Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İohann Ştraus (alm. Johann Strauss; 25 oktyabr 1825[…] – 3 iyun 1899[…], Vyana[…]) — XIX əsrdə yaşamış dünya şöhrətli Avstriya bəstəkarı. İohann Ştraus vals musiqisinə gətirdiyi yeniliklərlə tanınır. XIX əsrdə Avropada vals kralı hesab olunan Ştrausun qazandığı uğurları Avropada az sayda bəstəkar qazana bilmişdir. Ən məşhur əsəri "Mavi Dunay" valsıdır. Mavi Dunay əsəri əslində xor üçün yazılmışdır. Xor tərəfindən ifa edilən əsər uğur əldə edə bilməmiş, sonralar Ştraus Mavi Dunay əsərini orkestra üçün bəstələmişdir. Əsas 400 musiqi nömrəsi arasında birinci olmuş və Ştrausa böyük uğur gətirmişdir.Hətta ona "Valslar kralı" ləqəbi də verilib.
| İohann Ştraus | |
|---|---|
| alm. Johann Strauss | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |  Avstriya, Vyana |
| Vəfat tarixi | (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | Avstriya, Vyana |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | Bəstəkar |
| Fəaliyyət illəri | 1844-cü ildən |
| Musiqi aləti | skripka |
| Mükafatları |            |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İohann Ştraus 1825-ci ildə Avstriyanın paytaxtı Vyana şəhərində anadan olmuşdur. Ştrausun özü ilə eyni adı və soyadı daşıyan atası İohann Ştraus dövrünə görə tanınan musiqiçi idi. İohann Ştraus Vals musiqisinin yaradıcılarından hesab olunurdu, onun rəhbərlik etdiyi orkestrlərin verdiyi konsertlər böyük marağa səbəb olurdu. Artıq 1830-cu ildə bütün Avropada valsın simasına çevrilən İohann Ştraus övladlarının musiqi ilə məşğul olmasını istəmir və bunu qarşısını bütün vasitələrlə almaq istəyirdi. Bütün cəhdlərə baxmayaraq İohann Ştraus 3-cü oğlunun dünya şöhrətli musiqiçi olmasının qarşısını ala bilmədi. İohann Ştrausdan başqa onun Yozef (1827–1870) və Eduard (1835–1916) adlı qardaşlarıda musiqi fəaliyyətlərini uğurla davam etdirmişdilər. Ştrausun musiqi ilə ilk tanışlığı anası Anna tərəfindən alınan skripka ilə başlayır. Atasından gizli skirpka məşqlərinə gedən Ştraus 6 yaşında ilk valsını bəstələyir. 15 yaşında olarkən o, ilk yazdığı valsı səsləndirmişdir. 1841-ci ildə şəxsi istəyi olmadan ali mühasibat təhsili almağa başlayır. Ştrausun marağı yalnız musiqi olduğundan, iqtisadiyyatla bağlı məsələlərlə maraqlanmırdı.
1843-cü ildə təhsil aldığı ali məktəbdən yaxşı oxumadığı və düzgün davranış göstərmədiyi səbəbi ilə xaric edilir. Ailə problemləri səbəbi ilə 1842-ci ildə atası İohann Ştraus evi tərk edir. Bununla da 17 yaşlı İohannın musiqi ilə məşğul olmasına heç bir əngəl qalmır. Bu dövrdə Ştraus ailəsini dolandırmalı olur və bir müddət musiqi fəaliyyətinə ara verir. Lakin qısa müddətdən sonra İohann Şrtaus şəxsi orkestrını qurur və 1844-cü ildə ilk orkest konsertini verir. Ştraus ilk konsertində 19 dəfə alqışlar altında yenidən səhnəyə çağrılmışdır. Ata Ştraus oğlunun bacarığını gördükdən sonra öz biliklərini oğlu ilə bölüşür və ona kömək edirdi. Vyanada ata ilə oğlun orkestr konsertləri bir-birinin ardınca kecirilidi. Çoxları onlar arasında rəqabətin olduğunu söyləyirdilər. Ancaq İohann Ştraus atasının ondan daha yaxşı bəstakar adlandırmışdır. 1849-cu ildə İohann Ştraus vəfat edir. Bundan sonra Ştraus atasının orkestrını öz orkestrı ilə birləşdirir. Ştraus Almaniya və Avstriyada qısa zaman ərzində onlarla konsert verir və bu da onun sağlamlığında bəzi problemlərin yaranmasına səbəb olmuşdur. Həkimlərin ciddi səylərindən sonra 1853-cü ildə Ştraus fəaliyyətinə 6 aylıq fasilə verməli olur. Həkimlər ona musiqi ilə məşğul olmağı bir neçə aylıq qadağan edirlər. Ştrausun memar və musiqiçi olan qardaşı Yozef (1827–1870) bu müddət ərzində İoahannın əvəzinə konsertlərə gedir və qardaşını təmsil edirdi.
İohann Ştrausun həyəatında ən ağır itkilərdən biri 1870-ci ildə qardaşı Yozef Ştrausun öldürülməsi olmuşdur. Hadisə 1870-ci ildə Polşada verdiyi konsertin axşamı baş vermişdir. Yozef konsert zamanı orkestra rəhbəri idi, konsertin gedişində özünü pis hiss edir və konserti yarımçıq bitirməli olur. Yozefi dərhal qaldığı evə gətirirlər, həkim Yozefin çox yorulduğunu və sadəcə dincəlməyə ehtiyacı olduğunu bildirir. Daha sonra Yozef yorlduğundan yatmaq istədiyni bildirir. Yuxuya gedəndən bir neçə saat sonra yaxınlığda yerləşən rus postunun 3 əsgəri sərxoş halda Yozefin olduğu evin yaxınlığına gəlirlər. Ətrafda heç kimin olmadığından istifadə edən əsgərlər Yozef Ştrausun otağına kimi daxil ola bilirlər. Yozef səsə oyanır və əsgərlərdən kim olduğlarını soruşur. Əsgərlər otağda olan alətlərdən Yozefin musiqiçi olduğunu anlayırlar və ondan musiqi ifa etməsini tələb edirlər. Yozef yorğun olduğundan bu tələbi qəbul etmir. Əsgərlər Yozef Ştrausu onlar üçün musiqi ifa etmədiyinə görə ölənə qədər döymüş və güllələmişdilər. İohann Ştraus qardaşının bu şəkildə ölməsindən dərin sarsıntı keçirmişdir.
İohann Ştraus ilk dəfə 1862-ci ildə Cet Treyzi ilə evlənmişdir. Ştrausun ən məşhur əsəri olan "Mavi Dunay"ın Treyzinin ciddi səylərindən sonra yazdığı ehtimal edilir. Əslində "Mavi Dunay" xor üçün yazılmış əsər idi, lakin xor tərəfindən ifa edilən əsər uğur əldə edə bilmədi. Sonralar Ştraus "Mavi Dunay" əsərini orkestra üçün bəstələmişdir. Əsas 400 musiqi nömrəsi arasında birinci olmuş və Ştrausa böyük uğur gətirmişdir. Bir çox musiqi tənqidçilərdə, Ştrausun ən uğurlu və məşhur əsərinin "Mavi Dunay" olduğunu qeyd etmişlər. Ştrausun məşhurluğunun ölkə xaricinə yayılmasında "Mavi Dunay"ın böyük rolu olmuşdur. Ştraus 1878-ci ildə həyat yoldaşı Treyzi ürək tutmasından vəfat edir. Həyat yoldaşının ölümü bəstakara pis təsir edir və Cet Treyzinin dəfn mərasimində belə iştirak etmir.
Treyzinin ölümündən 2 ay sonra Lili adı ilə tanınan bəstəkar və xor ifacısı Angelia Dittrich ilə evlənmişdir. Evlilikdən 4 il sonra Angelia evi tərk etmişdir. İohann Ştrausun 3-cü və sonuncu həyat yoldaşı olan Adelya Ştraus olmuşdur. Adelya İohann rəsmi şəkildə yalnız 1887-ci ildə evlənmişdilər. Bunun səbəbi İohann Ştrausun Angeliya ilə rəsmi formada uzun müddət boşana bilməməsi olmuşdur.
İohann Ştraus 1899-cu ildə 3 iyun tarixində vəfat etmişdir. Ölümünün səbəbi kimi may ayında sətəlcəm olması göstərilirdi. İoahann Ştraus Yohans Brams, Frans Şubert və Lüdviq van Bethoven kimi şəxslərin yanında dəfn edilmişdir.
Yaradıcılığı
İohann Ştrausun yaradıcılığında operettalar böyük yer tutur. Operetta sahəsində ilk böyük uğuru 1871-ci ildə yazılan qırx quldur və min bir gecə nağılları adlı operettaları olmuşdur. Daha sonra ən məşhur operettasını "Yarasa"nı bəstələmişdir. "Yarasa" operettası ilk zamanlar uğurlu olmasada sonradan böyük uğur qazanmışdır. 1876-cı ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarının yaradılmasının və ABŞ İstiqlaliyyət Bəyannaməsinin qəbul edilməsinin 100 ili şərəfinə ABŞ-yə dəvət edilmişdir. Amerika Birləşmiş Ştatlarında olduğu müddət ərzində mindən artıq konsert vermişdir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Биография Иоганна Штрауса (сына)
- Штраус — король вальса 2007-06-16 at the Wayback Machine
- Library.ru
- Музыка Штрауса
- Adler G. Strauss, Johann // Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (alm.). / Hrsg.: A. Bettelheim B. Vol. 4. S. 27–33.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Johann Strauss // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- Штраус Иоганн (сын) // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iohann Straus alm Johann Strauss 25 oktyabr 1825 3 iyun 1899 Vyana XIX esrde yasamis dunya sohretli Avstriya bestekari Iohann Straus vals musiqisine getirdiyi yeniliklerle taninir XIX esrde Avropada vals krali hesab olunan Strausun qazandigi ugurlari Avropada az sayda bestekar qazana bilmisdir En meshur eseri Mavi Dunay valsidir Mavi Dunay eseri eslinde xor ucun yazilmisdir Xor terefinden ifa edilen eser ugur elde ede bilmemis sonralar Straus Mavi Dunay eserini orkestra ucun bestelemisdir Esas 400 musiqi nomresi arasinda birinci olmus ve Strausa boyuk ugur getirmisdir Hetta ona Valslar krali leqebi de verilib Iohann Strausalm Johann Strauss Umumi melumatlarDogum tarixi 25 oktyabr 1825Dogum yeri Avstriya VyanaVefat tarixi 3 iyun 1899 73 yasinda Vefat yeri Avstriya VyanaDefn yeri Vyana merkezi qebiristanligi d Vetendasligi Avstriya imperiyasi SisleytaniyaMusiqici melumatlariFealiyyeti BestekarFealiyyet illeri 1844 cu ildenMusiqi aleti skripkaMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIohann Straus 1825 ci ilde Avstriyanin paytaxti Vyana seherinde anadan olmusdur Strausun ozu ile eyni adi ve soyadi dasiyan atasi Iohann Straus dovrune gore taninan musiqici idi Iohann Straus Vals musiqisinin yaradicilarindan hesab olunurdu onun rehberlik etdiyi orkestrlerin verdiyi konsertler boyuk maraga sebeb olurdu Artiq 1830 cu ilde butun Avropada valsin simasina cevrilen Iohann Straus ovladlarinin musiqi ile mesgul olmasini istemir ve bunu qarsisini butun vasitelerle almaq isteyirdi Butun cehdlere baxmayaraq Iohann Straus 3 cu oglunun dunya sohretli musiqici olmasinin qarsisini ala bilmedi Iohann Strausdan basqa onun Yozef 1827 1870 ve Eduard 1835 1916 adli qardaslarida musiqi fealiyyetlerini ugurla davam etdirmisdiler Strausun musiqi ile ilk tanisligi anasi Anna terefinden alinan skripka ile baslayir Atasindan gizli skirpka mesqlerine geden Straus 6 yasinda ilk valsini besteleyir 15 yasinda olarken o ilk yazdigi valsi seslendirmisdir 1841 ci ilde sexsi isteyi olmadan ali muhasibat tehsili almaga baslayir Strausun maragi yalniz musiqi oldugundan iqtisadiyyatla bagli meselelerle maraqlanmirdi Iohann Straus genclik illerinde 1843 cu ilde tehsil aldigi ali mektebden yaxsi oxumadigi ve duzgun davranis gostermediyi sebebi ile xaric edilir Aile problemleri sebebi ile 1842 ci ilde atasi Iohann Straus evi terk edir Bununla da 17 yasli Iohannin musiqi ile mesgul olmasina hec bir engel qalmir Bu dovrde Straus ailesini dolandirmali olur ve bir muddet musiqi fealiyyetine ara verir Lakin qisa muddetden sonra Iohann Srtaus sexsi orkestrini qurur ve 1844 cu ilde ilk orkest konsertini verir Straus ilk konsertinde 19 defe alqislar altinda yeniden sehneye cagrilmisdir Ata Straus oglunun bacarigini gordukden sonra oz biliklerini oglu ile bolusur ve ona komek edirdi Vyanada ata ile oglun orkestr konsertleri bir birinin ardinca kecirilidi Coxlari onlar arasinda reqabetin oldugunu soyleyirdiler Ancaq Iohann Straus atasinin ondan daha yaxsi bestakar adlandirmisdir 1849 cu ilde Iohann Straus vefat edir Bundan sonra Straus atasinin orkestrini oz orkestri ile birlesdirir Straus Almaniya ve Avstriyada qisa zaman erzinde onlarla konsert verir ve bu da onun saglamliginda bezi problemlerin yaranmasina sebeb olmusdur Hekimlerin ciddi seylerinden sonra 1853 cu ilde Straus fealiyyetine 6 ayliq fasile vermeli olur Hekimler ona musiqi ile mesgul olmagi bir nece ayliq qadagan edirler Strausun memar ve musiqici olan qardasi Yozef 1827 1870 bu muddet erzinde Ioahannin evezine konsertlere gedir ve qardasini temsil edirdi Iohann Strausun heyeatinda en agir itkilerden biri 1870 ci ilde qardasi Yozef Strausun oldurulmesi olmusdur Hadise 1870 ci ilde Polsada verdiyi konsertin axsami bas vermisdir Yozef konsert zamani orkestra rehberi idi konsertin gedisinde ozunu pis hiss edir ve konserti yarimciq bitirmeli olur Yozefi derhal qaldigi eve getirirler hekim Yozefin cox yoruldugunu ve sadece dincelmeye ehtiyaci oldugunu bildirir Daha sonra Yozef yorldugundan yatmaq istediyni bildirir Yuxuya gedenden bir nece saat sonra yaxinligda yerlesen rus postunun 3 esgeri serxos halda Yozefin oldugu evin yaxinligina gelirler Etrafda hec kimin olmadigindan istifade eden esgerler Yozef Strausun otagina kimi daxil ola bilirler Yozef sese oyanir ve esgerlerden kim olduglarini sorusur Esgerler otagda olan aletlerden Yozefin musiqici oldugunu anlayirlar ve ondan musiqi ifa etmesini teleb edirler Yozef yorgun oldugundan bu telebi qebul etmir Esgerler Yozef Strausu onlar ucun musiqi ifa etmediyine gore olene qeder doymus ve gullelemisdiler Iohann Straus qardasinin bu sekilde olmesinden derin sarsinti kecirmisdir Iohann Straus ilk defe 1862 ci ilde Cet Treyzi ile evlenmisdir Strausun en meshur eseri olan Mavi Dunay in Treyzinin ciddi seylerinden sonra yazdigi ehtimal edilir Eslinde Mavi Dunay xor ucun yazilmis eser idi lakin xor terefinden ifa edilen eser ugur elde ede bilmedi Sonralar Straus Mavi Dunay eserini orkestra ucun bestelemisdir Esas 400 musiqi nomresi arasinda birinci olmus ve Strausa boyuk ugur getirmisdir Bir cox musiqi tenqidcilerde Strausun en ugurlu ve meshur eserinin Mavi Dunay oldugunu qeyd etmisler Strausun meshurlugunun olke xaricine yayilmasinda Mavi Dunay in boyuk rolu olmusdur Straus 1878 ci ilde heyat yoldasi Treyzi urek tutmasindan vefat edir Heyat yoldasinin olumu bestakara pis tesir edir ve Cet Treyzinin defn merasiminde bele istirak etmir Treyzinin olumunden 2 ay sonra Lili adi ile taninan bestekar ve xor ifacisi Angelia Dittrich ile evlenmisdir Evlilikden 4 il sonra Angelia evi terk etmisdir Iohann Strausun 3 cu ve sonuncu heyat yoldasi olan Adelya Straus olmusdur Adelya Iohann resmi sekilde yalniz 1887 ci ilde evlenmisdiler Bunun sebebi Iohann Strausun Angeliya ile resmi formada uzun muddet bosana bilmemesi olmusdur Iohann Straus 1899 cu ilde 3 iyun tarixinde vefat etmisdir Olumunun sebebi kimi may ayinda setelcem olmasi gosterilirdi Ioahann Straus Yohans Brams Frans Subert ve Ludviq van Bethoven kimi sexslerin yaninda defn edilmisdir YaradiciligiIohann Strausun yaradiciliginda operettalar boyuk yer tutur Operetta sahesinde ilk boyuk uguru 1871 ci ilde yazilan qirx quldur ve min bir gece nagillari adli operettalari olmusdur Daha sonra en meshur operettasini Yarasa ni bestelemisdir Yarasa operettasi ilk zamanlar ugurlu olmasada sonradan boyuk ugur qazanmisdir 1876 ci ilde Amerika Birlesmis Statlarinin yaradilmasinin ve ABS Istiqlaliyyet Beyannamesinin qebul edilmesinin 100 ili serefine ABS ye devet edilmisdir Amerika Birlesmis Statlarinda oldugu muddet erzinde minden artiq konsert vermisdir Hemcinin baxYarasa Andre RyoXarici kecidlerVikianbarda Iohann Strauss ile elaqeli mediafayllar var Biografiya Ioganna Shtrausa syna Shtraus korol valsa 2007 06 16 at the Wayback Machine Library ru Muzyka ShtrausaAdler G Strauss Johann Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog alm Hrsg A Bettelheim B Vol 4 S 27 33 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Johann Strauss Internet Broadway Database ing 2000 Shtraus Iogann syn Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Archivio Storico Ricordi 1808