Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teodiseya (theodicea q.yun. θεός "tanrı" + δίκη "haqq, ədalət") — dünyada şərin mövcud olmasına (şər problemi) baxmayaraq, Kainatın xeyirxah İlah tərəfindən idarə edilməsinə haqq qazandırmaq üçün hazırlanmış dini və fəlsəfi təlimlər toplusu.
Bu termin 1710-cu ildə Leybnits tərəfindən təqdim edilmişdir.
Tarixi
Yarandığı gündən bu cür təlimlər qədim materialistlərdən və stoiklərdən başlayaraq, xristianlığın, iudaizmin və islamın esxatoloji təlimləri ilə bitən müxtəlif fəlsəfi məktəblərin teleoloji təlimləri ilə sıx əlaqəli idi. Teodiseyanın fəlsəfi və dini məktəb və cərəyanların etik baxışlarına müəyyən təsiri olmuşdur.
Politeizmdə dünya şərinin mövcudluğu üçün məsuliyyət kosmik qüvvələrin mübarizəsinə verilir (məsələn, antik din), lakin artıq bir tanrının panteonun qalan hissəsi üzərində yüksəldilməsini nəzərdə tutan monolatriyada, teodiseya problemi praktik olaraq yaranır (məsələn, Lusianın "Zevs məhkum" dialoqu). Bununla belə, sözün düzgün mənasında teodiseya problemi teist tipli dinlərdə formalaşır: teistik doqmanın semantik məkanında Tanrı Mütləq kimi konseptuallaşdırıldığı üçün o, istinad edən son hakimiyyətə çevrilir, onun yaradılması üçün tam məsuliyyət daşıyır.
Tənqidi
Teodiseya məsələsi İncildə qaldırılır.
Teodiseyaya ilk analitik yanaşan qədim yunan filosofu Epikür olmuşdur. O, dünyada şər və əzabın mövcudluğu haqqında dörd klassik sual hazırlamışdır:
- Tanrı dünyanı əzabdan (bədbəxtlikdən, şərdən) qurtarmaq istəyir, lakin bacarmır.
- Tanrı dünyanı əzabdan xilas edə bilər, amma bunu istəmir.
- Tanrı dünyanı əzabdan qurtara bilməz və bunu istəmir.
- Tanrı dünyanı əzabdan xilas edə bilər və bunu istəyir, amma etmir.
Teodiseya probleminin məntiqi formalaşdırılmasının başqa variantı. Aşağıdakı dörd müddəanın birgə qəbul edilməsində daxili məntiqi ziddiyyət var:
- Tanrı mövcuddur.
- Tanrı mütləq xeyirxahdır.
- Tanrı hər şeyə qadirdir.
- Şər mövcuddur.
Əgər üç müddəadan hər hansınısa qəbul etsəniz, güman ki, dördüncüsünü də rədd etməlisiz .
İstinadlar
- "Проблема зла и теодицеи (как она решается в христианстве и других мировоззрениях)". 2015-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-08-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Teodiseya theodicea q yun 8eos tanri dikh haqq edalet dunyada serin movcud olmasina ser problemi baxmayaraq Kainatin xeyirxah Ilah terefinden idare edilmesine haqq qazandirmaq ucun hazirlanmis dini ve felsefi telimler toplusu Qotfrid Leybnits Bu termin 1710 cu ilde Leybnits terefinden teqdim edilmisdir TarixiYarandigi gunden bu cur telimler qedim materialistlerden ve stoiklerden baslayaraq xristianligin iudaizmin ve islamin esxatoloji telimleri ile biten muxtelif felsefi mekteblerin teleoloji telimleri ile six elaqeli idi Teodiseyanin felsefi ve dini mekteb ve cereyanlarin etik baxislarina mueyyen tesiri olmusdur Politeizmde dunya serinin movcudlugu ucun mesuliyyet kosmik quvvelerin mubarizesine verilir meselen antik din lakin artiq bir tanrinin panteonun qalan hissesi uzerinde yukseldilmesini nezerde tutan monolatriyada teodiseya problemi praktik olaraq yaranir meselen Lusianin Zevs mehkum dialoqu Bununla bele sozun duzgun menasinda teodiseya problemi teist tipli dinlerde formalasir teistik doqmanin semantik mekaninda Tanri Mutleq kimi konseptuallasdirildigi ucun o istinad eden son hakimiyyete cevrilir onun yaradilmasi ucun tam mesuliyyet dasiyir Tenqidi Epikur Teodiseya meselesi Incilde qaldirilir Teodiseyaya ilk analitik yanasan qedim yunan filosofu Epikur olmusdur O dunyada ser ve ezabin movcudlugu haqqinda dord klassik sual hazirlamisdir Tanri dunyani ezabdan bedbextlikden serden qurtarmaq isteyir lakin bacarmir Tanri dunyani ezabdan xilas ede biler amma bunu istemir Tanri dunyani ezabdan qurtara bilmez ve bunu istemir Tanri dunyani ezabdan xilas ede biler ve bunu isteyir amma etmir Teodiseya probleminin mentiqi formalasdirilmasinin basqa varianti Asagidaki dord muddeanin birge qebul edilmesinde daxili mentiqi ziddiyyet var Tanri movcuddur Tanri mutleq xeyirxahdir Tanri her seye qadirdir Ser movcuddur Eger uc muddeadan her hansinisa qebul etseniz guman ki dorduncusunu de redd etmelisiz Istinadlar Problema zla i teodicei kak ona reshaetsya v hristianstve i drugih mirovozzreniyah 2015 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 08 20