Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Daq Yalmar Aqne Karl Hammarşeld (isv. Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld; 29 iyul 1905[…] – 18 sentyabr 1961[…]) — İsveç diplomatı, iqtisadçısı və müəllifi, BMT-nin ikinci Baş katibi (1953-1961). 1961-ci ilin sentyabr ayında Şimali Rodeziyada təyyarə qəzasında həlak olmuşdur. O, ölümündən sonra Nobel Sülh Mükafatına layiq görülmüş ilk şəxsdir (1961).
| Daq Hammarşeld | |
|---|---|
| isv. Dag Hammarskjöld | |
 | |
 | |
| 10 aprel 1953 – 18 sentyabr 1961 | |
| Əvvəlki | Trüqve Li |
| Sonrakı | U Tan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Yönçöpinq, İsveç |
| Vəfat tarixi | (56 yaşında) |
| Vəfat yeri | Ndola, |
| Vəfat səbəbi | aviasiya qəzası[d] |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, iqtisadçı, şair, yazıçı, filosof |
| Atası | Yalmar Hammarşeld |
| Anası | Aqnes Almkvist |
| Həyat yoldaşı | Evlənməyib |
| Dini | lüteranlıq |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | siyasət, diplomatiya |
| | |
| Təltifləri |  |
 | |
| daghammarskjold.se | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
O, həmçinin şair, jurnalist və esse müəllifi kimi tanınır. İsveç Akademiyasının üzvü (1954). ABŞ Prezidenti Con Kennedi onu XX əsrin ən böyük dövlət xadimi adlandırmışdı.
Erkən həyatı
Daq Hammarşeld , 1914-1917-ci illərdə İsveçin baş naziri olmuş ailəsində doğulmuş, uşaqlığının əksər hissəsini Uppsalada keçirmişdir. Onun nəsli XVII əsrdən İsveç monarxiyasına qulluq edirdi. Daq Hammarşeld Uppsala Universitetində əvvəlcə Hüquq ixtisası üzrə bakalavr, sonra isə Siyasi-İqtisad magistr təhsili almışdır. Təhsilini bitirdikdən sonra o, Stokholma köçmüşdür.
1930-cu ildən 1934-cü ilə kimi İşsizlik üzrə Dövlət Komitəsində katib vəzifəsində çalışıb. O, 1933-cü ildə "Biznes əhatəsinin genişlənməsi" adlı doktorluq işini tamamlayaraq Stokholm Universitetindən doktorluq dərəcəsi əldə etdi. 1936-cı ildə Daq Hammarşeld İsveç Bankında katib oldu. 1941-1948-ci illər arasında isə İsveç Bankının sədri kimi fəaliyyət göstərmişdir.
1945-ci ilin əvvəllərində Daq Hammarşed iqtisadi və maliyyə problemləri üzrə kabinetə məsləhətçi təyin olundu və dövlətin müharibədən sonrakı iqtisadi problemləri azaltmaqla bağlı layihələrini koordinasiya etdi. 1947-ci ildə Xarici məsələlər üzrə dövlət katibi oldu. 20 oktyabr 1954-cü ildə İsveç Akademiyasında atasından boşalmış yerə seçildi.
BMT-nin Baş katibi
1953-ü ildə Trüqve Linin Baş katib vəzifəsindən istefasından sonra BMT Təhlükəsizlik Şurası bu vəzifəyə Hammarşeldin namizədliyini irəli sürməyi qərarlaşdırdı. Bu qərar onu çox təəccübləndirsə də, o, 31 martda keçirilən seçkilərdə 11 səsdən 10-nu alaraq Baş katib seçildi. 1957-ci ildə Hammarşeld bu vəzifəyə yenidən seçildi.
Öz dövründə Hammarşeld İsrail və ərəb dövlətləri arasında münasibətləri düzəltməyə çalışdı. 1955-ci ildə Çin Xalq Respublikasına gedərək Koreya müharibəsində əsir düşmüş 15 amerikalı təyyarəçinin azad olunması üçün danışıqlar aparmışdı. 1956-cı ildə Kanadanın gələcək baş naziri Lester Pirsonun təklifi ilə Birləşmiş Millətlər təcili tədbirlər görmək üçün qüvvə yaratdı. Bu qüvvəyə Təhlükəsizlik Şurası və Baş Assambleyanın əvvəlcədən razılığını almadan tədbirlər görmək hüququ verildi.
1957-ci ildə o, Süveyş böhranına müdaxilə etdi. BMT ili ərəfəsində ona "Müqəddəs Dəniz"də iştirak etmək üçün icazə verildi. Bundan sonra ona bəzən Müqəddəs papa ("secular pope") deyirdilər.
1960-cı ildə sabiq Belçika Konqosu və yeni müstəqillik qazanmış Konqo Demokratik Respublikası BMT-dən Konqoda vətəndaş qarşıdurmasını sakitləşdirmək üçün kömək istədi. Hammarşeld Konqoya 4 səfər etdi. Səyləri Sovet İttifaqı tərəfindən yetərsiz hesab edilən Hammarşeldin istefası tələb edildi və Baş katibin əvəzinə kapitalist, sosialist və yeni müstəqillik qazanmış dövlətlərin marağını təmsil edən "üçlü" idarəetmə təklif olundu.
Hammarşeld Patris Lumumbanın Katanqa əyalətinin Konqoya yenidən qoşulması təklifini rədd etdi. Bundan sonra Lumumba kömək üçün Sovetlər Birliyinə üz tutdu. Lumumbanın bu qərarından narahat olan Hammarşeld ofisi tərk etmək qərarına gəldi.
Ölümü
1961-ci ilin sentyabrında sülh danışıqları üçün Afrikaya yola düşən Hammarşeld ayın 17-dən 18-ə keçən gecə Ndola yaxınlığında, Şimali Rodeziya (indiki Zimbabve) ərazisində təyyarə qəzasına uğradı. Hammarşeld və digər 15 nəfər qəzada həlak oldular. Qəza bölgəsində xatirə abidəsi ucaldılmış və bu abidə Dünya Mədəniyyət İrsi siyahısına daxil edilmişdir.
İstinadlar
- Petrén S. Dag H A C Hammarskjöld. S. 193.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Daq Yalmar Aqne Karl Hammarseld isv Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjold 29 iyul 1905 18 sentyabr 1961 Isvec diplomati iqtisadcisi ve muellifi BMT nin ikinci Bas katibi 1953 1961 1961 ci ilin sentyabr ayinda Simali Rodeziyada teyyare qezasinda helak olmusdur O olumunden sonra Nobel Sulh Mukafatina layiq gorulmus ilk sexsdir 1961 Daq Hammarseldisv Dag HammarskjoldBMT nin 2 ci Bas katibi10 aprel 1953 18 sentyabr 1961EvvelkiTruqve LiSonrakiU TanSexsi melumatlarDogum tarixi 29 iyul 1905Dogum yeri Yoncopinq IsvecVefat tarixi 18 sentyabr 1961 56 yasinda Vefat yeri Ndola Vefat sebebi aviasiya qezasi d Partiya biterefTehsili Uppsala Universiteti 1923 Stokholm UniversitetiFealiyyeti siyasetci diplomat iqtisadci sair yazici filosofAtasi Yalmar HammarseldAnasi Aqnes AlmkvistHeyat yoldasi EvlenmeyibDini luteranliqElmi fealiyyetiElm sahesi siyaset diplomatiyaTeltifleridaghammarskjold se Vikianbarda elaqeli mediafayllar O hemcinin sair jurnalist ve esse muellifi kimi taninir Isvec Akademiyasinin uzvu 1954 ABS Prezidenti Con Kennedi onu XX esrin en boyuk dovlet xadimi adlandirmisdi Erken heyatiDaq Hammarseld 1914 1917 ci illerde Isvecin bas naziri olmus ailesinde dogulmus usaqliginin ekser hissesini Uppsalada kecirmisdir Onun nesli XVII esrden Isvec monarxiyasina qulluq edirdi Daq Hammarseld Uppsala Universitetinde evvelce Huquq ixtisasi uzre bakalavr sonra ise Siyasi Iqtisad magistr tehsili almisdir Tehsilini bitirdikden sonra o Stokholma kocmusdur 1930 cu ilden 1934 cu ile kimi Issizlik uzre Dovlet Komitesinde katib vezifesinde calisib O 1933 cu ilde Biznes ehatesinin genislenmesi adli doktorluq isini tamamlayaraq Stokholm Universitetinden doktorluq derecesi elde etdi 1936 ci ilde Daq Hammarseld Isvec Bankinda katib oldu 1941 1948 ci iller arasinda ise Isvec Bankinin sedri kimi fealiyyet gostermisdir 1945 ci ilin evvellerinde Daq Hammarsed iqtisadi ve maliyye problemleri uzre kabinete meslehetci teyin olundu ve dovletin muharibeden sonraki iqtisadi problemleri azaltmaqla bagli layihelerini koordinasiya etdi 1947 ci ilde Xarici meseleler uzre dovlet katibi oldu 20 oktyabr 1954 cu ilde Isvec Akademiyasinda atasindan bosalmis yere secildi BMT nin Bas katibiBMT Nyu Yorkda Photo UN DPI 1953 u ilde Truqve Linin Bas katib vezifesinden istefasindan sonra BMT Tehlukesizlik Surasi bu vezifeye Hammarseldin namizedliyini ireli surmeyi qerarlasdirdi Bu qerar onu cox teeccublendirse de o 31 martda kecirilen seckilerde 11 sesden 10 nu alaraq Bas katib secildi 1957 ci ilde Hammarseld bu vezifeye yeniden secildi Oz dovrunde Hammarseld Israil ve ereb dovletleri arasinda munasibetleri duzeltmeye calisdi 1955 ci ilde Cin Xalq Respublikasina gederek Koreya muharibesinde esir dusmus 15 amerikali teyyarecinin azad olunmasi ucun danisiqlar aparmisdi 1956 ci ilde Kanadanin gelecek bas naziri Lester Pirsonun teklifi ile Birlesmis Milletler tecili tedbirler gormek ucun quvve yaratdi Bu quvveye Tehlukesizlik Surasi ve Bas Assambleyanin evvelceden raziligini almadan tedbirler gormek huququ verildi 1957 ci ilde o Suveys bohranina mudaxile etdi BMT ili erefesinde ona Muqeddes Deniz de istirak etmek ucun icaze verildi Bundan sonra ona bezen Muqeddes papa secular pope deyirdiler 1960 ci ilde sabiq Belcika Konqosu ve yeni musteqillik qazanmis Konqo Demokratik Respublikasi BMT den Konqoda vetendas qarsidurmasini sakitlesdirmek ucun komek istedi Hammarseld Konqoya 4 sefer etdi Seyleri Sovet Ittifaqi terefinden yetersiz hesab edilen Hammarseldin istefasi teleb edildi ve Bas katibin evezine kapitalist sosialist ve yeni musteqillik qazanmis dovletlerin maragini temsil eden uclu idareetme teklif olundu Hammarseld Patris Lumumbanin Katanqa eyaletinin Konqoya yeniden qosulmasi teklifini redd etdi Bundan sonra Lumumba komek ucun Sovetler Birliyine uz tutdu Lumumbanin bu qerarindan narahat olan Hammarseld ofisi terk etmek qerarina geldi OlumuCehrayi xetle Hammarseldin son ucusunun trayektoriyasi gosterilmisdir sentyabr 1961Hammarseldin qebri Uppsala Isvec 1961 ci ilin sentyabrinda sulh danisiqlari ucun Afrikaya yola dusen Hammarseld ayin 17 den 18 e kecen gece Ndola yaxinliginda Simali Rodeziya indiki Zimbabve erazisinde teyyare qezasina ugradi Hammarseld ve diger 15 nefer qezada helak oldular Qeza bolgesinde xatire abidesi ucaldilmis ve bu abide Dunya Medeniyyet Irsi siyahisina daxil edilmisdir IstinadlarPetren S Dag H A C Hammarskjold S 193 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011