biri akkordeon ve ikili bogazli gitarada ifa edilen Vyana Schrammelmusikidir Muasir ifacilar Roland Noyvirt Karl Xodin ve Edi Rayzeri elave edirler Yodle Yodle Alpda yaradilan bogaz oxuma novlerinden biridir Avstriyada onu juchazn adlandirirdilar Daglar rasinda elaqe ucun istifade edilen leksik olmayan hecalar ve qisqiriqlardan teskil olunur Avstriya milli reqsleri Avstriya xalq reqsleri tez tez Schuhplattler Landler polka ve valsla assosiasiya olunur Lakin Zviefacher Kontratanze ve Sprachinseltaze kimi basqa reqslerde movcuddur Lendler Landler yaranma menbeyi deqiq melum olmayan alman avstriya esilli reqsdir Uzun muddet erzinde muxtelif adlar altinda melum olmus sonradan Landl ob der Enns adi ile taninmis son neticede Lendlere qeder qisaldilmisdir Reqs texminen 1720 ci ilden meshurlasmisdir Reqs eks cinslerin yaxin temasini teleb etdiyinden bir nece kilse teskilati terefinden sehvet oyatdigina gore qadagan edilib Landler evvelce Vyanada sonra Ukraynaya qeder uzaq mesafelere yayilmisdir Landler son halda bizim tanidigimiz Valsa cevrilmisdir Austropop Austria3 soldan saga Georg Danzer Rainhard Fendrik Volfgang Ambros DJ Otzi Amadeus Austrian Music Awardi 2001 ve 2002 ci illerde beynelxalq alemde en ugurlu Avtriyali artistler olduqlarina gore layiq gorulmusduler Bitboksinq qrup olan Bauchklang Amadeus mukafatini group pop rock national kateqoriyasinda layiq gorulmusdur Falco Raynxard Fendrix Andre Heller Qeorq Dancer ve Kristina Sturmer Amadeus mukafatina artist pop rock national kateqoriyasinda layiq gorulubler Austria3 1997 ci ilden 2006 ci iledek sehnede olan avsrtriyali kifayet qeder individual ifaci muellifler Volfqanq Ambros Georq Dancer ve Raynxard Fendrixden ibaret uclu konqlomerat idi Alp yeni dalgasi Adi alpunka qeder qisaldila bilen pan rokun bu janri Almaniyanin Isvecrenin ve Avstriyanin alp regionlarinda yaranmisdir Alpunka pank musiqinin nizamsiz enerjili ritmleri regionun tanindigi akkerdeon esasli xalq musiqisi daxildir CazJoe Zavinul meshur caz klaviscisi ve bestekardir O caz fyujin uslubunun yaradicilarindan biridir En meshur caz fyujin qruplarindan biri Weather Report azerb hava proqnozu qrupudur Avroviziya Mahni MusabiqesindeEsas meqale Avstriya Avroviziya Mahni Musabiqesinde Avstriya 1957 ci ilden etibaren bu musabiqede istirak edir 1969 1970 1973 1974 1975 1998 2001 2006 2008 2009 ve 2010 cu illerde ise musabiqede istirak etmemisdir 1966 ci ilde ifa etdiyi adli mahni ile olke ilk defe Avroviziyada qelebe qazanmisdir Avstriya ikinci defe Avroviziya qalibiyyetini 48 ilden sonra 2014 cu ilde Koncita Vurstun ifa etdiyi Rise Like a Phoenix mahnisi ile elde etmisdir IstinadlarIndependent Eurovision Song Contest site from Austria 2020 08 25 at the Wayback Machine eurovision austria com Austria wins Eurovision Song Contest BBC News 11 May 2014 18 April 2022 tarixinde Istifade tarixi 11 May 2014 Xarici kecidlerMusic Information Center Austria Audio clip traditional Austrian music Accessed November 25 2010 fr Schrammel Quartett from the web encyclopedia www aeiou at