Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maddə və sahə zərrəcikləri aşağıdakılardır:
Maddə və sahə zərrəcikləri - maddəni təşkil edən əsas zərrəciklər elektronlar, protonlar və neytronlardır.
Elektron - təbiətdə ən kiçik sükunət kütləsinə (9,1·10-31kq) və mənfi elektrik yükünə malik zərrəcikdir. Elektronu 1897-ci ildə ingilis alimi C.Tomson kəşf etmişdir.
Proton - müsbət yüklü zərrəcik olub (onun yükü mütləq qiymətcə elektron yükünə bərabərdir və 1,6·10-19Kl-dur) atom nüvəsini təşkil edən zərrəciklərdən biridir. Protonun sükunət kütləsi elektronun kütləsindən ≈1836 dəfə böyük olub 1,673·10-27kq-dır və 1919-cu ildə ingilis alimi E.Rezerford kəşf etmişdir.
Neytron - elektrik cəhətdən neytral zərrəcik olub, kütləsi elektronun sükunət kütləsindən ≈1839 dəfə böyükdür(1,675·10-27kq)və nüvəni təşkil edən zərrəciklərdən biridir.
Atom nüvəsi - güclü qarşılıqlı təsir hesabına protonlarla neytronlar arasında yaranan və atomun kütləsini əsasən özündə saxlayan əlaqəli sistemdir.
Atom - müsbət yüklü nüvədən və onun ətrafında hərəkət edən mənfi yüklü elektronlardan ibarət mürəkkəb əlaqəli sistemdir.
İon - elektron itirmiş(və ya əlavə olaraq qazanmış)atomdur.
Molekul - maddənin kimyəvi xassələrini özündə saxlayan ən kiçik hissəcik olub, iki və daha çox atomdan ibarət mürəkkəb əlaqəli sistemdir. Molekul termini latınca moles-kütlə və kula-kiçik söz birləşmələrindən yaranaraq kiçik kütlə mənasını daşıyır. Bu sözü elmə ilk dəfə fransız alimi P.Qassendi gətirmişdir. Məsələn, hidrogen molekulu (H2) iki hidrogen atomundan,su molekulu, (H2O)iki hidrogen və bir oksigen atomundan təşkil olunmuşdur.
Sahə zərrəcikləri - qravitonlar,fotonlar və qlüonlardır. Bu zərrəciklərin sükunət kütləsi və elektrik yükləri yoxdur.
Qraviton - qravitasiya sahəsinin qarşılıqlı təsirini daşıyan zərrəcik olub kütləyə malik olan bütün cisimlər arasında qarşılıqlı cəzb etməni təmin edir.
Foton - elektromaqnit sahəsinin zərrəciyi olub elektromaqnit qarşılıqlı təsirini ötürülməsini təmin edir. Fotonun mövcudluğunu ilk dəfə 1900-cü ildə alman alimi M.Plank nəzəri yolla əsaslanmışdır. Plank bu hissəcikləri kvantlar, Albert Eynşteyn isə fotonlar adlandırmışdır.
Qlüon - nüvə sahəsinin zərrəciyi olub nüvəni təşkil edən kvaklar arasında qarşılıqlı təsiri daşıyır. İngiliscə qlu - yapışqan deməkdir.
Həmçinin bax
Mənbə
- M.Murquzov və b. Fizika. VII sinif Fizika. Bakı, 2004, səh. 55.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Madde ve sahe zerrecikleri asagidakilardir Madde ve sahe zerrecikleri maddeni teskil eden esas zerrecikler elektronlar protonlar ve neytronlardir Elektron tebietde en kicik sukunet kutlesine 9 1 10 31kq ve menfi elektrik yukune malik zerrecikdir Elektronu 1897 ci ilde ingilis alimi C Tomson kesf etmisdir Proton musbet yuklu zerrecik olub onun yuku mutleq qiymetce elektron yukune beraberdir ve 1 6 10 19Kl dur atom nuvesini teskil eden zerreciklerden biridir Protonun sukunet kutlesi elektronun kutlesinden 1836 defe boyuk olub 1 673 10 27kq dir ve 1919 cu ilde ingilis alimi E Rezerford kesf etmisdir Neytron elektrik cehetden neytral zerrecik olub kutlesi elektronun sukunet kutlesinden 1839 defe boyukdur 1 675 10 27kq ve nuveni teskil eden zerreciklerden biridir Atom nuvesi guclu qarsiliqli tesir hesabina protonlarla neytronlar arasinda yaranan ve atomun kutlesini esasen ozunde saxlayan elaqeli sistemdir Atom musbet yuklu nuveden ve onun etrafinda hereket eden menfi yuklu elektronlardan ibaret murekkeb elaqeli sistemdir Ion elektron itirmis ve ya elave olaraq qazanmis atomdur Molekul maddenin kimyevi xasselerini ozunde saxlayan en kicik hissecik olub iki ve daha cox atomdan ibaret murekkeb elaqeli sistemdir Molekul termini latinca moles kutle ve kula kicik soz birlesmelerinden yaranaraq kicik kutle menasini dasiyir Bu sozu elme ilk defe fransiz alimi P Qassendi getirmisdir Meselen hidrogen molekulu H2 iki hidrogen atomundan su molekulu H2O iki hidrogen ve bir oksigen atomundan teskil olunmusdur Sahe zerrecikleri qravitonlar fotonlar ve qluonlardir Bu zerreciklerin sukunet kutlesi ve elektrik yukleri yoxdur Qraviton qravitasiya sahesinin qarsiliqli tesirini dasiyan zerrecik olub kutleye malik olan butun cisimler arasinda qarsiliqli cezb etmeni temin edir Foton elektromaqnit sahesinin zerreciyi olub elektromaqnit qarsiliqli tesirini oturulmesini temin edir Fotonun movcudlugunu ilk defe 1900 cu ilde alman alimi M Plank nezeri yolla esaslanmisdir Plank bu hissecikleri kvantlar Albert Eynsteyn ise fotonlar adlandirmisdir Qluon nuve sahesinin zerreciyi olub nuveni teskil eden kvaklar arasinda qarsiliqli tesiri dasiyir Ingilisce qlu yapisqan demekdir Hemcinin baxAtomMenbeM Murquzov ve b Fizika VII sinif Fizika Baki 2004 seh 55