Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır Lütfən məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin Bu mə

Yohans Brams (alm. Johannes Brahms‎; 7 may 1833^[…], Hamburq, Almaniya ittifaqı^[…] – 3 aprel 1897^[…], Vyana, Avstriya-Macarıstan^[…]) — alman bəstəkarı və pianoçusu, romantizm dövrünün əsas nümayəndələrindən biri. Hambuqda anadan olmuş, sonralar Vyanada, Avstriyada məskunlaşmışdır.

Yohans Brams
alm. Johannes Brahms‎

Ümumi məlumatlar
Ləqəbi	G.W. Marks
Doğum tarixi	7 may 1833(1833-05-07)^[…]
Doğum yeri	Hamburq, Almaniya ittifaqı^[…]
Vəfat tarixi	3 aprel 1897(1897-04-03)^[…](63 yaşında)
Vəfat yeri	Vyana, Avstriya-Macarıstan^[…]
Vəfat səbəbi	qaraciyər xərçəngi
Dəfn yeri	Vyana mərkəzi qəbiristanlığı^[d]
Vətəndaşlığı	Hamburq
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti	bəstəkar, dirijor, pianoçu
Fəaliyyət illəri	1843-cü ildən
Musiqi alətləri	piano, violonçel, Valtorn
Üzvlüyü	Təsviri Sənət Akademiyası, Berlin İncəsənət Akademiyası^[d]
Elmi dərəcəsi	musiqi doktoru^[d] (1877)
Mükafatları

brahms-institut.de/index…
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Atası Yohan Yakob Brams vaxtilə Hamburqa Şlezviq-Holşteyndən şəhər musiqiçisi olmaq arzusu ilə gəlmişdir. O bir neçə musiqi aləti üzrə mütəxəssis olmuş, lakin yaşayışını truba və ikili bas alətlərində ifa etməklə təmin etmişdir. Yohan Yakob özündən on yeddi yaş böyük olan Yohanna Henrika Kristiane Nissen adlı dərzi qadınla evlənmişdir. Onlar əvvəlcə şəhər tərsanələri yaxınlığında, Hamburqun Ganveyrtel adlanan hissəsində, daha sonra şəhərin şimal perimetrində yerləşən İçəri Alster bölgəsində, Dammtoval məhəlləsindəki kiçik bir evdə məskunlaşırlar.

Oğluna ilk musiqi təhsilini də elə Yohan Yakob verir. Brams yeddi yaşından etibarən Otto Fridrix Villibald Köselldən pianoçuluq sənətini öyrənir. Brams ilkin yaşlarında böyük istedada malik olduğunu nümayiş etdirir, restoran və teatrlarda çıxış etməklə, eləcə də fərdi dərslər verməklə ailəsinin elə də çox olamayan gəlirlərinə öz töhfəsini verməyə başlayır.

Brams bir müddət violonçeldə də ifa etməyi öyrənir, lakin dərs aldığı müəllimi onun alətini götürüb qaçır. Otto Kösseldən aldığı erkən piano dərslərini Vyanada İgnaz Seyfrid (Motsartın tələbəsi) və Karl von Bokletlə (Şubertin yaxın dostu) bir oxumuş Eduard Marksenlə davam etdirir. Gənc Brams bu dövrdə Hamburqda bir neçə açıq konsert verməsinə baxmayaraq, tanınmış bir pianinoçu kimi yalnız on doqquz yaşında etdiyi konseert turnesindən sonra tanınır. Sonrakı illərdə Brams tez-tez öz əsərlərində solist, müşayətçi və ya kamera musqiliərində iştirakçı kimi iştirak edir. O 1859-cu il Piano Konserti No. 1 və 1881-ci il Piano konserrti No.2 əsərlərinin hər ikisnin premyerasında solit kimi çıxış edir. O erkən yaşlarında dirijorluq etməyə də başlayır və sonrlar həm xor, həm də orkestra üçün mahir dirijor kimi tanılnır.

Brams bəstəkarlığa çox erkən yaşlarından başlamış, lakin sonradan o dövrdə yazdığı əsərlərinin əksəriyyətini məhv etmişdir. Məsələn, Marksenin memuarlarında Bramsın 11 yaşında bəstələdiyi piano sonatası haqqında danışılır. Bəstələdiyi əsərlərə macar skipkaçısı Eduard Remenvi ilə 1853-cü ilin aprel ayında çıxdığı turneyə qədər bir o qədər böyük alqış qazanmır. Bu turne zamanı Brams Hanoverdə Jozef Hoakimlə tanış olur. Sonradan Veymar sarayına yollanır və burada Franz List, Piter Kornelius, Hoakim Raff kimi musiqiçilərlə tanış olur. Bramsın Lisztlə tanışlığının (bu tanışlıq zamanı Liszt Bramsın Şerzo Op. 4 əsərini ifa etmişdir) şahidlərindən bəzilərinə, məsələn, Remenyiyə görə o Bramsın Lisztin B minorda sontasını ürəkədən alqışlamadığına dərindən sarsılmış və ondan ayrılmışdır (Brahmsın yenicə bəstələnmiş əsəri ifası zamanı yuxulaması deyilir).

Koakim Raff Brahmsa Robert Şuaman haqqında təqdimat məktubu təqdim edir və Brahms Raynlanddıki tamaşalardan sonra qatarlarla Düsseldorfa yollanır vı burada Şuamn ailısi tərəfinədn qonaqpərvərlilə qarçılanır. Şuman 20 yaşlı gəncin istedadına heyran qalır və Neue Zeitschrift für Musik jurnalının 1853-cü il, 28 oktyarb tarixli sayında Brahms haqqında yüksı fikirlər ısk olunmuş "Neue Bahnen" ("Yeni Cığırlar" ) adlı məqalə nəşr etdirir. Şumanın gənc bəstəkar haqqında bu qədər yüksək fikirdə olması musiqi dairələrində şübhı ilə qarçıkanır və yıqin ki, Brahmzın öz əsərlərini təkmilləşdirməyəy sövq etmişdir. Düsseldorfda luğu müddətdə Brahms Şüman və Albert Ditrixlə Hoakim üçün sonata yazılışına qoşulur. Bu sonata F-A-E sonatası kimi tanılnır. Brahms Şumanın həyat yoldaşı, bəstəkar və öpoianoçu Klaraya yaxında bağlanır və onunla ömrüboyu davam edəcək ehtiraslı, lakin ehtimal ki, platonik münasibətlərədə buluur. Brahms bir neçə qadınlara qarşı ciddi fikirlərədə olmasına və 1859-cü ildə Göttingendə Aqate von Sibold adlı xanımla nişanlanmasına baxmayaraq ömrü boyu evlənməmişdir. Şumanın 1854-cü ildə özünə sui-qəsd etmısi cəhdindən və dərhal ruhi sanatoriyaya köcürmülməsindən sonra Klara və yoldaşçı ilə əsas vasitəçi rolunu oynayır və faktiki olaraq Şumanlae evinin yiyəsinıə çevrilri.

1856-cı ildə Şumanın ölümündən sonra Bramhs vaxtını Hambuq və Detmold knayazlığı arasında keçirməli olur. 1862-ci ildə isə ilk dəfə Vyanaya gedir, qışı burada keçirir və 1863-cü ildə Vyana Singakademie-da dirijor təyin olunur. Bu vəzifədən növbət il imtina etmısinə və başqa yerdə iş axtarmasıan baxmayaraq Brhams tədricən Vyanada məskunlaşmağa başlayır. 1872-1875-ci illər aralığında Brahms Vyana Gesellscahft der Musikfreundenin təşkil etdiyi konsertlərin dirijoru təyin olunur və bundan sonra başqa rəsmi vəzfivə qəbul etmir. O 1877-ci ildə Kembridz ünuversitetindən təklif olunan fəxri doktorluq dərəcəsindən də imtina edir. Lakin 1879-cu ildə Breslau universitetinin eyni tklifini qəbul edir və cavabında Academic Festival Overturasını bəstələyit.

Brahms 1850 və 1960-cı illərdə davamlı şəkildə əsərlər yazır, lakin əsərləri tənqidi fikirlər də formalaşdırır. Piano konserti No. 1 ilkin tamaşalar zamanı pis qarçılanır. Onun əsərləri yeni alman musiqi məktıbləri tərəfindıən dəbdən düşmüş kimi qarçılanır. Bu məktəblərin başlıca simaları Liszt və Riçard Vagner idi. Brahmz əslində Vagnerin bəzi əsərlərini çox bəyənmiş və Liszti də dahi pianoçi kimi qəbul edirdi. Lakin bu iki mıktəb arasındakı konflitlər bütün Avropa musiqi həyatını çuğlayıər və tarixə Romantiklərin Müharibsi kimi düşür. Brahmsın tərəfdarları arasında Klara Şuman, nüfuzlu musiqi tənqidçisi Eduard Hanzlik, Vyananın aparıcı cərrahı Teodor bilroz kimi cəmiyyətin tanınmlş simaları var idi. 1860-cı ildə Brahms musiqidə bəzi ifrat hərəkətlərər qarşı etiraz aksiyası keçirmıyə cəhd gösətrir. Yasnız üç imza ilə dəstəklənmiş manifest uğursuzluğa düçar olur və Brahms bir daha ictimai polemikaya baş qoşmur.

1868-ci il Ein deutsches Requeim əsərinin Bremen premyerası Brahmsın Avropa nüfuzunu möyyən edir və Şumanın onun barədəd söylədiklərini tam təsdiqləyir. Məhz bu uğur Bramsa bir çox yarımçıq qalmış ıəsərlərini də – Rinaldo kantatası, ilk simli kvarteti, üçüncü pinano kvareti, və birinki simfoniyasını tamamlamağa stimul verirr. 1860-ci ilərin əvvələrində baçladığı bu smfoniya yalnız 1876-cı ildə peyda olur. Bundan sonra Brahms 1877, 1883 və 1885-ci illərdə npvbəti üç simfoniyasını yazır. 1881-ci ildə Bramhs yeni orkestr üçün əsərini dirijoru Hanz von Bülov olan Meyningen hersoqunun saray orkestrində ısnaqdan keçirir.

Brahms tez-tez səyahətə çıxmağı sevərdi. 1878-ci ildən etibarən o İtaliyaya səfərlər edir və yayı keçirmık üçün səfalı yerlər axtarışına şıvardı. O piyada gəzməyi sevər və açəq havada daha aydın düşınduyu üçün vaxtının çıxunu bel gəzintilırəd keşçiririd.

1889-cu ildə Amerika ixtiraçısı Tomas Edisonun nüməyındısi olman Teo Vangerman bəstəkara baş şıkir və ona əsərlərindən birinin səsinin eksperemental yazılmasını təklif edir. Brams öznünü birinci Macar rəqsinin qısa formasını pianinoda ifa edir. Bu ilk səsyamalardan biri kimi tarikxə düşçür və əsərə giriş verən səs açıq-ayıdn eşidirlir. Lakin pinao ifası bir o qıdıər də yaxşı eşidilmir. Tədqiqatçılar əsərə təqdimat verən sısin Vangermanna yoxsa Bramsa məxsusluöu barədə yekiun qərara gılə bimirlər.

1890-cı ildə 57 yaşlı Bramhs bəsətkərlıdan uzaqlaşmaq qərarına gəlir. Bununla belə, o fikrində tam qətiyyətl dura bilmir və ölümünə bir neşı il qalmış birneşə tanımış əsərlər yazır. Bramsın Meyningen orkestrinin klrinet ifaçısı Riçard Mühfeldə olan hörməti onun Klarinet Trioyasu Op. 114, Klarinet Kvinteti Op.115 (1891) və iki Klarinet Sonatası Op. 120 (1894) bəstələməsi ilə nəticələnir. O həmçinin bu dövrdə silsiləli pinano parçaları da – Opp. 116–119, və Vier ernste Gesange (Dörd Ciddi Mahnı) (1896) yazır. Sonuncu əsərini bitirən zaman Bramhs xərçəng xəstəliyinə tutulur. Bəıstəkarın səhhəti getdikcə pilsəşir və Brams 1897-ci ilin 3 aprel tarixində dünyasını dəyişir. Yohans Brahms Vyananın Zentralfriedhof qəbristanlığında dəfn olunur.

Dinləyiçilərinin əksəriyyəti Bramhsı Romantik Dövr musiqsinin son bürcü kimi qəbul etsələrədə, əlsində o əsərlərində daha çox klassik musuqu forma və ənanəlrinə riayət edirdi. Odur ki, əksər pərəstişçkarları bəstəkarı ənənəvi musiqu formalarının və "xalis musiqi" nin müdafiçsii kmi göprürdülər. Bramhs simfoniyaları atiki olaraq ölməkəd olan bu anrı dirçıldir və Gustav Mahler və Jan Sibeluis kimi bəstəkalrı da ilhamlandırır.

Baxmayarqq Bramhs ömrüboyu Vagnerin qəti əleyhdarı kimi tanınır, Bramsı irticaçı kimi xarakterizə etmık taamilə yalnışdır. O həm geriyə, həm də irləi baxan bəstəkar olmuşdur, əsərlərindıki harmoniya və ifadəlik Arnold Şpnberqin 1933-cü il məqalısində onu belə təqdime tmsəinə səbə olacaqdlr. :" Brahms- Mütərrəqipərvər". Bu məqalə XX əsrdə Bramhs yaradıcılığıa yenidən qiymıt verilmısinə zəmin yaradır.

Brams o zaman bəstəkalrıqda imtain edir ki, artıq tonal musqi anlayışı ifarat dərəcəyə qədər uzadılır və rposess Bramsın zərində tonal musi qanunlarının dağılmasına gıətirib çıxaracadı. Lakin o özü bəstəkarlıqdan imtina etmsıinı baxmayaraq Arold Şönberqin müəllimi Alekandr Zemlinskiyə böyük dəstək vermidşir. Zemlinskinin təlıəbəsi Şönberqin D maorda Kvaretet əsərini iki hərəkıtinin Bramsa gpstrmısi Bramda müıllifı qarşı rığbt hissi oyatmıdşlr.

Əsərləri

Brams orkestra üçün iki serenada, dprd simfoniya, iki paino konserti, skipka üçün konsert, skipla və violençel üçün ikili konsert, bir cüt orkestra overturası- Akademik Festival overtursı və Fıacivə Overtura bəstələmişdir.

Ein deutsches Requem (" Alman Rekviyemi") adlı böyük xor əsəri Bramsızn Lüteran İncilindən seşdiyi mətnlər ıəsasında yazılmışdır. Bu əsər Bramsızn həyatının üç əsas mərhələsində yazılmışdır. İkinic hərəkətin ilkin versiyası 1854-cü ildə Robert Şumanın özünı qəsd etmısindən bir q\d\r sonra yazılmış, bir qədər sonra tamamlanmış və ilk piano konsertlərində ifa olunmuçdur. Rekvyemin böyük bir hissəsi Brahmsın anasının ölümündın sonra, yəni 1865-ci ildın sonra bəstələnmişdir. Əsərin 1868-ci il rəsmi premyerasından sonra isə beşinci hərəkət əlavə edilmiş. Əsərin atamalanmş versiyası 1869-cu ildə işlq üzü görmuşdur.

Brahmsın variyasiya formasında yazdlğl əsərıərindən Handelin leytmotivləri əsasında Variyasıia və Fugalar, Paganini Variyasiyaları, Jozef Haydnın leytmotivləri əsasında Variyasiyaları aiddir. Dördüncü simfoniyasının (Op. 98) sonuncu hərəkıti də variyasiyalar seriyasıdır.

Kamera əsərlərinə isə üç simli kvarteti, iki simli kvanteti, iki simli seksteti, o cümləədn larinet kvantiteti, klarinet triyosu, trubin triyosu, piano kvinteti, üç piano kvarteti və üç piano tryoları daxildir. O bir neçə piano sonatası, o cümlədədn üçü skripka üçün, ikisi violençel üçün vı iksii klrinet üçün olmaqla bir neçə intrumental sonatalar da bəstələmişdir. Onun solo piano üçün əsərləri erkən poinao sonatalrı və balladlarıddan başlayıb xarakter paşalarıan qədər dəyişir. Bramhs 200-ə yaxın mahnı da bəstələmiş və Şubert və Şuamnla birgə ən böyük Leyder bəstəkalradan sayılır. Ölümündən az öncə yazdığı orqan üçün xoral preludaları orqan ifaçılarının repertuarlarının əhəmiyyətli hissəsinə çevrilmişdir.

Bramhs heç vaxt opera yazmamışdır. O bir qayda olaraq "mütləq musiqi" üslubuna üstünlük vermişdir.

Bramhs bir qayda olaraq böyük, mürrəkbə təribatlı , ciddi musiqi bəstəkarı kimi tanınsa da , ən məşhur əsərlərinin bəziləri əslində məişət miqyaslı, kişik və populyar olmaq niyyətli olmuşdur. Bunlara Macar rəqslərində bəzi musiqi parçalarının yeni qiruluşu, piano duetlıər üçün Valtzları Op. 39, vokal kvartet və paino üçün Liebeslieder Üaltzes və bir çox mahnıları, Üiegenlied Op. 49 no. 4 addir. Sonuncu dostu Berta Faberin oğlunun ad gününə hədiyə olaraq yazılmış və Bramhsın laylayı kimi tanınnır.

Bramhs digər romantik dövr bəstəkalrından daha çox Bethovenə pərətiş edirdi. Bramsın evində Bethovenin mərmərədn olan büstü Bramsın işlədiyi masa üzərinə baxırdı. Onun bəzi əsəlri Bethovenin imitasiyasıdır. Belə ki, Bramsın birinci simfoniyasının başlanğıcı Bethovenin Hammerklvier sontasının açılış hissısinı çox bənzəyir. Bundan başqa birinci simfoniyaınn yekun parçasının leymotivi da Bethovenin doqquzuncu simfoniyasının finalınıən leymotivinı xatirladır (Sonunu oxşarlıq barədə Bramsa xatırlatma olduqda, Brams cavabında istınilın axmağın bunu görə bilmıəsini bildirmişdir).

Ein deutsches Requiem əsərini qismən anasının 1865-ci ildə vəfatından təsirlənərək yazmışdır. Lakin bu əsərdə 1854-cü ildə başladıöğı, lakin Şumanın özünə qəsdinədn sonra kənara qoyduğu simfoniyasından parçaları da özündə birləşdirir. O Rekviyemin Şumana məxsus olduöğunu da yazmışdır.

Bramhs Motsart və Haydn kimi klassik dövr bəstəkarlarına da dərin rəğbət hissi b\sləyir və əsərlərinin ilk nə.rlərini toplamyırdı. Bundan da maraqlısı Bramsın klasikdən dövrdən əvvəl Qabrieli, Hasse, Şütz və əlıbəttə Bax kimi bəstəkarlarında da yaradıcılığı ilə yaxında maraqlanması, onlıarı dərindən öyrənmısi idi. Brams dövrünün aparıcı musiqiçunasları ilə də dostluq edir və onlalrən köpməkliyi ilə Rameo və Frasnua Koperin kimi bəstəkarlın əsərlərini nəşr etdirir. O erkən musiqi dövrünə bir bəstəkar, ifaçı və tətdiqatçı kimi olduqca məhsuldar yanaşır, bu dövrö dərindən öyərnir və ələlxüsus ciddi kontrpunkt üslubunu ilhamlandırmış keçmin musiqi formalarını xüsusi maraqla öyrənidiri. Əslində, Branhsəın bir neçə ən məşhur əsərlərinin leymotivləri Barokko mənbələrindən götürülmüşdür. Violençel üçün sonatasınin No. 1 yekun fugal hissəsi Baxın Fuga sənəti əsərindən, dördüncü simfoniyasının passacaglia leymotivi isə yenəd ə Baxın Kantası No. 150 özəürində qurlulmuşdur.

Bramhsın klassik musuqiyə olan məhəbbəti onun janr seçimində də əsk olunur. O klassik musiqnin sonta, simfoniya və konsert formalrını üstün tutur və tez-tez sontata formasında hərəkətlət bəstələtyiridi. Hətçənd Bramhs ın çox "Klassik" Romantik bəstəkar sayılıy, bu heş də onun bütün ısərırində öz əskini tapmır. Bu damğa ona Riçard Vagmerin baçılığı ilə "Yeni Alamn musiqisi" məktəbi ilə qarçıdurmasından yaranmışdır. Və əslində bu qarşıdurma heçş də bəstəkalrın özləri tərəfindən deyil, ardıcılları təırəfinən şiddətləndirilmişdir. Baxmayaraq ki Vagner Bramsın artamaqda olan məşhurluğu səbədindən onun qəti əleydarına çevrilri, lakin o Bramsın Handelin leytmotivləri üzərində yazdığı Variyasiyaları qəbul etmişdir. Brmahs pzü də bir çox məbnəblərə görə Vagner bir çox əsərlərinə dərin rəğbət hissi bısləyirdi.

Erkən Ronatik dövrü bəstəkallırını da Brams yaradıcılığında böyük təsiri olmuşdur. Ələxsus oona gənc yaşlarında kömə etmiş Şumanın təsiri xüsusii qeyd olunmalıdır. Bramhs tez-tez Robert və Klara Şumsanla göprüçır və bu görüçşlərədə dahi b\st\əkalrlın musiqilərini ifa edirdilər. 1862-63-cü illdərəd Vyanaya səfəri zamanı Brmahs Şubert musiqi ilə tanış olurvə Şubert onda bpyük maraq oyadır. Sonuncunun Bramhsa təsiri iki piano kvareti Op. 25, və Piano Kvintetndən (somuncu əsər Şubertin Simli Kvinteti və piano üçün dörd əlli Grand Duo-su) sezilir. Şopen və Mendelssonun Bramhsa təsiri barədə daha az sübut var. Bununla belə əsərlərinin bəziləırində bu bəstəkarlalrın əsələrinə yaxınlaşmanı gprmək olar. Məsələn, Bramsın Skertso Op.4 əsəri Şopenin B-bemol minrda eyniadlı əsərini xatırladır. F minorda piano sonatası Op. 5 sərindəki skertso hərəkəti isə Mendellsonun C minorda piano triyosunun sonluğunu xatırladır.

Xalq musiqinin də Brams yaradıcılığında özünəməxsus təsiri olmuşdur. Bramhs 144 alman xalq mahnılarında müraciət etmişdir. Əəsrlərində biq qayda olaraq folklor mövzulara mürəciet etmi.ş və alaman kındli həyatını təsvur etmişdir.

Bramhsın dini görüşləri barədəd qəti bir fikir olmasa da, onun əsərləində İncilin tısiri açıq-yadln hiss olunur. O İncili, ələlxüsus Lüterin təscümıs etdiyi versiynı oxumağı çox sevirdi. Onun "Rekviyem"i humansit ideyanı çatırmaq üçün İncil mətnlərinə istinad edir. Burada bəstəkar diqqəti ölülərər deyil dirilərər yönəldir. Tətdiqatçı Valter Niman deyir:" Bramsın yaradıcılıq fəaliyyətinə alman folklor inciləri ilə başlayıb İncil kəlamları ilə bitirmısi bəçəriyyətin bu bpyük oğlunun əsl dini məsləyini gösətriir". Bəzilər isə onun dini inaclara sadiq olub olmaması faktindan çox onun daha mələyinin çox mədəni tərəflərinin musiqisində ıksini tapdığını söpyləyir.

Gələcək nəsillərə təsiri

Bramhs musiqisi pərəstişkarları onu Bax, Motsart və Bethoven kimi bəstəkarlarla bir səviyyədə tuturlar. Onun ən böyük musiqi nailiyyətləri Rixard Vaqnerin daxili keyfiyyəti ilə Motsart məlahəti və klassik harmoniyasını sintez etmık olmuşdur. O eynilə simfonik və kamera musiqsində də fərqlənir. Bramasın "klassikləşdirən" və köəhnə üslübda işləyəyn Romantik bəstəkar olması, öpzündən sonra ardıcıl qoymaması və nəhayət klassik musiqni bir növ yekunlaşdıran və onu son nöğqtəsinə gətirən bəstəkar kimi xarakterizə olunması düzgün olmadı. Onun harmonik eksperimentləri bəzən Vagnerinki qədər cəsarətlidir.

Klasik musiqi ənənəsinin mərkəızi bəstəkalrlıdnan biri kimi Bramsın musiqləri tez-tez kino və digər incənəsənt janrlarında nümayiş edilmidir. Brams Alman Şöhrəıt Galereyasında-Valhall Məbədində də anılmış, 2000-ci ilin 14 sentyabr tarixində Bramsın adı burada 126-cı "rühmlich ausgezeichneter Teutscher" və on üçüncü bəstəkar kimi təqdim edilmişdir.

Brams şəxsiyyəti bir qayda olaraq Motsart və Bethoven kimi bəstəkarlaın həyatları kmi hdisəlrələ əzngin olamış və bu səbədən Brams adları çəkilıən bu bəstəkalra kimi eyni mşhurluq qazanamaıdır. Onun həyatı (hadisələrlə zəngin olamayan) barədə heç bir flm çekilmımiş, heç buna cıhd də edilməmişdir. O da deyilməlidir ki, Brams hər şçeydən əvvəl öz həyatını tamamilə sənətinə həsr etmiş bir şəxsiyyət olmuşdur.

Denis Arnold özünün Yeni Oksford Musiqi soraq kiatbçasında Bramhs haqqında fikrilərini belə eifadə edir: "Bramsın musiqiçilər arasında hörmıti onun sənətkarlıq keyfiyyətləri ilə əlaqədardır. Brams musiqisinin cəlbedici cəhəti onun göz qabağında amma eynilə təbətindəki soyuqluğun arxasında gizlənən emosiyaların dərinliyinıddir."

Şəxsiyyəti

Bethoven kimi Brams da təbiəti çox sevər və tez-tez Vyana ətrafindakı meşələrə gəzintiyə çıxardı. O evə qayidanda uşaqlarına çirnilər almağı da unutmazdı. Böyüklərər Brams qaba və iztehzalı davranırdı. Tələbəsi olmuş Qustav Yenner müəllimi haqqında bunlarl yazırdı:" Bamxmayaraq tək-tük adam onun kimi mehriban ola bilərdi, bunnla belə o ünməcaz adam kimi tanınırdı". Vyana mətbuatında onun "Qırmızıə Kirpi" adlı sevimli qəlyanaltısına gündılik səfərləri və xüsusilə onun əllərini arxayasıına çarpazlayaraq gıxzmısinı fikir verirdi. Onunla dostluq edən şəxslər bəstəkara sadiq qal və bəstəkar də eyni sıdaıqt və səxavətlə onlara borcunu dostluq ödəyiridi.

Yaradıclıq üslublarının tamilə fərqli olmasına bxamyaraq Brams Yohhan Staus İİ ilə möhkəm dost idi. Bramsh hətta ölümündən əvvəl 1897-ci ildə Ştrausun Die Göttin der Vernunft operretasının Vyananın Theater an der Üien teatrında keçirilən premyerasına getmək üçün xəstəliyi ilə mübariə dıə aparmışdlır. Bramsın Ştrausa verə biləcəyi əın bpyük qiyımət onun Mavi Dunay valtzını yaza bilməsinə görı hər şçeyi qurban verı bilmısini demısi olmuşdur. Bu dövrə aid edilıən və Bramsın Ştrasula tanışlığı ərəfəfinsə adi olan lətifəlri birinidə Ştrasun arvadı Adelenin Brmasdan avtoqraf istəməsi və əvəzində Bramsın "Mavi Dunay" valtzından ibir-iki not yazması , daha sonra aşağıdakı sözləri yazmasıdır:"Əfsus! Amma Brams yazmayıb".

1860-cı illərədn etibarən əsələri böyük uğurla satılır və bəstəlaraka öbyük maliyyə vəsaitit üazandırır. Bununla belə Brams sadə həyat tərzinı üstünluk verir, üç otaqlı sadə evdə bir təsərüfat müdirısi ilə yaşayır. O pulunun çoxunu qohumlarıan paylayır və gənc bəstəkarlara anonim şəkildə maliyyə dəstəyi verirdi.

Brams mütləq mükkəmmlçi idi. O erkıən illırədə yazdığı bir çox əsərlrini- Remenyi və skipkaçı Ferdinand Davidlə birgı ifa etdiyi Skrpka üçün Sonatası da daxil olaqla məhv etmişdir. Bir neçə dəfə isə 1873-cü ildə birinci somfoniyasının rəsmi yazılmasıdan öncə isə 20-dən artıq simli kvartetini də məhv etdiyin bildimişdirş. Bir neçə illər ərzində D minorda Simfoniya üçün orijinal layihısini pinao konsertlərinə çevirmişdir. Detalara aludəçiliyinə bir başqa misal Birinic simfoniyasına 1861-ci idlən 1876-ci ilə qədər on beş ilə qədər bir vaxt sərf etmısidir.Əsərin ilk tamaşalarıdna sonra da o bızi asta hərəətləti məhv etmişdir. Bramhsın pedantist mövqeyinə təsir etmiş başqa bir amil isə Şuamn olmuşdur. Şuman vaxtilə Bramhs haqqında çox yöksək fiilərd olmuş, onu Bethoven səviyyıəinsdə ola biləcək bəstəkar kimi qələmə vermiş və Brams da bu zirbəyə çatmağı qərarlaşdlrmışdılr. Şumanın bu fikirləri çətin Bramsın öznəinamını artıra bilir və bu onun birinci simfoniyasının gecikmısinə səbəb ola bilrərd. Bununla belə Klara Şuman Bramsın Birinci simfoniyasının bəstəkatəın əsl təbiətini əks etdirmədiyini bildimişdir. O bildirir ki, son gur hərəkət "olduqca tınınıli alınmıdır" . Lakin o müasir dövrdə tətdqiqatçıların Bramsın ın gümrah əsərlərindən biri hesab etdiyi İkinici simfoniyanı qəbul etmıədkıdn boyun qaçırmışdır.Digr müasirləri isə, əksinə birinci hərəkəti olduqca qaranlıq hesab etmiş və Reynhold Brinkman Simfoniya No. 2-nu tədqiq edərkən XİX əsr qəmli ideyayalla əlaqədar olaraq Bramsən bəstəkar və dirijor Vinsenz Laxnerə yazdığıməktibu möəyyən etmidir. Bu məktibda Brams təbiətinin tutqun trflərini etiraf edir və bunun əks olunduğu hərəkat b\rədəd detal çaıqlamar veriri.

İstinadlar

Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Geiringer K., Simpson R. Johannes Brahms // Encyclopædia Britannica (ing.).
Брамс Иоганнес // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Wurzbach D. C. v. Brahms, Johannes (alm.). // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben Wien: 1856. Vol. 14. S. 406.
Archivio Storico Ricordi. 1808.
Ältere R. H. d. Brahms, Johannes // Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (alm.). / Hrsg.: A. Bettelheim B. Vol. 2, 1897. S. 90–96.
Риман Г. Доктор музыки (rus.). // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель, пер. Б. П. Юргенсон Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. Т. 1. С. 476–477.
"Kayzen.az – Böyük musiqiçilər: Yohannes Brams (1833 – 1897)". 2016-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-09-04.

[_41c01361137ef669-1] Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_cd38338b29a68651-2] Geiringer K., Simpson R. Johannes Brahms // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_8581d3a914e97b10-3] Брамс Иоганнес // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_b3d598949f7d7683-4] Wurzbach D. C. v. Brahms, Johannes (alm.). // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben Wien: 1856. Vol. 14. S. 406.

[_a86c40b1a728c6e1-5] Archivio Storico Ricordi. 1808.

[_d983c012e4fd63cc-6] Ältere R. H. d. Brahms, Johannes // Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (alm.). / Hrsg.: A. Bettelheim B. Vol. 2, 1897. S. 90–96.

[_ba31bfe221bcee39-7] Риман Г. Доктор музыки (rus.). // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель, пер. Б. П. Юргенсон Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. Т. 1. С. 476–477.

[8] "Kayzen.az – Böyük musiqiçilər: Yohannes Brams (1833 – 1897)". 2016-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-09-04.