Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu — Azərbaycan Respublikasının 10 iqtisadi rayonundan biri.
| İqtisadi rayon | |
| Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Ləğv edilib | 7 iyul 2021 |
 Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu | |
Ümumi məlumat
Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu Ağdam, Tərtər, Xocavənd, Xocalı, Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli və Xankəndi şəhərini əhatə edir. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunun ən inkişaf etmiş və önəmli şəhəri Xankəndidir.
İqtisadi rayonun Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş rayon və şəhərləri
İşğal olunmuşdur: 1991-ci il, 26 dekabr
Azad olunmuşdur 2023-cü il 28 sentyabr
- Ərazisi-926 km²,Əhalinin sayı-57000
- Şəhid olmuşdur 790. Əlil və şikəst olmuşdur 1010
*Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış, yandırılmış və talan olunmuşdur:
- Sənaye,tikinti obyektləri 61
- Mədəni — məişət obyekti 694
- Rayon,qəsəbə və kənd 140
- Tarixi abidə 103
- Dövlət incəsənət teatrı və şəhər mədəniyyət evi
- Bir çox rayon və kəndlərində soyqırımlar olmuşdur.2-ci Qarabağ savaşının ilk soyqırımı Xankəndidə olmuşdur.
- Şəhərin qərb hissəsi tamamilə yandırılmışdır.
İşğal olunmuşdur: 1993-cü il 23 iyul
Azad olunmuşdur 2020-ci il 20 noyabr
- Ərazisi 1154 km² Əhalinin sayı 158 000
- Şəhid olmuşdur 6000dən çox. Əlil olmuşdur 587
*Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış, yandırılmış və talan olunmuşdur:
- Sənaye və tikinti obyekti 48
- Mədəni – məişət obyekti 598
- Qəsəbə və kənd 122
- Tarixi abidə 27
- Dövlət dram teatrı
İşğal olunmuşdur: 1992-cü il 2 oktyabr
Azad olunmuşdur 2023-cü il 19-20 sentyabr
- Ərazisi 1458 km² Əhalisinin sayı 9011
- Şəhid olmuşdur: 145; Əlil olmuşdur 48
Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış və yandılmış:
- Mədəni – məişət obyekti 75
- Qəsəbə və kənd 19
- Tarixi abidə 15
İşğal olunmuşdur: 1992-cü il 26 fevral
Azad olunmuşdur 2023-cü il 26 sentyabr
- Ərazisi 970 km² Əhalinin sayı 11567
- Şəhid olmuşdur 613. Əlil olmuşdur 657
Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış,Yandırılmış və talan olunmuşdur:
- Sənaye və tikinti obyekti 29
- Mədəni — məişət obyekti 80
- Xocalı faciəsi Azərbaycan xalqının öz torpaqları uğrunda erməni işğalçılarına qarşı mübarizəsində bir çox faciələr olmuşdur (1905, 1918–20 və 1988–1993-ci illərdə). Bunlardan ən qanlılarından biri də Xocalıdır.
İşğal olunmuşdur 1992-ci il 8 may
Azad olunmuşdur 2020-ci il 8 noyabr
- Ərazisi 289 km² Əhalinin sayı 24900
- Şəhid olmuşdur 193 Əlil olmuşdur 102
Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış, yandırılmış və talan olmuşdur:
- Sənaye və tikinti obyekti 27
- Mədəni – məişət obyekti 103
- Şəhər, qəsəbə və kənd 31
- Tarixi abidə və muzeylər 249
- Tarixi abidə 17
İşğal olunmuşdur 1993-cü il 23 avqust
Azad olunmuşdur 2020-ci il 4 oktyabr
- Ərazisi 1050 km² Əhalinin sayı 52 049
- Şəhid olmuşdur 347. Əlil olmuşdur 172
Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış, yandırılmış və talan olunmuşdur:
- Mədəni – məişət obyekti 197
- Qəsəbə və kənd 90
İşğal olunmuşdur 1993-cü il 23 avqust
Azad olunmuşdur 2020-ci il 17 oktyabr
- Ərazisi 1112 km² Əhalinin sayı 95940
- Şəhid olmuşdur 528 Əlil olmuşdur 1309
Erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış, yandırılmış və talan olunmuşdur:
- Mədəni – məişət obyekti 145
- Qəsəbə və kənd 54
- Tarixi abidə 15
Qeyd:1988-ci ildə azərbaycanlılar Dağlıq Qarabağın 30, ətrafdakı rayonların isə 99 faizini təşkil edib.
Təbii sərvətləri
Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonun əsas təbii sərvətləri polimetal filizləri (Mehmanə yatağında), neft, təbii qaz, müxtəlif tikinti materialları (mərmər, sement xammalı, tikinti daşı). Meşələrdə olan xammal ehtiyatları yerli ağac emalı müəssisələrini xammalla təmin etmək üçün kifayət qədərdir.
İqtisadiyyatı
Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda iqtisadiyyatın əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Kənd təsərrüfatının başlıca sahələri üzümçülük, taxılçılıq, meyvəçilik, pambıqçılıq və tütünçülükdür. Regionda həmçinin meyvə, kartof, bostan-tərəvəz məhsulları becərilir. Burada barama saxlanması üçün geniş sahələrdə tut bağları salınmışdır. Üzümün məhsuldarlığına görə iqtisadi rayon xüsusilə seçilir. İqtisadi rayonda heyvandarlıq, əsasən, ətlik-südlük, yüksək dağlıq sahələrdə isə ətlik-yunluq istiqamətlərində inkişaf etmişdir. İqtisadi rayonun sənayesi yerli kənd təsərrüfatı xammalının emalına əsaslanır. Şərabçılıq, konserv məhsullarının istehsalı, digər k.t. məhsullarının emalı yeyinti sənayesinin əsas sahələridir.
Nəqliyyat şəbəkəsi
İqtisadi-coğrafi rayonun ərazisindən Ələt-Culfa, Yevlax-Ağdam-Xankəndi dəmir yolları keçir. Bərdə-Ağdam-Xankəndi-Şuşa-Laçın, Ağdam-Xocavənd-Füzuli-Horadiz, Ələt-Culfa, Tərtər-Ağdərə-Kəlbəcər avtomobil yolları iqtisadi-coğrafi rayonun ərazisini respublikanın digər regionları ilə birləşdirir (cədvəl 5.15).
İqtisadi-coğrafi rayonda ümumi istifadədə olan avtomobil yolları, km (2012)
| Şəhər və inzibati rayonlar | Cəmi | Dərəcəsinə görə | ||||
| I | II | III | IV | V | ||
| Ağdam rayonu | 131 | - | - | 72 | 37 | 22 |
| Füzuli rayonu | 246 | - | - | 98 | 133 | 15 |
| Tərtər rayonu | 207 | - | - | 89 | 99 | 19 |
| İqtisadi rayon | 584 | - | - | 259 | 269 | 56 |
| Azərbaycan Res | 14851* | 330 | 1128 | 3764 | 8724 | 905 |
| · — Respublika üzrə yolların ümumi uzunluğuna işğal altında olan rayonlardakı yollar daxil deyil | ||||||
[Azərbaycanın nəqliyyatı – 2012].
Avtomobil yolları
İqtisadi-coğrafi rayonda ümumi istifadə olunan avtomobil yollarının uzunluğu 584 km-dir. Onların əsas hissəsi Füzuli (246 km) və Tərtər (207 km) rayonlarında yerləşir. Avtomobil nəqliyyatı ilə yük və sərnişin daşınması haqqında göstəricilər Tərtər rayonuna aiddir (cədvəl 5.16). İnzibati rayonda daşınan yüklər və sərnişinlərin miqdarı 2000-ci ildən sonra daim artmışdır [Azərbaycanın nəqliyyatı, 2013]. Cədvəl 5.16
İqtisadi-coğrafi rayonda avtomobil nəqliyyatının əsas göstəriciləri
| Ərazilər | 2000 | 2005 | 2010 | 2012 |
| Daşınan yüklərin miqdarı, min t | ||||
| Tərtər rayonu | 201 | 296 | 414 | 450 |
| İşğal olunmuş rayonlar | 4592 | 2861 | 1582 | 1850 |
| Azərbaycan Res. | 40434 | 69518 | 99891 | 118123 |
| Daşınan yüklərin dövriyyəsi, mln. ton-km | ||||
| Tərtər rayonu | 30,8 | 49,1 | 84,9 | 95,9 |
| İşğal olunmuş rayonlar | 447,4 | 514,2 | 651,2 | 776,2 |
| Azərbaycan Res. | 3513,0 | 7536,1 | 11325,1 | 13307,1 |
| Daşınan sərnişinlərin sayı, min nəfər | ||||
| Tərtər rayonu | 4992 | 4865 | 6221 | 7049 |
| İşğal olunmuş rayonlar | 20337 | 16171 | 19229 | 21561 |
| Azərbaycan Res. | 743301 | 845910 | 1200330 | 1417413 |
| Sərnişin dövriyyəsi, sərnişin-km | ||||
| Tərtər rayonu | 16,2 | 18,7 | 24,5 | 29,2 |
| İşğal olunmuş rayonlar | 142,4 | 82,3 | 120,6 | 142,7 |
| Azərbaycan Res. | 9154,0 | 10892,1 | 16633,0 | 20034,0 |
["Azərbaycanın nəqliyyatı – 2012].
Turizm
Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu Bakı-Şuşa turizm marşrutu üzərindədir. Turizm ixtisaslaşması – sağlamlıq-müalicə, dərketmə, rekreasiya istiqamətində olmuşdur. Burada təbii və antropoloji abidələr çox, fauna və flora zəngindir. Murovdağ və Qarabağ silsilələri geniş yer tutur. Murovdağ silsiləsinin yüksək zirvələri bəzən il boyu qarlı olur. Bu, qış turizmi üçün əlverişlidir. Silsilələr və onların yan qollarının çaylarla parçalanması nəticəsində dərin və sıldırım yamaclı dərələr əmələ gəlmişdir. Orta dağlıqda çay dərələrinin genişləndiyi sahələrdə mənzərəli dağarası çökəkliklər (Dovşanlı, Xankəndi və s.) vardır.
Yuxarı Qarabağ bölgəsi respublikamızın meşəli ərazilərindəndir. Ərazisinin 30%-i meşələrdir. "Qafqaz konservatoriyası" adlandırılan Qarabağ Azərbaycanın xalq musiqisi və poeziyası diyarıdır. Turşsu və İsa bulağı tarixən Qarabağın poeziya və musiqi məclislərinin təşkil edildiyi ocaq kimi də tanınırdı. Azərbaycanda yeganə olaraq Şuşa rayonu ərazisində bitən nadir Xarıbülbül çiçəyi Qarabağın musiqi və gözəllik rəmzinə çevrilmişdir.
Yuxarı Qarabağ bölgəsi tarixi-mədəni abidələrlə zəngindir. Bölgədə dünya əhəmiyyətli memarlıq və arxeoloji abidələr vardır. Ağdam rayonunun Xaçın Türbəli kəndində türbə (XIX əsr), Cəbrayıl rayonunda 11 tağlı (Xl-XII) və 15 tağlı (XIII əsr) Xudafərin körpüləri məşhurdur. Dünya əhəmiyyətli arxeoloji abidələrə Füzuli rayonunda Azıx, Tağlar mağaraları (paleolit dövrü), Ağdam rayonunun Əfətli kəndində Çalağantəpə yaşayış yeri (eneolit dövrü), Quzanlı qəsəbəsində Leylantəpə yaşayış yeri (eneolit dövrü), Ağdam şəhərində Üzərliktəpə yaşayış yeri (tunc dövrü), Tərtər rayonunda Borsunlu kurqanları (tunc və ilk dəmir dövrü), Xocalı rayonunda Xocalı kurqanları (tunc-ilk dəmir dövrü), Cəbrayıl rayonunun Xubyarlı kəndində Niftalı kurqanları (tunc dövrü) aid edilir. Xocavənd rayonunda ən qədim tarixə malik alban məbədi IV–VI əsrlərə aid edilir (Süsənlik kəndi). Şuşada XVIII əsrdə yaşamış xanların evləri, sarayları, qəsrləri, məscidlər, türbələr (XVIII–XIX əsr) çoxdur. Cəbrayıl, Füzuli, Ağdam rayonlarının tarixi kəndlərində çox sayda qala, məscid və digər inanc yerləri vardır. Əfsuslar olsun ki, bölgənin bütün sərvətləri, o cümlədən turizm-rekreasiya ehtiyatları erməni işğalçıları tərəfindən istismar edilib və dağıdılmışdır.
Mənbə
- B.Ə.Bilalov, Ç.G.Gülalıyev. Turizmin əsasları. Bakı: "QHT Nəşriyyatı", 2015, 496 s.
- http://gsaz.az/articles/view/115/Yuxari-Qarabag-iqtisadicografi-rayonu
- https://metinmehdi.wordpress.com/2016/04/21/yuxari-qarabag-iqtisadi-cografi-rayonu/
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Yuxari Qarabag iqtisadi rayonu Azerbaycan Respublikasinin 10 iqtisadi rayonundan biri Iqtisadi rayonYuxari Qarabag iqtisadi rayonuOlke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiLegv edilib 7 iyul 2021Yuxari Qarabag iqtisadi rayonuUmumi melumatYuxari Qarabag iqtisadi rayonu Agdam Terter Xocavend Xocali Susa Cebrayil Fuzuli ve Xankendi seherini ehate edir Yuxari Qarabag iqtisadi rayonunun en inkisaf etmis ve onemli seheri Xankendidir Iqtisadi rayonun Ermenistan terefinden isgal olunmus rayon ve seherleriXankendi Isgal olunmusdur 1991 ci il 26 dekabr Azad olunmusdur 2023 cu il 28 sentyabr Erazisi 926 km Ehalinin sayi 57000 Sehid olmusdur 790 Elil ve sikest olmusdur 1010 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis yandirilmis ve talan olunmusdur Senaye tikinti obyektleri 61 Medeni meiset obyekti 694 Rayon qesebe ve kend 140 Tarixi abide 103 Dovlet incesenet teatri ve seher medeniyyet evi Bir cox rayon ve kendlerinde soyqirimlar olmusdur 2 ci Qarabag savasinin ilk soyqirimi Xankendide olmusdur Seherin qerb hissesi tamamile yandirilmisdir Agdam Isgal olunmusdur 1993 cu il 23 iyul Azad olunmusdur 2020 ci il 20 noyabr Erazisi 1154 km Ehalinin sayi 158 000 Sehid olmusdur 6000den cox Elil olmusdur 587 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis yandirilmis ve talan olunmusdur Senaye ve tikinti obyekti 48 Medeni meiset obyekti 598 Qesebe ve kend 122 Tarixi abide 27 Dovlet dram teatri Xocavend Isgal olunmusdur 1992 cu il 2 oktyabr Azad olunmusdur 2023 cu il 19 20 sentyabr Erazisi 1458 km Ehalisinin sayi 9011 Sehid olmusdur 145 Elil olmusdur 48 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis ve yandilmis Medeni meiset obyekti 75 Qesebe ve kend 19 Tarixi abide 15 Xocali Isgal olunmusdur 1992 cu il 26 fevral Azad olunmusdur 2023 cu il 26 sentyabr Erazisi 970 km Ehalinin sayi 11567 Sehid olmusdur 613 Elil olmusdur 657 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis Yandirilmis ve talan olunmusdur Senaye ve tikinti obyekti 29 Medeni meiset obyekti 80 Xocali faciesi Azerbaycan xalqinin oz torpaqlari ugrunda ermeni isgalcilarina qarsi mubarizesinde bir cox facieler olmusdur 1905 1918 20 ve 1988 1993 ci illerde Bunlardan en qanlilarindan biri de Xocalidir Susa Isgal olunmusdur 1992 ci il 8 may Azad olunmusdur 2020 ci il 8 noyabr Erazisi 289 km Ehalinin sayi 24900 Sehid olmusdur 193 Elil olmusdur 102 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis yandirilmis ve talan olmusdur Senaye ve tikinti obyekti 27 Medeni meiset obyekti 103 Seher qesebe ve kend 31 Tarixi abide ve muzeyler 249 Tarixi abide 17 Cebrayil Isgal olunmusdur 1993 cu il 23 avqust Azad olunmusdur 2020 ci il 4 oktyabr Erazisi 1050 km Ehalinin sayi 52 049 Sehid olmusdur 347 Elil olmusdur 172 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis yandirilmis ve talan olunmusdur Medeni meiset obyekti 197 Qesebe ve kend 90 Fuzuli Isgal olunmusdur 1993 cu il 23 avqust Azad olunmusdur 2020 ci il 17 oktyabr Erazisi 1112 km Ehalinin sayi 95940 Sehid olmusdur 528 Elil olmusdur 1309 Ermeni isgalcilari terefinden dagidilmis yandirilmis ve talan olunmusdur Medeni meiset obyekti 145 Qesebe ve kend 54 Tarixi abide 15 Qeyd 1988 ci ilde azerbaycanlilar Dagliq Qarabagin 30 etrafdaki rayonlarin ise 99 faizini teskil edib Tebii servetleriYuxari Qarabag iqtisadi rayonun esas tebii servetleri polimetal filizleri Mehmane yataginda neft tebii qaz muxtelif tikinti materiallari mermer sement xammali tikinti dasi Meselerde olan xammal ehtiyatlari yerli agac emali muessiselerini xammalla temin etmek ucun kifayet qederdir IqtisadiyyatiYuxari Qarabag iqtisadi rayonunda iqtisadiyyatin esasini kend teserrufati teskil edir Kend teserrufatinin baslica saheleri uzumculuk taxilciliq meyvecilik pambiqciliq ve tutunculukdur Regionda hemcinin meyve kartof bostan terevez mehsullari becerilir Burada barama saxlanmasi ucun genis sahelerde tut baglari salinmisdir Uzumun mehsuldarligina gore iqtisadi rayon xususile secilir Iqtisadi rayonda heyvandarliq esasen etlik sudluk yuksek dagliq sahelerde ise etlik yunluq istiqametlerinde inkisaf etmisdir Iqtisadi rayonun senayesi yerli kend teserrufati xammalinin emalina esaslanir Serabciliq konserv mehsullarinin istehsali diger k t mehsullarinin emali yeyinti senayesinin esas saheleridir Neqliyyat sebekesiIqtisadi cografi rayonun erazisinden Elet Culfa Yevlax Agdam Xankendi demir yollari kecir Berde Agdam Xankendi Susa Lacin Agdam Xocavend Fuzuli Horadiz Elet Culfa Terter Agdere Kelbecer avtomobil yollari iqtisadi cografi rayonun erazisini respublikanin diger regionlari ile birlesdirir cedvel 5 15 Iqtisadi cografi rayonda umumi istifadede olan avtomobil yollari km 2012 Seher ve inzibati rayonlar Cemi Derecesine goreI II III IV VAgdam rayonu 131 72 37 22Fuzuli rayonu 246 98 133 15Terter rayonu 207 89 99 19Iqtisadi rayon 584 259 269 56Azerbaycan Res 14851 330 1128 3764 8724 905 Respublika uzre yollarin umumi uzunluguna isgal altinda olan rayonlardaki yollar daxil deyil Azerbaycanin neqliyyati 2012 Avtomobil yollari Iqtisadi cografi rayonda umumi istifade olunan avtomobil yollarinin uzunlugu 584 km dir Onlarin esas hissesi Fuzuli 246 km ve Terter 207 km rayonlarinda yerlesir Avtomobil neqliyyati ile yuk ve sernisin dasinmasi haqqinda gostericiler Terter rayonuna aiddir cedvel 5 16 Inzibati rayonda dasinan yukler ve sernisinlerin miqdari 2000 ci ilden sonra daim artmisdir Azerbaycanin neqliyyati 2013 Cedvel 5 16 Iqtisadi cografi rayonda avtomobil neqliyyatinin esas gostericileri Eraziler 2000 2005 2010 2012Dasinan yuklerin miqdari min tTerter rayonu 201 296 414 450Isgal olunmus rayonlar 4592 2861 1582 1850Azerbaycan Res 40434 69518 99891 118123Dasinan yuklerin dovriyyesi mln ton kmTerter rayonu 30 8 49 1 84 9 95 9Isgal olunmus rayonlar 447 4 514 2 651 2 776 2Azerbaycan Res 3513 0 7536 1 11325 1 13307 1Dasinan sernisinlerin sayi min neferTerter rayonu 4992 4865 6221 7049Isgal olunmus rayonlar 20337 16171 19229 21561Azerbaycan Res 743301 845910 1200330 1417413Sernisin dovriyyesi sernisin kmTerter rayonu 16 2 18 7 24 5 29 2Isgal olunmus rayonlar 142 4 82 3 120 6 142 7Azerbaycan Res 9154 0 10892 1 16633 0 20034 0 Azerbaycanin neqliyyati 2012 TurizmYuxari Qarabag iqtisadi rayonu Baki Susa turizm marsrutu uzerindedir Turizm ixtisaslasmasi saglamliq mualice derketme rekreasiya istiqametinde olmusdur Burada tebii ve antropoloji abideler cox fauna ve flora zengindir Murovdag ve Qarabag silsileleri genis yer tutur Murovdag silsilesinin yuksek zirveleri bezen il boyu qarli olur Bu qis turizmi ucun elverislidir Silsileler ve onlarin yan qollarinin caylarla parcalanmasi neticesinde derin ve sildirim yamacli dereler emele gelmisdir Orta dagliqda cay derelerinin genislendiyi sahelerde menzereli dagarasi cokeklikler Dovsanli Xankendi ve s vardir Yuxari Qarabag bolgesi respublikamizin meseli erazilerindendir Erazisinin 30 i meselerdir Qafqaz konservatoriyasi adlandirilan Qarabag Azerbaycanin xalq musiqisi ve poeziyasi diyaridir Turssu ve Isa bulagi tarixen Qarabagin poeziya ve musiqi meclislerinin teskil edildiyi ocaq kimi de taninirdi Azerbaycanda yegane olaraq Susa rayonu erazisinde biten nadir Xaribulbul ciceyi Qarabagin musiqi ve gozellik remzine cevrilmisdir Yuxari Qarabag bolgesi tarixi medeni abidelerle zengindir Bolgede dunya ehemiyyetli memarliq ve arxeoloji abideler vardir Agdam rayonunun Xacin Turbeli kendinde turbe XIX esr Cebrayil rayonunda 11 tagli Xl XII ve 15 tagli XIII esr Xudaferin korpuleri meshurdur Dunya ehemiyyetli arxeoloji abidelere Fuzuli rayonunda Azix Taglar magaralari paleolit dovru Agdam rayonunun Efetli kendinde Calagantepe yasayis yeri eneolit dovru Quzanli qesebesinde Leylantepe yasayis yeri eneolit dovru Agdam seherinde Uzerliktepe yasayis yeri tunc dovru Terter rayonunda Borsunlu kurqanlari tunc ve ilk demir dovru Xocali rayonunda Xocali kurqanlari tunc ilk demir dovru Cebrayil rayonunun Xubyarli kendinde Niftali kurqanlari tunc dovru aid edilir Xocavend rayonunda en qedim tarixe malik alban mebedi IV VI esrlere aid edilir Susenlik kendi Susada XVIII esrde yasamis xanlarin evleri saraylari qesrleri mescidler turbeler XVIII XIX esr coxdur Cebrayil Fuzuli Agdam rayonlarinin tarixi kendlerinde cox sayda qala mescid ve diger inanc yerleri vardir Efsuslar olsun ki bolgenin butun servetleri o cumleden turizm rekreasiya ehtiyatlari ermeni isgalcilari terefinden istismar edilib ve dagidilmisdir MenbeB E Bilalov C G Gulaliyev Turizmin esaslari Baki QHT Nesriyyati 2015 496 s http gsaz az articles view 115 Yuxari Qarabag iqtisadicografi rayonu https metinmehdi wordpress com 2016 04 21 yuxari qarabag iqtisadi cografi rayonu ol