Yusif əl-Qərdavi (ərəb. يوسف القرضاوي; 9 sentyabr 1926 – 26 sentyabr 2022, Doha) — Misirli islam teoloqu.
Yusif əl-Qərdavi | |
---|---|
ərəb. يُوسُف القرضاوي | |
![]() | |
Doğum tarixi | 9 sentyabr 1926 |
Vəfat tarixi | 26 sentyabr 2022(96 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Uşaqları | 7 |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | üləma, yazıçı, fəqih, şair |
Fəaliyyət illəri | 1977–2022 |
Üzvlüyü | |
al-qaradawi.net | |
![]() |
Mülayim İslamın nümayəndəsi hesab olunur. "İxvan əl-müslimin" müftisidir.
Daha çox "Əl-Cəzirə" kanalında apardığı şəriət verilişinə görə dünya şöhrəti qazanmışdır.
Həyatı
1926-cı ilin sentyabr ayının 9-da Misirin əl-Ğərbiyyə vilayətinin Sift kəndində dünyaya gələn Yusif əl-Qərdavi hələ iki yaşında ikən atasını itirmiş və onun təhsili ilə əmisi məşğul olmuşdur. Balaca Qərdavi hələ on yaşına çatmamış Quranı əzbərləmişdi. Krallıq dövründə Misirin Əzhər Universitetinin nəzdindəki məktəbə lisey şagirdi kimi qəbul olunmuş və oranı ən yaxşı ikinci şagird kimi bitirmişdir.
Bundan sonra eyni universitetin "Dinin əsas prinsipləri" fakültəsinə daxil olan Qərdavi təhsilini 180 tələbə arasında birinci olaraq başa vurmuşdur. Qərdavi 1958-ci ildə Ərəb dili üzrə "Dil və ədəbiyyat" ixtisasına yiyələnmişdir. "Dinin əsas prinsipləri" fakültəsinin "Quran və Sünnət elmləri" bölməsinin magistratura pilləsini bitirən Qərdavi, doktor elmi adını da 1973-cü ildə elə bu universitetdə almışdır. Qərdavinin doktorluq dissertasiyasının adı "Zəkat və zəkatın ictimai problemlərin həllində yeri" idi.
Şeyx Yusif əl-Qərdavi həyatının ilk illərindən çoxlu çətinliklərin, siyasi təzyiqlərin şahidi olmuşdur. Həsən əl-Bənnanın rəhbərlik etdiyi təşkilatına üzv olması onun dəfələrlə həbsə düşməsinə səbəb oldu. İlk dəfə krallıq zamanı həbs edilən Qərdavi, üç dəfə də Misir lideri hakimiyyəti illərində məhbus olmuşdur. 1961-ci ildə Qətərdə dini bir institutun yaradılmasında yaxından iştirak edən Qərdavi elə həmin institutun müdiri vəzifəsində işləmişdir. Bu səbəblə Qərdaviyə Qətər vətəndaşlığı verilmiş və o, Qətərdə qalmışdır.
Qərdavi 1977-ci ildə Şəriət fakültəsi və islam araşdırmaları bölməsini quraraq dekan oldu. O, bu vəzifədə 1990-cı ilə qədər qaldı. Qərdavi eyni zamanda Qətər Universitetində "Sünnət və Peyğəmbərin həyatını araşdırma" mərkəzinin müdiridir. 1413-cü il də "İslam araşdırmaları" konfransında beynəlxalq mükafatını qazanan Qərdavi eyni zamanda də elmi mükafatına layiq görüldü.
Yusif əl-Qərdavi böyük alimlərdən sayılır. mötədillik fitva və kitablarının müsəlmanlar arasında yayılmasına səbəb olub. Qərdaviyə şöhrət qazandıran başqa bir səbəb isə onun "Şəriət və Həyat" adlı proqramda çıxış etməsidir. Qərdavi bu proqramda cəmiyyətin islami həyatının ümumi məsələlərinə toxunur.
Qərdaviyə şöhrət gətirən digər bir səbəb də onun Misir müftisi Şeyx birlikdə Taliblərin budda heykəllərini dağıtdıqları bir vaxtda İslam Konfransı Təşkilatı kimi bir heyət yaradaraq Taliblərdən heykəllərin dağıdılmasını dayandırmaq tələbi ilə çıxış etməsi olmuşdur. İsrailə qarşı cihadı dəstəkləyən Qərdavi əcnəbi işğala qarşı bütün islami hərəkatların mübarizəsini də haqlı sayır.
Qərdavi haqqında mülahizələr
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k4NUx6a3lMMWwxYzNWbVgyRnNMVkZoY21Ga1lYZHBMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
İslam aləmində Qərdavi haqqında müxtəlif mülahizələr mövcuddur. Bəziləri onun fiqhə dair fikirlərinin İslam fiqhi kitabları ilə ziddiyyət təşkil etdiyini söyləyir. Qərdavinin görüşlərinin İslam hüquq metoduna uyğun gəlmədiyini iddia edənlər alimin bəlli bir elmi metoddan çıxış etmədiyini də irəli sürərək onun dini mətnlərə və fiqhi əsaslara deyil, şəxsi rəyinə uyğun hərəkət etdiyini söyləyirlər. Qərdavi ilə bağlı bu tip qiymətləndirmənin onun elm sferasından daha çox siyasi arenada ön plana çıxmasından qaynaqlandığı bildirilir. Belə ki, Şeyx Qərdavinin öhdəsində çox mühüm bir məsuliyyət — bir qolunun (İxvan əs-Səfa Həsən əl-Bənnadan sonra ardıcılları olan Qütbçülər və Həsən əl-Bənnanın davamçıları sayılan Bənnaçılar olaraq iki qola ayrılmışdı. Bu qollar da öz aralarında tabe olduqları şeyxlərə görə qruplara bölünmüşlər) elmi avtoriteti olmaq durur.
Ancaq, Qərdavini müdafiə edənlər onu dəstəkləyir, alimin fiqhi görüşlərinin tam şəkildə hüquq metodları ilə eyniyyət təşkil etdiyini bildirirlər. Bu səbəbdən onun islam hüququ və metodologiyası sferasındakı dərin biliyi ilə metodologiyaya uyğun fiqhi görüşlərə malik olduğu qeyd edilir.
Qərdaviyə qarşı iddialar
Hədis alimləri
Onlara görə, Qərdavi bəzi zəif hədislərdən kimi istifadə edir, Buxari və hədis toplularında olan bir-sıra hədisləri qəbul etmir.
Onlara görə, Qərdavi bəzi məsələlərdə icmaya qarşı çıxır. Bu iddiaya Əzhər universitetinin bəzi şeyxləri də qoşulur. Sələfilər Qərdavinin hüquq metodologiyasında bəzi qaydalar icad etdiyini də irəli sürürlər.
Qərdaviyə qarşı ən böyük iddia onun ABŞ-dakı müsəlmanların amerika ordusu tərkibində Əfqanıstanda vuruşa bilmələrinə dair fitva çıxarmasıdır. Onlar Qərdavinin Fələstinlə bağlı verdiyi fitvalarının dini məzmundan daha çox milli xarakterə malik olduğunu iddia edirlər. (Qeyd olunur ki, Qərdaviyə qarşı cihadçıların irəli sürdüyü iddia hələ də öz sübutunu tapmayan bir məsələdir.)
Onlar qədər və təvil məsələsində Qərdavini əşari düşüncəsini qəbul etməməyinə baxmayaraq, İbn Teymiyyə və İbn Qayyimi qəbul etdiyinə gərə tənqid edirlər.
Əsərləri
Qərdavi 100-dən artıq kitab və məqalənin müəllifidir. Müasir fitvalar (və s.).
Qərdavi bu gün
- İslam internet saytı olan "İslamonline"ni idarə edir.
- Məkkədəki ""nin nəzdindəki üzvüdür.
- və Bəhreyndəki Şəriət Nəzarəti Heyətinin direktorudur.
- katiblik məclisinin üzvüdür.
- sədr müavinidir.
- Oksford Universiteti İslam Tədqiqatları Mərkəzində İdarə şurasının üzvüdür.
- sədridir.
Muəmmar Qəddafiyə münasibəti
Dünya Müsəlman Alimləri Birliyi təşkilatının sədri Şeyx Yusuf Əl-Kardavi Qəddafinin tağut olduğunu və böyük günahları icra etdiyini, insanlığa qarşı cinayət törətdiyini və İslamla zərrə qədər də olsun bağlılığı olmadığını deyib. Qərdavi deyib ki, öz xalqına qarşı soyqırım törədən birisini durdura biləcək birisi varsa, onun boynunda vəzifəsidir ki, bunu mütləq icra etsin. Liviyadakı inqilabın Allahın lütfü ilə müvəffəqiyətlə nəticələnəcəyini deyən Kardavi, Allahdan Liviya xalqının qoruması üçün dualar etməyə çağırıb.
"Qəddafi xəstədir. Böyüklük kompleksi ilə özünü filosof hesab edir. Allaha and içirəm ki, Liviya inqilabı zəfər qazanacaq. İnqilabçılar müqavimət göstərəcək və Liviyadakı rejimin sonu Tunis və Misirdəki rejimlərin sonu kimi olacaq", — deyə Qərdavi özünün cümə xütbəsində çıxışı zamanı bildirib.
İstinadlar
- Youssef Qaradhawi // AlKindi.
- . aljazeera.com, 2022.
- https://news.gnet.tn/deces-du-theologien-%C3%A9gyptien-youssef-karadhaoui/.
- Der Spiegel (alm.). 1994. ISSN 2195-1349; 0038-7452
- https://www.disorient.de/magazin/grossbritannien-kontroverse-um-einreiseverbot-fur-yusuf-al-qaradawi.
- . 2011-02-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yusif el Qerdavi ereb يوسف القرضاوي 9 sentyabr 1926 26 sentyabr 2022 Doha Misirli islam teoloqu Yusif el Qerdaviereb ي وس ف القرضاوي Dogum tarixi 9 sentyabr 1926 1926 09 09 Vefat tarixi 26 sentyabr 2022 2022 09 26 96 yasinda Vefat yeri Doha QeterUsaqlari 7Tehsili El Ezher Universiteti 1944 1958 Fealiyyeti ulema yazici feqih sairFealiyyet illeri 1977 2022Uzvluyu Muselman qardaslaral qaradawi net Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mulayim Islamin numayendesi hesab olunur Ixvan el muslimin muftisidir Daha cox El Cezire kanalinda apardigi seriet verilisine gore dunya sohreti qazanmisdir Heyati1926 ci ilin sentyabr ayinin 9 da Misirin el Gerbiyye vilayetinin Sift kendinde dunyaya gelen Yusif el Qerdavi hele iki yasinda iken atasini itirmis ve onun tehsili ile emisi mesgul olmusdur Balaca Qerdavi hele on yasina catmamis Qurani ezberlemisdi Kralliq dovrunde Misirin Ezher Universitetinin nezdindeki mektebe lisey sagirdi kimi qebul olunmus ve orani en yaxsi ikinci sagird kimi bitirmisdir Bundan sonra eyni universitetin Dinin esas prinsipleri fakultesine daxil olan Qerdavi tehsilini 180 telebe arasinda birinci olaraq basa vurmusdur Qerdavi 1958 ci ilde Ereb dili uzre Dil ve edebiyyat ixtisasina yiyelenmisdir Dinin esas prinsipleri fakultesinin Quran ve Sunnet elmleri bolmesinin magistratura pillesini bitiren Qerdavi doktor elmi adini da 1973 cu ilde ele bu universitetde almisdir Qerdavinin doktorluq dissertasiyasinin adi Zekat ve zekatin ictimai problemlerin hellinde yeri idi Seyx Yusif el Qerdavi heyatinin ilk illerinden coxlu cetinliklerin siyasi tezyiqlerin sahidi olmusdur Hesen el Bennanin rehberlik etdiyi teskilatina uzv olmasi onun defelerle hebse dusmesine sebeb oldu Ilk defe kralliq zamani hebs edilen Qerdavi uc defe de Misir lideri hakimiyyeti illerinde mehbus olmusdur 1961 ci ilde Qeterde dini bir institutun yaradilmasinda yaxindan istirak eden Qerdavi ele hemin institutun mudiri vezifesinde islemisdir Bu sebeble Qerdaviye Qeter vetendasligi verilmis ve o Qeterde qalmisdir Qerdavi 1977 ci ilde Seriet fakultesi ve islam arasdirmalari bolmesini quraraq dekan oldu O bu vezifede 1990 ci ile qeder qaldi Qerdavi eyni zamanda Qeter Universitetinde Sunnet ve Peygemberin heyatini arasdirma merkezinin mudiridir 1413 cu il de Islam arasdirmalari konfransinda beynelxalq mukafatini qazanan Qerdavi eyni zamanda de elmi mukafatina layiq goruldu Yusif el Qerdavi boyuk alimlerden sayilir motedillik fitva ve kitablarinin muselmanlar arasinda yayilmasina sebeb olub Qerdaviye sohret qazandiran basqa bir sebeb ise onun Seriet ve Heyat adli proqramda cixis etmesidir Qerdavi bu proqramda cemiyyetin islami heyatinin umumi meselelerine toxunur Qerdaviye sohret getiren diger bir sebeb de onun Misir muftisi Seyx birlikde Taliblerin budda heykellerini dagitdiqlari bir vaxtda Islam Konfransi Teskilati kimi bir heyet yaradaraq Taliblerden heykellerin dagidilmasini dayandirmaq telebi ile cixis etmesi olmusdur Israile qarsi cihadi destekleyen Qerdavi ecnebi isgala qarsi butun islami herekatlarin mubarizesini de haqli sayir Qerdavi haqqinda mulahizelerQerdavi 1960ci illerde Islam aleminde Qerdavi haqqinda muxtelif mulahizeler movcuddur Bezileri onun fiqhe dair fikirlerinin Islam fiqhi kitablari ile ziddiyyet teskil etdiyini soyleyir Qerdavinin goruslerinin Islam huquq metoduna uygun gelmediyini iddia edenler alimin belli bir elmi metoddan cixis etmediyini de ireli surerek onun dini metnlere ve fiqhi esaslara deyil sexsi reyine uygun hereket etdiyini soyleyirler Qerdavi ile bagli bu tip qiymetlendirmenin onun elm sferasindan daha cox siyasi arenada on plana cixmasindan qaynaqlandigi bildirilir Bele ki Seyx Qerdavinin ohdesinde cox muhum bir mesuliyyet bir qolunun Ixvan es Sefa Hesen el Bennadan sonra ardicillari olan Qutbculer ve Hesen el Bennanin davamcilari sayilan Bennacilar olaraq iki qola ayrilmisdi Bu qollar da oz aralarinda tabe olduqlari seyxlere gore qruplara bolunmusler elmi avtoriteti olmaq durur Ancaq Qerdavini mudafie edenler onu destekleyir alimin fiqhi goruslerinin tam sekilde huquq metodlari ile eyniyyet teskil etdiyini bildirirler Bu sebebden onun islam huququ ve metodologiyasi sferasindaki derin biliyi ile metodologiyaya uygun fiqhi goruslere malik oldugu qeyd edilir Qerdaviye qarsi iddialarHedis alimleri Onlara gore Qerdavi bezi zeif hedislerden kimi istifade edir Buxari ve hedis toplularinda olan bir sira hedisleri qebul etmir Onlara gore Qerdavi bezi meselelerde icmaya qarsi cixir Bu iddiaya Ezher universitetinin bezi seyxleri de qosulur Selefiler Qerdavinin huquq metodologiyasinda bezi qaydalar icad etdiyini de ireli sururler Cihadcilar Qerdaviye qarsi en boyuk iddia onun ABS daki muselmanlarin amerika ordusu terkibinde Efqanistanda vurusa bilmelerine dair fitva cixarmasidir Onlar Qerdavinin Felestinle bagli verdiyi fitvalarinin dini mezmundan daha cox milli xaraktere malik oldugunu iddia edirler Qeyd olunur ki Qerdaviye qarsi cihadcilarin ireli surduyu iddia hele de oz subutunu tapmayan bir meseledir Sufiler Onlar qeder ve tevil meselesinde Qerdavini esari dusuncesini qebul etmemeyine baxmayaraq Ibn Teymiyye ve Ibn Qayyimi qebul etdiyine gere tenqid edirler EserleriQerdavi 100 den artiq kitab ve meqalenin muellifidir Muasir fitvalar ve s Qerdavi bu gunIslam internet sayti olan Islamonline ni idare edir Mekkedeki nin nezdindeki uzvudur ve Behreyndeki Seriet Nezareti Heyetinin direktorudur katiblik meclisinin uzvudur sedr muavinidir Oksford Universiteti Islam Tedqiqatlari Merkezinde Idare surasinin uzvudur sedridir Muemmar Qeddafiye munasibetiDunya Muselman Alimleri Birliyi teskilatinin sedri Seyx Yusuf El Kardavi Qeddafinin tagut oldugunu ve boyuk gunahlari icra etdiyini insanliga qarsi cinayet toretdiyini ve Islamla zerre qeder de olsun bagliligi olmadigini deyib Qerdavi deyib ki oz xalqina qarsi soyqirim toreden birisini durdura bilecek birisi varsa onun boynunda vezifesidir ki bunu mutleq icra etsin Liviyadaki inqilabin Allahin lutfu ile muveffeqiyetle neticeleneceyini deyen Kardavi Allahdan Liviya xalqinin qorumasi ucun dualar etmeye cagirib Qeddafi xestedir Boyukluk kompleksi ile ozunu filosof hesab edir Allaha and icirem ki Liviya inqilabi zefer qazanacaq Inqilabcilar muqavimet gosterecek ve Liviyadaki rejimin sonu Tunis ve Misirdeki rejimlerin sonu kimi olacaq deye Qerdavi ozunun cume xutbesinde cixisi zamani bildirib IstinadlarYoussef Qaradhawi AlKindi aljazeera com 2022 https news gnet tn deces du theologien C3 A9gyptien youssef karadhaoui Der Spiegel alm 1994 ISSN 2195 1349 0038 7452 https www disorient de magazin grossbritannien kontroverse um einreiseverbot fur yusuf al qaradawi 2011 02 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 28 Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin