Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sosial darvinizm — Sosial Darvinizm, Çarlz Darvinin fikirlərinin sosiologiyaya və təkamül nəzəriyyəsinə verdiyi sosioloji təsirlər haqqında danışmaq üçün istifadə olunan bir termindir.
Haqqında
Sosial Darvinizm Darvinin nəzəriyyəsinin genişlənməsi və sosial sahədə tətbiqidir. Yəni, fərdi orqanizmlər arasındakı rəqabət, ən ekoloji cəhətdən təmiz olması baxımından bioloji təkamül dəyişikliyinə səbəb olur; Fərdlər, qruplar və ya millətlər arasındakı rəqabətin insan icmalarında da sosial təkamülə səbəb olması nəzəriyyəsidir.
Məsələn, faşizm və milli sosializm insan münasibətlərində sosial bir darvinist baxımdan istifadə olunur. Bu sistemin məqsədi üstün şəxsləri dəstəkləmək və zəif şəxsləri sistemdən kənarlaşdırmaqdır. İqtisadi təcrübə baxımından bu, kommunist və liberal dairələr tərəfindən müvəffəqiyyətli iş adamlarının maraqlarını müdafiə və təşviq etmək kimi işçi təbəqəsinin həmkarlar ittifaqlarını və digər təşkilatlarını məhv etmək kimi şərh edilmişdir. Bu iddialara baxmayaraq, İtalyan faşizmi və Alman nasizmi işçi sinfini dəstəklədiyi görülür. Hər iki ideologiyada çalışqanlıq, nizam-intizam və sədaqət kimi sosial dəyərlər zərurət olaraq görülür. İqtisadi cəhətdən ölkənin inkişafında təsirli olan işçi sinfi və digər işçilər kapital sahibləri ilə razılığa gəldi və işçilərin kapitala qarşı təzyiqlərinin qarşısını almaq üçün millətçi birliklər quruldu. Bu birliklərdən biri də Alman Əmək Cəbhəsidir. Mein Kampfda Adolf Hitler kapitalist nizamına qarşı çıxaraq işləri yüksəkləşdirir. Eynilə, Benito Mussolini, zəhmətkeşlərin ən yaxşı olduğunu və buna görə də sinif fərqlərindən asılı olmayaraq ən öndə olmalı olduğunu bildirir.
Darvinin adı olsa da, sosial darvinizm əsasən Herbert Spenser, Tomas Maltus və Francis Galton kimi nəzəriyyəni inkişaf etdirən ilk insan idi. Sosial Darvinizm termin ilk dəfə 1879-cu ildə Oskar Şmidt tərəfindən "Populyar elm" jurnalındakı bir məqalədə istifadə edilməklə yanaşı, II Dünya Müharibəsi dövründə (1944) Amerika tarixçisi Riçard Xofştadter "Amerikan Düşüncəsində Sosial Darvinizm" kitabı gündəmdən düşmədi. Sosial darvinizmin sosial dəyişikliyin digər nəzəriyyələrindən fərqi dəyişikliyin bioloji cəhətdən sosiala köçürülməsindədir. Ancaq mövzunun maraqlılığı bir çox fəlsəfi mübahisələrə və tədqiqatlara səbəb oldu. Sosial Darvinizm termini tez-tez tənqidçilər tərəfindən istifadə olunur və konsepsiyanı müdafiə edənlər tərəfindən istifadə edilmir (Bannister, 1979; Hodgson, 2004).
Darvinin irqçiliyə elmi dəstək verdiyi, irqlər arasında bir iyerarxiyanın movcud olduğu iddia edilmişdir.
Şəkillər
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Francis Galton
İstinadlar
- Alexander J. De Grand, Fascist Italy and Nazi Germany, Routledge, 1995. pp. 47
- "Origins of the myth of social Darwinism: The ambiguous legacy of Richard Hofstadter's Social Darwinism in American Thought" (PDF). 2019-07-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-08.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Sosial darvinizm və əlverişli fərdlər yalanı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sosial darvinizm Sosial Darvinizm Carlz Darvinin fikirlerinin sosiologiyaya ve tekamul nezeriyyesine verdiyi sosioloji tesirler haqqinda danismaq ucun istifade olunan bir termindir HaqqindaSosial Darvinizm Darvinin nezeriyyesinin genislenmesi ve sosial sahede tetbiqidir Yeni ferdi orqanizmler arasindaki reqabet en ekoloji cehetden temiz olmasi baximindan bioloji tekamul deyisikliyine sebeb olur Ferdler qruplar ve ya milletler arasindaki reqabetin insan icmalarinda da sosial tekamule sebeb olmasi nezeriyyesidir Meselen fasizm ve milli sosializm insan munasibetlerinde sosial bir darvinist baximdan istifade olunur Bu sistemin meqsedi ustun sexsleri desteklemek ve zeif sexsleri sistemden kenarlasdirmaqdir Iqtisadi tecrube baximindan bu kommunist ve liberal daireler terefinden muveffeqiyyetli is adamlarinin maraqlarini mudafie ve tesviq etmek kimi isci tebeqesinin hemkarlar ittifaqlarini ve diger teskilatlarini mehv etmek kimi serh edilmisdir Bu iddialara baxmayaraq Italyan fasizmi ve Alman nasizmi isci sinfini desteklediyi gorulur Her iki ideologiyada calisqanliq nizam intizam ve sedaqet kimi sosial deyerler zeruret olaraq gorulur Iqtisadi cehetden olkenin inkisafinda tesirli olan isci sinfi ve diger isciler kapital sahibleri ile raziliga geldi ve iscilerin kapitala qarsi tezyiqlerinin qarsisini almaq ucun milletci birlikler quruldu Bu birliklerden biri de Alman Emek Cebhesidir Mein Kampfda Adolf Hitler kapitalist nizamina qarsi cixaraq isleri yukseklesdirir Eynile Benito Mussolini zehmetkeslerin en yaxsi oldugunu ve buna gore de sinif ferqlerinden asili olmayaraq en onde olmali oldugunu bildirir Darvinin adi olsa da sosial darvinizm esasen Herbert Spenser Tomas Maltus ve Francis Galton kimi nezeriyyeni inkisaf etdiren ilk insan idi Sosial Darvinizm termin ilk defe 1879 cu ilde Oskar Smidt terefinden Populyar elm jurnalindaki bir meqalede istifade edilmekle yanasi II Dunya Muharibesi dovrunde 1944 Amerika tarixcisi Ricard Xofstadter Amerikan Dusuncesinde Sosial Darvinizm kitabi gundemden dusmedi Sosial darvinizmin sosial deyisikliyin diger nezeriyyelerinden ferqi deyisikliyin bioloji cehetden sosiala kocurulmesindedir Ancaq movzunun maraqliligi bir cox felsefi mubahiselere ve tedqiqatlara sebeb oldu Sosial Darvinizm termini tez tez tenqidciler terefinden istifade olunur ve konsepsiyani mudafie edenler terefinden istifade edilmir Bannister 1979 Hodgson 2004 Darvinin irqciliye elmi destek verdiyi irqler arasinda bir iyerarxiyanin movcud oldugu iddia edilmisdir SekillerCarlz Darvin Herbert Spenser Tomas Maltus Francis GaltonIstinadlarAlexander J De Grand Fascist Italy and Nazi Germany Routledge 1995 pp 47 Origins of the myth of social Darwinism The ambiguous legacy of Richard Hofstadter s Social Darwinism in American Thought PDF 2019 07 19 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 10 08 Hemcinin baxDarvinizm IrqcilikXarici kecidlerSosial darvinizm ve elverisli ferdler yalani