Türk-İran ənənəsi (fars. فرهنگ ایرانی-ترکی ) və ya Türk-Fars ənənəsi — IX–X əsrlərdə Xorasan və Mavəraünnəhrdə (indiki Əfqanıstan, İran, Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan, Qırğızıstan və Qazaxıstanın kiçik hissələri) yaranmış özünəməxsus mədəniyyət.
Sonrakı əsrlərdə Türk-İran mədəniyyətinə mənsub xalqlar qonşu vilayətləri zəbt etməklə daha da davam etdirilmiş, nəticədə Cənubi Asiya, Orta Asiya və Tarım hövzəsi, həmçinin Qərbi Asiyanın böyük hissələrinin hakim və elit təbəqələrinin üstünlük təşkil edən mədəniyyətinə çevrilmişdir.
Mənşəyi
Türk-İran ənənəsi islam mədəniyyətinin bir variantı idi.İslamın fəzilət, daimilik və mükəmməllik anlayışları ictimai məsələlər, eləcə də başçı elita olan müsəlmanların dini işləri haqqında diskussiyaya səbəb olmuşdur.
sonra Sasanilərin dili olan Pəhləvi fars dili xilafətin şərq torpaqlarında idarəetmə vasitəsi kimi VIII əsrə qədər geniş şəkildə istifadə edilməyə davam etmişdir.
Siyasi baxımdan Abbasilər tezliklə buraya nəzarəti itirməyə başlamış və bu, iki böyük uzunmüddətli nəticəyə səbəb olmuşdur. Birincisi, Abbasi xəlifəsi Mötəsim xilafətdə türk muzdlularının və məmlük qullarının varlığını xeyli artırmışdır. Nəticədə onlar ərəbləri və farsları ordudan, dolayısıyla siyasi hegemonluqdan sıxışdırıb çıxararaq Türk–İran simbiozu erasını başlatmışdılar.
İkincisi, Xorasandakı Tahirilər faktiki olaraq müstəqil idilər, lakin sonra Sistandan olan Səfərilər şərq torpaqlarını azad etmiş, çox keçməmiş onların yerinə müstəqil Samanilər gəlmişdir. Hər halda, onlar xəlifəyə tam ehtiram göstərmişdilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Robert L. Canfield 2010-06-10 at the Wayback Machine, Turko-Persia in historical perspective, Cambridge University Press, 1991
- Canfield, Robert L. Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. 1991. səh. 1 ("Origins"). ISBN .
- Hodgson, Marshall G. S. 1974. The Venture of Islam. 3 vols. Chicago: University of Chicago Press
- Bernard Lewis, "The Middle East", 1995, p. 87
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turk Iran enenesi fars فرهنگ ایرانی ترکی ve ya Turk Fars enenesi IX X esrlerde Xorasan ve Maveraunnehrde indiki Efqanistan Iran Ozbekistan Turkmenistan Tacikistan Qirgizistan ve Qazaxistanin kicik hisseleri yaranmis ozunemexsus medeniyyet Sonraki esrlerde Turk Iran medeniyyetine mensub xalqlar qonsu vilayetleri zebt etmekle daha da davam etdirilmis neticede Cenubi Asiya Orta Asiya ve Tarim hovzesi hemcinin Qerbi Asiyanin boyuk hisselerinin hakim ve elit tebeqelerinin ustunluk teskil eden medeniyyetine cevrilmisdir MenseyiTurk Iran enenesi islam medeniyyetinin bir varianti idi Islamin fezilet daimilik ve mukemmellik anlayislari ictimai meseleler elece de basci elita olan muselmanlarin dini isleri haqqinda diskussiyaya sebeb olmusdur sonra Sasanilerin dili olan Pehlevi fars dili xilafetin serq torpaqlarinda idareetme vasitesi kimi VIII esre qeder genis sekilde istifade edilmeye davam etmisdir Siyasi baximdan Abbasiler tezlikle buraya nezareti itirmeye baslamis ve bu iki boyuk uzunmuddetli neticeye sebeb olmusdur Birincisi Abbasi xelifesi Motesim xilafetde turk muzdlularinin ve memluk qullarinin varligini xeyli artirmisdir Neticede onlar erebleri ve farslari ordudan dolayisiyla siyasi hegemonluqdan sixisdirib cixararaq Turk Iran simbiozu erasini baslatmisdilar Ikincisi Xorasandaki Tahiriler faktiki olaraq musteqil idiler lakin sonra Sistandan olan Seferiler serq torpaqlarini azad etmis cox kecmemis onlarin yerine musteqil Samaniler gelmisdir Her halda onlar xelifeye tam ehtiram gostermisdiler Hemcinin baxTurk monqol enenesi Farslasmis cemiyyet Farslasdirma Turklesdirme AzerbaycanlilasdirmaIstinadlarRobert L Canfield 2010 06 10 at the Wayback Machine Turko Persia in historical perspective Cambridge University Press 1991 Canfield Robert L Turko Persia in Historical Perspective Cambridge United Kingdom Cambridge University Press 1991 seh 1 Origins ISBN 0 521 52291 9 Hodgson Marshall G S 1974 The Venture of Islam 3 vols Chicago University of Chicago Press Bernard Lewis The Middle East 1995 p 87