Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Saxa Respublikası (Yakutiya) (rus. Респу́блика Саха́ (Яку́тия), saxa Саха Өрөспүүбүлүкэтэ) – Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri. Rusiya Federasiyası Konstitutsiyası və Saxa Respublikası Konstitutsiyasına görə konstitutsiya-müqavilə prinsiplərinə əsasən, Rusiya Federasiyasının tərkibinə daxildir. Uzaq Şərq Federal Dairəsinə aiddir. 1922-ci il aprelin 27-si RSFSR-in tərkibində Yakutiya MSSR şəklində yaradılmışdır. 1990-cı ildə Yakutiyanın dövlət suverenitetinə dair akt qəbul edilmişdir. 1991-ci ildə hazırkı adını (Saxa Respublikası) almışdır.
| Saxa | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Саха Өрөспүүбүлүкэтэ | |||||
 | |||||
| |||||
| Saxa Respublikası Himni[d] | |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Yakutsk | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 27 sentyabr 1990 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| ISO kodu | RU-SA | ||||
| Avtomobil nömrəsi | 14 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Saxa Rusiya Federasiyasının ən böyük regionu, habelə dünyanın ən böyük inzibati vahididir. Əgər Saxa müstəqil dövlət olsa idi, dünyada ərazisinə görə yeddinci dövlət olardı. (3103.2 min km²), lakin əhali sıxlığına görə Rusiyada ən son yerlərdən birini tutur.
Saxa Respublikası təbii ehtiyatların çoxluğuna görə potensialı böyük olan bölgədir. Paytaxtı Yakutsk (saxa Дьокуускай) şəhəridir.
Əhalisi 1.1 milyon nəfərdir . Əhalisinin 45,54%-ni saxalar (yakutlar) təskil edir. Saxalar türk əsilli xalqdır , Rusiyada saylari 443.9 mindir . Paytaxtı Yakutsk (Saxaca Дьокуускай) şəhəridir . Saxa Respublikası inzibati cəhətdən 33 rayona (yakut dilində – ulusa) bölünür. Respublikanın əhalisi 13 şəhərdə, 55 şəhər tipli qəsəbədə, 551 kənddə (ümumi 587 yaşayış məntəqəsində) məskunlaşmışdır .
Saxa Respublikasında yayılmış əsas dinlər pravoslavlıq, protestantizm (əsasən baptizm və əllincilər), katoliklik (XIX əsrdə Polşa və Litvadan sürgün edilənlərin nəsilləri və XX əsrdə bura köçənlər), islam (XIX əsrdə sürgün edilən tatar və başqırdların nəsilləri və müasir dövrdə Orta Asiya və Şimali Qafqazdan bura köçmüş şəxslər), buddizmdir (buryatlar). Saxaların əksəriyyəti inanırlar.
Coğrafi vəziyyəti
Saxanın ümumi sahəsi 3103,2 min km² təşkil edir.
Respublika Sibirin şimal-şərqində yerləşir. Şərqdə Çukot Muxtar Dairəsi və Maqadan vilayəti ilə, cənub-şərqdə Xabarovsk diyarı ilə, cənubdan İrkutsk vilayəti ilə, qərbdən isə Krasnoyarsk diyarı ilə həmsərhəddir. Şimalda onun sərhədlərini Laptevlər və Şərqi Sibir dənizi müəyyənləşdirir. Beləliklə, Saxa Uzaq Şərq Federal dairəsinin bütün inzibati-ərazi vahidləri ilə (Primorsk diyarı və Yəhudi muxtar vilayəti istisna olmaqla) həmsərhəddir. Dəniz sahillərinin ümumi uzuznluğu 4,5 min km-dən çoxdur.
Saxa ərazisisnin 40%-indən yuxarısı Şimal Qütb hüdudundan şimalda yerləşir. Respublikanın eni 2500 km, uzunu isə 2000 km təşkil edir. Ən kənar nöqtələri qərbdə – Krasnoyarsk diyarı sərhədində (105° şərq uzunluğu), şərqdə – Çukot Muxtar Dairəsi ilə sərhəddə (165° şərq uzunluğu), cənubda – Amur vilayəti ilə sərhəddə olan Stanov dağ silsiləsində (55°30' şimal eni), şimal materik sərhədi – Nordvik burnunda (74° şimal eni) və şimal ada sərhədi Henriyetta adasındadır (77° şimal eni).
Relyef
Saxada fiziki-coğrafi vəziyyətlə əlaqədar müxtəlif təbii şərait və ehtiyat vardır. Ərazinin böyük hissəsini dağlıq və dağətəyi ərazilər tutur, onlar ölkə ərazisinin 3/2 hissəsinə qədərini əhatə edir. Ən yüksək zirvəsi Pobeda dağıdır (3147 m, digər məlumatlara görə 3003 m. Çerski silsiləsində yerləşir). Digər yüksək zirvəsi isə Mus-Xayya dağıdır (2959 m, digər məlumatlara görə 3011 m. Suntar-Xayata silsiləsində yerləşir) Saxada həmçinin Verxoyan silsiləsi də mövcuddur.
Saxa ərazisinin qərb hissəsini Orta Sibir platosu əhatə edir.
Ən böyük düzənlikləri: Mərkəzi Saxa düzənliyi, Kolım düzənliyi, Şimali Sibir düzənliyinin şərq hissəsi.
Hidroqrafiya
Saxa Respublikası Rusiyanın ən çox çayı (700 mindən çox çay və çaylaq) və ən çox gölü (800 mindən çox) olan regionlarındandır. Onun çaylarənın ümumi uzunluğu 2 milyon km-ə yaxındır, onların ümumi enerji ehtiyatı isə 700 milyard Kvt kimi hesablanmışdır. Ən böyük çayları Lena (4400 km), Vilyuy (2560 km), Olyonok (2292 km), Aldan (2273 km), Kolıma (2129 km), İndiqirka (1726 km), Olyokma (1436 km), Anabar (939 km), və Yanadır (872 km).
Saxanın ən böyük çayları Bustax və Labınkırdır.
İqlim
| Dövr | Yanvar, °C | Fevral, °C | Mart, °C | Aprel, °C | May, °C | İyun, °C | İyul, °C | Avqust, °C | Sentyabr, °C | Oktyabr, °C | Noyabr, °C | Dekabr, °C | İl, °C | İl, % | İl, kVts/m² | İl, m/s |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ayxal | −34,5 | −30,5 | −23,3 | −13,7 | −3,3 | 8,7 | 14,1 | 9,7 | 0,5 | −12,9 | −26,9 | −32,3 | −11,9 | 75,0 | 905,8 | 3,2 |
| Aldan | −26,3 | −22,8 | −15,0 | −4,3 | 4,9 | 13,7 | 16,6 | 13,3 | 5,0 | −6,4 | −18,9 | −25,1 | −5,4 | 70,5 | 1095,8 | 1,9 |
| −34,6 | −31,8 | −24,5 | −12,5 | −1,4 | 9,7 | 12,7 | 9,1 | 0,7 | −14,2 | −28,0 | −34,6 | −12,3 | 76,2 | 1051,9 | 3,4 | |
| −28,2 | −24,4 | −17,5 | −8,0 | 3,9 | 14,0 | 18,2 | 14,2 | 4,4 | −7,4 | −20,5 | −26,6 | −6,4 | 66,4 | 1048,3 | 3,2 | |
| −41,1 | −36,4 | −22,6 | −5,5 | 7,2 | 15,5 | 18,6 | 14,3 | 5,7 | −8,9 | −28,7 | −39,9 | −10,0 | 73,0 | 1110,4 | 1,8 | |
| −41,0 | −38,2 | −30,0 | −16,9 | −4,3 | 8,1 | 11,3 | 6,7 | −2,2 | −18,5 | −33,7 | −40,7 | −16,5 | 79,3 | 1000,8 | 3,5 | |
| −28,9 | −25,2 | −18,7 | −7,9 | 4,5 | 15,0 | 18,9 | 14,8 | 4,8 | −7,9 | −21,3 | −28,2 | −6,6 | 67,8 | 1081,1 | 3,0 | |
| −31,9 | −28,1 | −20,1 | −7,5 | 5,4 | 15,7 | 19,0 | 14,9 | 5,1 | −9,3 | −23,6 | −31,7 | −7,6 | 67,2 | 1081,1 | 2,8 | |
| −47,0 | −42,7 | −29,8 | −12,9 | 2,8 | 13,0 | 15,2 | 10,8 | 2,3 | −14,9 | −36,7 | −43,6 | −15,1 | 70,5 | 938,7 | 1,7 | |
| −36,8 | −30,1 | −19,0 | −6,1 | 5,5 | 15,1 | 18,8 | 14,2 | 5,6 | −7,8 | −25,9 | −34,3 | −8,3 | 66,7 | 1048,3 | 2,0 | |
| −28,8 | −23,6 | −14,0 | −2,6 | 6,6 | 14,9 | 18,3 | 15,0 | 6,4 | −3,5 | −17,1 | −26,5 | −4,5 | 73,0 | 1077,5 | 2,5 | |
| Lensk | −29,0 | −24,0 | −14,7 | −3,7 | 6,2 | 14,5 | 17,9 | 13,9 | 5,8 | −4,9 | −19,2 | −27,2 | −5,3 | 70,4 | 1073,8 | 2,7 |
| −29,8 | −26,1 | −18,6 | −6,6 | 5,8 | 15,8 | 19,3 | 15,3 | 5,5 | −8,0 | −21,6 | −29,4 | −6,4 | 66,4 | 1095,8 | 2,8 | |
| −28,6 | −24,8 | −17,7 | −8,3 | 3,5 | 13,7 | 17,9 | 14,0 | 4,2 | −7,6 | −20,8 | −27,0 | −6,7 | 67,3 | 1033,7 | 3,2 | |
| Oymyakon | −47,0 | −42,9 | −32,4 | −14,4 | 1,9 | 11,6 | 13,8 | 10,1 | 1,7 | −16,1 | −37,2 | −45,6 | −16,2 | 70,8 | 1106,7 | 1,3 |
| −31,3 | −25,4 | −15,0 | −3,1 | 7,1 | 15,1 | 18,4 | 14,7 | 6,2 | −5,2 | −20,9 | −29,7 | −5,7 | 70,7 | 1088,4 | 2,4 | |
| Andreyev adası | −31,2 | −31,1 | −28,8 | −22,6 | −10,2 | −1,2 | 2,9 | 2,2 | −2,6 | −15,0 | −26,0 | −28,2 | −15,9 | 84,9 | 668,4 | 5,7 |
| −39,7 | −33,7 | −21,1 | −5,4 | 6,7 | 15,2 | 18,6 | 14,4 | 5,7 | −8,1 | −27,2 | −38,1 | −9,3 | 69,5 | 1092,1 | 2,4 | |
| Tiksi | −31,1 | −29,2 | −26,4 | −18,9 | −6,4 | 3,1 | 7,6 | 7,4 | 1,5 | −11,0 | −23,8 | −28,2 | −12,9 | 81,7 | 785,3 | 4,8 |
| −32,3 | −27,7 | −19,3 | −8,2 | 2,6 | 12,8 | 15,8 | 12,3 | 3,3 | −10,0 | −24,0 | −31,2 | −8,7 | 72,7 | 1073,8 | 3,2 | |
| −34,4 | −30,4 | −23,2 | −13,6 | −3,2 | 8,8 | 14,1 | 9,7 | 0,6 | −12,8 | −26,7 | −32,1 | −11,8 | 74,7 | 924,1 | 3,2 | |
| −30,9 | −24,9 | −15,6 | −5,0 | 4,4 | 13,3 | 16,1 | 12,9 | 4,5 | −7,4 | −21,2 | −29,6 | −6,9 | 71,4 | 1117,7 | 2,7 | |
| Yakutsk | −40,9 | −35,9 | −21,6 | −6,1 | 6,7 | 15,4 | 18,7 | 14,9 | 5,7 | −8,5 | −29,2 | −38,8 | −9,8 | 68,9 | 1081,1 | 2,0 |
Əhalisi
| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Saxalar | 233.273 (%56,5) | 226.053 (%46,4) | 285.749 (%43) | 313.917 (%36,9) | 365.236 (%33,4) | 432.290 (%45,5) | 466 492 (%49,9) |
| Dolğanlar | 10 (%0,0) | 64 (%0,0) | 408 (%0,0) | 1.272 (%0,1) | |||
| Evenklər | 10.432 (%2,5) | 9.505 (%2) | 9.097 (%1,4) | 11.584 (%1,4) | 14.428 (%1,3) | 18.232 (%1,9) | 21 008 (2,2 %) |
| Evenlər | 3.133 (%0,8) | 3.537 (%0,7) | 6.471 (%1) | 5.763 (%0,7) | 8.668 (%0,8) | 11.657 (%1,2) | 15 071 (%1,6) |
| Yukagirlər | 267 (%0,1) | 285 (%0,1) | 400 (%0,1) | 526 (%0,1) | 697 (%0,1) | 1.097 (%0,1) | |
| Çukçalar | 400 (%0,1) | 325 (%0,1) | 387 (%0,1) | 377 (%0,0) | 473 (%0,0) | 602 (%0,1) | |
| Ruslar | 146.741 (%35,5) | 215.328 (%44,2) | 314.308 (%47,3) | 429.588 (%50,4) | 550.263 (%50,3) | 390.671 (%41,2%) | 353 649 (%37,8) |
| Ukraynalılar | 4.229 (%1) | 12.182 (%2,5) | 20.253 (%3) | 46.326 (%5,4) | 77.114 (%7) | 34.633 (%3,6) | 20 341 (2,2 %) |
| Digərləri | 14.723 (%3,6) | 20.128 (%4,1) | 27.448 (%4,1) | 43.695 (%5,1) | 76.778 (%7) | 58.826 (%6,2) | |
| Tatarlar | 4420 (1,1 %) | 5172 (1,1 %) | 7678 (1,2 %) | 10 976 (1,3 %) | 17 478 (1,6 %) | 10 768 (1,1 %) | 8122 (0,9 %) |
İqtisadiyyatı
Ümumi daxili məhsulun 50%-dən bir az çoxunu təşkil edən sənaye, əsasən, dəyərli mineral istismarından ibarətdir. Sənaye müəssisələri paytaxt Yakutskda, eləcə də Aldan, Mirnı, Neryungri, Pokrovsk və Udaçnıyda cəmləşmişdir. Almaz, qızıl və qalay filizi mədən sənayesi iqtisadiyyatın əsas mərkəzidir. Uran filizi hasil olunmağa başlayır. Türkdilli Saxa xalqları siyasət, hökumət, maliyyə, iqtisadiyyat və maldarlıqla (at və inək süd və ət üçün) məşğul olurlar. Paleoaziya yerli xalqları ovçu, balıqçı və şimal maralı çobanlardır. 2008-ci ildəki vəziyyətə görə, Saxa Respublikası, Rusiyada ən çox inkişaf etmiş 19-cu federal subyektdir. Bölgədəki ən böyük şirkətlərə Alrosa, Yakutugol, Yakutskenergo, Yakutia Airlines daxildir.
Ən böyük yaşayış yerləri
İstinadlar
- "Saxa Respublikası Konstitutsiyası". 2018-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-02-02.
- "RussiaOutdoors – Путешествия по России". 2022-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-02-02.
- Rusiya əhalisinin milli tərkibi
- . 2009-11-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-02.
- . 2020-05-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-15.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-15.
Xarici keçidlər
- Сайт Комитета государственной статистики Республики Саха (Якутия) : Численность населения по районам Республики Саха (Якутия) по итогам Всероссийской переписи населения 2002 года 2009-11-14 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saxa Respublikasi Yakutiya rus Respu blika Saha Yaku tiya saxa Saha Өrospүүbүlүkete Rusiya Federasiyasi subyektlerinden biri Rusiya Federasiyasi Konstitutsiyasi ve Saxa Respublikasi Konstitutsiyasina gore konstitutsiya muqavile prinsiplerine esasen Rusiya Federasiyasinin terkibine daxildir Uzaq Serq Federal Dairesine aiddir 1922 ci il aprelin 27 si RSFSR in terkibinde Yakutiya MSSR seklinde yaradilmisdir 1990 ci ilde Yakutiyanin dovlet suverenitetine dair akt qebul edilmisdir 1991 ci ilde hazirki adini Saxa Respublikasi almisdir SaxaSaha ӨrospүүbүlүketeBayraq d Gerb d Saxa Respublikasi Himni d 66 24 sm e 129 10 s u Olke RusiyaInzibati merkez YakutskTarixi ve cografiyasiYaradilib 27 sentyabr 1990Sahesi 3 083 523 km Saat qursagi Yakutsk vaxti d Vladivostok vaxti d Maqadan vaxti d EhalisiEhalisi 981 971 nef 1 yanvar 2021 Reqemsal identifikatorlarISO kodu RU SAAvtomobil nomresi 14Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Saxa Rusiya Federasiyasinin en boyuk regionu habele dunyanin en boyuk inzibati vahididir Eger Saxa musteqil dovlet olsa idi dunyada erazisine gore yeddinci dovlet olardi 3103 2 min km lakin ehali sixligina gore Rusiyada en son yerlerden birini tutur Saxa Respublikasi tebii ehtiyatlarin coxluguna gore potensiali boyuk olan bolgedir Paytaxti Yakutsk saxa Dokuuskaj seheridir Ehalisi 1 1 milyon neferdir Ehalisinin 45 54 ni saxalar yakutlar teskil edir Saxalar turk esilli xalqdir Rusiyada saylari 443 9 mindir Paytaxti Yakutsk Saxaca Dokuuskaj seheridir Saxa Respublikasi inzibati cehetden 33 rayona yakut dilinde ulusa bolunur Respublikanin ehalisi 13 seherde 55 seher tipli qesebede 551 kendde umumi 587 yasayis menteqesinde meskunlasmisdir Saxa Respublikasinda yayilmis esas dinler pravoslavliq protestantizm esasen baptizm ve ellinciler katoliklik XIX esrde Polsa ve Litvadan surgun edilenlerin nesilleri ve XX esrde bura kocenler islam XIX esrde surgun edilen tatar ve basqirdlarin nesilleri ve muasir dovrde Orta Asiya ve Simali Qafqazdan bura kocmus sexsler buddizmdir buryatlar Saxalarin ekseriyyeti inanirlar Cografi veziyyetiSaxanin umumi sahesi 3103 2 min km teskil edir Respublika Sibirin simal serqinde yerlesir Serqde Cukot Muxtar Dairesi ve Maqadan vilayeti ile cenub serqde Xabarovsk diyari ile cenubdan Irkutsk vilayeti ile qerbden ise Krasnoyarsk diyari ile hemserheddir Simalda onun serhedlerini Laptevler ve Serqi Sibir denizi mueyyenlesdirir Belelikle Saxa Uzaq Serq Federal dairesinin butun inzibati erazi vahidleri ile Primorsk diyari ve Yehudi muxtar vilayeti istisna olmaqla hemserheddir Deniz sahillerinin umumi uzuznlugu 4 5 min km den coxdur Saxa erazisisnin 40 inden yuxarisi Simal Qutb hududundan simalda yerlesir Respublikanin eni 2500 km uzunu ise 2000 km teskil edir En kenar noqteleri qerbde Krasnoyarsk diyari serhedinde 105 serq uzunlugu serqde Cukot Muxtar Dairesi ile serhedde 165 serq uzunlugu cenubda Amur vilayeti ile serhedde olan Stanov dag silsilesinde 55 30 simal eni simal materik serhedi Nordvik burnunda 74 simal eni ve simal ada serhedi Henriyetta adasindadir 77 simal eni Relyef Saxada fiziki cografi veziyyetle elaqedar muxtelif tebii serait ve ehtiyat vardir Erazinin boyuk hissesini dagliq ve dageteyi eraziler tutur onlar olke erazisinin 3 2 hissesine qederini ehate edir En yuksek zirvesi Pobeda dagidir 3147 m diger melumatlara gore 3003 m Cerski silsilesinde yerlesir Diger yuksek zirvesi ise Mus Xayya dagidir 2959 m diger melumatlara gore 3011 m Suntar Xayata silsilesinde yerlesir Saxada hemcinin Verxoyan silsilesi de movcuddur Saxa erazisinin qerb hissesini Orta Sibir platosu ehate edir En boyuk duzenlikleri Merkezi Saxa duzenliyi Kolim duzenliyi Simali Sibir duzenliyinin serq hissesi Hidroqrafiya Saxa Respublikasi Rusiyanin en cox cayi 700 minden cox cay ve caylaq ve en cox golu 800 minden cox olan regionlarindandir Onun caylarenin umumi uzunlugu 2 milyon km e yaxindir onlarin umumi enerji ehtiyati ise 700 milyard Kvt kimi hesablanmisdir En boyuk caylari Lena 4400 km Vilyuy 2560 km Olyonok 2292 km Aldan 2273 km Kolima 2129 km Indiqirka 1726 km Olyokma 1436 km Anabar 939 km ve Yanadir 872 km Saxanin en boyuk caylari Bustax ve Labinkirdir Iqlim Dovr Yanvar C Fevral C Mart C Aprel C May C Iyun C Iyul C Avqust C Sentyabr C Oktyabr C Noyabr C Dekabr C Il C Il Il kVts m Il m sAyxal 34 5 30 5 23 3 13 7 3 3 8 7 14 1 9 7 0 5 12 9 26 9 32 3 11 9 75 0 905 8 3 2Aldan 26 3 22 8 15 0 4 3 4 9 13 7 16 6 13 3 5 0 6 4 18 9 25 1 5 4 70 5 1095 8 1 9 34 6 31 8 24 5 12 5 1 4 9 7 12 7 9 1 0 7 14 2 28 0 34 6 12 3 76 2 1051 9 3 4 28 2 24 4 17 5 8 0 3 9 14 0 18 2 14 2 4 4 7 4 20 5 26 6 6 4 66 4 1048 3 3 2 41 1 36 4 22 6 5 5 7 2 15 5 18 6 14 3 5 7 8 9 28 7 39 9 10 0 73 0 1110 4 1 8 41 0 38 2 30 0 16 9 4 3 8 1 11 3 6 7 2 2 18 5 33 7 40 7 16 5 79 3 1000 8 3 5 28 9 25 2 18 7 7 9 4 5 15 0 18 9 14 8 4 8 7 9 21 3 28 2 6 6 67 8 1081 1 3 0 31 9 28 1 20 1 7 5 5 4 15 7 19 0 14 9 5 1 9 3 23 6 31 7 7 6 67 2 1081 1 2 8 47 0 42 7 29 8 12 9 2 8 13 0 15 2 10 8 2 3 14 9 36 7 43 6 15 1 70 5 938 7 1 7 36 8 30 1 19 0 6 1 5 5 15 1 18 8 14 2 5 6 7 8 25 9 34 3 8 3 66 7 1048 3 2 0 28 8 23 6 14 0 2 6 6 6 14 9 18 3 15 0 6 4 3 5 17 1 26 5 4 5 73 0 1077 5 2 5Lensk 29 0 24 0 14 7 3 7 6 2 14 5 17 9 13 9 5 8 4 9 19 2 27 2 5 3 70 4 1073 8 2 7 29 8 26 1 18 6 6 6 5 8 15 8 19 3 15 3 5 5 8 0 21 6 29 4 6 4 66 4 1095 8 2 8 28 6 24 8 17 7 8 3 3 5 13 7 17 9 14 0 4 2 7 6 20 8 27 0 6 7 67 3 1033 7 3 2Oymyakon 47 0 42 9 32 4 14 4 1 9 11 6 13 8 10 1 1 7 16 1 37 2 45 6 16 2 70 8 1106 7 1 3 31 3 25 4 15 0 3 1 7 1 15 1 18 4 14 7 6 2 5 2 20 9 29 7 5 7 70 7 1088 4 2 4Andreyev adasi 31 2 31 1 28 8 22 6 10 2 1 2 2 9 2 2 2 6 15 0 26 0 28 2 15 9 84 9 668 4 5 7 39 7 33 7 21 1 5 4 6 7 15 2 18 6 14 4 5 7 8 1 27 2 38 1 9 3 69 5 1092 1 2 4Tiksi 31 1 29 2 26 4 18 9 6 4 3 1 7 6 7 4 1 5 11 0 23 8 28 2 12 9 81 7 785 3 4 8 32 3 27 7 19 3 8 2 2 6 12 8 15 8 12 3 3 3 10 0 24 0 31 2 8 7 72 7 1073 8 3 2 34 4 30 4 23 2 13 6 3 2 8 8 14 1 9 7 0 6 12 8 26 7 32 1 11 8 74 7 924 1 3 2 30 9 24 9 15 6 5 0 4 4 13 3 16 1 12 9 4 5 7 4 21 2 29 6 6 9 71 4 1117 7 2 7Yakutsk 40 9 35 9 21 6 6 1 6 7 15 4 18 7 14 9 5 7 8 5 29 2 38 8 9 8 68 9 1081 1 2 0Ehalisi1939 1959 1970 1979 1989 2002 2010Saxalar 233 273 56 5 226 053 46 4 285 749 43 313 917 36 9 365 236 33 4 432 290 45 5 466 492 49 9 Dolganlar 10 0 0 64 0 0 408 0 0 1 272 0 1 Evenkler 10 432 2 5 9 505 2 9 097 1 4 11 584 1 4 14 428 1 3 18 232 1 9 21 008 2 2 Evenler 3 133 0 8 3 537 0 7 6 471 1 5 763 0 7 8 668 0 8 11 657 1 2 15 071 1 6 Yukagirler 267 0 1 285 0 1 400 0 1 526 0 1 697 0 1 1 097 0 1 Cukcalar 400 0 1 325 0 1 387 0 1 377 0 0 473 0 0 602 0 1 Ruslar 146 741 35 5 215 328 44 2 314 308 47 3 429 588 50 4 550 263 50 3 390 671 41 2 353 649 37 8 Ukraynalilar 4 229 1 12 182 2 5 20 253 3 46 326 5 4 77 114 7 34 633 3 6 20 341 2 2 Digerleri 14 723 3 6 20 128 4 1 27 448 4 1 43 695 5 1 76 778 7 58 826 6 2 Tatarlar 4420 1 1 5172 1 1 7678 1 2 10 976 1 3 17 478 1 6 10 768 1 1 8122 0 9 IqtisadiyyatiUmumi daxili mehsulun 50 den bir az coxunu teskil eden senaye esasen deyerli mineral istismarindan ibaretdir Senaye muessiseleri paytaxt Yakutskda elece de Aldan Mirni Neryungri Pokrovsk ve Udacniyda cemlesmisdir Almaz qizil ve qalay filizi meden senayesi iqtisadiyyatin esas merkezidir Uran filizi hasil olunmaga baslayir Turkdilli Saxa xalqlari siyaset hokumet maliyye iqtisadiyyat ve maldarliqla at ve inek sud ve et ucun mesgul olurlar Paleoaziya yerli xalqlari ovcu baliqci ve simal marali cobanlardir 2008 ci ildeki veziyyete gore Saxa Respublikasi Rusiyada en cox inkisaf etmis 19 cu federal subyektdir Bolgedeki en boyuk sirketlere Alrosa Yakutugol Yakutskenergo Yakutia Airlines daxildir En boyuk yasayis yerleriIstinadlar Saxa Respublikasi Konstitutsiyasi 2018 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2013 02 02 RussiaOutdoors Puteshestviya po Rossii 2022 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2013 02 02 Rusiya ehalisinin milli terkibi 2009 11 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 02 2020 05 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 09 15 Arxivlenmis suret 2018 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 15 Xarici kecidlerVikianbarda Saxa ile elaqeli mediafayllar var Sajt Komiteta gosudarstvennoj statistiki Respubliki Saha Yakutiya Chislennost naseleniya po rajonam Respubliki Saha Yakutiya po itogam Vserossijskoj perepisi naseleniya 2002 goda 2009 11 14 at the Wayback Machine