Xocavənd — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun Xocavənd şəhər inzibati ərazi dairəsində şəhər , Xocavənd rayonunun mərkəzidir.
Şəhər | |
Xocavənd | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 390 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Toponimikası
Qədim adı Xocavənd olub.
XIX əsrin 80-ci illərinə qədər Xonaşen adlanmışdır. Ba YIII əsrə aid Bizans mənbəsində "Hun ölkəsi" kimidir. Bizans tarixiçisi Feodan yazır ki, 624-cü ildə imperator İranla Xəzərlərlə ittifaqa girmək üçün onlarla Albaniyada hun ölkəsində görüşdü. Hun etnonimindən və qədim dillərində "şin" sözündən ibarətdir. Bu ərazi maldar ellər üçün qışlaq və əkin (məzrə) yerləri idi. "Xunaşi" adı isə erkən orta əsrlərdə Qarabağda məskunlaşmış hunların adından və qədim türk dillərində "şin" "yaşayış yeri", "məskən" sözündəndir. XIX əsrdə Gəncə qəzasının tədqiqatçısı N. A. Abelov yazır ki, maldar elin məntəqələri (yurd, oba, binə, qışlaq) oturaq məskəndən yaranan Şenlik adlanır (Elzavetopolskiy uezd, s. K). L. Z. Budaqov yazır ki, sözü türkcə "naselennıy" mənasındadır. Bu söz erməni dilinə keçərək "şen" formasını kəsb etmişdir. 624-cü ildə Bizans çarı İrakli Albaniyada (Qarabağda) "Hun ölkəsi" adlı yerdə Xəzərlərin (sonra kəbirlilərin) başçısı ilə görüşmüşdür. Gürcüstanda Xunev, Xuniya, Xunezazur adlarında "xun" etnonimi ilə eynidir. Ptolemey (II əsr) də bu tayfanın adını Xun kimi çəkmişdir.
1925-ci ilə qədər adı Xonaşen olmuşdur.
1925-ci ildə erməni əsilli sovet partiya xadimi Aleksandr Myasnikovun təxəllüsü ilə Martuni, 1991-ci ildən isə tarixi adı bərpa edilərək Xocavənd kimi rəsmiləşdirilmişdir.
Xocavənd "xocalı nəsli" deməkdir (-vənd farsca bir sözdür və -zadə, -pur şəkilçiləri kimi nəsil, tayfa, və soy adlarında istifadə edilir).
Tarixi
2 oktyabr 1992-ci ildən 10 noyabr 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Xocavənd şəhəri Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. Sentyabr ayı anti-terror əməliyyatlarından sonra 26 sentyabr 2023-cü ildən şəhərə Azərbaycan silahlı qüvvələri nəzarət edir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 15-də Xocavənd şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldıb.
Tarixi abidələri
Xocavənd şəhərində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır:
İnventar № | Abidənin adı | Tarixi | Yerləşdiyi ünvan | Növü | Əhəmiyyət dərəcəsi |
---|---|---|---|---|---|
1116 | Nərgiztəpə yaşayış yeri | İlk və Orta Tunc dövrü | Xocavənd şəhərindən şərqdə | Arxeoloji | Ölkə |
Coğrafiyası və iqlimi
Əhalisi
İl | Daimi əhali | Kişilər | Qadınlar |
---|---|---|---|
1999 | XXXX | XXXX | XXXX |
2009 | ↗XXXX | ↗XXXX | ↗XXXX |
Etnik qrup | Sayı, 1970 sa. | Nisbəti, 1970 sa. | Sayı, 1979 sa. | Nisbəti, 1979 sa. |
---|---|---|---|---|
toplam | 4 654 | 100 % | 5 497 | 100 % |
erməni | 3 120 | 67 % | 3 588 | 65.3 % |
azərbaycanlı | 1 482 | 31.8 % | 1 862 | 33.9 % |
rus | 44 | 0.9 % | 41 | 0.7 % |
ukraynalı | 3 | 0.1 % | 1 | 0.0 % |
digər | 5 | 0.2 % | 5 | 0.1 % |
İqtisadiyyatı
Mədəniyyəti
Kənddə mədəniyyət müəssisəsi mövcud deyil.
Təhsil
Kənddə təhsil müəssisəsi mövcud deyil.
Din
Kənddə dini ibadət yeri və ya dini icma qeydə alınmamışdır.
Səhiyyə
Kənddə səhiyyə müəssisəsi mövcud deyil.
İstinadlar
- http://stat-nkr.am/files/publications/joxovrdagrakan_vichak_2011.pdf.
- "Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartı. İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı — 2019. Bakı: 2020, səh. 59" (PDF). 2022-01-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-13.
- "Rayon haqqında". AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI XOCAVƏND RAYON İCRA HAKİMİYYƏTİ. 2023-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-23.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. QARABAĞIN ETNİK MƏSKUNLAŞMA TARİXİ VƏ TOPONİMLƏRİ (az.). Bakı: "Region Press" MMC. 2022. 291. ISBN .
- 1903-cü il Qafqaz xəritəsi
- Xocavənd // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. XXXX. ISBN .
- "Информационный бюллетень Министерства обороны Российской Федерации по развертыванию российского воинского контингента миротворческих сил в зоне нагорно-карабахского конфликта (на 12 ноября 2020 г.)". Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). 12.11.2020.[ölü keçid]
- "Ввод 2 мсб 15 омсбр (миротворческой) в зону нагорно-карабахского конфликта". Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). 2023-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-23.
- "Район проведения миротворческой операции". Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). 2023-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-23.
- "Обстановка на территории Нагорного Карабаха на 11 ноября 2020 г." Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). 11 ноября 2020 г. 2023-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-23.
- "Azərbaycandakı dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş siyahısı. səh. 38" (PDF). 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-15.
- Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıya alınması. 1999-cu il. I hissə. Bakı: "Səda" nəşriyyatı, 2000, səh. XXXX.
- Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması. 2009-cu il. I cild. Bakı: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, 2010, səh. XXXX.
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Мартунинский район (1970 г.) 2020-10-18 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Мартунинский район (1979 г.) 2020-10-17 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Xocavənd rayonu icra hakimiyyəti təqdim edir
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Xocavend deqiqlesdirme Xocavend Azerbaycan Respublikasinin Xocavend rayonunun Xocavend seher inzibati erazi dairesinde seher Xocavend rayonunun merkezidir SeherXocavend39 47 43 sm e 47 06 47 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 390 1 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 5 800 nef 2011 Xeriteni goster gizle Xocavend Vikianbarda elaqeli mediafayllarXocavend 1823 cu il Qarabag kameral defterlerindeToponimikasiQedim adi Xocavend olub XIX esrin 80 ci illerine qeder Xonasen adlanmisdir Ba YIII esre aid Bizans menbesinde Hun olkesi kimidir Bizans tarixicisi Feodan yazir ki 624 cu ilde imperator Iranla Xezerlerle ittifaqa girmek ucun onlarla Albaniyada hun olkesinde gorusdu Hun etnoniminden ve qedim dillerinde sin sozunden ibaretdir Bu erazi maldar eller ucun qislaq ve ekin mezre yerleri idi Xunasi adi ise erken orta esrlerde Qarabagda meskunlasmis hunlarin adindan ve qedim turk dillerinde sin yasayis yeri mesken sozundendir XIX esrde Gence qezasinin tedqiqatcisi N A Abelov yazir ki maldar elin menteqeleri yurd oba bine qislaq oturaq meskenden yaranan Senlik adlanir Elzavetopolskiy uezd s K L Z Budaqov yazir ki sozu turkce naselenniy menasindadir Bu soz ermeni diline kecerek sen formasini kesb etmisdir 624 cu ilde Bizans cari Irakli Albaniyada Qarabagda Hun olkesi adli yerde Xezerlerin sonra kebirlilerin bascisi ile gorusmusdur Gurcustanda Xunev Xuniya Xunezazur adlarinda xun etnonimi ile eynidir Ptolemey II esr de bu tayfanin adini Xun kimi cekmisdir 1925 ci ile qeder adi Xonasen olmusdur 1925 ci ilde ermeni esilli sovet partiya xadimi Aleksandr Myasnikovun texellusu ile Martuni 1991 ci ilden ise tarixi adi berpa edilerek Xocavend kimi resmilesdirilmisdir Xocavend xocali nesli demekdir vend farsca bir sozdur ve zade pur sekilcileri kimi nesil tayfa ve soy adlarinda istifade edilir Tarixi2 oktyabr 1992 ci ilden 10 noyabr 2020 ci ile kimi Ermenistan Silahli Quvvelerinin isgali altinda olmusdur Ikinci Qarabag muharibesinin neticelerine esasen imzalanmis 10 noyabr 2020 ci il tarixli ucterefli beyanata uygun olaraq Xocavend seheri Rusiya sulhmeramli quvvelerinin nezaretine kecmisdir Sentyabr ayi anti terror emeliyyatlarindan sonra 26 sentyabr 2023 cu ilden sehere Azerbaycan silahli quvveleri nezaret edir Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev oktyabrin 15 de Xocavend seherinde Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Bayragini ucaldib Tarixi abideleri Xocavend seherinde asagidaki dasinmaz tarix ve medeniyyet abidesi qeyde alinmisdir Inventar Abidenin adi Tarixi Yerlesdiyi unvan Novu Ehemiyyet derecesi1116 Nergiztepe yasayis yeri Ilk ve Orta Tunc dovru Xocavend seherinden serqde Arxeoloji OlkeCografiyasi ve iqlimiEhalisiIl Daimi ehali Kisiler Qadinlar1999 XXXX XXXX XXXX2009 XXXX XXXX XXXXXocavend seheri ehalisinin milli terkibi Etnik qrup Sayi 1970 sa Nisbeti 1970 sa Sayi 1979 sa Nisbeti 1979 sa toplam 4 654 100 5 497 100 ermeni 3 120 67 3 588 65 3 azerbaycanli 1 482 31 8 1 862 33 9 rus 44 0 9 41 0 7 ukraynali 3 0 1 1 0 0 diger 5 0 2 5 0 1 IqtisadiyyatiMedeniyyetiKendde medeniyyet muessisesi movcud deyil TehsilKendde tehsil muessisesi movcud deyil DinKendde dini ibadet yeri ve ya dini icma qeyde alinmamisdir SehiyyeKendde sehiyye muessisesi movcud deyil Istinadlarhttp stat nkr am files publications joxovrdagrakan vichak 2011 pdf Azerbaycan Respublikasi Dovlet Statistika Komitesi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Standarti Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2019 Baki 2020 seh 59 PDF 2022 01 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 06 13 Rayon haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI XOCAVEND RAYON ICRA HAKIMIYYETI 2023 07 11 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 23 B E Budaqov Q E Qeybullayev QARABAGIN ETNIK MESKUNLASMA TARIXI VE TOPONIMLERI az Baki Region Press MMC 2022 291 ISBN 978 9952 561 12 8 1903 cu il Qafqaz xeritesi Xocavend Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 seh XXXX ISBN 978 9952 34 155 3 Informacionnyj byulleten Ministerstva oborony Rossijskoj Federacii po razvertyvaniyu rossijskogo voinskogo kontingenta mirotvorcheskih sil v zone nagorno karabahskogo konflikta na 12 noyabrya 2020 g Ministerstvo oborony Rossijskoj Federacii Minoborony Rossii 12 11 2020 olu kecid Vvod 2 msb 15 omsbr mirotvorcheskoj v zonu nagorno karabahskogo konflikta Ministerstvo oborony Rossijskoj Federacii Minoborony Rossii 2023 10 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 23 Rajon provedeniya mirotvorcheskoj operacii Ministerstvo oborony Rossijskoj Federacii Minoborony Rossii 2023 10 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 23 Obstanovka na territorii Nagornogo Karabaha na 11 noyabrya 2020 g Ministerstvo oborony Rossijskoj Federacii Minoborony Rossii 11 noyabrya 2020 g 2023 10 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 23 Azerbaycandaki dunya olke ve yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il 2 avqust tarixli 132 nomreli qerari ile tesdiq edilmis siyahisi seh 38 PDF 2021 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 06 15 Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiya alinmasi 1999 cu il I hisse Baki Seda nesriyyati 2000 seh XXXX Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi 2010 seh XXXX Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Martuninskij rajon 1970 g 2020 10 18 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Martuninskij rajon 1979 g 2020 10 17 at the Wayback MachineXarici kecidlerXocavend rayonu icra hakimiyyeti teqdim edirHemcinin bax