Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sofiya Lvovna Perovskaya (rus. Со́фья Льво́вна Перо́вская; 13 (25) sentyabr 1853, Sankt-Peterburq – 15 (27) aprel 1881, Sankt-Peterburq) — “Narodnaya volya” inqilabi təşkilatının İcraiyyə Komitəsinin üzvü, Rusiya imperatoru II Aleksandrın öldürülməsinə birbaşa nəzarət edən şəxs.
| Sofiya Perovskaya | |
|---|---|
| rus. Со́фья Льво́вна Перо́вская | |
 | |
| Doğum tarixi | 13 (25) sentyabr 1853 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 (27) aprel 1881 (27 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | asılma[d] |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası |
| Fəaliyyəti | qadın hüquqları fəalı[d], inqilabçı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sofiya Perovskaya inqilabçı olmasına baxmayaraq zadəgan ailəsinə məxsus olub. Onun atası Lev Nikolayeviç Perovski - Qraf Aleksey Kirilloviç Razumovskinin nəslindəndir. Lev Nikolayeviç Perovski Sankt-Peterburq qubernatoru, sonra Daxili İşlər Nazirliyinin şurasının üzvü olub. Anası Varvara Stepanovna yoxsullaşmış, lakin köhnə rus zadəgan ailəsinin üzvü idi.
Sofiya Lvovna Perovskaya 1 sentyabr 1853-cü ildə Sankt-Peterburqda anadan olub. 1856-cı ildən ailə başçısının vitse-qubernator təyin edildiyi Pskovda o dövrün ən yaxşı taxta evlərindən biri olan tacir Kurbatovun mülkündə (indiki Sovetskaya küç., 42) yaşayıb.
Sofiya Perovskayanın uşaqlıq illəri (1858-1859, 1867-1869) Kilburun malikanəsində, yetkinlik illəri (1876-1878) Simferopolda, quberniya zemstvo xəstəxanasının ərazisində keçib.
1869-cu ildə Sofiya Lvovna Alarçin qadın kurslarına daxil olur. Orada özünü təhsil dərnəyi yaradan Vera və Aleksandra Kornilova bacıları ilə yaxınlıq edir. 1870-ci ilin sonunda atasının "şübhəli şəxsiyyətlərlə" tanışlığı dayandırmaq tələbini rədd edərək, 17 yaşında evi tərk edir. Sofiya Vera Kornilovanın dostlarının evində yaşayırdı, oradan (atası polis vasitəsilə onu axtarmağa başlayanda) Kiyevə getdi. Yalnız atası ona pasport verəcəyini vəd etdikdən sonra evə döndü. Sofiya Perovskaya 1871-ci ildə kişi gimnaziyasında təhsil kursunu bitirməsi haqqında attestat əldə etməyə müvəffəq oldu.
İnqilabi hərəkatda
1871-ci ildə Sofiya Lvovna M.A.Natansonun dərnəyi ilə birləşən kiçik bir xalqçı dərnəyi yaratdı. 1872-ci ildə hər iki dairənin üzvləri N.V.Çaykovskinin dərnəyinə daxil oldular. Pyotr Kropotkin o, dövr haqqında xatirələrində yazırdı: "Dərnəkdəki bütün qadınlarla əla yoldaşlığımız var idi. Amma hamımız Sonya Perovskayanı sevirdik. Hamı Kuvşinskaya ilə Sergey Sinequbun arvadı və başqaları ilə yoldaşcasına salamlaşdı, lakin Perovskayanı görəndə hər birimizin üzü geniş təbəssümlə çiçəkləndi, baxmayaraq ki, Perovskayanın özü bizə az diqqət yetirib, ancaq mızıldanırdı: “Ayaqlarınızı silin çirkabı evə gətirməyin."
Sofiya Perovskaya xalq müəllimi olmaq üçün imtahan verdi və sonra feldşer kurslarını bitirir. 1872-ci ildən o, məktəblərdə işləyərək “xalqın içinə getmək” hərəkatına qatıldı. 1873-cü ildə Sankt-Peterburqda təhlükəsiz ev təşkil etdi və eyni zamanda Sankt-Peterburqda (Pyotr Alekseyev də daxil olmaqla) fəhlələrə dərs dedi. Sofiya Lvovna 1874-cü ilin yanvarında həbs olundu və bir neçə ay III Bölmə həbsxanasında qaldı.
1876-1877-ci illərdə Sofiya Lvovna Simferopolda əyalət zemstvo xəstəxanasında oxumuş və işləmişdir. O, digər qız tələbələrlə birlikdə xəstəxana ərazisində yaşayırdı. Perovskaya mühazirələrə qulaq asmaqla yanaşı, palatalarda növbətçilik edir və xəstələrə qulluq göstərirdi.
Sofiya Perovskaya 1877-1878-ci illərdə "193-cü illərin məhkəməsində" ittiham olundu, lakin bəraət aldı. O, məhkum dərnək yoldaşı İ.N.Mışkini azad etmək üçün uğursuz silahlı cəhddə iştirak etdi. 1878-ci ilin yayında yenidən həbs olunaraq Olonets vilayətinə sürgünə göndərildi. Lakin yolda onu qoruyan jandarmların yuxuya getməsindən istifadə edərək qaçıb gizləndi. Bundan sonra Sofiya Perovskaya qeyri-leqal fəaliyyətə keçdi.
1879-cu ildə Sofiya Lvovna Voronejdə keçirilən "Zemlya i volya" təşkilatının qurultayında iştirak edərək gözlənilən parçalanmanın qarşısını almağa çalışdı. 1879-cu ilin payızından - İcraiyyə Komitəsinin üzvü, sonra "Narodnaya Volya"nın İnzibati Komissiyasının üzvü olub. Perovskaya "Raboçi" qəzetinin yaradılmasında fəal iştirak edib.
II Aleksandra sui-qəsddə iştirak
Xalqçılar çar II Aleksandra ölüm hökmü verən gündən Sofiya Perovskaya bu qərarın yerinə yetirilməsi qrupunun üzvü idi. O, çara qarşı baş tutan bir neçə uğursuz sui-qəsdin iştirakçısı olub. 1879-cu ilin noyabrında Moskva yaxınlığında çar qatarının partladılması aktının hazırlanması zamanı o, iştirakçılar arasında idi. O, yol nəzarətçisi Suxorukovun həyat yoldaşı rolunu icra edib ("Narodnaya Volya üzvü L.N.Hartman). Onlar məskunlaşdıqları evdən dəmir yolu xəttinin altından tunel qazılaraq mina qoyulub. Lakin partlayış çar təhlükəli yerdən keçəndən sonra baş verdiyindən sui-qəsd uğursuz alınıb. Sofiya Perovskaya 1880-ci ilin yazında Odessada II Aleksandra sui-qəsdin hazırlanmasında iştirak edib.
Sofiya Perovskaya 1881-ci ildə Sankt-Peterburqda II Aleksandra sui-qəsd zamanı müşahidə dəstəsinə rəhbərlik edirdi. Partiya lideri Andrey Jelyabovun həbsindən sonra sui-qəsdə rəhbərliyi bilavasitə öz üzərinə götürüb. Sofiya Lvovna şəxsən terrorçuların yerləşdirilməsi planını hazırlayıb. O, çarın faytonu keçən zaman göydə ağ dəsmal yelləyərək İqnati Qrinevitskiyə bomba atmaq üçün işarə verib. İmperatora sui-qəsdin daha bir iştirakçısı A.Epişteyn onun sui-qəsd zamanı hərəkətlərini belə xatırlayır:"Başımı qaldıranda gördüm ki, Sonyanın hər yeri titrəyir. Sonra əllərimdən tutdu, aşağı-yuxarı əyilməyə başladı və üzü aşağı yıxıldı, üzünü dizlərimin üzərinə qoydu. Perovskaya bir neçə dəqiqə belə qaldı. O, ağlamırdı, amma qızdırma içində idi. Sonra ayağa qalxıb oturdu, özünə gəlməyə çalışdı, amma yenə qıcolma hərəkəti ilə əllərimdən tutdu və ağrıyana qədər sıxmağa başladı..."
Həbs edilən yoldaşlarını azad etmək ümidi ilə o, sui-qəsddən sonra Sankt-Peterburqu tərk etmədi. 1881-ci il martın 10-da (22) Sofiya Perovskayanın kimliyi müəyyən edildi, həbs edildi və məhkəmə qarşısına çıxarıldı. Məhkəmədə ittihamçı qismində onun uşaqlıq dostu Nikolay Muravyov çıxış edirdi. 3 (15) aprel 1881-ci ildə Sofya Perovskaya Andrey Jelyabov, Nikolay Kibalçiç, Timofey Mixaylov və Nikolay Rısakovla birlikdə Semenovski alayının parad meydançasında (indiki Pionerskaya meydanı) asılaraq edam edildi. O, siyasi səbəblərə görə edam edilən ilk rus qadını oldu.
Sofiya Perovskaya edamdan öncə II Aleksandra sui-qəsd barədə fikrini belə ifadə etmişdi: "Biz böyük bir işə başlamışıq. Bəlkə də iki nəsil bunun əziyyətini çəkəcək, amma bunu etmək lazımdır".
Xatirəsi
Heykəlləri və muzeylər
- Kaluqada Sofiya Perovskayanın abidəsi 1986-cı il oktyabrın sonunda Sofiya Perovskaya küçəsində (hazırda Voskresenskaya küçəsi adlanır; Kaluqa şəhərinin xəritəsində hələ də Sofiya Perovskaya dalanı var) ucaldılıb. Abidənin müəllifi heykəltəraş Aleksandr Burqanovdur.
- Sofya Perovskayanın abidəsi Sevastopol yaxınlığında eyniadlı sovxozda ucaldılıb.
- Sevastopol şəhərinin Lyubimovka kəndində Sofiya Lvovna Perovskayanın muzeyi var.
- 2018-ci ildə "The New York Times" Perovskaya üçün gecikmiş nekroloq dərc edib.
Ədəbi əsərlərdə
- Aleksandr Blokun "Qisas" şeirində Sofiya Perovskayanın təsviri olan bir fraqment var ("Uşaqların böyük alnı sadə və təvazökar saç düzümü ilə gizlənmir ...").
- Aleksandr Qorodnitski, Perovskaya və Jelyabovun edamından bəhs edən "Toy" mahnısını Sofiya Perovskayanın xatirəsinə həsr edib. “Niyə öldürdün...” mahnısında da ona müraciət edir.
- Dolqiy V.G. Eşik: Sofya Perovskayanın nağılı. - M.: Politizdat, 1974. - 439 s. - (Alovlu inqilabçılar).
- Krasnov P.N. Çar qatilləri. - M.: Panorama, 1994. - .
- Trifonov, Yuri Valentinoviç, Narodnaya Volya üzvləri haqqında "Səbirsizlik" romanı.
- Mark Aldanovun "Mənbə" romanı.
- Edvard Radzinskinin “Şahzadə. Xəbərçidən qeydlər" romanı.
- İşikava Takuboku “Köhnə çamadanda” (1913) şeirini Perovskayaya həsr edib. Maraqlıdır ki, şair Sofiya Perovskayanın şərəfinə qızına Sonya adını verib.
Filmlər
- "Sofiya Perovskaya" 1917-ci ildə çəkilmiş filmdir. Perovskaya rolunda - Mariya Qoriçeva.
- "Katya - Tacsız Kraliça" - 1959 film, rejissor. Robert Siodmak. Perovskaya rolunu Fransua Brillon oynayır.
- "Sofiya Perovskaya" - 1967 film, rejissor. Leo Arnstam, Mosfilm. Perovskaya rolunda - Aleksandra Nazarova.
- “Qubernatorun qızının yeganə sevgisi” 2009-cu ildə çəkilmiş sənədli film, rejissor. Elizaveta Truseviç, "StoLent" kino şirkəti).
İncəsənət nümunələrində
- 1920-ci ildə Dövlət Farfor Zavodu inqilabçı qadının təsviri olan boşqab istehsal etdi. İstehsal haqda qərar II Aleksandra sui-qəsdin 40 illiyi ilə bağlı idi.
Adı ilə adlandırılma
Rəsmi sovet marksizmi “Xalqçılar”ın fəaliyyətini siyasi cəhətdən yad hesab edirdi, lakin eyni zamanda çar qatillərinin fəaliyyəti tərənnüm edilir, müxtəlif obyektlərə onların adları verilirdi. Aşağıda göstərilənlər əsasən SSRİ dövründə Sofiya Perovskayanın adını daşıyırdı:
- SSRİ-nin bir çox yaşayış məntəqələrindəki küçələr onun adını daşıyıb. 1918-ci ildən 1991-ci ilə qədər Leninqradın Malaya Konyuşennaya küçəsi Sofiya Perovskaya adlanırdı, 1923-cü ildən 1990-cı ilə qədər Tiflisdə Georgi Axvlediani küçəsinə də onun adı verilmişdi. Şebekino, Nijni Novqorod, Yeqoryevsk, İrkutsk, Tver, Armavir, Həştərxan, Taqanroq, Voronej, Novoçerkassk, Yaroslavl, Rıbinsk, Tula, Tuapse, Sverdlovsk, Simferopol, Murmansk, Kursk, Ufa, Luqa, Vyazma və Bryanskda hələ də Sofiya Perovskaya küçələri mövcuddur.
- Sevastopol yaxınlığındakı Sofiya Perovskaya adına sovxoz var.
- "Sofya Perovskaya" paroxodu su tutumu 900 ton olan yük gəmisidir. 1900-cü ildə İngiltərədə gəmiqayırma zavodunda düzəldilib. 1960-cı ildə sökülüb.
- "Sofya Perovskaya" motor gəmisi "Mirnı" tipli ağac daşıyıcısıdır. Murmansk Dəniz Gəmiçiliyi üçün Finlandiyada istehsal olunub, 1975-ci ildən Baltik Dəniz Gəmiçiliyinin tabeçiliyinə verilib.
İstinadlar
- Перовская Софья Львовна // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Sack, Arkady Joseph. The Birth of the Russian Democracy. Russian Information Bureau. 1918. 58–60. İstifadə tarixi: 24 November 2011.
- "Дом Софьи Перовской (Дом купца Курбатова)". 2021-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-07.
- Broido, Vera. Apostles into Terrorists: Women and the Revolutionary Movement in the Russia of Alexander II. Viking Press. 1977. səh. 75. ISBN .
At fifteen, she entered the Alarchinsky Courses, designed to prepare girls for university studies.
- Широков В. А., Широков О. В. Симферополь. Улицы рассказывают.. — Симферополь: Таврия, 1983. — 208 с.
- Kel'ner, 2015
- Yarmolinsky, 2016. səh. 276
- Yarmolinsky, 2016. səh. 273
- Kirschenbaum, 2014. səh. 12
- Yarmolinsky, 2016. səh. 280
- Yarmolinsky, 2016. səh. 287
- Yarmolinsky, 2016. səh. 289
- EXECUTION OF THE CZAR'S ASSASSINS
- Soviet Russia, Volume 7 (ingilis). Russian Soviet Government Bureau. 1922-01-01. səh. 86. 2024-05-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-03.
- "Overlooked No More: The Soviet Icon Who Was Hanged for Killing a Czar". The New York Times. 2018-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-31.
The first woman to be executed for a political crime in Russia, Perovskaya is credited with pushing the empire down the road to revolution and was later given the mantle of martyrdom.
- А. Городницкий. Памяти народовольцев 2014-04-16 at the Wayback Machine
- Долгий В. Г. Порог: Повесть о Софье Перовской. ru:Пламенные революционеры. М.: Политиздат. 1974.
- Краснов П. Н. Цареубийцы. М.: Панорама. 1994. ISBN .
- Hane, Mikiso. Reflections on the Way to the Gallows: Rebel Women in Prewar Japan. University of California Press. 1993. səh. 55. ISBN .
Kanno was enthusiastic about carrying out the plan, hoping to emulate Sophia Perovskaya
- Э. Самецкая «Советский агитационный фарфор», М., Collector’s book, С. 21
Ədəbiyyat
- Тихомиров Л. А. Софья Львовна Перовская. — Geneve, 1899.
- Тихомиров Л. А. А. И. Желябов и С. Л. Перовская. Донская речь. 1906.
- Ашешов Н. П. Софья Перовская: материалы для биографии и характеристики. — Пг.: Гос. изд-во, 1920. — 142 с.
- Кордес В. Н. Софья Перовская. — М.: Новая Москва, 1926. — 80 с.: ил.
- Перовский В. Л. Воспоминания о сестре: (Софье Перовской). — М.; Л.: Гос. изд-во, 1927. — 114 с.: ил.
- Корнилова-Мороз А. И. Софья Львовна Перовская: биографический очерк. — М., 1930. — 44 с.: портр.
- Корнилова-Мороз А. И. Перовская и кружок чайковцев. — М., 1929. — 62 с.
- Дерзновение / Д. Валовой, М. Валовая, Г. Лапшина. — М.: Мол. гвардия, 1989. — 314[6] c., ил. С. 240—252.
- С. Степняк-Кравчинский. Софья Перовская scepsis.ru, saint-juste // Сочинения. — Т. 1. — М.: Художественная литература, 1987.
- Сегал Е. А. Софья Перовская. ru:Жизнь замечательных людей. М.: Молодая гвардия. 1962.
- В. Скобло. Софья Перовская. Март 1881.
- Игорь Волгин. Софья Перовская (статья) // День поэзии (сб.). — М: ru:Советский писатель, 1970.
- Суд над цареубийцами. Дело 1-го марта 1881 года. Историко-революционный архив. 1, 2. СПб.: Изд. им. Н. И. Новикова. Под редакцией В. В. Разбегаева. 2014. ISBN .
- Троицкий Н. А. Софья Львовна Перовская. Жизнь. Личность. Судьба — М. Саратов: Common place, 2018. — 546 с.
Xarici keçidlər
- На сайте Народной Воли
- А. И. Корнилова-Мороз. Перовская и кружок чайковцев
- И. И. Попов. Монолог из поэмы «Перовская»
- Е. Евтушенко. Казанский университет (отрывок)
- Г. И. Кепинов.
- Г. Головков.
- Дело 1-го марта 1881 г. Процесс Желябова, Перовской и др.: (правительственный отчет) / Со ст. и примеч. Льва Дейча . — СПб., 1906
- Сергей Степняк-Кравчинский, «Софья Перовская»
- Работы Н. А. Троицкого
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sofiya Lvovna Perovskaya rus So fya Lvo vna Pero vskaya 13 25 sentyabr 1853 Sankt Peterburq 15 27 aprel 1881 Sankt Peterburq Narodnaya volya inqilabi teskilatinin Icraiyye Komitesinin uzvu Rusiya imperatoru II Aleksandrin oldurulmesine birbasa nezaret eden sexs Sofiya Perovskayarus So fya Lvo vna Pero vskayaDogum tarixi 13 25 sentyabr 1853Dogum yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat tarixi 15 27 aprel 1881 27 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat sebebi asilma d Vetendasligi Rusiya imperiyasiFealiyyeti qadin huquqlari feali d inqilabci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSofiya ve Mariya Perovskayalar 1859 cu il I K Makarovun sekili Sofiya Perovskaya inqilabci olmasina baxmayaraq zadegan ailesine mexsus olub Onun atasi Lev Nikolayevic Perovski Qraf Aleksey Kirillovic Razumovskinin neslindendir Lev Nikolayevic Perovski Sankt Peterburq qubernatoru sonra Daxili Isler Nazirliyinin surasinin uzvu olub Anasi Varvara Stepanovna yoxsullasmis lakin kohne rus zadegan ailesinin uzvu idi Sofiya Lvovna Perovskaya 1 sentyabr 1853 cu ilde Sankt Peterburqda anadan olub 1856 ci ilden aile bascisinin vitse qubernator teyin edildiyi Pskovda o dovrun en yaxsi taxta evlerinden biri olan tacir Kurbatovun mulkunde indiki Sovetskaya kuc 42 yasayib Sofiya Perovskayanin usaqliq illeri 1858 1859 1867 1869 Kilburun malikanesinde yetkinlik illeri 1876 1878 Simferopolda quberniya zemstvo xestexanasinin erazisinde kecib 1869 cu ilde Sofiya Lvovna Alarcin qadin kurslarina daxil olur Orada ozunu tehsil derneyi yaradan Vera ve Aleksandra Kornilova bacilari ile yaxinliq edir 1870 ci ilin sonunda atasinin subheli sexsiyyetlerle tanisligi dayandirmaq telebini redd ederek 17 yasinda evi terk edir Sofiya Vera Kornilovanin dostlarinin evinde yasayirdi oradan atasi polis vasitesile onu axtarmaga baslayanda Kiyeve getdi Yalniz atasi ona pasport vereceyini ved etdikden sonra eve dondu Sofiya Perovskaya 1871 ci ilde kisi gimnaziyasinda tehsil kursunu bitirmesi haqqinda attestat elde etmeye muveffeq oldu Inqilabi herekatdaSofiya Perovskaya 1863 cu ilde 1871 ci ilde Sofiya Lvovna M A Natansonun derneyi ile birlesen kicik bir xalqci derneyi yaratdi 1872 ci ilde her iki dairenin uzvleri N V Caykovskinin derneyine daxil oldular Pyotr Kropotkin o dovr haqqinda xatirelerinde yazirdi Dernekdeki butun qadinlarla ela yoldasligimiz var idi Amma hamimiz Sonya Perovskayani sevirdik Hami Kuvsinskaya ile Sergey Sinequbun arvadi ve basqalari ile yoldascasina salamlasdi lakin Perovskayani gorende her birimizin uzu genis tebessumle ciceklendi baxmayaraq ki Perovskayanin ozu bize az diqqet yetirib ancaq mizildanirdi Ayaqlarinizi silin cirkabi eve getirmeyin Sofiya Perovskaya xalq muellimi olmaq ucun imtahan verdi ve sonra feldser kurslarini bitirir 1872 ci ilden o mekteblerde isleyerek xalqin icine getmek herekatina qatildi 1873 cu ilde Sankt Peterburqda tehlukesiz ev teskil etdi ve eyni zamanda Sankt Peterburqda Pyotr Alekseyev de daxil olmaqla fehlelere ders dedi Sofiya Lvovna 1874 cu ilin yanvarinda hebs olundu ve bir nece ay III Bolme hebsxanasinda qaldi 1876 1877 ci illerde Sofiya Lvovna Simferopolda eyalet zemstvo xestexanasinda oxumus ve islemisdir O diger qiz telebelerle birlikde xestexana erazisinde yasayirdi Perovskaya muhazirelere qulaq asmaqla yanasi palatalarda novbetcilik edir ve xestelere qulluq gosterirdi Sofiya Perovskaya 1877 1878 ci illerde 193 cu illerin mehkemesinde ittiham olundu lakin beraet aldi O mehkum dernek yoldasi I N Miskini azad etmek ucun ugursuz silahli cehdde istirak etdi 1878 ci ilin yayinda yeniden hebs olunaraq Olonets vilayetine surgune gonderildi Lakin yolda onu qoruyan jandarmlarin yuxuya getmesinden istifade ederek qacib gizlendi Bundan sonra Sofiya Perovskaya qeyri leqal fealiyyete kecdi 1879 cu ilde Sofiya Lvovna Voronejde kecirilen Zemlya i volya teskilatinin qurultayinda istirak ederek gozlenilen parcalanmanin qarsisini almaga calisdi 1879 cu ilin payizindan Icraiyye Komitesinin uzvu sonra Narodnaya Volya nin Inzibati Komissiyasinin uzvu olub Perovskaya Raboci qezetinin yaradilmasinda feal istirak edib II Aleksandra sui qesdde istirak Sofiya Perovskaya ve Andrey Jelyabov mehkeme zamani Xalqcilar car II Aleksandra olum hokmu veren gunden Sofiya Perovskaya bu qerarin yerine yetirilmesi qrupunun uzvu idi O cara qarsi bas tutan bir nece ugursuz sui qesdin istirakcisi olub 1879 cu ilin noyabrinda Moskva yaxinliginda car qatarinin partladilmasi aktinin hazirlanmasi zamani o istirakcilar arasinda idi O yol nezaretcisi Suxorukovun heyat yoldasi rolunu icra edib Narodnaya Volya uzvu L N Hartman Onlar meskunlasdiqlari evden demir yolu xettinin altindan tunel qazilaraq mina qoyulub Lakin partlayis car tehlukeli yerden kecenden sonra bas verdiyinden sui qesd ugursuz alinib Sofiya Perovskaya 1880 ci ilin yazinda Odessada II Aleksandra sui qesdin hazirlanmasinda istirak edib Sofiya Perovskaya 1881 ci ilde Sankt Peterburqda II Aleksandra sui qesd zamani musahide destesine rehberlik edirdi Partiya lideri Andrey Jelyabovun hebsinden sonra sui qesde rehberliyi bilavasite oz uzerine goturub Sofiya Lvovna sexsen terrorcularin yerlesdirilmesi planini hazirlayib O carin faytonu kecen zaman goyde ag desmal yelleyerek Iqnati Qrinevitskiye bomba atmaq ucun isare verib Imperatora sui qesdin daha bir istirakcisi A Episteyn onun sui qesd zamani hereketlerini bele xatirlayir Basimi qaldiranda gordum ki Sonyanin her yeri titreyir Sonra ellerimden tutdu asagi yuxari eyilmeye basladi ve uzu asagi yixildi uzunu dizlerimin uzerine qoydu Perovskaya bir nece deqiqe bele qaldi O aglamirdi amma qizdirma icinde idi Sonra ayaga qalxib oturdu ozune gelmeye calisdi amma yene qicolma hereketi ile ellerimden tutdu ve agriyana qeder sixmaga basladi Hebs edilen yoldaslarini azad etmek umidi ile o sui qesdden sonra Sankt Peterburqu terk etmedi 1881 ci il martin 10 da 22 Sofiya Perovskayanin kimliyi mueyyen edildi hebs edildi ve mehkeme qarsisina cixarildi Mehkemede ittihamci qisminde onun usaqliq dostu Nikolay Muravyov cixis edirdi 3 15 aprel 1881 ci ilde Sofya Perovskaya Andrey Jelyabov Nikolay Kibalcic Timofey Mixaylov ve Nikolay Risakovla birlikde Semenovski alayinin parad meydancasinda indiki Pionerskaya meydani asilaraq edam edildi O siyasi sebeblere gore edam edilen ilk rus qadini oldu Sofiya Perovskaya edamdan once II Aleksandra sui qesd barede fikrini bele ifade etmisdi Biz boyuk bir ise baslamisiq Belke de iki nesil bunun eziyyetini cekecek amma bunu etmek lazimdir XatiresiHeykelleri ve muzeyler Sui qesdcilerin edam sehnesi 1881 ci ilKaluqada Sofiya Perovskayanin abidesi 1986 ci il oktyabrin sonunda Sofiya Perovskaya kucesinde hazirda Voskresenskaya kucesi adlanir Kaluqa seherinin xeritesinde hele de Sofiya Perovskaya dalani var ucaldilib Abidenin muellifi heykelteras Aleksandr Burqanovdur Sofya Perovskayanin abidesi Sevastopol yaxinliginda eyniadli sovxozda ucaldilib Sevastopol seherinin Lyubimovka kendinde Sofiya Lvovna Perovskayanin muzeyi var 2018 ci ilde The New York Times Perovskaya ucun gecikmis nekroloq derc edib Edebi eserlerde Sofiya Perovskayanin Pskovda tacir Kurbatovun mulkunde indiki Sovetskaya kuc 42 yasadigi evin uzerinde xatire lovhesiAleksandr Blokun Qisas seirinde Sofiya Perovskayanin tesviri olan bir fraqment var Usaqlarin boyuk alni sade ve tevazokar sac duzumu ile gizlenmir Aleksandr Qorodnitski Perovskaya ve Jelyabovun edamindan behs eden Toy mahnisini Sofiya Perovskayanin xatiresine hesr edib Niye oldurdun mahnisinda da ona muraciet edir Dolqiy V G Esik Sofya Perovskayanin nagili M Politizdat 1974 439 s Alovlu inqilabcilar Krasnov P N Car qatilleri M Panorama 1994 ISBN 5 85220 396 3 Trifonov Yuri Valentinovic Narodnaya Volya uzvleri haqqinda Sebirsizlik romani Mark Aldanovun Menbe romani Edvard Radzinskinin Sahzade Xeberciden qeydler romani Isikava Takuboku Kohne camadanda 1913 seirini Perovskayaya hesr edib Maraqlidir ki sair Sofiya Perovskayanin serefine qizina Sonya adini verib Filmler Sofiya Perovskaya 1917 ci ilde cekilmis filmdir Perovskaya rolunda Mariya Qoriceva Katya Tacsiz Kralica 1959 film rejissor Robert Siodmak Perovskaya rolunu Fransua Brillon oynayir Sofiya Perovskaya 1967 film rejissor Leo Arnstam Mosfilm Perovskaya rolunda Aleksandra Nazarova Qubernatorun qizinin yegane sevgisi 2009 cu ilde cekilmis senedli film rejissor Elizaveta Trusevic StoLent kino sirketi Incesenet numunelerinde 1920 ci ilde Dovlet Farfor Zavodu inqilabci qadinin tesviri olan bosqab istehsal etdi Istehsal haqda qerar II Aleksandra sui qesdin 40 illiyi ile bagli idi Adi ile adlandirilma Resmi sovet marksizmi Xalqcilar in fealiyyetini siyasi cehetden yad hesab edirdi lakin eyni zamanda car qatillerinin fealiyyeti terennum edilir muxtelif obyektlere onlarin adlari verilirdi Asagida gosterilenler esasen SSRI dovrunde Sofiya Perovskayanin adini dasiyirdi SSRI nin bir cox yasayis menteqelerindeki kuceler onun adini dasiyib 1918 ci ilden 1991 ci ile qeder Leninqradin Malaya Konyusennaya kucesi Sofiya Perovskaya adlanirdi 1923 cu ilden 1990 ci ile qeder Tiflisde Georgi Axvlediani kucesine de onun adi verilmisdi Sebekino Nijni Novqorod Yeqoryevsk Irkutsk Tver Armavir Hesterxan Taqanroq Voronej Novocerkassk Yaroslavl Ribinsk Tula Tuapse Sverdlovsk Simferopol Murmansk Kursk Ufa Luqa Vyazma ve Bryanskda hele de Sofiya Perovskaya kuceleri movcuddur Sevastopol yaxinligindaki Sofiya Perovskaya adina sovxoz var Sofya Perovskaya paroxodu su tutumu 900 ton olan yuk gemisidir 1900 cu ilde Ingilterede gemiqayirma zavodunda duzeldilib 1960 ci ilde sokulub Sofya Perovskaya motor gemisi Mirni tipli agac dasiyicisidir Murmansk Deniz Gemiciliyi ucun Finlandiyada istehsal olunub 1975 ci ilden Baltik Deniz Gemiciliyinin tabeciliyine verilib IstinadlarPerovskaya Sofya Lvovna Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Sack Arkady Joseph The Birth of the Russian Democracy Russian Information Bureau 1918 58 60 Istifade tarixi 24 November 2011 Dom Sofi Perovskoj Dom kupca Kurbatova 2021 03 09 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 07 Broido Vera Apostles into Terrorists Women and the Revolutionary Movement in the Russia of Alexander II Viking Press 1977 seh 75 ISBN 978 0 670 12961 4 At fifteen she entered the Alarchinsky Courses designed to prepare girls for university studies Shirokov V A Shirokov O V Simferopol Ulicy rasskazyvayut Simferopol Tavriya 1983 208 s Kel ner 2015 Yarmolinsky 2016 seh 276 Yarmolinsky 2016 seh 273 Kirschenbaum 2014 seh 12 Yarmolinsky 2016 seh 280 Yarmolinsky 2016 seh 287 Yarmolinsky 2016 seh 289 EXECUTION OF THE CZAR S ASSASSINS Soviet Russia Volume 7 ingilis Russian Soviet Government Bureau 1922 01 01 seh 86 2024 05 03 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 03 Overlooked No More The Soviet Icon Who Was Hanged for Killing a Czar The New York Times 2018 06 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 31 The first woman to be executed for a political crime in Russia Perovskaya is credited with pushing the empire down the road to revolution and was later given the mantle of martyrdom A Gorodnickij Pamyati narodovolcev 2014 04 16 at the Wayback Machine Dolgij V G Porog Povest o Sofe Perovskoj ru Plamennye revolyucionery M Politizdat 1974 Krasnov P N Careubijcy M Panorama 1994 ISBN 5 85220 396 3 Hane Mikiso Reflections on the Way to the Gallows Rebel Women in Prewar Japan University of California Press 1993 seh 55 ISBN 978 0 520 08421 6 Kanno was enthusiastic about carrying out the plan hoping to emulate Sophia Perovskaya E Sameckaya Sovetskij agitacionnyj farfor M Collector s book S 21EdebiyyatTihomirov L A Sofya Lvovna Perovskaya Geneve 1899 Tihomirov L A A I Zhelyabov i S L Perovskaya Donskaya rech 1906 Asheshov N P Sofya Perovskaya materialy dlya biografii i harakteristiki Pg Gos izd vo 1920 142 s Kordes V N Sofya Perovskaya M Novaya Moskva 1926 80 s il Perovskij V L Vospominaniya o sestre Sofe Perovskoj M L Gos izd vo 1927 114 s il Kornilova Moroz A I Sofya Lvovna Perovskaya biograficheskij ocherk M 1930 44 s portr Kornilova Moroz A I Perovskaya i kruzhok chajkovcev M 1929 62 s Derznovenie D Valovoj M Valovaya G Lapshina M Mol gvardiya 1989 314 6 c il S 240 252 S Stepnyak Kravchinskij Sofya Perovskaya scepsis ru saint juste Sochineniya T 1 M Hudozhestvennaya literatura 1987 Segal E A Sofya Perovskaya ru Zhizn zamechatelnyh lyudej M Molodaya gvardiya 1962 V Skoblo Sofya Perovskaya Mart 1881 Igor Volgin Sofya Perovskaya statya Den poezii sb M ru Sovetskij pisatel 1970 Sud nad careubijcami Delo 1 go marta 1881 goda Istoriko revolyucionnyj arhiv 1 2 SPb Izd im N I Novikova Pod redakciej V V Razbegaeva 2014 ISBN 978 5 87991 110 7 Troickij N A Sofya Lvovna Perovskaya Zhizn Lichnost Sudba M Saratov Common place 2018 546 s ISBN 978 999999 0 59 4Xarici kecidlerNa sajte Narodnoj Voli A I Kornilova Moroz Perovskaya i kruzhok chajkovcev I I Popov Monolog iz poemy Perovskaya E Evtushenko Kazanskij universitet otryvok G I Kepinov G Golovkov Delo 1 go marta 1881 g Process Zhelyabova Perovskoj i dr pravitelstvennyj otchet So st i primech Lva Dejcha SPb 1906 Sergej Stepnyak Kravchinskij Sofya Perovskaya Raboty N A Troickogo