Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Telekommunikasiya — məftil, radio, optik və ya digər elektromaqnit sistemləri vasitəsilə müxtəlif növ texnologiyalar ilə məlumatların ötürülməsi. Bu, insan səsi ilə mümkün olandan daha böyük məsafədə, lakin buna bənzər məqsədəuyğunluq miqyası ilə ünsiyyət qurmaq istəyindən yaranmışdır. Buna görə də poçt sistemi kimi vasitələr bu sahədən xaric edilir.
Telekommunikasiyada ötürmə vasitələri mayaklardan və digər vizual siqnallardan (məsələn, tüstü siqnalları, , və optik ) elektrik kabelinə və elektromaqnit şüalanmasına qədər texnologiyanın çoxsaylı mərhələləri vasitəsilə inkişaf etmişdir. Bu cür ötürmə yolları əksər hallarda çoxlu paralel üstünlüklərini təmin edən bölünür.
Müasir dövrdən əvvəl formalaşmış uzaq məsafəli ünsiyyətin digər nümunələrinə , musiqi aləti kimi istifadə olunan və yüksək səsli fitlər kimi səsli mesajlar aiddir. Uzun məsafəli rabitə üçün XX və XXI əsr texnologiyaları adətən elektrik və elektromaqnit texnologiyalarını əhatə edir. Bunlara teleqraf, telefon, televiziya və teleprinter, şəbəkələr, radio, , optik lif və kommunikasiya peykləri daxildir.
İlkin telekommunikasiya şəbəkələri siqnal ötürülməsi üçün fiziki vasitə kimi metal məftillər ilə yaradılmışdır. Uzun illər bu şəbəkələr teleqraf və səs xidmətləri üçün istifadə edilmişdir. Simsiz rabitədə inqilab XX əsrin ilk onilliyində başlamış, radiokommunikasiyada qabaqcıl yeniliklər 1909-cu ildə layiq görülmüş Qulyelmo Markoni, həmçinin elektrik və elektron telekommunikasiya sahəsində digər görkəmli ixtiraçılar tərəfindən önə atılmışdır. Bunlara və Samuel Morze (teleqrafın ixtiraçıları), Antonio Meuççi və Aleksandr Qreyam Bell (telefonun ixtiraçıları və təkmilləşdiricilərindən bəziləri), Edvin Armstronq və (radio ixtiraçıları), həmçinin , və Filo Farnsvort (televiziya ixtiraçılarından bəziləri).
1960-cı illərdən bəri rəqəmsal texnologiyaların yayılması ilə səsli kommunikasiya tədricən verilənlər ilə tamamlanmışdır. Metal verilənlərin ötürülməsinin məhdudiyyətləri optikanın inkişafına təkan vermişdir. Mediadan müstəqil internet texnologiyalarının inkişafı məkan və vaxt məhdudiyyəti olmadan fərdi istifadəçilər üçün dünya miqyasında xidmətlərə çıxışı təmin etmişdir.
Etimologiyası
Telekommunikasiya yunanca "uzaq" mənasında olan tele- (τῆλε) prefiksi və latınca "paylaşmaq" mənasını verən "communicare" felindən yaranmış mürəkkəb isimdir. İkinci sözün indiki forması fransız dilindən uyğunlaşdırılmışdır, çünki onun yazılı istifadəsi 1904-cü ildə Fransa mühəndisi və yazıçısı tərəfindən qeydə alınmışdır. Azərbaycan dilinin etimologiya lüğətinə görə, "kommunikasiya" sözü "şəxsiyyətlərarası münasibətlərdə informasiya mübadiləsi kimi təzahür edir".
Tarixi
İstinadlar
- "Telekommunikasiya islahatların əsası kimi". 2022-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-02.
- İsmayıl Calallı (Sadıqov). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: "Bakı" nəşriyyatı, 2007, 996 s.
- Article 1.3 (PDF) // , , 2012, 19 March 2015 tarixində (PDF)
- Constitution and Convention of the International Telecommunication Union, Annex (Geneva, 1992)
- "How does a Gigabit Passive Optical Network (GPON) work?". European Investment Bank (ingilis). 7 June 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 June 2021.
- Read "Renewing U.S. Telecommunications Research" at NAP.edu (ingilis). 2006. doi:10.17226/11711. ISBN . 23 June 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 June 2021.
- Cyphers, Bennett. "The Case for Fiber to the Home, Today: Why Fiber is a Superior Medium for 21st Century Broadband". Electronic Frontier Foundation (ingilis). 16 October 2019. 3 June 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 June 2021.
- "Online Etymology Dictionary". 25 December 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 19 August 2016.
- . Oxford Dictionaries. Oxford University Press. 30 April 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2013.
- Dilhac, Jean-Marie. "From tele-communicare to Telecommunications" (PDF). (IEEE). 2004. 2 December 2010 tarixində (PDF).
- Telecommunication, tele- and communication, (2nd edition), 2005.
- "kommunikasiya, Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti. Obastan - onlayn lüğətlər və ensiklopediyalar". Obastan - onlayn lüğətlər və ensiklopediyalar. 2023-08-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-23.
Əlavə ədəbiyyat
- , Global Mobile Media (New York: Routledge, 2011), p. 176. ISBN .
- , Universal Service and Rate Restructuring in Telecommunications, Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) Publishing, 1991. ISBN .
- Wheen, Andrew. Dot-Dash to Dot.Com: How Modern Telecommunications Evolved from the Telegraph to the Internet (Springer, 2011).
Xarici keçidlər
- International Teletraffic Congress
- International Telecommunication Union (ITU)
- Federal Communications Commission
- IEEE Communications Society
- International Telecommunication Union
- at the Wayback Machine (archived 13 aprel 2004) (Ericsson removed the book from their site in September 2005)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Telekommunikasiya meftil radio optik ve ya diger elektromaqnit sistemleri vasitesile muxtelif nov texnologiyalar ile melumatlarin oturulmesi Bu insan sesi ile mumkun olandan daha boyuk mesafede lakin buna benzer meqsedeuygunluq miqyasi ile unsiyyet qurmaq isteyinden yaranmisdir Buna gore de poct sistemi kimi vasiteler bu saheden xaric edilir Almaniyada Bavariyanin Raystinq belediyyesinde peyk kommunikasiyasi qurgusunda Telekommunikasiyada oturme vasiteleri mayaklardan ve diger vizual siqnallardan meselen tustu siqnallari ve optik elektrik kabeline ve elektromaqnit sualanmasina qeder texnologiyanin coxsayli merheleleri vasitesile inkisaf etmisdir Bu cur oturme yollari ekser hallarda coxlu paralel ustunluklerini temin eden bolunur Muasir dovrden evvel formalasmis uzaq mesafeli unsiyyetin diger numunelerine musiqi aleti kimi istifade olunan ve yuksek sesli fitler kimi sesli mesajlar aiddir Uzun mesafeli rabite ucun XX ve XXI esr texnologiyalari adeten elektrik ve elektromaqnit texnologiyalarini ehate edir Bunlara teleqraf telefon televiziya ve teleprinter sebekeler radio optik lif ve kommunikasiya peykleri daxildir Ilkin telekommunikasiya sebekeleri siqnal oturulmesi ucun fiziki vasite kimi metal meftiller ile yaradilmisdir Uzun iller bu sebekeler teleqraf ve ses xidmetleri ucun istifade edilmisdir Simsiz rabitede inqilab XX esrin ilk onilliyinde baslamis radiokommunikasiyada qabaqcil yenilikler 1909 cu ilde Fizika uzre Nobel mukafatina layiq gorulmus Qulyelmo Markoni hemcinin elektrik ve elektron telekommunikasiya sahesinde diger gorkemli ixtiracilar terefinden one atilmisdir Bunlara ve Samuel Morze teleqrafin ixtiracilari Antonio Meucci ve Aleksandr Qreyam Bell telefonun ixtiracilari ve tekmillesdiricilerinden bezileri Edvin Armstronq ve radio ixtiracilari hemcinin ve Filo Farnsvort televiziya ixtiracilarindan bezileri 1960 ci illerden beri reqemsal texnologiyalarin yayilmasi ile sesli kommunikasiya tedricen verilenler ile tamamlanmisdir Metal verilenlerin oturulmesinin mehdudiyyetleri optikanin inkisafina tekan vermisdir Mediadan musteqil internet texnologiyalarinin inkisafi mekan ve vaxt mehdudiyyeti olmadan ferdi istifadeciler ucun dunya miqyasinda xidmetlere cixisi temin etmisdir EtimologiyasiTelekommunikasiya yunanca uzaq menasinda olan tele tῆle prefiksi ve latinca paylasmaq menasini veren communicare felinden yaranmis murekkeb isimdir Ikinci sozun indiki formasi fransiz dilinden uygunlasdirilmisdir cunki onun yazili istifadesi 1904 cu ilde Fransa muhendisi ve yazicisi terefinden qeyde alinmisdir Azerbaycan dilinin etimologiya lugetine gore kommunikasiya sozu sexsiyyetlerarasi munasibetlerde informasiya mubadilesi kimi tezahur edir TarixiEsas meqale Telekommunikasiya tarixiIstinadlar Telekommunikasiya islahatlarin esasi kimi 2022 04 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 02 Ismayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti Baki Baki nesriyyati 2007 996 s Article 1 3 PDF 2012 19 March 2015 tarixinde PDF Constitution and Convention of the International Telecommunication Union Annex Geneva 1992 How does a Gigabit Passive Optical Network GPON work European Investment Bank ingilis 7 June 2021 tarixinde Istifade tarixi 7 June 2021 Read Renewing U S Telecommunications Research at NAP edu ingilis 2006 doi 10 17226 11711 ISBN 978 0 309 10265 0 23 June 2021 tarixinde Istifade tarixi 25 June 2021 Cyphers Bennett The Case for Fiber to the Home Today Why Fiber is a Superior Medium for 21st Century Broadband Electronic Frontier Foundation ingilis 16 October 2019 3 June 2021 tarixinde Istifade tarixi 7 June 2021 Online Etymology Dictionary 25 December 2016 tarixinde Istifade tarixi 19 August 2016 Oxford Dictionaries Oxford University Press 30 April 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 February 2013 Dilhac Jean Marie From tele communicare to Telecommunications PDF IEEE 2004 2 December 2010 tarixinde PDF Telecommunication tele and communication 2nd edition 2005 kommunikasiya Azerbaycan dilinin etimologiya lugeti Obastan onlayn lugetler ve ensiklopediyalar Obastan onlayn lugetler ve ensiklopediyalar 2023 08 23 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 23 Elave edebiyyat Global Mobile Media New York Routledge 2011 p 176 ISBN 978 0 415 46918 0 Universal Service and Rate Restructuring in Telecommunications Organisation for Economic Co operation and Development OECD Publishing 1991 ISBN 92 64 13497 2 Wheen Andrew Dot Dash to Dot Com How Modern Telecommunications Evolved from the Telegraph to the Internet Springer 2011 Xarici kecidlerVikianbarda Telekommunikasiya ile elaqeli mediafayllar var International Teletraffic Congress International Telecommunication Union ITU Federal Communications Commission IEEE Communications Society International Telecommunication Union at the Wayback Machine archived 13 aprel 2004 Ericsson removed the book from their site in September 2005