Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trüqve Halvdan Li (norv. Tryqve Halvdan Li; 16 iyul 1896[…], Oslo – 30 dekabr 1968[…]) — Norveç siyasətçisi. 1946–1952-ci illərdə BMT-nin 1-ci Baş katibi.
| Trüqve Halvdan Li | |
|---|---|
| norv. Tryqve Halvdan Li | |
 | |
 | |
| 2 fevral 1946 – 10 noyabr 1952 | |
| Sonrakı | Daq Hammarşeld |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Trygve Halvdan Lie |
| Doğum tarixi | 16 iyul 1896[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 dekabr 1968[…](72 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, hüquqşünas, vəkil |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşağı | 3 |
| Dini | lüteranlıq |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | siyasət |
| | |
| Təltifləri |     |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən illəri
Li 16 iyul 1896-cı ildə Kristianiyada anadan olmuşdur. Dülgər olan atası Martin Li 1902-ci ildə ailəsini tərk edərək ABŞ-yə köçür və bir daha ondan xəbər çıxmır. Anası Hulda Oslo yaxınlığındakı Qrorurda pansion idarə edirdi. Li 1911-ci ildə İşçi Partiyasına qoşulur və 1919-cu ildə Oslo Universitetinin Hüquq fakültəsini bitirdikdən sonra partiyanın katibi olur. O, 1921-ci ildə Hyordis Yorqensenlə ailə həyatı qurur. Bu nikahdan onların Sissel, Quri və Mitti adlı 3 qizları olmuşdur.
Siyasi fəaliyyəti
Li 1919–1921-ci illərdə "20-ci əsr" qəzetində şef redaktor kimi fəaliyyət göstərib. 1922–1935-ci illər arasında İşçilərin Milli Ticarət İttifaqında (1957-ci ildən Norveç Ticarət İttifaqı Konfederasiyası) hüqüq məsləhətçisi kimi işləmiş, 1931–1935-ci illərdə Norveç İçcilərinin İdman Konfederasiyasına rəhbərlik etmişdir.
Yerli siyasətdə o Akershusun yerli idarəetmə şurasının icraiyyə komitəsinin üzvü olmuşdur. 1937-ci ildə Li Akershusdan Norveç Parlamentinə seçilir. 1935-ci ildə Coan Niqardsvold tərəfindən formalaşdırılan İşçi Partiyasının hakimiyyəti zamanı, Li Ədliyyə naziri təyin olunur. 1939-cu ilin iyulunda Ticarət naziri, elə həmin ilin oktyabrında isə Təchizat naziri təyin edilir. 1935-ci ildə o, SSRİ-dən qovulmuş Lev Trotskinin Norveçdə yaşamasına icazə verilməsinə tərəfdar çıxmışdı.
1940-cı ildə Norveçin Nasist Almaniyası tərəfindən işğalı zamanı Li Norveç gəmilərinin Müttəfiq limanlarına üzməsini əmr etmişdi. 1941-ci ildə o, mühacirətdəki Norveç hökumətinin Xarici işlər naziri olur və 1946-cı ilə kimi bu vəzifədə qalır.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatında fəaliyyəti
Li 1946-cı ildə BMT-nin San-Fransiskodakı konfransına Norveç nümayəndə heyətinin başçısı kimi getmişdi. 1 fevral 1946-cı ildə əsas qüvvələrin güzəşti nəticəsində Li BMT-nin ilk Baş katibi seçilir.
Baş katib kimi Li İsrail ve İndoneziya dövlətlərinin yaradılmasını dəstəkləmişdi. O, Sovet qüvvələrinin İrandan çıxması və Kəşmirdə sülhün bərqərar olması üçün də çalışmışdır. Cənubi Koreyanın müdafiəsinə dəstək verdiyi üçün Li Sovetlər Birliyinin qəzəbinə tuş gəlmişdi. O, həmçinin zamanı aparılan danışıqlardakı uğursuzluğuna və Koreya müharibəsinin uzanmasına görə tənqid olunurdu. Onun tənqidçiləri iddia edirdilər ki, o, bəzi dövlətlərin təsiri altındadır. Siyasi fəaliyyətiylə yanaşı Linin lovğalığı və inadkarlığı da tənqid obyektinə çevrilmişdi.
1950-ci ildə Sovetlər Birliyinin etirazıyla bağlı BMT Baş Assambleyasının İclasında səsvermə keçirildi. 46 səs lehinə olmaqla Linin vəzifəsini davam etdirməsinə səs verildi. Sesvermə Təhlükəsizlik Şurasında ABŞ-nin Lidən başqa namizədləri rədd etməsi, Sovet İttifaqının isə Koreya müharibəsinə müdaxiləsinə görə Liyə etirazının nəticəsi idi. SSRİ Lini Baş katib kimi tanımaqdan imtina etdi. Li 10 noyabr 1952-ci ildə vəzifədən uzaqlaşdı.
BMT-dən sonra
Li BMT-dən uzaqlaşdıqdan sonra Norveç siyasi həyatında aktiv fəaliyətini davam etdirdi. O, Oslo və Akershusun əyalətlərinin idarəçisi, Sənaye naziri və Ticarət və Gəmiçilik naziri kimi fəaliyyət göstərmişdi. O bir çox kitabların da müəllifidir. Li heç vaxt geniş məşhurluğa çatmadı. Sadəcə praqmatik və determinist siyasətçi imici qazandı.
Tryuqve Halvdan Li 30 dekabr 1968-ci ildə, 72 yaşında ürək tutmasından Norveçdə vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Trygve Halvdan Lie // Norsk biografisk leksikon (бук.). Kunnskapsforlaget. ISSN 2464-1502
- Norsk biografisk leksikon (бук.). Kunnskapsforlaget. ISSN 2464-1502
- Lie, Trygve // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
Xarici keçidlər
- BMT Baş katibi rəsmi tərcümeyi-halı
- Trügve Li qalereyası 2011-09-30 at the Wayback Machine – Nyu-York
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Truqve Halvdan Li norv Tryqve Halvdan Li 16 iyul 1896 Oslo 30 dekabr 1968 Norvec siyasetcisi 1946 1952 ci illerde BMT nin 1 ci Bas katibi Truqve Halvdan Linorv Tryqve Halvdan LiBMT nin 1 ci Bas katibi2 fevral 1946 10 noyabr 1952SonrakiDaq HammarseldSexsi melumatlarDogum adi Trygve Halvdan LieDogum tarixi 16 iyul 1896 1896 07 16 Dogum yeri Oslo NorvecVefat tarixi 30 dekabr 1968 1968 12 30 72 yasinda Vefat sebebi urek tutmasiPartiya Norvec Fehle PartiyasiTehsili Oslo UniversitetiFealiyyeti siyasetci diplomat huquqsunas vekilHeyat yoldasi Hyordis Yorgensen d 1921 Usagi 3Dini luteranliqElmi fealiyyetiElm sahesi siyasetTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Erken illeri Li 16 iyul 1896 ci ilde Kristianiyada anadan olmusdur Dulger olan atasi Martin Li 1902 ci ilde ailesini terk ederek ABS ye kocur ve bir daha ondan xeber cixmir Anasi Hulda Oslo yaxinligindaki Qrorurda pansion idare edirdi Li 1911 ci ilde Isci Partiyasina qosulur ve 1919 cu ilde Oslo Universitetinin Huquq fakultesini bitirdikden sonra partiyanin katibi olur O 1921 ci ilde Hyordis Yorqensenle aile heyati qurur Bu nikahdan onlarin Sissel Quri ve Mitti adli 3 qizlari olmusdur Siyasi fealiyyeti Li 1919 1921 ci illerde 20 ci esr qezetinde sef redaktor kimi fealiyyet gosterib 1922 1935 ci iller arasinda Iscilerin Milli Ticaret Ittifaqinda 1957 ci ilden Norvec Ticaret Ittifaqi Konfederasiyasi huquq meslehetcisi kimi islemis 1931 1935 ci illerde Norvec Iccilerinin Idman Konfederasiyasina rehberlik etmisdir Yerli siyasetde o Akershusun yerli idareetme surasinin icraiyye komitesinin uzvu olmusdur 1937 ci ilde Li Akershusdan Norvec Parlamentine secilir 1935 ci ilde Coan Niqardsvold terefinden formalasdirilan Isci Partiyasinin hakimiyyeti zamani Li Edliyye naziri teyin olunur 1939 cu ilin iyulunda Ticaret naziri ele hemin ilin oktyabrinda ise Techizat naziri teyin edilir 1935 ci ilde o SSRI den qovulmus Lev Trotskinin Norvecde yasamasina icaze verilmesine terefdar cixmisdi 1940 ci ilde Norvecin Nasist Almaniyasi terefinden isgali zamani Li Norvec gemilerinin Muttefiq limanlarina uzmesini emr etmisdi 1941 ci ilde o muhaciretdeki Norvec hokumetinin Xarici isler naziri olur ve 1946 ci ile kimi bu vezifede qalir Birlesmis Milletler Teskilatinda fealiyyeti Li 1946 ci ilde BMT nin San Fransiskodaki konfransina Norvec numayende heyetinin bascisi kimi getmisdi 1 fevral 1946 ci ilde esas quvvelerin guzesti neticesinde Li BMT nin ilk Bas katibi secilir Bas katib kimi Li Israil ve Indoneziya dovletlerinin yaradilmasini desteklemisdi O Sovet quvvelerinin Irandan cixmasi ve Kesmirde sulhun berqerar olmasi ucun de calismisdir Cenubi Koreyanin mudafiesine destek verdiyi ucun Li Sovetler Birliyinin qezebine tus gelmisdi O hemcinin zamani aparilan danisiqlardaki ugursuzluguna ve Koreya muharibesinin uzanmasina gore tenqid olunurdu Onun tenqidcileri iddia edirdiler ki o bezi dovletlerin tesiri altindadir Siyasi fealiyyetiyle yanasi Linin lovgaligi ve inadkarligi da tenqid obyektine cevrilmisdi 1950 ci ilde Sovetler Birliyinin etiraziyla bagli BMT Bas Assambleyasinin Iclasinda sesverme kecirildi 46 ses lehine olmaqla Linin vezifesini davam etdirmesine ses verildi Sesverme Tehlukesizlik Surasinda ABS nin Liden basqa namizedleri redd etmesi Sovet Ittifaqinin ise Koreya muharibesine mudaxilesine gore Liye etirazinin neticesi idi SSRI Lini Bas katib kimi tanimaqdan imtina etdi Li 10 noyabr 1952 ci ilde vezifeden uzaqlasdi BMT den sonra Li BMT den uzaqlasdiqdan sonra Norvec siyasi heyatinda aktiv fealiyetini davam etdirdi O Oslo ve Akershusun eyaletlerinin idarecisi Senaye naziri ve Ticaret ve Gemicilik naziri kimi fealiyyet gostermisdi O bir cox kitablarin da muellifidir Li hec vaxt genis meshurluga catmadi Sadece praqmatik ve determinist siyasetci imici qazandi Tryuqve Halvdan Li 30 dekabr 1968 ci ilde 72 yasinda urek tutmasindan Norvecde vefat etmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Trygve Halvdan Lie Norsk biografisk leksikon buk Kunnskapsforlaget ISSN 2464 1502 Norsk biografisk leksikon buk Kunnskapsforlaget ISSN 2464 1502 Lie Trygve Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Xarici kecidlerBMT Bas katibi resmi tercumeyi hali Trugve Li qalereyasi 2011 09 30 at the Wayback Machine Nyu York