Sualtı kommunikasiya kabeli — telekommunikasiya siqnallarını okean və dəniz boyunca daşımaq üçün quruda yerləşən stansiyalar arasında okean yatağına çəkilmiş kabel. 1850-ci illərdən başlayaraq çəkilmiş ilk sualtı kommunikasiya kabelləri (məsələn, 1858-ci il avqustun 16-da fəaliyyətə başlayan ilk transatlantik teleqraf kabeli) teleqraf trafikini daşıyaraq qitələr arasında ilk ani telekommunikasiya əlaqələrini yaradıb.
Sualtı kabellər ilk dəfə 1871-ci ildə, Yavanın Darvinə qoşulması zamanı bütün dünya qitələrini (Antarktidadan başqa) birləşdirdi. 1872-ci ildə tamamlanması ilə Adelaidaya və oradan da Avstraliyanın qalan hissəsinə qoşuldu.
Kabellərin sonrakı nəsilləri telefon trafikini, daha sonra isə məlumat kommunikasiya trafikini daşıyırdı. Bu ilk kabellər öz nüvələrində mis məftillərdən istifadə edirdilər, lakin müasir kabellər telefon, internet və şəxsi məlumat trafiki daxil olmaqla rəqəmsal məlumatları daşımaq üçün optik lif texnologiyasından istifadə edir. Müasir kabellərin diametri təxminən 25 mm-dir və çəkilişin böyük hissəsini təşkil edən dərin dəniz hissələri üçün hər kilometri təxminən 1,4 ton ağırlığındadır. Baxmayaraq ki, sahilə yaxın dayaz su hissələri üçün daha böyük və daha ağır kabellər istifadə olunur.
Tarixi
İlk uğurlu sınaqlar
və 1839-cu ildə üzərində işlədikləri teleqrafı təqdim etdikdən sonra Atlantik okeanında sualtı xəttin çəkilməsi ideyası gələcəyin mümkün zəfəri kimi düşünülməyə başladı. Samuel Morze buna inandığını hələ 1840-cı ildə elan etmişdi. O, 1842-ci ildə qatranlı çətənə və Hindistan kauçuku ilə izolyasiya edilmiş teli Nyu-York limanında suyun dibinə endirərək onun vasitəsilə teleqraf xətti çəkdi. Növbəti payızda Vitston oxşar təcrübə həyata keçirdi. Uzun sualtı xəttin uğurlu alınması üçün teli örtmək və elektrik cərəyanının suya sızmasının qarşısını almaq üçün yaxşı bir izolyator lazım idi. Hindistan kauçuku hələ XIX əsrin əvvəllərində Prussiyalı elektrik mühəndisi Boris Yakobi tərəfindən sınaqdan keçirilmişdi.
İstilik ilə əriyə bilən və məftillərə asanlıqla tətbiq oluna bilən başqa bir izolyasiya metodu 1842-ci ildə ortaya çıxdı. "" ağacının yapışqan şirəsi olan , Ost-Hind şirkətində çalışan Şotlandiyalı cərrah Vilyam Montqomerie tərəfindən Avropaya gətirildi.:26–27 Montqomeri iyirmi il əvvəl Sinqapurda qutta-perçadan hazırlanmış qamçılar görmüşdü və bunun cərrahi aparatların hazırlanmasında faydalı olacağına inanırdı. Maykl Faradey və Vitston qutta-perçanın izolyator kimi üstünlüklərini tezliklə kəşf etdilər və daha sonra 1845-ci ildə Duvrdan Kaleyə çəkilməsi təklif olunan teli örtmək üçün istifadə edilməsini təklif etdilər. 1847-ci ildə Prussiya ordusunda zabit olan Vilhelm Simens, və Köln arasında Reyn çayı boyunca qutta-perça izolyasiyasından istifadə edərək ilk uğurlu sualtı kabel çəkdi. 1849-cu ildə Cənub-Şərqi Dəmiryolunun elektrikçisi Çarlz Volker Folkston sahilindən qutta-perça ilə örtülmüş 3 km uzunluğunda məftilləri suya batırdı və uğurla sınaqdan keçirtdi.:26–27
İstinadlar
- Huurdeman, Anton A. The worldwide history of telecommunications. Hoboken, NJ: Wiley-Interscience. 136–140. ISBN .
- , TechTeleData
- "The internet's undersea world" (PDF). The Guardian. 2023-11-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 18 dekabr 2023.
- . Globusz. 2008-12-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-05.
- "Biography of Samuel F.B. Morse, Inventor of the Telegraph". 2020-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-04-25.
- Haigh, Kenneth Richardson. Cable Ships and Submarine Cables. London: . 1968. ISBN .
- Guarnieri, M. "The Conquest of the Atlantic". IEEE Industrial Electronics Magazine. 8 (1). 2014: 53–56/67. doi:10.1109/MIE.2014.2299492.
- "C William Siemens". The Practical Magazine. 5 (10): 219. 1875.
Əlavə ədəbiyyat
- Charles Bright. Submarine Telegraphs: Their History, Construction, and Working. Crosby Lockward and Son. 1898. ISBN .
- Vary T. Coates and Bernard Finn. A Retrospective Technology Assessment: The Transatlantic Cable of 1866. San Francisco Press. 1979.
- Bern Dibner. The Atlantic Cable. Burndy Library. 1959.
- Bernard Finn; Daqing Yang, redaktorlar Communications Under the Seas:The Evolving Cable Network and Its Implications. MIT Press. 2009.
- K.R. Haigh. Cableships and Submarine Cables. United States Underseas Cable Corporation. 1968.
- Norman L. Middlemiss. Cableships. Shield Publications. 2000.
- Nicole Starosielski. The Undersea Network (Sign, Storage, Transmission). Duke University Press. 2015. ISBN .
- John Steele Gordon. A thread under the Ocean. World of Books. 2000. ISBN .
Xarici keçidlər
- The International Cable Protection Committee – includes a register of submarine cables worldwide (though not always updated as often as one might hope)
- Timeline of Submarine Communications Cables, 1850–2010
- Kingfisher Information Service – Cable Awareness; UK Fisherman's Submarine Cable Awareness site
- Orange's Fishermen's/Submarine Cable Information
- Oregon Fisherman's Cable Committee
Məqalələr
- History of the Atlantic Cable & Submarine Telegraphy – Wire Rope and the Submarine Cable Industry
- Mother Earth Mother Board – Wired article by about submarine cables
- Medford, L. V.; Meloni, A.; Lanzerotti, L. J.; Gregori, G. P. "Geomagnetic induction on a transatlantic communications cable". Nature. 290 (5805). 1981-04-02: 392–393. Bibcode:1981Natur.290..392M. doi:10.1038/290392a0. ISSN 1476-4687. İstifadə tarixi: 2022-07-21.
- Hunt, Bruce J. "Lord Cable". Europhysics News. 35 (6). 2004: 186. Bibcode:2004ENews..35..186H. doi:10.1051/epn:2004602.
- Winkler, Jonathan Reed. Nexus: Strategic Communications and American Security in World War I. (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2008) 2008-05-10 at the Wayback Machine Account of how U.S. government discovered strategic significance of communications lines, including submarine cables, during World War I.
- Work begins to repair severed net
- Flexibility in Undersea Networks – Ocean News & Technology magazine Dec. 2014
Xəritələr
- Submarine Cable Map by TeleGeography
- , showing evolution since 2000. 2008 map in the Guardian; 2014 map on CNN.
- Map and Satellite views of US landing sites for transatlantic cables
- Map and Satellite views of US landing sites for transpacific cables
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sualti kommunikasiya kabeli telekommunikasiya siqnallarini okean ve deniz boyunca dasimaq ucun quruda yerlesen stansiyalar arasinda okean yatagina cekilmis kabel 1850 ci illerden baslayaraq cekilmis ilk sualti kommunikasiya kabelleri meselen 1858 ci il avqustun 16 da fealiyyete baslayan ilk transatlantik teleqraf kabeli teleqraf trafikini dasiyaraq qiteler arasinda ilk ani telekommunikasiya elaqelerini yaradib Muasir sualti kommunikasiya kabelinin daxilindekiler 1 Polietilen 2 lent 3 Qapali polad meftiller 4 Aluminium su baryeri 5 6 Mis ve ya aluminium boru 7 Petrolatum 8 Optik liflerSualti kabeller xususi gemiler istifade etmekle cekilir Sualti kabeller ilk defe 1871 ci ilde Yavanin Darvine qosulmasi zamani butun dunya qitelerini Antarktidadan basqa birlesdirdi 1872 ci ilde tamamlanmasi ile Adelaidaya ve oradan da Avstraliyanin qalan hissesine qosuldu Kabellerin sonraki nesilleri telefon trafikini daha sonra ise melumat kommunikasiya trafikini dasiyirdi Bu ilk kabeller oz nuvelerinde mis meftillerden istifade edirdiler lakin muasir kabeller telefon internet ve sexsi melumat trafiki daxil olmaqla reqemsal melumatlari dasimaq ucun optik lif texnologiyasindan istifade edir Muasir kabellerin diametri texminen 25 mm dir ve cekilisin boyuk hissesini teskil eden derin deniz hisseleri ucun her kilometri texminen 1 4 ton agirligindadir Baxmayaraq ki sahile yaxin dayaz su hisseleri ucun daha boyuk ve daha agir kabeller istifade olunur TarixiIlk ugurlu sinaqlar ve 1839 cu ilde uzerinde isledikleri teleqrafi teqdim etdikden sonra Atlantik okeaninda sualti xettin cekilmesi ideyasi geleceyin mumkun zeferi kimi dusunulmeye basladi Samuel Morze buna inandigini hele 1840 ci ilde elan etmisdi O 1842 ci ilde qatranli cetene ve Hindistan kaucuku ile izolyasiya edilmis teli Nyu York limaninda suyun dibine endirerek onun vasitesile teleqraf xetti cekdi Novbeti payizda Vitston oxsar tecrube heyata kecirdi Uzun sualti xettin ugurlu alinmasi ucun teli ortmek ve elektrik cereyaninin suya sizmasinin qarsisini almaq ucun yaxsi bir izolyator lazim idi Hindistan kaucuku hele XIX esrin evvellerinde Prussiyali elektrik muhendisi Boris Yakobi terefinden sinaqdan kecirilmisdi Istilik ile eriye bilen ve meftillere asanliqla tetbiq oluna bilen basqa bir izolyasiya metodu 1842 ci ilde ortaya cixdi agacinin yapisqan siresi olan Ost Hind sirketinde calisan Sotlandiyali cerrah Vilyam Montqomerie terefinden Avropaya getirildi 26 27 Montqomeri iyirmi il evvel Sinqapurda qutta percadan hazirlanmis qamcilar gormusdu ve bunun cerrahi aparatlarin hazirlanmasinda faydali olacagina inanirdi Maykl Faradey ve Vitston qutta percanin izolyator kimi ustunluklerini tezlikle kesf etdiler ve daha sonra 1845 ci ilde Duvrdan Kaleye cekilmesi teklif olunan teli ortmek ucun istifade edilmesini teklif etdiler 1847 ci ilde Prussiya ordusunda zabit olan Vilhelm Simens ve Koln arasinda Reyn cayi boyunca qutta perca izolyasiyasindan istifade ederek ilk ugurlu sualti kabel cekdi 1849 cu ilde Cenub Serqi Demiryolunun elektrikcisi Carlz Volker Folkston sahilinden qutta perca ile ortulmus 3 km uzunlugunda meftilleri suya batirdi ve ugurla sinaqdan kecirtdi 26 27IstinadlarHuurdeman Anton A The worldwide history of telecommunications Hoboken NJ Wiley Interscience 136 140 ISBN 0471205052 TechTeleData The internet s undersea world PDF The Guardian 2023 11 09 tarixinde PDF Istifade tarixi 18 dekabr 2023 Globusz 2008 12 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 02 05 Biography of Samuel F B Morse Inventor of the Telegraph 2020 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2010 04 25 Haigh Kenneth Richardson Cable Ships and Submarine Cables London 1968 ISBN 9780229973637 Guarnieri M The Conquest of the Atlantic IEEE Industrial Electronics Magazine 8 1 2014 53 56 67 doi 10 1109 MIE 2014 2299492 C William Siemens The Practical Magazine 5 10 219 1875 Elave edebiyyatCharles Bright Submarine Telegraphs Their History Construction and Working Crosby Lockward and Son 1898 ISBN 9780665008672 Vary T Coates and Bernard Finn A Retrospective Technology Assessment The Transatlantic Cable of 1866 San Francisco Press 1979 Bern Dibner The Atlantic Cable Burndy Library 1959 Bernard Finn Daqing Yang redaktorlar Communications Under the Seas The Evolving Cable Network and Its Implications MIT Press 2009 K R Haigh Cableships and Submarine Cables United States Underseas Cable Corporation 1968 Norman L Middlemiss Cableships Shield Publications 2000 Nicole Starosielski The Undersea Network Sign Storage Transmission Duke University Press 2015 ISBN 978 0822357551 John Steele Gordon A thread under the Ocean World of Books 2000 ISBN 978 0743231275 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar The International Cable Protection Committee includes a register of submarine cables worldwide though not always updated as often as one might hope Timeline of Submarine Communications Cables 1850 2010 Kingfisher Information Service Cable Awareness UK Fisherman s Submarine Cable Awareness site Orange s Fishermen s Submarine Cable Information Oregon Fisherman s Cable CommitteeMeqaleler History of the Atlantic Cable amp Submarine Telegraphy Wire Rope and the Submarine Cable Industry Mother Earth Mother Board Wired article by about submarine cables Medford L V Meloni A Lanzerotti L J Gregori G P Geomagnetic induction on a transatlantic communications cable Nature 290 5805 1981 04 02 392 393 Bibcode 1981Natur 290 392M doi 10 1038 290392a0 ISSN 1476 4687 Istifade tarixi 2022 07 21 Hunt Bruce J Lord Cable Europhysics News 35 6 2004 186 Bibcode 2004ENews 35 186H doi 10 1051 epn 2004602 Winkler Jonathan Reed Nexus Strategic Communications and American Security in World War I Cambridge MA Harvard University Press 2008 2008 05 10 at the Wayback Machine Account of how U S government discovered strategic significance of communications lines including submarine cables during World War I Work begins to repair severed net Flexibility in Undersea Networks Ocean News amp Technology magazine Dec 2014Xeriteler Vikianbarda Sualti kommunikasiya kabeli ile elaqeli mediafayllar var Submarine Cable Map by TeleGeography showing evolution since 2000 2008 map in the Guardian 2014 map on CNN Map and Satellite views of US landing sites for transatlantic cables Map and Satellite views of US landing sites for transpacific cables