Türkiyə iqtisadiyyatı, Beynəlxalq Valyuta Fondu (IMF) tərəfindən inkişaf edən bazar olaraq təyin olunan bir iqtisadiyyattır. Türkiyə, dünyanın sənayeləşən ölkələr arasında görülür. The World Factbook'a görə Türkiyə böyük ölçüdə inkişaf etmiş bir iktisada malikdir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının, tekstil, motorlu nəqliyyat vasitələri, gəmilər və digər nəqliyyat avadanlıqları, tikinti materialları, istehlakçı elektronikası və ağ əşya kimi sektorlarda dünyanın lider üreticilerindendir. Dövlətin sənaye, bankçılıq, nəqliyyat və rabitə sektorlarında hələ də əhəmiyyətli bir rol boynuna götürməsini baxmayaraq son illərdə xüsusi sektörde də sürətli bir inkişaf təmin etmişdir.
Türkiyə iqtisadiyyatı | |
---|---|
| |
Valyuta | Türkiyə lirəsi (TRY, ₺) |
Büdcə ili | Təqvim ili |
Ticarət təşkilatları | G-20, OECD, ÜTT, ECO, BSEC, AIIB, D-8, |
Statistika | |
ÜDM | ▼ 743.708 milyard $ |
ÜDM sıralaması | 19-cu sırada |
Adambaşına düşən ÜDM | 9,346 $ |
Adambaşına düşən ÜDM sıralaması | 70-ci sırada |
Sektorlarına görə ÜDM | Kənd təsərrüfatı (8.1%), sənaye (27.7%), (64.2%) |
İnflyasiya (İQİ) | 7,7 % (2015) |
Uçot faiz dərəcəsi | 14 % (mart 2022) |
Yoxsulluq həddindən aşağı olan əhali | ▲ 21.9% (2015) |
Cini indeksi | ▲ 43.0 orta (2017) |
İşsizlik səviyyəsi | ▲ 14.7% (2019) |
Orta aylıq gəlir | TRY 2,850 / €473 / $573 |
Xarici ticarət | |
İxrac | ▲ 166.2 milyard $ (30-cu) |
İxrac məhsulları | Geyim, ərzaq, parça, metallurgiya, nəqliyyat |
İxrac tərəfdaşları | Almaniya (9.6%) Birləşmiş Krallıq (6.1%) BƏƏ (5.9%) İraq (5.8%) ABŞ (5.5%) İtaliya (5.4%) Fransa (4.2%) İspaniya (4%) (2017) |
İdxal | ▲ 225.1 milyard $ (35-ci) |
İdxal məhsulları | Maşın, kimyəvi maddə, yanacaq, nəqliyyat |
İdxal tərəfdaşları | ÇXR (10%) Almaniya (9.1%) Rusiya (8.4%) ABŞ (5.1%) İtaliya |
Cari hesab | ▼ ÜDM-nin 33,5%-i |
Dövlət maliyyəsi | |
Gəlirlər | 175,4 milyard $ (2015) |
Xərclər | 187,4 milyard $ (2015) |
Xarici ehtiyatlar | 107.7 milyard $ (31 dekabr 2017) |
Əsas mənbə: CIA World FactBook Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir. |
Energetika
Türkiyə 2018-ci il ən çox Rusiya, İran və İraqdan neft idxal edib. Türkiyənin neft və neft məhsulları idxalı 2018-ci il əvvəlki ilə görə 9,2 faiz azalaraq 38 milyon 711 min ton olub. İl ərzində xam neft idxalı isə 18,61 azalaraq 20,9 milyon tona geriləyib. 2018-ci il Türkiyənin neft və neft məhsulları ixracı 8,87 milyon ton olub. Türkiyə 2017-ci ildə 42,7 milyon ton, 2016-cı ildə 40 milyon ton, 2015-ci ildə 39,6 milyon ton, 2014-cü ildə 32,6 milyon ton və 2013-cü ildə isə 18,6 milyon ton neft və neft məhsulları idxal etmişdi.
Böyük şirkətlər
Dünya sıralaması | Şirkət | Sənaye | gəlir (milyard $) | Mənfəət (milyard $) | Aktivlər (milyard $) | Bazar dəyəri (milyard $) |
---|---|---|---|---|---|---|
274 | Banking | 14.58 | 2.32 | 114.27 | 9.92 | |
288 | Banking | 9.53 | 1.87 | 101.34 | 14.93 | |
321 | Conglomerate | 34.72 | 1.41 | 27.36 | 10.65 | |
343 | Akbank | Banking | 7.93 | 1.69 | 90.38 | 13.24 |
414 | Conglomerate | 12.96 | 0.91 | 96.15 | 8.1 | |
534 | Banking | 6.42 | 1.57 | 61.1 | 7.94 | |
609 | Banking | 6.27 | 0.88 | 62.94 | 4.85 | |
666 | Turkcell | Telecommunications | 5.96 | 1.23 | 9.97 | 12.48 |
683 | Türk Telekom | Telecommunications | 6.92 | 0.68 | 8.49 | 9.91 |
934 | Construction | 6.54 | 0.65 | 8.47 | 9.65 | |
1507 | Beverage | 4.83 | 1.37 | 10.41 | 6.75 | |
1872 | Türk Hava Yolları | Transportation | 9.87 | 0.36 | 11.82 | 4.29 |
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Центробанк Турции сохранил ключевую ставку на уровне 14%". 2022-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-18.
- "Türkiyə keçən il ən çox Rusiya, İran və İraqdan neft alıb". 2019-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiye iqtisadiyyati Beynelxalq Valyuta Fondu IMF terefinden inkisaf eden bazar olaraq teyin olunan bir iqtisadiyyattir Turkiye dunyanin senayelesen olkeler arasinda gorulur The World Factbook a gore Turkiye boyuk olcude inkisaf etmis bir iktisada malikdir Kend teserrufati mehsullarinin tekstil motorlu neqliyyat vasiteleri gemiler ve diger neqliyyat avadanliqlari tikinti materiallari istehlakci elektronikasi ve ag esya kimi sektorlarda dunyanin lider ureticilerindendir Dovletin senaye bankciliq neqliyyat ve rabite sektorlarinda hele de ehemiyyetli bir rol boynuna goturmesini baxmayaraq son illerde xususi sektorde de suretli bir inkisaf temin etmisdir Turkiye iqtisadiyyatiTurkiyenin esas iqtisadi merkezlerinden biri olan Levent IstanbulValyuta Turkiye liresi TRY Budce ili Teqvim iliTicaret teskilatlari G 20 OECD UTT ECO BSEC AIIB D 8 StatistikaUDM 743 708 milyard UDM siralamasi 19 cu siradaAdambasina dusen UDM 9 346 Adambasina dusen UDM siralamasi 70 ci siradaSektorlarina gore UDM Kend teserrufati 8 1 senaye 27 7 64 2 Inflyasiya IQI 7 7 2015 Ucot faiz derecesi 14 mart 2022 Yoxsulluq heddinden asagi olan ehali 21 9 2015 Cini indeksi 43 0 orta 2017 Issizlik seviyyesi 14 7 2019 Orta ayliq gelir TRY 2 850 473 573Xarici ticaretIxrac 166 2 milyard 30 cu Ixrac mehsullari Geyim erzaq parca metallurgiya neqliyyatIxrac terefdaslari Almaniya 9 6 Birlesmis Kralliq 6 1 BEE 5 9 Iraq 5 8 ABS 5 5 Italiya 5 4 Fransa 4 2 Ispaniya 4 2017 Idxal 225 1 milyard 35 ci Idxal mehsullari Masin kimyevi madde yanacaq neqliyyatIdxal terefdaslari CXR 10 Almaniya 9 1 Rusiya 8 4 ABS 5 1 ItaliyaCari hesab UDM nin 33 5 iDovlet maliyyesiGelirler 175 4 milyard 2015 Xercler 187 4 milyard 2015 Xarici ehtiyatlar 107 7 milyard 31 dekabr 2017 Esas menbe CIA World FactBook Eksi qeyd olunmayibsa butun melumatlar ABS dollari iledir EnergetikaTurkiye 2018 ci il en cox Rusiya Iran ve Iraqdan neft idxal edib Turkiyenin neft ve neft mehsullari idxali 2018 ci il evvelki ile gore 9 2 faiz azalaraq 38 milyon 711 min ton olub Il erzinde xam neft idxali ise 18 61 azalaraq 20 9 milyon tona gerileyib 2018 ci il Turkiyenin neft ve neft mehsullari ixraci 8 87 milyon ton olub Turkiye 2017 ci ilde 42 7 milyon ton 2016 ci ilde 40 milyon ton 2015 ci ilde 39 6 milyon ton 2014 cu ilde 32 6 milyon ton ve 2013 cu ilde ise 18 6 milyon ton neft ve neft mehsullari idxal etmisdi Boyuk sirketlerDunya siralamasi Sirket Senaye gelir milyard Menfeet milyard Aktivler milyard Bazar deyeri milyard 274 Banking 14 58 2 32 114 27 9 92288 Banking 9 53 1 87 101 34 14 93321 Conglomerate 34 72 1 41 27 36 10 65343 Akbank Banking 7 93 1 69 90 38 13 24414 Conglomerate 12 96 0 91 96 15 8 1534 Banking 6 42 1 57 61 1 7 94609 Banking 6 27 0 88 62 94 4 85666 Turkcell Telecommunications 5 96 1 23 9 97 12 48683 Turk Telekom Telecommunications 6 92 0 68 8 49 9 91934 Construction 6 54 0 65 8 47 9 651507 Beverage 4 83 1 37 10 41 6 751872 Turk Hava Yollari Transportation 9 87 0 36 11 82 4 29Hemcinin baxTurk liresiIstinadlar Centrobank Turcii sohranil klyuchevuyu stavku na urovne 14 2022 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 18 Turkiye kecen il en cox Rusiya Iran ve Iraqdan neft alib 2019 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 16