Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salvador Dali (tam adı Salvador Domenek Felip Jasint Dali i Domenek, markiz de Pubol, kat. Salvador Domènec Felip Jacint Dalí i Domènech, Marqués de Dalí de Púbol, isp. Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, Marqués de Dalí y de Púbol; 11 may 1904[…], Fiqeras[d] – 23 yanvar 1989[…], Fiqeras[d]) — məşhur İspaniya rəssamı, heykəltəraşı, filosofu və rejissoru, təsviri incəsənətdə sürrealizm cərəyanının ən məşhur nümayəndələrindən biri idi.
| Salvador Dali | |
|---|---|
| isp. Salvador Dali | |
 | |
| Doğum adı | Salvador Domenek Felip Kasint Dali və Domenek |
| Doğum tarixi | 11 may 1904[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 23 yanvar 1989[…](84 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | ürək tutması[d] |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, heykəltaraş, yazıçı, aktyor, kinorejissor, ssenarist, fotoqraf, kino aktyoru, səhnə dizayneri, illüstrasiyaçı[d], zərgərlik dizayneri, qrafika ustası[d] |
| Təhsili |
|
| Janrlar | natürmort, janr rəssamlığı, portret, peyzaj, dini incəsənət[d] |
| Stil | sürrealizm |
| Tanınmış işləri | "Yaddaşın dəyişməzliyi", "Müharibənin siması" "", "", "", "" |
| Tələbəsi | Interneşnl Krizis[d] |
| Təsirlənib | Fridrix Nitsşe, Ziqmund Freyd, Pablo Pikasso |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |      |
 | |
| salvador-dali.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Uşaqlığı
Salvador Dali 11 may 1904-cü ildə İspaniyanın şimalındakı əyalətinin Fiqeras şəhərində notarius ailəsində anadan olub. O, milliyyətcə katalon idi,özünü bu keyfiyyətdə dərk edirdi və bu özəlliyində israr edirdi. Onun böyük qardaşı (12 oktyabr 1901 - 1 avqust 1903) meningitdən öldü.
Uşaqlıqda Dali çevik, lakin təkəbbürlü və idarəolunmaz uşaq idi. Bir gün o, bazarda şirniyyat üçün dava saldı, ətrafa camaat toplaşdı və polislər dükan sahibindən siesta zamanı mağazanı açmağı və oğlana şirniyyat verməsini istədi. O, öz şıltaqlığına və simulyasiyasına nail olur, həmişə fərqlənməyə və diqqəti cəlb etməyə çalışırdı.
Çoxsaylı komplekslər və fobiyalar - məsələn, çəyirtkə qorxusu - onun adi məktəb həyatına qarışmasına, uşaqlarla adi dostluq və rəğbət bağları qurmasına mane oldu, lakin hər bir insan kimi, duyğusal aclıq hiss edərək, emosional olmağa çalışdı. uşaqlarla hər hansı bir şəkildə təmasda olmaq. , komandalarına öyrəşməyə çalışmaq, əgər yoldaş rolunda deyilsə, başqa bir rolda, daha doğrusu bacardığı yeganə rolda - şokedici və yaramaz bir uşaq kimi qəribə , ekssentrik, həmişə başqalarının fikirlərinə zidd hərəkət edən. Məktəb şans oyunlarında uduzduqda, o, qalib gəlmiş və qalib gəlmiş kimi davranırdı. Bəzən səbəbsiz yerə dava edirdi.
Gənclik
1921-ci ildə 47 yaşında anası döş xərçəngindən öldü. Dali üçün bu faciə idi. Elə həmin il San Fernando Akademiyasına daxil olur . İmtahan üçün hazırladığı rəsm baxıcıya çox kiçik göründü, bu barədə atasına, o da öz növbəsində oğluna xəbər verdi. Gənc Salvador bütün rəsmləri kətandan sildi və yenisini çəkmək qərarına gəldi. Yekun qiymətləndirməyə cəmi 3 gün qalmışdı, lakin gənc işdə tələsmirdi ki, bu da uzun illərdir ki, öz qəribəliklərindən əziyyət çəkən atasını çox narahat edirdi. Sonda gənc Dali rəsmin hazır olduğunu söylədi. Müəllimlər son dərəcə yüksək bacarıqlarına görə istisna edərək gənc eksantriki akademiyaya qəbul etdilər.
1922-ci ildə Dali istedadlı gənclər üçün Madriddəki tələbə yataqxanasına ( ispanca Residencia de Estudiantes ) köçdü və təhsilinə başladı . Bu zaman Dali Luis Bunuel , Federico Garcia Lorca , Pedro Garfias ilə tanış oldu . Freydin əsərlərini həvəslə oxuyur .
Rəsmdə yeni cərəyanlarla tanış olduqdan sonra Dali kubizm və dadaizm üsullarını sınaqdan keçirdi . 1926-cı ildə müəllimlərə qarşı təkəbbürlü və laqeyd münasibətinə görə Akademiyadan xaric edilir. Elə həmin il o , ilk dəfə Parisə gedir və burada Pablo Pikasso ilə tanış olur . Öz üslubunu tapmağa çalışaraq, 20-ci illərin sonunda Pikasso və Joan Mironun təsiri altında bir sıra əsərlər yaratdı . 1929-cu ildə Buñuel ilə birlikdə " Andalusiya iti " sürrealist filminin yaradılmasında iştirak etdi .
Sonra o, əvvəlcə şair Pol Eluardın həyat yoldaşı olan gələcək həyat yoldaşı Qala (Elena Dmitrievna Dyakonova) ilə tanış olur . El Salvadorla yaxınlaşan Qala həyat yoldaşı ilə görüşməyə davam edir, digər şairlər və sənətkarlarla əlaqələrə başlayır ki, bu da o zamanlar Dalinin, Eluardın və Qalanın fırlandığı o bohem dairələrində məqbul görünürdü. Dostunun həyat yoldaşını həqiqətən oğurladığını anlayan Salvador onun portretini “təzminat” kimi çəkir.Dalinin əsərləri sərgilərdə nümayiş olunur, o, populyarlıq qazanır. 1929-cu ildə André Breton tərəfindən təşkil edilən Sürrealist qrupa qoşuldu .. Eyni zamanda ata ilə də fasilə yaranır. Rəssamın ailəsinin Qalaya düşmən münasibəti, bununla bağlı münaqişələr, qalmaqallar, eləcə də kətanlardan birində Dalinin yazdığı “Bəzən anamın portretinə ləzzətlə tüpürürəm” yazısı ona gətirib çıxarıb ki, ata oğlunu söyüb evdən qovub. Rəssamın təxribatçı, qəzəbli və dəhşətli hərəkətləri heç vaxt hərfi mənada və ciddi qəbul edilməyə dəyməzdi: o, yəqin ki, ölmüş anasını incitmək istəmirdi və bunun nəyə gətirib çıxaracağını belə bilmirdi. Ola bilsin ki, o, belə bir küfr hərəkəti ilə özündə stimullaşdırdığı hiss və təcrübə silsiləsi yaşamaq istəyirdi. Bu hiylə sevimli həyat yoldaşının xatirəsini diqqətlə saxlayan atası ilə güclü mübahisəyə səbəb oldu. Cavab olaraq, qəzəbli Salvador Dali atasına zərfdə spermasını qəzəbli bir məktubla göndərdi: "Sənə borcum budur". Daha sonra,
1934-cü ildə Qala ilə rəsmi nikaha girir . Elə həmin il o, ilk dəfə ABŞ-yə səfər edir
Sürealistlərlə münaqişə
1936-cı ildə İspaniyada vətəndaş müharibəsi başlayandan sonra Dali solçu sürrealistlərlə mübahisə etdi və qrupdan qovuldu. Daliyə cavab olaraq: "Sürrealizm mənəm". El Salvador praktiki olaraq apolitik idi və hətta onun monarxist baxışları belə ciddi qəbul edilmədi.
1933-cü ildə Dali Lenin şəklində İsveçrə xalq qəhrəmanını böyük omba ilə təsvir etdiyi " Uilyamın tapmacası " tablosunu çəkdi . Dali Freydə görə İsveçrə mifini yenidən düşündü : Tell uşağını öldürmək istəyən qəddar ata oldu. Atasından ayrılan Dalinin şəxsi xatirələri qat-qat idi. Lenin isə kommunist düşüncəli sürrealistlər tərəfindən mənəvi, ideoloji ata kimi qəbul edilirdi. Rəsmdə hədsiz valideyndən narazılıq, yetkin şəxsiyyətin formalaşması istiqamətində atılan addım təsvir olunub. Lakin sürrealistlər rəsmləri hərfi mənada, Leninin karikaturası kimi qəbul etdilər və bəziləri hətta kətanı məhv etməyə çalışdılar.
Yaradıcılığın təkamülü. Sürrealizmdən uzaqlaşma
1937-ci ildə rəssam İtaliyaya səfər edir və İntibah dövrünün əsərlərinə heyran qalır . Onun öz əsərlərində insan nisbətlərinin düzgünlüyü və akademikliyin digər xüsusiyyətləri hakim olmağa başlayır . Sürrealizmdən uzaqlaşmasına baxmayaraq, onun rəsmləri hələ də sürrealistik fantaziyalarla doludur. Sonralar Dali özünə sənətin modernist deqradasiyadan xilas olmasını aid etdi, bu da öz adını onunla əlaqələndirdi, çünki Salvador ispan dilində " Xilaskar " deməkdir.
1939-cu ildə Andre Breton Dalini və onun işinin kommersiya komponentini ələ salaraq onun üçün "Avida Dollars" anaqram ləqəbi ilə çıxış etdi. Bretonun zarafatı dərhal böyük populyarlıq qazandı, lakin Bretonun kommersiya uğurunu çox üstələyən Dalinin uğuruna xələl gətirmədi.
ABŞ-də həyatı
İkinci Dünya Müharibəsinin başlaması ilə Dali Qala ilə birlikdə 1940-1948-ci illərdə yaşadıqları ABŞ -a getdi.
1942-ci ildə o , "Salvador Dalinin gizli həyatı" adlı qondarma tərcümeyi -halını nəşr etdirdi. Onun ədəbi səyləri, sənət əsərləri kimi, kommersiya baxımından uğurlu olur. O, Walt Disney ilə əməkdaşlıq edir . O, Dalini kinoda istedadını sınamağa dəvət edir, lakin Salvadorun təklif etdiyi sürrealist " Destino " cizgi filminin layihəsi kommersiya baxımından yararsız hesab edilir və onun üzərində iş dayandırılır. Dali rejissor Alfred Hitchcock ilə işləmiş və Spellbound filmindəki yuxu səhnəsi üçün dekorasiya yaratmışdır. Lakin kommersiya baxımından filmdə səhnə qısaldılmışdır.
Yaşlı illəri
İspaniyaya qayıtdıqdan sonra Dali əsasən Kataloniyada yaşayırdı .
1958-ci ildə İspaniyanın Girona şəhərində Qala ilə rəsmi olaraq evləndi .
1965-ci ildə Parisə gələrək əsərləri, sərgiləri və çılğın hərəkətləri ilə onu fəth etdi. Qısa filmlər çəkir, sürreal fotoşəkillər çəkir. Filmlərdə o, əsasən əks baxış effektlərindən istifadə edir, lakin məharətlə seçilən mövzular (axan su, pilləkənlərdə sıçrayan top), maraqlı şərhlər, rəssamın aktyorluğunun yaratdığı əsrarəngiz ab-hava filmləri qeyri-adi arthouse nümunələri edir . Dali reklamlarda rol alırdı və hətta bu cür kommersiya fəaliyyətlərində də özünü ifadə etmək fürsətini əldən vermir. Televiziya tamaşaçıları uzun müddət şokolad reklamını xatırlayacaqlar, bu reklamda sənətçi barın bir parçasını dişləyir, bundan sonra bığları eyforik ləzzətlə burulur və o, bu şokoladdan dəli olduğunu söyləyir.
Qala ilə münasibətləri olduqca mürəkkəbdir. Bir tərəfdən, münasibətlərinin əvvəlindən onu təbliğ etdi, rəsmləri üçün alıcılar tapdı, onu 20-30-cu illərin əvvəllərində kütləvi tamaşaçılar üçün daha başa düşülən əsərlər yazmağa inandırdı. Rəsmlər üçün sifariş olmadıqda, Qala ərini məhsul markaları, kostyumlar hazırlamağa məcbur etdi. Onun güclü, qətiyyətli təbiəti zəif iradəli sənətkar üçün çox lazım idi. Qala emalatxanasında hər şeyi qaydasına saldı, səbirlə qatlanan kətanları, boyaları, Dalinin düşünmədən səpələdiyi suvenirləri, doğru şeyi axtarırdı. Digər tərəfdən, o, daima tərəfdə münasibət qururdu, sonrakı illərdə həyat yoldaşları tez-tez mübahisə edirdi, Dalinin sevgisi daha çox vəhşi bir ehtiras idi və Qala sevgisi hesablamasız deyildi, onunla "dahi ilə evləndi".
1968-ci ildə Dali ərindən ayrı yaşadığı və özünün yalnız arvadının yazılı icazəsi ilə ziyarət edə biləcəyi Pubol qalasını Qala üçün satın aldı.
1981-ci ildə Dali Parkinson xəstəliyini inkişaf etdirir . Qala 1982-ci ildə vəfat edir.
Axırıncı illəri
1981-ci ildən Dalidə Parkinson xəstəliyinin əlamətləri özünü göstərməyə başlayır. 10 iyun 1982-ci ildə Qala vəfat edir. Bu Daliyə çox ağır təsir göstərir və onun həyata bağlılığını azaldır. Həmin dövrdə Dali Fiqerasdan köçərək Qala üçün aldığı Pubol qəsrində yaşamağa başlayır. 1984-cü ildə onun yataq otağında müəmmalı şəkildə yanğın baş verir. Bəziləri bunu Dalinin intihar cəhdi kimi qiymətləndirirlər. Lakin xidmətçiləri onu xilas edə bilirlər.
Bundan sonra o, yenidən Fiqerasa qayıdır və ömrünün qalan hissəsini öz adını daşıyan teatr-muzeydə yaşayır. 1988-ci ilin noyabrında Dali infarkt keçirir və xəstəxanaya yerləşdirilir. Dekabrın 5-də Kral onu ziyarət edir. Salvador Dali 23 yanvar 1989-cu ildə öz teatr-muzeyində çox sevdiyi "Tristan və İzolda" operasını (Rixard Vaqner) dinləyərkən ürək çatışmazlığından vəfat etmişdir.
Dali həyatı boyunca 1500-dən çox rəsm əsəri çəkmiş, onlarla heykəllə bərabər, daş üzərində müxtəlif səpkili əsərlər yaratmış, kitab illüstrasiyaları, teatr dekorları və kostyumların müəllifi olmuşdur. 1994-cü ildə İstanbulda Art Fair sərgisində və 2001-ci ildə Brüsseldə beynəlxalq Kunstbeurs sərgisində azərbaycanlı rəssam Sakit Məmmədovla birlikdə rəsm əsərləri sərgilənmişdir.
Əsərləri
Filmoqrafiya
- Əndəlüs köpəyi (film, 1929) / Un chien Andalou
- Salvador Dalinin saxlanan əsərləri
-
![image]()
Təzad -
![image]()
Busə
Ədəbiyyat
Carré d'Art (Salvador Dali), İjon-Piser Sullyet, Anagramme Ed, 2010 ().
İstinadlar
- Salvador Dalí (ing.). OUP, 2006.
- Salvador Dali // Kunstindeks Danmark (dan.).
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Salvador Dalí (nid.).
- Дали Сальвадор // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- The Fine Art Archive.
- Surrealist painter Salvador Dali, flamboyant art revolutionary (ing.). Chicago: Tribune Publishing, 1989. ISSN 2165-171X; 1085-6706
- https://www.francebleu.fr/infos/culture-loisirs/apres-les-tests-adn-la-depouille-de-dali-retrouve-sa-tombe-a-figueres-1521216140.
- RKDartists (nid.).
- Salvador Dalí // Encyclopædia Britannica (ing.).
Xarici keçidlər
- Salvador Dali 2008-12-22 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salvador Dali tam adi Salvador Domenek Felip Jasint Dali i Domenek markiz de Pubol kat Salvador Domenec Felip Jacint Dali i Domenech Marques de Dali de Pubol isp Salvador Domingo Felipe Jacinto Dali i Domenech Marques de Dali y de Pubol 11 may 1904 Fiqeras d 23 yanvar 1989 Fiqeras d meshur Ispaniya ressami heykelterasi filosofu ve rejissoru tesviri incesenetde surrealizm cereyaninin en meshur numayendelerinden biri idi Salvador Daliisp Salvador DaliDogum adi Salvador Domenek Felip Kasint Dali ve DomenekDogum tarixi 11 may 1904 1904 05 11 Dogum yeri Fiqeras d Alt Emporda d Vefat tarixi 23 yanvar 1989 1989 01 23 84 yasinda Vefat yeri Fiqeras d Alt Emporda d Vefat sebebi urek tutmasi d Defn yeri Dali Teatr MuzeyiFealiyyeti ressam heykeltaras yazici aktyor kinorejissor ssenarist fotoqraf kino aktyoru sehne dizayneri illustrasiyaci d zergerlik dizayneri qrafika ustasi d Tehsili San Fernando Kral Zerif Senetler Akademiyasi d 1922 1926 Janrlar naturmort janr ressamligi portret peyzaj dini incesenet d Stil surrealizmTaninmis isleri Yaddasin deyismezliyi Muharibenin simasi Telebesi Internesnl Krizis d Tesirlenib Fridrix Nitsse Ziqmund Freyd Pablo PikassoUzvluyu Tesviri Senet AkademiyasiMukafatlarisalvador dali org Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYaddasin deyismezliyiUsaqligi Salvador Dali 11 may 1904 cu ilde Ispaniyanin simalindaki eyaletinin Fiqeras seherinde notarius ailesinde anadan olub O milliyyetce katalon idi ozunu bu keyfiyyetde derk edirdi ve bu ozelliyinde israr edirdi Onun boyuk qardasi 12 oktyabr 1901 1 avqust 1903 meningitden oldu Usaqliqda Dali cevik lakin tekebburlu ve idareolunmaz usaq idi Bir gun o bazarda sirniyyat ucun dava saldi etrafa camaat toplasdi ve polisler dukan sahibinden siesta zamani magazani acmagi ve oglana sirniyyat vermesini istedi O oz siltaqligina ve simulyasiyasina nail olur hemise ferqlenmeye ve diqqeti celb etmeye calisirdi Coxsayli kompleksler ve fobiyalar meselen ceyirtke qorxusu onun adi mekteb heyatina qarismasina usaqlarla adi dostluq ve regbet baglari qurmasina mane oldu lakin her bir insan kimi duygusal acliq hiss ederek emosional olmaga calisdi usaqlarla her hansi bir sekilde temasda olmaq komandalarina oyresmeye calismaq eger yoldas rolunda deyilse basqa bir rolda daha dogrusu bacardigi yegane rolda sokedici ve yaramaz bir usaq kimi qeribe ekssentrik hemise basqalarinin fikirlerine zidd hereket eden Mekteb sans oyunlarinda uduzduqda o qalib gelmis ve qalib gelmis kimi davranirdi Bezen sebebsiz yere dava edirdi Genclik 1921 ci ilde 47 yasinda anasi dos xercenginden oldu Dali ucun bu facie idi Ele hemin il San Fernando Akademiyasina daxil olur Imtahan ucun hazirladigi resm baxiciya cox kicik gorundu bu barede atasina o da oz novbesinde ogluna xeber verdi Genc Salvador butun resmleri ketandan sildi ve yenisini cekmek qerarina geldi Yekun qiymetlendirmeye cemi 3 gun qalmisdi lakin genc isde telesmirdi ki bu da uzun illerdir ki oz qeribeliklerinden eziyyet ceken atasini cox narahat edirdi Sonda genc Dali resmin hazir oldugunu soyledi Muellimler son derece yuksek bacariqlarina gore istisna ederek genc eksantriki akademiyaya qebul etdiler 1922 ci ilde Dali istedadli gencler ucun Madriddeki telebe yataqxanasina ispanca Residencia de Estudiantes kocdu ve tehsiline basladi Bu zaman Dali Luis Bunuel Federico Garcia Lorca Pedro Garfias ile tanis oldu Freydin eserlerini hevesle oxuyur Resmde yeni cereyanlarla tanis olduqdan sonra Dali kubizm ve dadaizm usullarini sinaqdan kecirdi 1926 ci ilde muellimlere qarsi tekebburlu ve laqeyd munasibetine gore Akademiyadan xaric edilir Ele hemin il o ilk defe Parise gedir ve burada Pablo Pikasso ile tanis olur Oz uslubunu tapmaga calisaraq 20 ci illerin sonunda Pikasso ve Joan Mironun tesiri altinda bir sira eserler yaratdi 1929 cu ilde Bunuel ile birlikde Andalusiya iti surrealist filminin yaradilmasinda istirak etdi Sonra o evvelce sair Pol Eluardin heyat yoldasi olan gelecek heyat yoldasi Qala Elena Dmitrievna Dyakonova ile tanis olur El Salvadorla yaxinlasan Qala heyat yoldasi ile gorusmeye davam edir diger sairler ve senetkarlarla elaqelere baslayir ki bu da o zamanlar Dalinin Eluardin ve Qalanin firlandigi o bohem dairelerinde meqbul gorunurdu Dostunun heyat yoldasini heqiqeten ogurladigini anlayan Salvador onun portretini tezminat kimi cekir Dalinin eserleri sergilerde numayis olunur o populyarliq qazanir 1929 cu ilde Andre Breton terefinden teskil edilen Surrealist qrupa qosuldu Eyni zamanda ata ile de fasile yaranir Ressamin ailesinin Qalaya dusmen munasibeti bununla bagli munaqiseler qalmaqallar elece de ketanlardan birinde Dalinin yazdigi Bezen anamin portretine lezzetle tupururem yazisi ona getirib cixarib ki ata oglunu soyub evden qovub Ressamin texribatci qezebli ve dehsetli hereketleri hec vaxt herfi menada ve ciddi qebul edilmeye deymezdi o yeqin ki olmus anasini incitmek istemirdi ve bunun neye getirib cixaracagini bele bilmirdi Ola bilsin ki o bele bir kufr hereketi ile ozunde stimullasdirdigi hiss ve tecrube silsilesi yasamaq isteyirdi Bu hiyle sevimli heyat yoldasinin xatiresini diqqetle saxlayan atasi ile guclu mubahiseye sebeb oldu Cavab olaraq qezebli Salvador Dali atasina zerfde spermasini qezebli bir mektubla gonderdi Sene borcum budur Daha sonra 1934 cu ilde Qala ile resmi nikaha girir Ele hemin il o ilk defe ABS ye sefer edir Salvador Dali 1965 ci ilde Babou ocelotu ileSurealistlerle munaqise 1936 ci ilde Ispaniyada vetendas muharibesi baslayandan sonra Dali solcu surrealistlerle mubahise etdi ve qrupdan qovuldu Daliye cavab olaraq Surrealizm menem El Salvador praktiki olaraq apolitik idi ve hetta onun monarxist baxislari bele ciddi qebul edilmedi 1933 cu ilde Dali Lenin seklinde Isvecre xalq qehremanini boyuk omba ile tesvir etdiyi Uilyamin tapmacasi tablosunu cekdi Dali Freyde gore Isvecre mifini yeniden dusundu Tell usagini oldurmek isteyen qeddar ata oldu Atasindan ayrilan Dalinin sexsi xatireleri qat qat idi Lenin ise kommunist dusunceli surrealistler terefinden menevi ideoloji ata kimi qebul edilirdi Resmde hedsiz valideynden naraziliq yetkin sexsiyyetin formalasmasi istiqametinde atilan addim tesvir olunub Lakin surrealistler resmleri herfi menada Leninin karikaturasi kimi qebul etdiler ve bezileri hetta ketani mehv etmeye calisdilar Yaradiciligin tekamulu Surrealizmden uzaqlasma 1937 ci ilde ressam Italiyaya sefer edir ve Intibah dovrunun eserlerine heyran qalir Onun oz eserlerinde insan nisbetlerinin duzgunluyu ve akademikliyin diger xususiyyetleri hakim olmaga baslayir Surrealizmden uzaqlasmasina baxmayaraq onun resmleri hele de surrealistik fantaziyalarla doludur Sonralar Dali ozune senetin modernist deqradasiyadan xilas olmasini aid etdi bu da oz adini onunla elaqelendirdi cunki Salvador ispan dilinde Xilaskar demekdir 1939 cu ilde Andre Breton Dalini ve onun isinin kommersiya komponentini ele salaraq onun ucun Avida Dollars anaqram leqebi ile cixis etdi Bretonun zarafati derhal boyuk populyarliq qazandi lakin Bretonun kommersiya ugurunu cox usteleyen Dalinin uguruna xelel getirmedi ABS de heyati Ikinci Dunya Muharibesinin baslamasi ile Dali Qala ile birlikde 1940 1948 ci illerde yasadiqlari ABS a getdi 1942 ci ilde o Salvador Dalinin gizli heyati adli qondarma tercumeyi halini nesr etdirdi Onun edebi seyleri senet eserleri kimi kommersiya baximindan ugurlu olur O Walt Disney ile emekdasliq edir O Dalini kinoda istedadini sinamaga devet edir lakin Salvadorun teklif etdiyi surrealist Destino cizgi filminin layihesi kommersiya baximindan yararsiz hesab edilir ve onun uzerinde is dayandirilir Dali rejissor Alfred Hitchcock ile islemis ve Spellbound filmindeki yuxu sehnesi ucun dekorasiya yaratmisdir Lakin kommersiya baximindan filmde sehne qisaldilmisdir Yasli illeri Salvador Dalinin ve Qalanin Ev Muzeyi Ispaniyaya qayitdiqdan sonra Dali esasen Kataloniyada yasayirdi 1958 ci ilde Ispaniyanin Girona seherinde Qala ile resmi olaraq evlendi 1965 ci ilde Parise gelerek eserleri sergileri ve cilgin hereketleri ile onu feth etdi Qisa filmler cekir surreal fotosekiller cekir Filmlerde o esasen eks baxis effektlerinden istifade edir lakin meharetle secilen movzular axan su pillekenlerde sicrayan top maraqli serhler ressamin aktyorlugunun yaratdigi esrarengiz ab hava filmleri qeyri adi arthouse numuneleri edir Dali reklamlarda rol alirdi ve hetta bu cur kommersiya fealiyyetlerinde de ozunu ifade etmek fursetini elden vermir Televiziya tamasacilari uzun muddet sokolad reklamini xatirlayacaqlar bu reklamda senetci barin bir parcasini disleyir bundan sonra biglari eyforik lezzetle burulur ve o bu sokoladdan deli oldugunu soyleyir Qala ile munasibetleri olduqca murekkebdir Bir terefden munasibetlerinin evvelinden onu teblig etdi resmleri ucun alicilar tapdi onu 20 30 cu illerin evvellerinde kutlevi tamasacilar ucun daha basa dusulen eserler yazmaga inandirdi Resmler ucun sifaris olmadiqda Qala erini mehsul markalari kostyumlar hazirlamaga mecbur etdi Onun guclu qetiyyetli tebieti zeif iradeli senetkar ucun cox lazim idi Qala emalatxanasinda her seyi qaydasina saldi sebirle qatlanan ketanlari boyalari Dalinin dusunmeden sepelediyi suvenirleri dogru seyi axtarirdi Diger terefden o daima terefde munasibet qururdu sonraki illerde heyat yoldaslari tez tez mubahise edirdi Dalinin sevgisi daha cox vehsi bir ehtiras idi ve Qala sevgisi hesablamasiz deyildi onunla dahi ile evlendi 1968 ci ilde Dali erinden ayri yasadigi ve ozunun yalniz arvadinin yazili icazesi ile ziyaret ede bileceyi Pubol qalasini Qala ucun satin aldi 1981 ci ilde Dali Parkinson xesteliyini inkisaf etdirir Qala 1982 ci ilde vefat edir Axirinci illeri 1981 ci ilden Dalide Parkinson xesteliyinin elametleri ozunu gostermeye baslayir 10 iyun 1982 ci ilde Qala vefat edir Bu Daliye cox agir tesir gosterir ve onun heyata bagliligini azaldir Hemin dovrde Dali Fiqerasdan kocerek Qala ucun aldigi Pubol qesrinde yasamaga baslayir 1984 cu ilde onun yataq otaginda muemmali sekilde yangin bas verir Bezileri bunu Dalinin intihar cehdi kimi qiymetlendirirler Lakin xidmetcileri onu xilas ede bilirler Dalinin defn olundugu otaqda divarda lovhe Bundan sonra o yeniden Fiqerasa qayidir ve omrunun qalan hissesini oz adini dasiyan teatr muzeyde yasayir 1988 ci ilin noyabrinda Dali infarkt kecirir ve xestexanaya yerlesdirilir Dekabrin 5 de Kral onu ziyaret edir Salvador Dali 23 yanvar 1989 cu ilde oz teatr muzeyinde cox sevdiyi Tristan ve Izolda operasini Rixard Vaqner dinleyerken urek catismazligindan vefat etmisdir Dali heyati boyunca 1500 den cox resm eseri cekmis onlarla heykelle beraber das uzerinde muxtelif sepkili eserler yaratmis kitab illustrasiyalari teatr dekorlari ve kostyumlarin muellifi olmusdur 1994 cu ilde Istanbulda Art Fair sergisinde ve 2001 ci ilde Brusselde beynelxalq Kunstbeurs sergisinde azerbaycanli ressam Sakit Memmedovla birlikde resm eserleri sergilenmisdir EserleriIsiqli eylence resm eseri FilmoqrafiyaEndelus kopeyi film 1929 Un chien AndalouSalvador Dalinin saxlanan eserleri Tezad BuseEdebiyyatCarre d Art Salvador Dali Ijon Piser Sullyet Anagramme Ed 2010 ISBN 2 35035 189 6 IstinadlarSalvador Dali ing OUP 2006 ISBN 978 0 19 977378 7 Salvador Dali Kunstindeks Danmark dan Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Salvador Dali nid Dali Salvador Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 The Fine Art Archive Surrealist painter Salvador Dali flamboyant art revolutionary ing Chicago Tribune Publishing 1989 ISSN 2165 171X 1085 6706 https www francebleu fr infos culture loisirs apres les tests adn la depouille de dali retrouve sa tombe a figueres 1521216140 RKDartists nid Salvador Dali Encyclopaedia Britannica ing Xarici kecidlerSalvador Dali 2008 12 22 at the Wayback Machine