Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trialeti mədəniyyəti - Gürcüstan ərazisində tunc dövrünə aid mədəniyyət. Kür-Araz mədəniyyətindən sonra meydana gəlmişdir.
Trialeti mədəniyyətinə aid kurqanlar
E.ə. II minillikdə tunc dövrünün özünəməxsus parlaq mədəniyyəti Mərkəzi və Cənubi Qafqazda meydana gəlmişdi. Onun ən önəmli abidələri Gürcüstan ərazisindəki Trialeti vadisində yerləşir. Əhəmiyyətli abidələrin yerinə uyğun olaraq o, Trialeti mədəniyyəti adlandırılır. Qəbir abidəsinin əksəriyyətini sadə inventarlı toplu qəbirlər təşkil edir. Buradakı ölülər gil meydançaların üzərində dəfn edib, üzərində ağır daşlardan kurqanlar ucaldılmışdır. Kurqanların bəzilərində 8 metr dərinliyi və sahəsi 8x14 metr olan qəbir kameraları vardır. Kameranın döşəməsi qamışla döşənib, divarlarına daş piltələr quraşdırılmışdı. Kameraya aparan yolda xüsusi dəhlizlər inşa edilirdi ki, bu dəhlizlə meyidi daşıyan araba və onunla birlikdə dəfndə istifadə olunacaq əşyalar aparılırdı. Dəfn mərasimləri təntənəli surətdə qeyd olunurdu.
Kurqanlarda aşkar edilmiş maddi-mədəniyyət nümunələri
Kurqanların birindən tamamilə ağacdan hazırlanmış dörd təkərli araba aşkar olunmuşdu. Dövrünə görə kameraya ölü ilə bərabər öldürülmüş heyvanlar (öküz, donuz), metal əşyalar, tunc silah, mis qazan, gümüş və qızıl bəzək əşyaları da qoyurdular. Həmçinin abidədən əldə olunan qiymətli daşlarla bəzədilmiş fiqurlu kubok tipli qablar da maraqlıdır. Kuboklar bütöv gümüş parçasından yonulmuş və üzərində iki haşiyə ilə bəzədilmiş müxtəlif təsvirlər həkk olunmuşdur. Birinci üst haşiyə zolağında əllərində fincan tutmuş, uzun əba geyinmiş (xiton) və iki canavar quyruqlu məxluqun bir-birinin ardınca getməsi ayini təsvir olunmuşdur. Ayin icraçıları ağaca doğru yönəlmişlər. Ağacın altında qurbangah qarşısında qurulmuş taxtda eyni görünüşlü antrozoomorf məxluq əyləşmişlər. Təsvirin aşağı haşiyə zolağında bir-birini təkrarlayan iki ceyran təsviri də vardır. Bu mədəniyyətə aid gümüş düymələrin qızılı başlıqları, iri qızıl muncuqlar, boyunbağılar, heyvanların qızıldan tökmə fiqurları nəfis tərtibata malikdirlər. Kurqanda ehtimal ki, varlı şəxs dəfn olunmuşdur. Ümumilikdə, bu mədəniyyət tuncdan hazırlanmış əyri uclu xəncərlər, üçkünc başlıqlı nizələrlə səciyyələnir. Dövrə aid silahların hazırlanması zərgər dəqiqliyi ilə yerinə yetirilmişdir. Gil qablar arasında qara rəngli boya ilə işlənmiş parlaq ornamentə malik boyalı küplər qırmızımtıl rəngi ilə seçilir.
Onların üzərini bəzəyən qara naxışlar, aşağıya yönəlmiş üçbucaqlarla ziq-zaq formasında həkk olunmuşdur. Küplərin üzərində, həmçinin quş təsvirləri, spiralvari xətlər və naxış ünsürlərinə də təsadüf olunur.
Mənbə
- Куфтин Б.А. Археологические раскопки в Триалети. Тбилиси: АГССР, 1941.
- Археология СССР. I-IV том. М.: Наука, 1981-1986 гг.
- Бжания В.В. Древнейшая культура Грузии (эпоха энеолита и ранней бронзы). М.Наука, 1966
- Ивановский А.А. По Закавказью. (Материалы по Археологии Кавказа). Вып. VI, М.1911.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Trialeti medeniyyeti Gurcustan erazisinde tunc dovrune aid medeniyyet Kur Araz medeniyyetinden sonra meydana gelmisdir Trialeti medeniyyetine aid qizil kubokTrialeti medeniyyetine aid kurqanlarE e II minillikde tunc dovrunun ozunemexsus parlaq medeniyyeti Merkezi ve Cenubi Qafqazda meydana gelmisdi Onun en onemli abideleri Gurcustan erazisindeki Trialeti vadisinde yerlesir Ehemiyyetli abidelerin yerine uygun olaraq o Trialeti medeniyyeti adlandirilir Qebir abidesinin ekseriyyetini sade inventarli toplu qebirler teskil edir Buradaki oluler gil meydancalarin uzerinde defn edib uzerinde agir daslardan kurqanlar ucaldilmisdir Kurqanlarin bezilerinde 8 metr derinliyi ve sahesi 8x14 metr olan qebir kameralari vardir Kameranin dosemesi qamisla dosenib divarlarina das pilteler qurasdirilmisdi Kameraya aparan yolda xususi dehlizler insa edilirdi ki bu dehlizle meyidi dasiyan araba ve onunla birlikde defnde istifade olunacaq esyalar aparilirdi Defn merasimleri tenteneli suretde qeyd olunurdu Kurqanlarda askar edilmis maddi medeniyyet numuneleriKurqanlarin birinden tamamile agacdan hazirlanmis dord tekerli araba askar olunmusdu Dovrune gore kameraya olu ile beraber oldurulmus heyvanlar okuz donuz metal esyalar tunc silah mis qazan gumus ve qizil bezek esyalari da qoyurdular Hemcinin abideden elde olunan qiymetli daslarla bezedilmis fiqurlu kubok tipli qablar da maraqlidir Kuboklar butov gumus parcasindan yonulmus ve uzerinde iki hasiye ile bezedilmis muxtelif tesvirler hekk olunmusdur Birinci ust hasiye zolaginda ellerinde fincan tutmus uzun eba geyinmis xiton ve iki canavar quyruqlu mexluqun bir birinin ardinca getmesi ayini tesvir olunmusdur Ayin icracilari agaca dogru yonelmisler Agacin altinda qurbangah qarsisinda qurulmus taxtda eyni gorunuslu antrozoomorf mexluq eylesmisler Tesvirin asagi hasiye zolaginda bir birini tekrarlayan iki ceyran tesviri de vardir Bu medeniyyete aid gumus duymelerin qizili basliqlari iri qizil muncuqlar boyunbagilar heyvanlarin qizildan tokme fiqurlari nefis tertibata malikdirler Kurqanda ehtimal ki varli sexs defn olunmusdur Umumilikde bu medeniyyet tuncdan hazirlanmis eyri uclu xencerler uckunc basliqli nizelerle seciyyelenir Dovre aid silahlarin hazirlanmasi zerger deqiqliyi ile yerine yetirilmisdir Gil qablar arasinda qara rengli boya ile islenmis parlaq ornamente malik boyali kupler qirmizimtil rengi ile secilir Onlarin uzerini bezeyen qara naxislar asagiya yonelmis ucbucaqlarla ziq zaq formasinda hekk olunmusdur Kuplerin uzerinde hemcinin qus tesvirleri spiralvari xetler ve naxis unsurlerine de tesaduf olunur MenbeKuftin B A Arheologicheskie raskopki v Trialeti Tbilisi AGSSR 1941 Arheologiya SSSR I IV tom M Nauka 1981 1986 gg Bzhaniya V V Drevnejshaya kultura Gruzii epoha eneolita i rannej bronzy M Nauka 1966 Ivanovskij A A Po Zakavkazyu Materialy po Arheologii Kavkaza Vyp VI M 1911