Yasir Ərəfat (ərəb. یاسر عرفات, tam adı Məhəmməd Əbdürəhman Əbdürauf Ərəfat əl-Qüdvə əl-Hüseyni; 4 avqust 1929 və ya 24 avqust 1929, Qahirə, Misir – 11 noyabr 2004[…]) — Fələstin milli muxtariyyətinin 1-ci sədri (1994-2004), Fələstin Azadlıq Təşkilatının (FAT) lideri (1969-2004) və Nobel Sülh mükafatı laureatı (1994). FƏTH siyasi partiyasının qurucu üzvü olmaqla bərabər, 1959-cu ildən 2004-cü ilə qədər bu partiyaya rəhbərlik etmişdir. Ərəb milliyətçiliyi ideologiyasına sadiq idi. Fələstinin azadlığı üçün İsrailə qarşı mübarizə aparmışdır. Əvvəllər, İsrailin bir dövlət kimi varlığına qarşı çıxmasına baxmayaraq, 1988-ci ildə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 242 saylı qərarını qəbul edərək bu fikrini dəyişdirmişdir.
Yasir Ərəfat | |
---|---|
ərəb. یاسر عرفات | |
Fələstin milli muxtariyyətinin 1-ci sədri | |
5 iyul 1994 – 11 noyabr 2004 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | Mahmud Abbas |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | محمد ياسر عبد الرحمن عبد الرؤوف عرفات |
Doğum tarixi | 4 avqust 1929 və ya 24 avqust 1929 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 11 noyabr 2004[…](75 yaşında) |
Vəfat səbəbi | beyin qansızması[d] |
Partiya | |
Təhsili | Qahirə Universiteti |
İxtisası | Mühəndis |
Fəaliyyəti | siyasətçi, inşaat mühəndisi[d] |
Atası | Əbdül Rauf Ərəfat |
Anası | Zahva Əbu Səud əl-Hüseyni |
Həyat yoldaşı | Suha Ərəfat (qızlıq soyadı Tavil) |
Uşağı | Zahva (d. 1995) |
Dini | İslam |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | Ali Baş Komandan |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ərəfat 1960-cı illərin sonu 1970-ci illərin əvvəllərində FƏTH təşkilatı daxili mübarizə içərisində İordaniya ilə açıq şəkildə qarşı-qarşıya qaldıqda olduğu kimi tez-tez anlaşılmazlıqların ortasında qalmışdır. Çox çətinliklə İordaniyadan çıxarılan və Livana yerləşən Ərəfat və FƏTH təşkilatı ölkənin işğala məruz qaldığı 1978 və 1982-ci illər aralığında İsrailin hədəfi oldu. Siyasi baxışlarından asılı olmayaraq, fələstinlilərin çoxu Ərəfatı azadlıq döyüşçüsü kimi tanıyırdı. Bunun tam əksi olaraq, israillilərin əksər hissəsi isə təşkilatın mülki insanlara qarşı həyata keçirdiyi bir çox hərəkətinə görə onu terrorçu olaraq görməkdədir.
Həyatının son dövrlərində FAT və İsrail arasında onilliklər boyunca davam edən anlaşılmazlığı sona çatdırmaq üçün İsrail hökuməti ilə bir sıra müzakirələr apardı. Bu cür danışıqlara 1991-ci ildə Madrid konfransı, 1993-cü ildə və 2000-ci ildə təşkil olunan Kemp-Devid sammitini aid etmək olar. Danışıqlar zamanı islamçılar və FAT-ın bəzi solçu üzvləri onu İsrail hökumətinə qarşı çox kompromisə getdiyinə görə qınamışdır. O, 1994-cü ildə Osloda həyata keçirilən danışıqlara görə İshaq Rabin və Şimon Pereslə birlikdə Nobel Sülh mükafatına layiq görülmüşdür. Bu əsnada Həmas və digər hərbi-siyasi təşkilatlar gücü ələ keçirərək FƏTH və Ərəfatın nüfuzunu sarsıtmışdır.
2004-cü ilin sonlarında iki ildən çox müddət ərzində İsrail Ordusu tərəfindən Ramallahda yerləşən binalarda məcburi şəkildə saxlanılan Ərəfat komaya girmiş və vəfat etmişdir. Həqiqi ölüm səbəbi tam olaraq bilinməsə də, rus və fransız istintaq qrupları onun ölümündə heç bir qeyri-qanuni əməl aşkar etməmişdir.
Həyatı
Məhəmməd Əbdürəhman Əbdürauf Ərəfat əl-Qüdvə əl-Hüseyni rəsmi sənədlərə əsasən, 1929-cu ilin Avqust ayının 29-da Qahirədə anadan olmuşdur. Əldə olan digər sənədlərə görə isə, Ərəfat 1919-cu ilin Avqust ayının 4-də Beytül Müqəddəsdə (Yerusəlimdə) anadan olub. Bəzi iddialara görə Ərəfatın doğum yerini Yerusəlim göstərməsi özünü Fələstin dövlətinin paytaxtı elan etdiyi bu şəhərlə əlaqələndirmək istəyindən irəli gəlirdi. Bəziləri isə elə hesab edir ki, Yasir Ərəfat həqiqətən də Yerusəlimdə anadan olub, amma valideynləri onun gələcəkdə Misir vətəndaşı hüququ ala bilməsi üçün, doğum şəhərini Qahirə olaraq qeydə aldırıblar.
Ərəfatın atası Əbdürrauf Qəzzədə iri torpaq sahibi olmuşdur. Anası Zəhvə əbu Saur isə soykökü Məhəmməd Peyğəmbərə gedib çıxan məşhur Saud ailəsindəndir. Yasir Ərəfat ailənin 6-cı övladıdır.
Yasir Ərəfatın əsl adından istifadə etməməsinə səbəb onun gəncliyində Fələstin silahlı qüvvələrinə rəhbərlik edən Abdul Qadir əl Hüseyn olmuşdur. Fələstin silahlı qüvvələrinin tez-tez məğlubiyyətə uğramasından Abdul Qadir əl Huseyni müqəssir bilən Ərəfat, onun soyadını xatırladan soyadından imtina edərək Ərəfat soyadını qəbul edir. Bəzi mənbələrdə isə onun soyadını dəyişməsi Ərəfat dağının adı ilə əlaqəlidir.
Yasir Ərəfatın şəxsi həyatı ilə bağlı da ziddiyyətli məlumatlar vardır. O 1992-ci ildə özünün iqtisadi məsələlər üzrə müşaviri 28 yaşlı pravoslav qadın Suha Tavillə evlənmişdir. Suha Tavil İslam dinini qəbul etmişdir. Onların arasinda 35 yaş fərq olmuşdur. Bəzi məlumatlara görə, Tavillə Ərəfat hələ 1989-cu ildə gizli şəkildə evlənibmiş. Lakin Suha, Ərəfatın həyatında yeganə qadın olmayıb.
Yasir Ərəfatın ilk, lakin nikahdan kənar həyat yoldaşının Nacla Yasin olduğu haqqında əsaslı məlumatlar var. “Umm-Nasr” ləqəbli Nacla 1972-1985-ci illərdə Ərəfatın şəxsi katibəsi olmuşdur.
Övladları
Yasir Ərəfatın Suha Tavildən bir qızı dünyaya gəlmişdir. Lakin o hələ evlənməzdən əvvəl uşaq evindən 12 uşaq övladlığa götürmüşdür.
Fəaliyyəti
1967-ci ildə ərəb dövlətləri ilə İsrail arasında baş verən Altı günlük müharibədə İsrail Silahlı Qüvvələrinin gözlənilməz əks-hücum taktikası ilə ərəb dövlətini məğlubiyyətə uğratdı. Bu məğlubiyyətdən sonra Ərəfat öz silahdaşları ilə işğal olunmuş ərazilərdə partizan fəaliyyətini genişləndirdi. Bundan sonra Ərəfatçıların fəaliyyəti şöhrət qazandı. Yasir Ərəfata böyük şöhrət gətirən döyüş isə 1968-ci il Earame döyüşü oldu. Kiçik qruplarla hərəkət edən Ərafatçılar 10 minlik İsrail ordusuna güclü müqavimət göstərir. Bu döyüşdə İsrail ordusunun 4 tankı, 4 zirehli transportyorunu və 29 əsgəri məhv edildi. Karame ətrafındakı döyüş isə Yasir Ərəfat adının dünya mətbuatından bir müddət düşməməsinə səbəb oldu.
1969-cu ilin fevral ayında Fələstin Parlamentinin sədri seçilən Ərəfat 1970-ci ildə Fələstin Silahlı Qüvvələrinin Komandanı seçilir. Bu dövrdən başlayaraq, bütün ərəb ölkələri Yasir Ərəfatı fələstinlilərin başçısı kimi tanımağa məcbur olur.
Karame döyüşündən sonra Fələstin Silahlı Qüvvələrinə 15 min nəfər daxil olmuşdur. Döyüşdən sonra Fələstin dövlətçiliyinin bərpası istiqamətində xüsusi addımlar atılır. 1973-cü ildə ərəb dövlətlərinin İsraillə döyüşdə məğlubiyyətindən sonra Ərəfatın: “İsraillə yanaşı Fələstin dövlətinin qurulması Şərqdə sülhün bərpası üçün yeganə çıxış yoludur” – deməsi dünya mətbuatında geniş əks-səda tapdı.
1982-ci ildə dalbadal edilən hücumlara məruz qalan İsrail Şaronun başçılıq etdiyi hərbi hissələri Livana yeritdi və O dövrdə Livana himayədarlıq edən və ərazidə 30 minlik qoşun saxlayan Suriya qoşunlarına ağır zərbələr endirərək Beyrutu mühasirəyə aldı. Bu zaman Fələstin Azadlıq Təşkilatının mərkəzi Beyrutda yerləşirdi. İsrail hərbi hissələri Ərəfatın yerləşdiyi qərargahı tam mühasirəyə aldılar. Bütün beynəlxalq aləm Yasir Ərəfatın öldürüldüyü barədə xəbərin qısa bir müddətdə yayılacağını gözləyərkən gözlənilmədən Ərəfat və onun tərəfdarlarının sərbəst şəkildə Beyrutu tərk etmələrinə icazə verildi. Bu əmr Şarona İsrail rəhbərliyindən gələn zənglə verilmişdi. Səbəb isə müəmmalıdır. Böyük ehtimalla, İsrail rəhbərliyi Ərəfata açıq şəkildə terrorçuları dəstəkləyən və İsrailin varlığını qəbul etməyən şəxsin varis olacağından çəkinmişdilər. Ancaq bu məsələyə fərqli yanaşmalar çoxdur. Öldürülməsi barədə İsrail hökumətinin göstərişindən xəbərsiz olan Ərəfat isə Beyrutu qalib kimi tərk edib Tunisə yollandı. O, burada da İsrailə qarşı partizan müharibələrinə davam etdirdi.
1985-ci ildə İsrail aviasiyası Tunisdə Ərəfatın iqamətgahına bomba zərbələri endirdi. Bombardman zamanı 73 nəfər həlak oldu. Daim yer dəyişdirən Ərəfat isə o zaman orada deyildi.
Yasir Ərəfat 1987-ci ildə FAT İcraiyyə Komitəsinin sədri seçildi. 1999-cu ildə isə, o, Fələstin dövlətinin prezidenti seçildi. O, 1993-cü ildə Vaşinqtonda, Ağ Evdə İsraillə sülh sazişi imzaladı. Sonra isə Fələstin-İsrail münasibətləri tarixində ilk dəfə Ağ Evin qarşısındakı çəməndə Ərəfat və İsrail baş naziri İsxak Rabin əl-ələ verərək görüşdülər. Bir il sonra - 1994-cü il mayın 4-də Ərəfat Qahirədə İsraillə işğal edilmiş ərazilərə - Qəzzə və Ərihaya muxtariyyət verilməsi barədə anlaşma imzaladı. 1994-cü ildə isə İsraillə sülh sazişi imzaladığı üçün Ərəfata Nobel Sülh mükafatı verildi.
Ölümü
2005-ci il Oktyabr ayının 24-də Yasir Ərəfatın mətbuat katibi onun soyuqladığını bildirdi. Növbəti günlərdə isə onun vəziyyəti ağırlaşdı. Tunis, İordaniya və Misirdən olan həkimlərin Ərəfatı müayinə etməsindən sonra onun müalicə üçün Fransaya yollanmasına qərar verildi. Noyabr ayının 3-də Yasir Ərəfatın ağır koma vəziyyətində olduğu açıqlandı. Həmin il noyabr ayının 11-də isə ölüm xəbəri dünya mətbuatında yayıldı. Onun qəfl ürək çatışmazlığından vəfat etdiyi bildirildi. Digər iddialara əsasən, Yasir Ərəfat MOSSAD tərəfindən ələ alınan həkim tərəfindən zəhərlənib öldürülmüşdür.
İstinadlar
- Yasir Arafat, ياسر عرفات // Interactive Encyclopedia of the Palestine Question, الموسوعة التفاعلية للقضية الفلسطينية.
- http://news.bbc.co.uk/1/hi/3984841.stm.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Major Richard D. Creed Jr., Eighteen Years In Lebanon And Two Intifadas: The Israeli Defense Force And The U.S. Army Operational Environment, Pickle Partners Publishing, 2014 p.53.
- Kershner, Isabel. "Palestinians May Exhume Arafat After Report of Poisoning". The New York Times. 4 iyul 2012. 30 January 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2018.
- Hockstader, Lee. "A Dreamer Who Forced His Cause Onto World Stage". The Washington Post. 11 noyabr 2004. 13 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2018.
- "Yasser Arafat: French rule out foul play in former Palestinian leader's death". The Guardian. 16 mart 2015. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-20.
- "France drops investigation into Arafat's death". Jerusalem Post. 2 sentyabr 2015. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-20.
- "Yasser Arafat investigation: Russian probe finds death not caused by radiation". CBS News. 26 dekabr 2013. 2022-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yasir Erefat ereb یاسر عرفات tam adi Mehemmed Ebdurehman Ebdurauf Erefat el Qudve el Huseyni 4 avqust 1929 ve ya 24 avqust 1929 Qahire Misir 11 noyabr 2004 Felestin milli muxtariyyetinin 1 ci sedri 1994 2004 Felestin Azadliq Teskilatinin FAT lideri 1969 2004 ve Nobel Sulh mukafati laureati 1994 FETH siyasi partiyasinin qurucu uzvu olmaqla beraber 1959 cu ilden 2004 cu ile qeder bu partiyaya rehberlik etmisdir Ereb milliyetciliyi ideologiyasina sadiq idi Felestinin azadligi ucun Israile qarsi mubarize aparmisdir Evveller Israilin bir dovlet kimi varligina qarsi cixmasina baxmayaraq 1988 ci ilde BMT Tehlukesizlik Surasinin 242 sayli qerarini qebul ederek bu fikrini deyisdirmisdir Yasir Erefatereb یاسر عرفات Felestin milli muxtariyyetinin 1 ci sedri5 iyul 1994 11 noyabr 2004Evvelkivezife tesis edilibSonrakiMahmud AbbasSexsi melumatlarDogum adi محمد ياسر عبد الرحمن عبد الرؤوف عرفاتDogum tarixi 4 avqust 1929 1929 08 04 ve ya 24 avqust 1929 1929 08 24 Dogum yeri Qahire MisirVefat tarixi 11 noyabr 2004 2004 11 11 75 yasinda Vefat sebebi beyin qansizmasi d Partiya El FetihTehsili Qahire UniversitetiIxtisasi MuhendisFealiyyeti siyasetci insaat muhendisi d Atasi Ebdul Rauf ErefatAnasi Zahva Ebu Seud el HuseyniHeyat yoldasi Suha Erefat qizliq soyadi Tavil Usagi Zahva d 1995 Dini IslamHerbi xidmetDoyusler Ereb Israil muharibesiRutbesi Ali Bas KomandanTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Erefat 1960 ci illerin sonu 1970 ci illerin evvellerinde FETH teskilati daxili mubarize icerisinde Iordaniya ile aciq sekilde qarsi qarsiya qaldiqda oldugu kimi tez tez anlasilmazliqlarin ortasinda qalmisdir Cox cetinlikle Iordaniyadan cixarilan ve Livana yerlesen Erefat ve FETH teskilati olkenin isgala meruz qaldigi 1978 ve 1982 ci iller araliginda Israilin hedefi oldu Siyasi baxislarindan asili olmayaraq felestinlilerin coxu Erefati azadliq doyuscusu kimi taniyirdi Bunun tam eksi olaraq israillilerin ekser hissesi ise teskilatin mulki insanlara qarsi heyata kecirdiyi bir cox hereketine gore onu terrorcu olaraq gormekdedir Heyatinin son dovrlerinde FAT ve Israil arasinda onillikler boyunca davam eden anlasilmazligi sona catdirmaq ucun Israil hokumeti ile bir sira muzakireler apardi Bu cur danisiqlara 1991 ci ilde Madrid konfransi 1993 cu ilde ve 2000 ci ilde teskil olunan Kemp Devid sammitini aid etmek olar Danisiqlar zamani islamcilar ve FAT in bezi solcu uzvleri onu Israil hokumetine qarsi cox kompromise getdiyine gore qinamisdir O 1994 cu ilde Osloda heyata kecirilen danisiqlara gore Ishaq Rabin ve Simon Peresle birlikde Nobel Sulh mukafatina layiq gorulmusdur Bu esnada Hemas ve diger herbi siyasi teskilatlar gucu ele kecirerek FETH ve Erefatin nufuzunu sarsitmisdir 2004 cu ilin sonlarinda iki ilden cox muddet erzinde Israil Ordusu terefinden Ramallahda yerlesen binalarda mecburi sekilde saxlanilan Erefat komaya girmis ve vefat etmisdir Heqiqi olum sebebi tam olaraq bilinmese de rus ve fransiz istintaq qruplari onun olumunde hec bir qeyri qanuni emel askar etmemisdir HeyatiMehemmed Ebdurehman Ebdurauf Erefat el Qudve el Huseyni resmi senedlere esasen 1929 cu ilin Avqust ayinin 29 da Qahirede anadan olmusdur Elde olan diger senedlere gore ise Erefat 1919 cu ilin Avqust ayinin 4 de Beytul Muqeddesde Yeruselimde anadan olub Bezi iddialara gore Erefatin dogum yerini Yeruselim gostermesi ozunu Felestin dovletinin paytaxti elan etdiyi bu seherle elaqelendirmek isteyinden ireli gelirdi Bezileri ise ele hesab edir ki Yasir Erefat heqiqeten de Yeruselimde anadan olub amma valideynleri onun gelecekde Misir vetendasi huququ ala bilmesi ucun dogum seherini Qahire olaraq qeyde aldiriblar Erefatin atasi Ebdurrauf Qezzede iri torpaq sahibi olmusdur Anasi Zehve ebu Saur ise soykoku Mehemmed Peygembere gedib cixan meshur Saud ailesindendir Yasir Erefat ailenin 6 ci ovladidir Yasir Erefatin esl adindan istifade etmemesine sebeb onun gencliyinde Felestin silahli quvvelerine rehberlik eden Abdul Qadir el Huseyn olmusdur Felestin silahli quvvelerinin tez tez meglubiyyete ugramasindan Abdul Qadir el Huseyni muqessir bilen Erefat onun soyadini xatirladan soyadindan imtina ederek Erefat soyadini qebul edir Bezi menbelerde ise onun soyadini deyismesi Erefat daginin adi ile elaqelidir Yasir Erefatin sexsi heyati ile bagli da ziddiyyetli melumatlar vardir O 1992 ci ilde ozunun iqtisadi meseleler uzre musaviri 28 yasli pravoslav qadin Suha Taville evlenmisdir Suha Tavil Islam dinini qebul etmisdir Onlarin arasinda 35 yas ferq olmusdur Bezi melumatlara gore Taville Erefat hele 1989 cu ilde gizli sekilde evlenibmis Lakin Suha Erefatin heyatinda yegane qadin olmayib Yasir Erefatin ilk lakin nikahdan kenar heyat yoldasinin Nacla Yasin oldugu haqqinda esasli melumatlar var Umm Nasr leqebli Nacla 1972 1985 ci illerde Erefatin sexsi katibesi olmusdur Ovladlari Yasir Erefatin Suha Tavilden bir qizi dunyaya gelmisdir Lakin o hele evlenmezden evvel usaq evinden 12 usaq ovladliga goturmusdur Fealiyyeti1967 ci ilde ereb dovletleri ile Israil arasinda bas veren Alti gunluk muharibede Israil Silahli Quvvelerinin gozlenilmez eks hucum taktikasi ile ereb dovletini meglubiyyete ugratdi Bu meglubiyyetden sonra Erefat oz silahdaslari ile isgal olunmus erazilerde partizan fealiyyetini genislendirdi Bundan sonra Erefatcilarin fealiyyeti sohret qazandi Yasir Erefata boyuk sohret getiren doyus ise 1968 ci il Earame doyusu oldu Kicik qruplarla hereket eden Erafatcilar 10 minlik Israil ordusuna guclu muqavimet gosterir Bu doyusde Israil ordusunun 4 tanki 4 zirehli transportyorunu ve 29 esgeri mehv edildi Karame etrafindaki doyus ise Yasir Erefat adinin dunya metbuatindan bir muddet dusmemesine sebeb oldu 1969 cu ilin fevral ayinda Felestin Parlamentinin sedri secilen Erefat 1970 ci ilde Felestin Silahli Quvvelerinin Komandani secilir Bu dovrden baslayaraq butun ereb olkeleri Yasir Erefati felestinlilerin bascisi kimi tanimaga mecbur olur Karame doyusunden sonra Felestin Silahli Quvvelerine 15 min nefer daxil olmusdur Doyusden sonra Felestin dovletciliyinin berpasi istiqametinde xususi addimlar atilir 1973 cu ilde ereb dovletlerinin Israille doyusde meglubiyyetinden sonra Erefatin Israille yanasi Felestin dovletinin qurulmasi Serqde sulhun berpasi ucun yegane cixis yoludur demesi dunya metbuatinda genis eks seda tapdi 1982 ci ilde dalbadal edilen hucumlara meruz qalan Israil Saronun basciliq etdiyi herbi hisseleri Livana yeritdi ve O dovrde Livana himayedarliq eden ve erazide 30 minlik qosun saxlayan Suriya qosunlarina agir zerbeler endirerek Beyrutu muhasireye aldi Bu zaman Felestin Azadliq Teskilatinin merkezi Beyrutda yerlesirdi Israil herbi hisseleri Erefatin yerlesdiyi qerargahi tam muhasireye aldilar Butun beynelxalq alem Yasir Erefatin oldurulduyu barede xeberin qisa bir muddetde yayilacagini gozleyerken gozlenilmeden Erefat ve onun terefdarlarinin serbest sekilde Beyrutu terk etmelerine icaze verildi Bu emr Sarona Israil rehberliyinden gelen zengle verilmisdi Sebeb ise muemmalidir Boyuk ehtimalla Israil rehberliyi Erefata aciq sekilde terrorculari destekleyen ve Israilin varligini qebul etmeyen sexsin varis olacagindan cekinmisdiler Ancaq bu meseleye ferqli yanasmalar coxdur Oldurulmesi barede Israil hokumetinin gosterisinden xebersiz olan Erefat ise Beyrutu qalib kimi terk edib Tunise yollandi O burada da Israile qarsi partizan muharibelerine davam etdirdi 1985 ci ilde Israil aviasiyasi Tunisde Erefatin iqametgahina bomba zerbeleri endirdi Bombardman zamani 73 nefer helak oldu Daim yer deyisdiren Erefat ise o zaman orada deyildi Yasir Erefat 1987 ci ilde FAT Icraiyye Komitesinin sedri secildi 1999 cu ilde ise o Felestin dovletinin prezidenti secildi O 1993 cu ilde Vasinqtonda Ag Evde Israille sulh sazisi imzaladi Sonra ise Felestin Israil munasibetleri tarixinde ilk defe Ag Evin qarsisindaki cemende Erefat ve Israil bas naziri Isxak Rabin el ele vererek gorusduler Bir il sonra 1994 cu il mayin 4 de Erefat Qahirede Israille isgal edilmis erazilere Qezze ve Erihaya muxtariyyet verilmesi barede anlasma imzaladi 1994 cu ilde ise Israille sulh sazisi imzaladigi ucun Erefata Nobel Sulh mukafati verildi Olumu2005 ci il Oktyabr ayinin 24 de Yasir Erefatin metbuat katibi onun soyuqladigini bildirdi Novbeti gunlerde ise onun veziyyeti agirlasdi Tunis Iordaniya ve Misirden olan hekimlerin Erefati muayine etmesinden sonra onun mualice ucun Fransaya yollanmasina qerar verildi Noyabr ayinin 3 de Yasir Erefatin agir koma veziyyetinde oldugu aciqlandi Hemin il noyabr ayinin 11 de ise olum xeberi dunya metbuatinda yayildi Onun qefl urek catismazligindan vefat etdiyi bildirildi Diger iddialara esasen Yasir Erefat MOSSAD terefinden ele alinan hekim terefinden zeherlenib oldurulmusdur IstinadlarYasir Arafat ياسر عرفات Interactive Encyclopedia of the Palestine Question الموسوعة التفاعلية للقضية الفلسطينية http news bbc co uk 1 hi 3984841 stm Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Major Richard D Creed Jr Eighteen Years In Lebanon And Two Intifadas The Israeli Defense Force And The U S Army Operational Environment Pickle Partners Publishing 2014 p 53 Kershner Isabel Palestinians May Exhume Arafat After Report of Poisoning The New York Times 4 iyul 2012 30 January 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 may 2018 Hockstader Lee A Dreamer Who Forced His Cause Onto World Stage The Washington Post 11 noyabr 2004 13 February 2021 tarixinde Istifade tarixi 20 may 2018 Yasser Arafat French rule out foul play in former Palestinian leader s death The Guardian 16 mart 2015 2022 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 20 France drops investigation into Arafat s death Jerusalem Post 2 sentyabr 2015 2022 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 20 Yasser Arafat investigation Russian probe finds death not caused by radiation CBS News 26 dekabr 2013 2022 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 20