Yozef Aloiz Şumpeter (ing. Joseph Aloïs Schumpeter; 8 fevral 1883[…] – 8 yanvar 1950[…], Konnektikut) — amerikalı və avstriyalı siyasi iqtisadiyyatçı, Avstriya Maliyyə Naziri.
Yozef Şumpeter | |
---|---|
alm. Joseph Schumpeter | |
Doğum adı | Joseph Alois Schumpeter |
Doğum tarixi | 8 fevral 1883[…] |
Vəfat tarixi | 8 yanvar 1950[…](66 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | ürək tutması[d] |
Elm sahəsi | iqtisadiyyat |
Elmi dərəcəsi | |
İş yerləri |
|
Təhsili | |
Elmi rəhbərləri | Oygen fon Bem-Baverk, Fridrix fon Vizer |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Yozef Aloiz Şumpeter 8 fevral 1883-cü ildə Avstriyada anadan olmuşdur. 1930-cu illərdə ABŞ-yə mühacirətə getmişdi və həyatının sonuna kimi Harvard Universitetinin professoru olmuşdur. 1901-1906-cı illərdə Vyana Universitetində təhsil almışdır.
Fəaliyyəti
1909-1911-ci illərdə Çemovitsk Universitetində professor, 1919-1920-ci illərdə Avstriyanın maliyyə naziri, Reyn və Harvard Universitetlərinin professoru, 1940-1941-ci illərdə İqtisadi cəmiyyətin prezidenti, 1948-ci ildə Amerika İqtisadçılar Assosiasiyasının prezidenti olmuşdur.
Şumpeter XX əsr iqtisad elminin dahilərindən biridir. Onun iqtisadi proseslərə möhtəşəm baxışı Adam Smit və Karl Marksın baxışları ilə müqayisə oluna bilər. Şumpeterin əsərləri mövzu dairəsinə görə xeyli genişliyi ilə fərqlənir. O, artım konyunkturası problemlərini, iqtisadi təlimlər tarixini və iqtisadi sistemləri tədqiq etmişdir.
Şumpeter öz əsərlərində iqtisadi həyatın bütövlüyünü və qarşılıqlı əlaqəsini göstərməyə cəhd edirdi. İqtisadi dinamika və tsikllər konsepsiyası ona məxsusdur və burada sahibkarlıq funksiyası mərkəzi yer tutur. 28 yaşında yazdığı “İqtisadi inkişaf nəzəriyyəsi” (1912) kitabında o, K.Marksın təsvir etdiyi parazit həyat tərzinə uyğunlaşmış xəsis kapitalistin əvəzinə dinamik və yeniliklərə meyilli yeni bir sahibkarı ön plana çəkdi. Belə sahibkar texniki tərəqqi prosesinə, kapitaldan istifadənin səmərəliliyinə, mənfəətin əldə olunmasına çalışır.
Şumpeterə görə, məhz sahibkarlar istehsal amillərindən istifadə yeni kombinasiyalarını ixtira edərək iqtisadiyyatın artımını və təsərrüfat metamorfozlarını doğurur. O, iqtisadi prosesdə ən mühüm rol kimi öz-özlüyündə təkcə artımı yox, həm də xeyli dərəcədə sərbəst yaradıcılıq prosesində köhnənin yeni ilə əvəz edilməsinə gətirib çıxaran dəyişiklikləri və innovasiyalan ayırırdı. Şumpeter institusional dəyişikliklər və texnoloji innovasiyalar əsasında əldə olunan iqtisadi inkişafın hərəkətverici qüvvəsi kimi səmərəli rəqabət nəzəriyyəsini işləyib hazırlamışdır. O, iqtisadi artımın tsiklliyini qanunauyğunluqlar kimi nəzərdən keçirirdi. Hərçənd ki, onun məntiqinə uyğun olaraq böhranlar labüd deyil. Onlar yüksəlişin qanunauyğun surətdə dayanmasına hay-küylə cavab verməsi nəticəsində yaranır. Tsikllər nəzəriyyəsində kreditə mühüm rol ayrılır. Kredit iqtisadi dövriyyəyə əlavə resursların və elmi yeniliklərin cəlb edilməsi imkanını yaradır. Tədqiqatlar nəticəsində Şumpeter belə bir nəticəyə gəlmişdi ki, xüsusi sahibkarlıq kapitalizminin dövlətin tənzimlədiyi iqtisadi inkişaf sisteminə transformasiya olunması labüddür.
1919-cu ildə qısa müddətlik Avstriya Maliyyə Naziri vəzifəsini tutmuşdur. 1932-ci ildə karyerasının sonuna qədər fəaliyyət göstərəcəyi Harvard Universitetində professor olmuş və ABŞ vətəndaşı olmuşdur.
Şumpeter 20-ci əsrin ən vacib iqtisadçılarından biri kimi qəbul edilir və iqtisadiyyatda "yaradıcı yıxım" termini ilə məşhurlaşmışdır.
Xatirəsi
- 1986-cı ildə alimin şərəfinə “Yozef Şumpeterin beynəlxalq cəmiyyəti”, 2001-ci ildə Berlində Şumpeter İnstitutu yaradılmışdır. Alimin şəxsi kitabxanasının bir qismi Tokionun Xitotsubasi Universitetində saxlanılır.
- 2004-cü ildə Çex Respublikasının Prezidenti , iqtisadçının anadan olduğu evdə (Trşeşt şəhərində) Şumpeter Muzeyini açdı.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Joseph Schumpeter // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Шумпетер Йозеф // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam.
- Schumpeter, Joseph Alois, 1883-1950 // regional database of the Regional Library of Highlands (çeş.).
- Joseph Alois Schumpeter: Biography // Concise Encyclopedia of Economics (2nd). Econlib.org . 2008. 2021-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-18.
- . Libertarianism.org (ingilis). 12 May 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 May 2019.
- Stone, Brad; Vance, Ashlee. "$200 Laptops Break a Business Model". New York Times. January 25, 2009. 2019-01-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-09-21.
Indeed, Silicon Valley may be one of the few places where businesses are still aware of the ideas of Josephine Schumpeter, an economist from Austria who wrote about business cycles during the first half of the last century. He said the lifeblood of capitalism was 'creative destruction.' Companies rising and falling would unleash innovation and in the end make the economy stronger.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yozef Aloiz Sumpeter ing Joseph Alois Schumpeter 8 fevral 1883 8 yanvar 1950 Konnektikut amerikali ve avstriyali siyasi iqtisadiyyatci Avstriya Maliyye Naziri Yozef Sumpeteralm Joseph Schumpeter Dogum adi Joseph Alois SchumpeterDogum tarixi 8 fevral 1883 1883 02 08 Vefat tarixi 8 yanvar 1950 1950 01 08 66 yasinda Vefat yeri Konnektikut ABSVefat sebebi urek tutmasi d Elm sahesi iqtisadiyyatElmi derecesi felsefe doktoruIs yerleri Bonn Universiteti Harvard Universiteti Qrats Universiteti Cernovtsi Universiteti d Tehsili Vyana UniversitetiElmi rehberleri Oygen fon Bem Baverk Fridrix fon VizerUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Ekonometrik Cemiyyet 1933 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYozef Aloiz Sumpeter 8 fevral 1883 cu ilde Avstriyada anadan olmusdur 1930 cu illerde ABS ye muhacirete getmisdi ve heyatinin sonuna kimi Harvard Universitetinin professoru olmusdur 1901 1906 ci illerde Vyana Universitetinde tehsil almisdir Fealiyyeti1909 1911 ci illerde Cemovitsk Universitetinde professor 1919 1920 ci illerde Avstriyanin maliyye naziri Reyn ve Harvard Universitetlerinin professoru 1940 1941 ci illerde Iqtisadi cemiyyetin prezidenti 1948 ci ilde Amerika Iqtisadcilar Assosiasiyasinin prezidenti olmusdur Sumpeter XX esr iqtisad elminin dahilerinden biridir Onun iqtisadi proseslere mohtesem baxisi Adam Smit ve Karl Marksin baxislari ile muqayise oluna biler Sumpeterin eserleri movzu dairesine gore xeyli genisliyi ile ferqlenir O artim konyunkturasi problemlerini iqtisadi telimler tarixini ve iqtisadi sistemleri tedqiq etmisdir Sumpeter oz eserlerinde iqtisadi heyatin butovluyunu ve qarsiliqli elaqesini gostermeye cehd edirdi Iqtisadi dinamika ve tsikller konsepsiyasi ona mexsusdur ve burada sahibkarliq funksiyasi merkezi yer tutur 28 yasinda yazdigi Iqtisadi inkisaf nezeriyyesi 1912 kitabinda o K Marksin tesvir etdiyi parazit heyat terzine uygunlasmis xesis kapitalistin evezine dinamik ve yeniliklere meyilli yeni bir sahibkari on plana cekdi Bele sahibkar texniki tereqqi prosesine kapitaldan istifadenin semereliliyine menfeetin elde olunmasina calisir Sumpetere gore mehz sahibkarlar istehsal amillerinden istifade yeni kombinasiyalarini ixtira ederek iqtisadiyyatin artimini ve teserrufat metamorfozlarini dogurur O iqtisadi prosesde en muhum rol kimi oz ozluyunde tekce artimi yox hem de xeyli derecede serbest yaradiciliq prosesinde kohnenin yeni ile evez edilmesine getirib cixaran deyisiklikleri ve innovasiyalan ayirirdi Sumpeter institusional deyisiklikler ve texnoloji innovasiyalar esasinda elde olunan iqtisadi inkisafin hereketverici quvvesi kimi semereli reqabet nezeriyyesini isleyib hazirlamisdir O iqtisadi artimin tsiklliyini qanunauygunluqlar kimi nezerden kecirirdi Hercend ki onun mentiqine uygun olaraq bohranlar labud deyil Onlar yukselisin qanunauygun suretde dayanmasina hay kuyle cavab vermesi neticesinde yaranir Tsikller nezeriyyesinde kredite muhum rol ayrilir Kredit iqtisadi dovriyyeye elave resurslarin ve elmi yeniliklerin celb edilmesi imkanini yaradir Tedqiqatlar neticesinde Sumpeter bele bir neticeye gelmisdi ki xususi sahibkarliq kapitalizminin dovletin tenzimlediyi iqtisadi inkisaf sistemine transformasiya olunmasi labuddur 1919 cu ilde qisa muddetlik Avstriya Maliyye Naziri vezifesini tutmusdur 1932 ci ilde karyerasinin sonuna qeder fealiyyet gostereceyi Harvard Universitetinde professor olmus ve ABS vetendasi olmusdur Sumpeter 20 ci esrin en vacib iqtisadcilarindan biri kimi qebul edilir ve iqtisadiyyatda yaradici yixim termini ile meshurlasmisdir Indi onun adina muzey olan Sumpeterin Trsestide anadan oldugu ev Xatiresi1986 ci ilde alimin serefine Yozef Sumpeterin beynelxalq cemiyyeti 2001 ci ilde Berlinde Sumpeter Institutu yaradilmisdir Alimin sexsi kitabxanasinin bir qismi Tokionun Xitotsubasi Universitetinde saxlanilir 2004 cu ilde Cex Respublikasinin Prezidenti iqtisadcinin anadan oldugu evde Trsest seherinde Sumpeter Muzeyini acdi IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Joseph Schumpeter Encyclopaedia Britannica ing Shumpeter Jozef Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 https www econometricsociety org society organization and governance fellows memoriam Schumpeter Joseph Alois 1883 1950 regional database of the Regional Library of Highlands ces Joseph Alois Schumpeter Biography Concise Encyclopedia of Economics 2nd Econlib org 2008 2021 04 17 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 18 Libertarianism org ingilis 12 May 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 May 2019 Stone Brad Vance Ashlee 200 Laptops Break a Business Model New York Times January 25 2009 2019 01 06 tarixinde Istifade tarixi 2010 09 21 Indeed Silicon Valley may be one of the few places where businesses are still aware of the ideas of Josephine Schumpeter an economist from Austria who wrote about business cycles during the first half of the last century He said the lifeblood of capitalism was creative destruction Companies rising and falling would unleash innovation and in the end make the economy stronger