Pablo Ruiz Pikasso (isp. Pablo Ruiz Picasso; 25 oktyabr 2025, Malaqa, İspaniya — 8 aprel 1973, Müjen, Fransa), tam adı Pablo Dieqo Xose Fransisko de Paula Xuan Nepomuseno Mariya de los Remedios Sipriano de la Santisima Trinidad Martir Patrisio Ruiz i Pikasso (isp. Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Martyr Patricio Ruíz y Picasso) — ispan, fransız rəssamı, heykəltaraşı, qrafiki, və , XX əsr incəsənətinin ən tanınmış şəxsiyyətlərindən biri. Jorj Brakla birlikdə üçsəthli cismin orijinal tərzdə bir yerdə yerləşdirlimiş səthlər sırası kimi təsvir edildiyi kubizm cərəyanının banisidir.
Pablo Pikasso | |
---|---|
Pablo Dieqo Xose | |
Doğum adı | Fransisko de Paulo Xuan Nepomuseno Mariya de los Ramidios Sipriano de la Santisima Trinidad Martir Patrisio Ruis Pikasso |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Malaqa, İspaniya |
Vəfat tarixi | (91 yaşında) |
Vəfat yeri | , Fransa |
Vəfat səbəbi | ağ ciyərin ödemi, ürək çatışmazlığı |
Vətəndaşlığı | İspaniya |
Fəaliyyəti | rəssam, heykəltaraş, qrafik dizayner, rəssam-qravüraçı[d], xoreoqraf, keramikaçı, plakatçı rəssam[d], illüstrasiyaçı[d], fotoqraf, kostyum dizayneri[d], dizayner, zərgərlik dizayneri, qrafika ustası[d], memarlıq çertyojçusu[d], kollaj hazırlayan[d], səhnə dizayneri, boyakar[d], ssenarist, vizual incəsənət rəssamı |
Təhsili |
|
Janr | kubizm |
Stillər | kubizm, sürrealizm, postimpressionizm |
Tanınmış işləri | , Gernika, , , |
Tələbəsi | Kulo Qrin[d] |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ən məşhur əsərləri sırasında erkən-kubist (Les Demoiselles d'Avignon, 1907) və İspaniya vətəndaş müharibəsi zamanı dinc şəhərinin alman Kondor Legionu tərəfindən bombalanmasına həsr edilmiş "Gernika" (Guernica, 1937) əsəri xüsusi qeyd edilə bilər.
Pikasso uşaqlığından gəncliyinədək realistik tərzdə rəsmlər çəkməklə əsrarəngiz incəsənət bacarığı nümayiş etdirib. XX əsrin ilk onilliyində yeni mülahizələri, texnikaları və düşüncələri ilə təcrübə apardığından onun incəsənətdə istiqaməti dəyişmişdir. Pikassonun yaradıcılıq bacarığı özünü rəssamlıq, heykəltaraşlıq və dizaynla yanaşı, digər çoxsaylı təsviri və tətbiqi-incəsənət sahələrində də göstərirdi. Pikassonun yaradıcılıqda çevriliş etmiş nailiyyətləri ona dünya şöhrəti və həyatı boyu sərhədsiz uğurlar gətirmişdir ki, bu da onu XX əsr incəsənətinin ən məşhur şəxsiyyəti edib.
Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
İlk əsərləri
Pikasso rəssamlığa çox erkən yaşlarında başlamışdır. İlk rəssamlıq dərslərini isə rəsm müəllimi olan atası Xose Ruisdən almış və tezliklə bu sənətə mükəmməl yiyələnmişdir. 8 yaşında ikən özünün ilk ciddi əsəri olan "Pikador"u yaradır və bunu bütün ömrü boyu özü ilə saxlayır. Pikasso 1894–1895-ci illərdə La-Korunyada incəsənət məktəbində təhsil alır. 1895-ci ildə Barselona incəsənət məktəbinə daxil olur. İlk əvvəl atasının adı — Ruiz Blasko adı ilə işləyir, lakin sonradan anasının soyadını — Pikassonu seçir. 1897-ci ilin sentyabr ayında Madridə yollanan Pikasso San-Fernand akademiyasına daxil olur.
Pikasso Barselonaya 1898-ci ilin iynunda dönür və burada "Els Quatre Gats" kafesində fəaliyyət göstərən rəssamlar cəmiyyətinə üzv yazılır. Onun ilk rəsm sərgisi məhz bu kafedə nümayiş etdirilir. O, Barselonada yaxın dostları olan Karlos Kasagemas və Jaim Sabarteslə tanış olur.
"Mavi" və "Çəhrayı" dövrlər
1900-cü ildə Pikasso dostu Kasagemasla Parisə yollanır. Pablo Pikasso məhz burada yaradıcılığı ilə tanış olur. Ömrünün bu illəri müxtəlif çətinliklərlə müşayiət olunur, dostu Kasagemasın intiharı isə gənc rəssamı dərindən sarsıdır. Məhz bu şəraitdə 1902-ci ilin əvvələrində sonralar "mavi dövr" adlandırılacaq üslubda əsərlər işləməyə başlayır. Pikasso bu üslubu 1903–1904-cü illərdə Barselonaya dönüşündən sonra işləyir. Bu dövrə aid əsərlərində yoxsulluq, melanxoliyanın və kədərin xarakterik obrazları olan qocalıq və ölüm kimi mövzular açıq-aydın ifadə olunur, insanların hərəkətləri də çox yavaşıyıb ("Absent həvəskarı", 1901; "Görüş", 1902, "Gənc və Dilənçi qoca", 1903). Çünki, Pikassoya görə dərdli adam daha səmimi olur. Rəssamın palitrasında mavi çalarlar üstünlük təşkil edir. İnsan iztirablarını əks etdirən Pikasso bu dövr əsərlərində korlar, dilənçilər, əyyaşlar və fahişələri canlandırırdı. Onların bir qədər uzunsov bədənləri ispan rəssamı El Qrekonun əsərlərini xatırladırdı.
Məşhur "Şar üzərində qızcığaz" əsəri "mavi" və "çəhrayı" dövrlər arasındakı keçid mərhələsinə aiddir.
Pikasso 1904-cü ildə Parisdə məskunlaşır. "Çəhrayı dövr" adlandırılacaq yeni mərhələ açılır. Bu illərdə "mavi dövrün" qəm və kədəri teatr və sirkin daha canlı obrazları ilə əvəzlənir. Rəssam əsərlərində çəhrayı-qırmızımtıl və çəhrayı-bozumtul çalarlara üstünlük verir. Əsərlərin personajlarına gəldikdə bunlar bir qayda olaraq sərsəri komediantlar, rəqqaslar və akrobatlar idilər. Bu dövr əsərləri sərsəri komediantların romantikadan məhrum olan faciəvi tənha həyatlarını əks etdirirdi ("Akrobat ailəsi meymunla", 1905).
Kubizm
Rənglərlə eksperimentlərdən və əhval-ruhiyyənin ötürülməsindən formaların analizinə keçən Pikasso Sezanın birtərəfli interpretasiyası və Afrika heykəltaraşlığını yeni janra çevirir. 1907-ci ildə Jorj Brakla görüşən Pikasso naturalizm və incəsənətin təsviri-idrak funksiyasını inkar edən bədii cərəyan olan kubizmin əsasını qoyur.
Pikasso formaların həndəsi bloklara çevrilməsinə xüsusi diqqət ayırır (Horta de Ebroda fabrik, 1909), həcmləri artırır və sındırır (Fernand Olivyenin porteri, 1909), onları müstəvi və səthlərə bölərək fəza boyu uzadır (Kanveylerin portreti, 1910). Pikassonun rəsmlərində perspektiv itir, palitra monoxromluğa meyil edir. Kubizmin ilkin məqsədi ənənəvi üsullardan fərqli olaraq məkan və kütlənin ağırlıq hissini ifadə etmək olsa da, Pikassonun rəsmləri tez-tez anlaşılmaz müəmmalara aparıb çıxarır. Reallıqla əlaqəyə qaytımaq üçün isə Pikasso və Brak əsərlərinə tipoqrafik şriftlər daxil edir, divar kağızı, qəzet parçaları, kibrit qutuları kimi elementlərdən istifadə edirlər. Onların əsərlərində bir qayda olaraq musiqi alətləri, tütün tənbəkisi və qutusu, notlar, araqla dolu şüşələr və bu kimi əsrin əvvələrində bohemaların həyat tərzinə xas olan atributlar üstünlük təşkil etməyə başlayır.
Kompozisiyalarda "kubistik kriptoqrafiya" — şifrələnmiş telefon nömrələri, evlər, sevgililərin adı, küçə adları yazılmış kağız parçaları, qəlyanaltılar meydana gəlir. Kollaj texnikası kubistik prizmaların kənarlarını daha böyük müstəvilərdə birləşdirir (Gitara və skipka, 1913) və ya çox rahat və yumoristik tərzdə tapıntını büruzə verir (Qızın portreti, 1914). "Sintetik" dövrdə təmkinli kompozisiyalarla koloritin harmonizasiyasına cəhd edilir. Pikassonun yaradıcılığında kubistik dövr onu Jorj Brakdan ayıracaq Birinci dünya müharibəsinin başlanmasından az sonra bitir. Lakin buna baxmayaraq Pikasso bir çox əsələrində bu üsluba yendən müraciət edir (Üç musiqiçi, 1921).
- Yaradılmış
- Baxış
Maraqlı faktlar
- Pablo Pikasso doğulan zaman onu ölü saymışdılar. Uşağın xilaskarı isə onun dayısı olur. Belə ki, masada uzanan körpəni görüb dayısı siqaret çəkir və tüstünü onun üzünə buraxırdı, sonra isə Pablo ağlamağa başlayır. Beləliklə, demək olar ki, siqaret çəkmə Pikassonun həyatını xilas edir.
- Mona Liza tablosu 1911-ci ildə oğurlandı. 2 il sonra yaradıldığı yer olan Florensiada tapıldı. Soyğunla əlaqədar sorğulananlar arasında məşhur rəssam Pablo Pikasso da vardı
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pablo Ruiz Pikasso isp Pablo Ruiz Picasso 25 oktyabr 2025 Malaqa Ispaniya 8 aprel 1973 Mujen Fransa tam adi Pablo Dieqo Xose Fransisko de Paula Xuan Nepomuseno Mariya de los Remedios Sipriano de la Santisima Trinidad Martir Patrisio Ruiz i Pikasso isp Pablo Diego Jose Francisco de Paula Juan Nepomuceno Maria de los Remedios Cipriano de la Santisima Trinidad Martyr Patricio Ruiz y Picasso ispan fransiz ressami heykeltarasi qrafiki ve XX esr incesenetinin en taninmis sexsiyyetlerinden biri Jorj Brakla birlikde ucsethli cismin orijinal terzde bir yerde yerlesdirlimis sethler sirasi kimi tesvir edildiyi kubizm cereyaninin banisidir Pablo PikassoPablo Dieqo XoseDogum adi Fransisko de Paulo Xuan Nepomuseno Mariya de los Ramidios Sipriano de la Santisima Trinidad Martir Patrisio Ruis PikassoDogum tarixi 25 oktyabr 1881Dogum yeri Malaqa IspaniyaVefat tarixi 8 aprel 1973 91 yasinda Vefat yeri FransaVefat sebebi ag ciyerin odemi urek catismazligiVetendasligi IspaniyaFealiyyeti ressam heykeltaras qrafik dizayner ressam qravuraci d xoreoqraf keramikaci plakatci ressam d illustrasiyaci d fotoqraf kostyum dizayneri d dizayner zergerlik dizayneri qrafika ustasi d memarliq certyojcusu d kollaj hazirlayan d sehne dizayneri boyakar d ssenarist vizual incesenet ressamiTehsili San Fernando Kral Zerif Senetler Akademiyasi d 1897 Pablo Pikassonun Ali Incesenet Mektebi d Janr kubizmStiller kubizm surrealizm postimpressionizmTaninmis isleri Gernika Telebesi Kulo Qrin d Uzvluyu ADR Incesenet Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar En meshur eserleri sirasinda erken kubist Avinyonlu qizlar Les Demoiselles d Avignon 1907 ve Ispaniya vetendas muharibesi zamani dinc seherinin alman Kondor Legionu terefinden bombalanmasina hesr edilmis Gernika Guernica 1937 eseri xususi qeyd edile biler Pikasso usaqligindan gencliyinedek realistik terzde resmler cekmekle esrarengiz incesenet bacarigi numayis etdirib XX esrin ilk onilliyinde yeni mulahizeleri texnikalari ve dusunceleri ile tecrube apardigindan onun incesenetde istiqameti deyismisdir Pikassonun yaradiciliq bacarigi ozunu ressamliq heykeltarasliq ve dizaynla yanasi diger coxsayli tesviri ve tetbiqi incesenet sahelerinde de gosterirdi Pikassonun yaradiciliqda cevrilis etmis nailiyyetleri ona dunya sohreti ve heyati boyu serhedsiz ugurlar getirmisdir ki bu da onu XX esr incesenetinin en meshur sexsiyyeti edib Adi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Ilk eserleriPablo Picasso 1953 Pikasso ressamliga cox erken yaslarinda baslamisdir Ilk ressamliq derslerini ise resm muellimi olan atasi Xose Ruisden almis ve tezlikle bu senete mukemmel yiyelenmisdir 8 yasinda iken ozunun ilk ciddi eseri olan Pikador u yaradir ve bunu butun omru boyu ozu ile saxlayir Pikasso 1894 1895 ci illerde La Korunyada incesenet mektebinde tehsil alir 1895 ci ilde Barselona incesenet mektebine daxil olur Ilk evvel atasinin adi Ruiz Blasko adi ile isleyir lakin sonradan anasinin soyadini Pikassonu secir 1897 ci ilin sentyabr ayinda Madride yollanan Pikasso San Fernand akademiyasina daxil olur Pikasso Barselonaya 1898 ci ilin iynunda donur ve burada Els Quatre Gats kafesinde fealiyyet gosteren ressamlar cemiyyetine uzv yazilir Onun ilk resm sergisi mehz bu kafede numayis etdirilir O Barselonada yaxin dostlari olan Karlos Kasagemas ve Jaim Sabartesle tanis olur Mavi ve Cehrayi dovrlerPikassonun portreti 1900 cu ilde Pikasso dostu Kasagemasla Parise yollanir Pablo Pikasso mehz burada yaradiciligi ile tanis olur Omrunun bu illeri muxtelif cetinliklerle musayiet olunur dostu Kasagemasin intihari ise genc ressami derinden sarsidir Mehz bu seraitde 1902 ci ilin evvelerinde sonralar mavi dovr adlandirilacaq uslubda eserler islemeye baslayir Pikasso bu uslubu 1903 1904 cu illerde Barselonaya donusunden sonra isleyir Bu dovre aid eserlerinde yoxsulluq melanxoliyanin ve kederin xarakterik obrazlari olan qocaliq ve olum kimi movzular aciq aydin ifade olunur insanlarin hereketleri de cox yavasiyib Absent heveskari 1901 Gorus 1902 Genc ve Dilenci qoca 1903 Cunki Pikassoya gore derdli adam daha semimi olur Ressamin palitrasinda mavi calarlar ustunluk teskil edir Insan iztirablarini eks etdiren Pikasso bu dovr eserlerinde korlar dilenciler eyyaslar ve fahiseleri canlandirirdi Onlarin bir qeder uzunsov bedenleri ispan ressami El Qrekonun eserlerini xatirladirdi Meshur Sar uzerinde qizcigaz eseri mavi ve cehrayi dovrler arasindaki kecid merhelesine aiddir Pikasso 1904 cu ilde Parisde meskunlasir Cehrayi dovr adlandirilacaq yeni merhele acilir Bu illerde mavi dovrun qem ve kederi teatr ve sirkin daha canli obrazlari ile evezlenir Ressam eserlerinde cehrayi qirmizimtil ve cehrayi bozumtul calarlara ustunluk verir Eserlerin personajlarina geldikde bunlar bir qayda olaraq serseri komediantlar reqqaslar ve akrobatlar idiler Bu dovr eserleri serseri komediantlarin romantikadan mehrum olan facievi tenha heyatlarini eks etdirirdi Akrobat ailesi meymunla 1905 KubizmEsas meqale Kubizm Renglerle eksperimentlerden ve ehval ruhiyyenin oturulmesinden formalarin analizine kecen Pikasso Sezanin birterefli interpretasiyasi ve Afrika heykeltarasligini yeni janra cevirir 1907 ci ilde Jorj Brakla gorusen Pikasso naturalizm ve incesenetin tesviri idrak funksiyasini inkar eden bedii cereyan olan kubizmin esasini qoyur Pikasso formalarin hendesi bloklara cevrilmesine xususi diqqet ayirir Horta de Ebroda fabrik 1909 hecmleri artirir ve sindirir Fernand Olivyenin porteri 1909 onlari mustevi ve sethlere bolerek feza boyu uzadir Kanveylerin portreti 1910 Pikassonun resmlerinde perspektiv itir palitra monoxromluga meyil edir Kubizmin ilkin meqsedi enenevi usullardan ferqli olaraq mekan ve kutlenin agirliq hissini ifade etmek olsa da Pikassonun resmleri tez tez anlasilmaz muemmalara aparib cixarir Realliqla elaqeye qaytimaq ucun ise Pikasso ve Brak eserlerine tipoqrafik sriftler daxil edir divar kagizi qezet parcalari kibrit qutulari kimi elementlerden istifade edirler Onlarin eserlerinde bir qayda olaraq musiqi aletleri tutun tenbekisi ve qutusu notlar araqla dolu suseler ve bu kimi esrin evvelerinde bohemalarin heyat terzine xas olan atributlar ustunluk teskil etmeye baslayir Kompozisiyalarda kubistik kriptoqrafiya sifrelenmis telefon nomreleri evler sevgililerin adi kuce adlari yazilmis kagiz parcalari qelyanaltilar meydana gelir Kollaj texnikasi kubistik prizmalarin kenarlarini daha boyuk mustevilerde birlesdirir Gitara ve skipka 1913 ve ya cox rahat ve yumoristik terzde tapintini buruze verir Qizin portreti 1914 Sintetik dovrde temkinli kompozisiyalarla koloritin harmonizasiyasina cehd edilir Pikassonun yaradiciliginda kubistik dovr onu Jorj Brakdan ayiracaq Birinci dunya muharibesinin baslanmasindan az sonra bitir Lakin buna baxmayaraq Pikasso bir cox eselerinde bu usluba yenden muraciet edir Uc musiqici 1921 Pikassonun Baki Muasir Incesenet Muzeyinde saxlanan eserleri Yaradilmis BaxisMaraqli faktlarPablo Pikasso dogulan zaman onu olu saymisdilar Usagin xilaskari ise onun dayisi olur Bele ki masada uzanan korpeni gorub dayisi siqaret cekir ve tustunu onun uzune buraxirdi sonra ise Pablo aglamaga baslayir Belelikle demek olar ki siqaret cekme Pikassonun heyatini xilas edir Mona Liza tablosu 1911 ci ilde ogurlandi 2 il sonra yaradildigi yer olan Florensiada tapildi Soygunla elaqedar sorgulananlar arasinda meshur ressam Pablo Pikasso da vardiHemcinin baxGernika resm Kubizm Pol Sezann Suzanna Blochun portretiXarici kecidler Ressam ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin