Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Siyasi iqtisadiyyat — insan cəmiyyətinin müxtəlif inkişaf mərhələlərində həyat üçün zəruri vasitələrin istehsalı, bölgüsü və mübadiləsi qanunlarını öyrənən elm.
Yaranması
Siyasi-iqtisad müstəqil elmi sahə kimi XVI əsrin sonunda yaranıb. Siyasi-iqtisadın inkişafında xüsusi rolu A. Smit və D. Rikardo oynayıblar. Sürətlə inkişaf edən kapitalizm cəmiyətinin, onun maddi sərvətlərini (manufaktura, dənizçilik, ticarət və sairə)əsasları kimi, onun ictimai məcmusunda, ümumiyətlə əməyi elan edirdilər. Dəyərin əmək nəzəriyəsi əsasında əmək gəlirlərinin mənşəyinin izahına cəhd edilmişdir, eləcə də iqtisadi meyarlara əsasən burjua cəmiyətinin əsas sinifləri qeyd edilmişdir.
Marks siyasi-iqtisadı
Siyasi-iqtisadın elm kimi inkişafına, öz əsərlərində burjua cəmiyətini, onun hərəkət və inkişaf qanunlarını dərin və hərtəfərli təhlil edən, iqtisadi proseslərin təkamülünün zərurətini göstərən, K. Marks böyük töhfə vermişdir.
Cəmiyətin öyrənilməsinə hərtərəfli baxış, Makrsa nəinki burjua cəmiyətinin mahiyətini (Kapital) açmağa, həm də onun ziddiyətlərini göstərməyə, onun inkişafının dərin meyllərini, xüsusi ilə elmini və məhsuldar qüvvələrini tətqiq etməyə imkan verdi. Marks qeyd edirdi ki tarixin hərəkətinin əsasında, spesifikası istehsalat münasibətləri ilə şərtlənən, istehsalın sosial forması durur. Marks dəyərin sosial əmək forması kimi, müvafiq olaraq əmək subyektlərinin (o vaxtki burjua cəmiyəti çərçivəsində — işçilərin və kapitalistlərin) tətqiqinə böyük önəm verirdi.
Neoklassik siyasi-iqtisad
Neoklassik nəzəriyənin (J. B Səy, A. Marşall, F. Hayek, L. Mizes, M. Fridmen və b.) əsasında iqtisadi təzahürlərin xarici formaları durur. Üç amil: əmək, kapital, torpaq; məcmu tələbatın bərabərliyi qanunu; maksimum fayda nəzəriyəsi, burada səciyəvidir. Bu istiqamətin əsasını J. B Səy qoyub. Bu istiqamətə böyük töhfəni, bazar iqtisadiyyatının əsas maddəsi kimi tələbin və təklifin münasibətini hesab edən, A. Marşall(1842–1924) verib.
Keynsiançılıq
Siyasi-iqtisadın inkişafına XX əsrdə C. M. Keyns böyük töhfə verdi. İstehsalın qanunauyğunluqlarının funsional aspektlərini, əsaslı vəsaitlər və milli gəlir, sərmayə və əhalinin məşğulluğu, tələb və əmanətlər, dövriyədəki məcmu pulun kəmiyyətini, qiymətlərin, maaşların, gəlirin və faizin səviyəsi kimi göstəricilərin kəmiyət əlaqələrini tətqiq edərək, Keyns sübut etdi ki, içtimai istehsalın böhransız fəaliyyəti ancaq dövlətin fəal müdaxiləsi şəraitində mümkündür. Bu "Keynsian inqilabı" adı ilə siyasi-iqtisada böyük töhfə oldu.
Nəticə
Hal-hazırda siyasi-iqtisadda aşağıdakı istiqamətləri qeyd etmək olar:
Mənbə
- Политическая экономия
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siyasi iqtisadiyyat insan cemiyyetinin muxtelif inkisaf merhelelerinde heyat ucun zeruri vasitelerin istehsali bolgusu ve mubadilesi qanunlarini oyrenen elm Jan Jak Russo Discours sur l oeconomie politique 1758YaranmasiSiyasi iqtisad musteqil elmi sahe kimi XVI esrin sonunda yaranib Siyasi iqtisadin inkisafinda xususi rolu A Smit ve D Rikardo oynayiblar Suretle inkisaf eden kapitalizm cemiyetinin onun maddi servetlerini manufaktura denizcilik ticaret ve saire esaslari kimi onun ictimai mecmusunda umumiyetle emeyi elan edirdiler Deyerin emek nezeriyesi esasinda emek gelirlerinin menseyinin izahina cehd edilmisdir elece de iqtisadi meyarlara esasen burjua cemiyetinin esas sinifleri qeyd edilmisdir Marks siyasi iqtisadiSiyasi iqtisadin elm kimi inkisafina oz eserlerinde burjua cemiyetini onun hereket ve inkisaf qanunlarini derin ve herteferli tehlil eden iqtisadi proseslerin tekamulunun zeruretini gosteren K Marks boyuk tohfe vermisdir Cemiyetin oyrenilmesine herterefli baxis Makrsa neinki burjua cemiyetinin mahiyetini Kapital acmaga hem de onun ziddiyetlerini gostermeye onun inkisafinin derin meyllerini xususi ile elmini ve mehsuldar quvvelerini tetqiq etmeye imkan verdi Marks qeyd edirdi ki tarixin hereketinin esasinda spesifikasi istehsalat munasibetleri ile sertlenen istehsalin sosial formasi durur Marks deyerin sosial emek formasi kimi muvafiq olaraq emek subyektlerinin o vaxtki burjua cemiyeti cercivesinde iscilerin ve kapitalistlerin tetqiqine boyuk onem verirdi Neoklassik siyasi iqtisadNeoklassik nezeriyenin J B Sey A Marsall F Hayek L Mizes M Fridmen ve b esasinda iqtisadi tezahurlerin xarici formalari durur Uc amil emek kapital torpaq mecmu telebatin beraberliyi qanunu maksimum fayda nezeriyesi burada seciyevidir Bu istiqametin esasini J B Sey qoyub Bu istiqamete boyuk tohfeni bazar iqtisadiyyatinin esas maddesi kimi telebin ve teklifin munasibetini hesab eden A Marsall 1842 1924 verib KeynsianciliqSiyasi iqtisadin inkisafina XX esrde C M Keyns boyuk tohfe verdi Istehsalin qanunauygunluqlarinin funsional aspektlerini esasli vesaitler ve milli gelir sermaye ve ehalinin mesgullugu teleb ve emanetler dovriyedeki mecmu pulun kemiyyetini qiymetlerin maaslarin gelirin ve faizin seviyesi kimi gostericilerin kemiyet elaqelerini tetqiq ederek Keyns subut etdi ki ictimai istehsalin bohransiz fealiyyeti ancaq dovletin feal mudaxilesi seraitinde mumkundur Bu Keynsian inqilabi adi ile siyasi iqtisada boyuk tohfe oldu NeticeHal hazirda siyasi iqtisadda asagidaki istiqametleri qeyd etmek olar Menbe Politicheskaya ekonomiya