Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kondor Legionu (alm. Legion Condor) — alman könüllü hərbi-hava qüvvələri birləşməsi; Vermaxtın hərbi aviasiyası Lüftvaffenin (Luftwaffe) bölüyü. Adolf Hitlerin istəyi ilə İspaniya vətəndaş müharibəsində Fransisko Frankonun rəhbərlik etdiyi nasionalistlərə yardım etmək məqsədilə respublikaçılara qarşı hərbi əməliyytlarda iştirak etmək üçün göndərilmişdir. Hitler bu müdaxiləyə "bolşevizm əleyhinə mübarizə" adı altında haqq qazandırırdı. Legion hər birində 12 təyyarə olmaqla 4 bombardman və 4 qırıcı təyyarə eskadrasından, həmçinin hava hücumundan və tank hücumundan müdafiə qüvvələrindən ibarət idi.
| Kondor Legionu | |
|---|---|
| Legion Condor | |
 Kondor Legionunun ştandartı | |
| Növü | Hərbi-hava birləşməsi |
| Yaranma tarixi | İyul 1936 – Mart 1939 |
| Ölkə |  III Reyx |
| Tabedir | Vermaxt |
| Daxildir | Lüftvaffe |
| Sayı | rotasiya qaydasında 20 000 nəfər |
| Qərargah | İspaniya |
| Təchizatı | Təyyarələr: bombardmançı: Junkers Ju 52, Heinkel He 111, Junkers Ju 87 "Stuka" qırıcı: Heinkel He 51, Messerschmitt Bf 109 kəşfiyyatçı: Heinkel He 99, Heinkel He 70 |
| Müharibələr | İspaniya vətəndaş müharibəsi |
| Döyüşlər | |
| Komandanlıq | |
| Məşhur komandirləri | Hüqo Şperrle Vilhelm Ritter fon Toma |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kondor Legionu 5 min nəfər hərbi və mülki mütəxəssisdən (aviamühəndislər, texniklər, tibb işçiləri) təşkil olunmuşdu. Legionun hava birliklərinə general-feldmarşal Hüqo Şperrle, digər birliklərə isə general Vilhelm Ritter fon Toma rəhbərlik edirdilər.
Tarixi
İspaniyada 1936-cı ilin oktyabrından fəaliyyət göstərən legion bombardman alayından (əvvəl 3, sonralar 4 eskadrilya), qırıcı alayından (əvvəl 3, sonralar 5 eskadrilya), kəşfiyyat eskadrilyasından, zenit artilleriya batalyonundan, rabitə batalyonundan, nəqliyyat və təchizat batalyonlarından ibarət idi.
İlk dövrdə legion 3 mühərrikli U-52 bombardmançılarından və He-51 qırıcı- istifadə edirdi. Sonradan onlar daha müasir He-111, U-87 və Me-109 təyyarələri ilə əvəz olundular. Bu yeni təyyarələr hələ sınaq mərhələsində olduqları üçün çox sayda mülki xidməti heyət üzvü təyyarələrin göstəricilərini izləyir, əskiklikləri qeydə alırdı.
Legionun tank birləşməsi 180 ədəd yüngül "PzKw I" tankı ilə təchiz olunmuşdu. Alman təlimatçılar bu tankların heyətini ispanların arasından hazırlaşdırırdı.
1936-cı ilin avqustunda alman təyyarələri Frankonun Mərakeşdəki əsgərlərini İspaniyaya daşımaqda yardım göstərdilər. Bu onların münaqişədəki ilk əməliyyatları idi. Qarşıdakı bir neçə ay ərzində alman hərbi yardımı kəskin şəkildə artdı. 1936-cı il noyabrın əvvəllərində bütün bölmələr Kondor Legionunun tərkibində birləşdirildi. Onun tərkibinə rəhbərliyi altında 100 təyyarə və 5000 pilot daxil idi. Heyətin rotasiyası sayəsində münaqişə dövründə 20 000 alman pilotu və digər mütəxəssislər İspaniyada xidmət keçdilər.
Kondor Legionundan əlavə nasionalistlərin tərəfində İtaliya və Portuqaliyadan göndərilmiş hərbi birləşmələr də iştirak edirdilər.
Münaqişədə iştirak etməklə Almaniya özünün yeni silahlarını və hərbi texnikasını sınaqdan çıxarmaq imkanı qazanmışdı. Messerschmitt Bf.109 qırıcıları, Heinkel He-111 və Junkers Ju-87 "Stuka" bombardmançıları ilk dəfə bu münaqişədə özlərini göstərmək imkanı əldə etdilər. İkinci dünya müharibəsinin ilk illərində məhz bu təyyarələr və İspaniyada uçuş təcrübəsi olan pilotlar alman hərbi aviasiyasının əsas hücum qüvvəsini təşkil edirdilər.
Təyyarə və tank bölüklərindən əlavə Kondor Legionunun tərkibinə alman Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (Die Kriegsmarine) bölmələri də daxil idi. Onlar ispan həmkarlarını təlimatlandırmaqla yanaşı, hərbi əməliyyatlarda da iştirak edirdilər. Gizli şəkildə həyata keçirilən "Ursula əməliyyatı" (Unternehmen Ursula) çərçivəsində 8 alman sualtı qayığı respublikaçılara məxsus gəmilərə qarşı hücumlar təşkil edirdilər. İtaliya Hərbi Dəniz Qüvvələrinə məxsus 58 sualtı gəmi də Sottomarini Legionari ("Sualtı gəmi Legionu") adı altında Frankoya yardım üçün göndərilmişdi.
Almanlar həmçinin 88 mm-lik ağır zenit artilleriyasını da İspaniyada sınaqdan çıxarmışdılar.
Vətəndaş müharibəsinin başa çatmasına yarım il qalmış respublikaçıların tərəfində döyüşən könüllülərdən ibarət buraxıldı və İspaniyadan çıxarıldı, sovet hərbi mütəxəssisləri də həmçinin. Kondor Legionu isə yalnız münaqişənin sonlarına yaxın Almaniyaya geri çağrıldı.
Ju-87 "Stuka" şığıyan-bombardmançılarından başqa bütün təyyarələr almanlar tərəfindən Franko qoşunlarına hərbi yardım kimi saxlanmışdı.
Gernika və Rügen əməliyyatı
— 26 aprel 1937-ci il tarixində respublikaçı qüvvələrin nəzarətində olan dinc bask şəhəri olan "Kondor Legionu" və italyan hərbi aviasiyası tərəfindən birgə həyata keçirilən genişçaplı bombardmanı. Polkovnik-leytenant rəhbərlik etdiyi əməliyyat nəticəsində müxtəlif versiyalara görə 120–3000 nəfər həlak olmuşdur. Bu hadisə dünya ictimaiyyətinin diqqətini bu münaqişəyə yönəltmiş və kəskin beynəlxalq qınağa səbəb olmuşdu.
Pablo Pikasso bu faciədən təsirlənərək özünün məşhur "Gernika" əsərini yaratmışdı.
Münaqişədən sonra
- İkinci dünya müharibəsi dövründə Franko Kondor Legionunun xidmətlərinin əvəzini çıxmaq üçün Vermaxtın tərkibində yalnız SSRİ-yə qarşı aparılan əməliyyatlarda iştirak edən ispan könüllülərindən ibarət "Mavi Diviziya"nı Almaniyaya göndərdi.
- 1998-ci ildə Almaniya parlamenti hərbi obyektlərə Kondor Legionunun tərkibində döyüşmüş pilotların adının verilməsini qadağan etdi. Lakin, 2005-ci ilədək qırıcı eskadrilyası Legionun pilotlarından ən yaxşısı hesab olunan adını daşıyırdı.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kondor Legionu alm Legion Condor alman konullu herbi hava quvveleri birlesmesi Vermaxtin herbi aviasiyasi Luftvaffenin Luftwaffe boluyu Adolf Hitlerin isteyi ile Ispaniya vetendas muharibesinde Fransisko Frankonun rehberlik etdiyi nasionalistlere yardim etmek meqsedile respublikacilara qarsi herbi emeliyytlarda istirak etmek ucun gonderilmisdir Hitler bu mudaxileye bolsevizm eleyhine mubarize adi altinda haqq qazandirirdi Legion her birinde 12 teyyare olmaqla 4 bombardman ve 4 qirici teyyare eskadrasindan hemcinin hava hucumundan ve tank hucumundan mudafie quvvelerinden ibaret idi Kondor LegionuLegion CondorKondor Legionunun standartiNovu Herbi hava birlesmesiYaranma tarixi Iyul 1936 Mart 1939Olke III ReyxTabedir VermaxtDaxildir LuftvaffeSayi rotasiya qaydasinda 20 000 neferQerargah IspaniyaTechizati Teyyareler bombardmanci Junkers Ju 52 Heinkel He 111 Junkers Ju 87 Stuka qirici Heinkel He 51 Messerschmitt Bf 109 kesfiyyatci Heinkel He 99 Heinkel He 70Muharibeler Ispaniya vetendas muharibesiDoyusler Ispaniya vetendas muharibesiKomandanliqMeshur komandirleri Huqo Sperrle Vilhelm Ritter fon Toma Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kondor Legionu 5 min nefer herbi ve mulki mutexessisden aviamuhendisler texnikler tibb iscileri teskil olunmusdu Legionun hava birliklerine general feldmarsal Huqo Sperrle diger birliklere ise general Vilhelm Ritter fon Toma rehberlik edirdiler TarixiMesserschmitt Bf 109 C 1 Ispaniyada 1936 ci ilin oktyabrindan fealiyyet gosteren legion bombardman alayindan evvel 3 sonralar 4 eskadrilya qirici alayindan evvel 3 sonralar 5 eskadrilya kesfiyyat eskadrilyasindan zenit artilleriya batalyonundan rabite batalyonundan neqliyyat ve techizat batalyonlarindan ibaret idi Ilk dovrde legion 3 muherrikli U 52 bombardmancilarindan ve He 51 qirici istifade edirdi Sonradan onlar daha muasir He 111 U 87 ve Me 109 teyyareleri ile evez olundular Bu yeni teyyareler hele sinaq merhelesinde olduqlari ucun cox sayda mulki xidmeti heyet uzvu teyyarelerin gostericilerini izleyir eskiklikleri qeyde alirdi Legionun tank birlesmesi 180 eded yungul PzKw I tanki ile techiz olunmusdu Alman telimatcilar bu tanklarin heyetini ispanlarin arasindan hazirlasdirirdi 1936 ci ilin avqustunda alman teyyareleri Frankonun Merakesdeki esgerlerini Ispaniyaya dasimaqda yardim gosterdiler Bu onlarin munaqisedeki ilk emeliyyatlari idi Qarsidaki bir nece ay erzinde alman herbi yardimi keskin sekilde artdi 1936 ci il noyabrin evvellerinde butun bolmeler Kondor Legionunun terkibinde birlesdirildi Onun terkibine rehberliyi altinda 100 teyyare ve 5000 pilot daxil idi Heyetin rotasiyasi sayesinde munaqise dovrunde 20 000 alman pilotu ve diger mutexessisler Ispaniyada xidmet kecdiler Kondor Legionundan elave nasionalistlerin terefinde Italiya ve Portuqaliyadan gonderilmis herbi birlesmeler de istirak edirdiler Munaqisede istirak etmekle Almaniya ozunun yeni silahlarini ve herbi texnikasini sinaqdan cixarmaq imkani qazanmisdi Messerschmitt Bf 109 qiricilari Heinkel He 111 ve Junkers Ju 87 Stuka bombardmancilari ilk defe bu munaqisede ozlerini gostermek imkani elde etdiler Ikinci dunya muharibesinin ilk illerinde mehz bu teyyareler ve Ispaniyada ucus tecrubesi olan pilotlar alman herbi aviasiyasinin esas hucum quvvesini teskil edirdiler Teyyare ve tank boluklerinden elave Kondor Legionunun terkibine alman Herbi Deniz Quvvelerinin Die Kriegsmarine bolmeleri de daxil idi Onlar ispan hemkarlarini telimatlandirmaqla yanasi herbi emeliyyatlarda da istirak edirdiler Gizli sekilde heyata kecirilen Ursula emeliyyati Unternehmen Ursula cercivesinde 8 alman sualti qayigi respublikacilara mexsus gemilere qarsi hucumlar teskil edirdiler Italiya Herbi Deniz Quvvelerine mexsus 58 sualti gemi de Sottomarini Legionari Sualti gemi Legionu adi altinda Frankoya yardim ucun gonderilmisdi Almanlar hemcinin 88 mm lik agir zenit artilleriyasini da Ispaniyada sinaqdan cixarmisdilar Vetendas muharibesinin basa catmasina yarim il qalmis respublikacilarin terefinde doyusen konullulerden ibaret buraxildi ve Ispaniyadan cixarildi sovet herbi mutexessisleri de hemcinin Kondor Legionu ise yalniz munaqisenin sonlarina yaxin Almaniyaya geri cagrildi Ju 87 Stuka sigiyan bombardmancilarindan basqa butun teyyareler almanlar terefinden Franko qosunlarina herbi yardim kimi saxlanmisdi Gernika ve Rugen emeliyyatiGernikanin dagintilari 26 aprel 1937 ci il tarixinde respublikaci quvvelerin nezaretinde olan dinc bask seheri olan Kondor Legionu ve italyan herbi aviasiyasi terefinden birge heyata kecirilen geniscapli bombardmani Polkovnik leytenant rehberlik etdiyi emeliyyat neticesinde muxtelif versiyalara gore 120 3000 nefer helak olmusdur Bu hadise dunya ictimaiyyetinin diqqetini bu munaqiseye yoneltmis ve keskin beynelxalq qinaga sebeb olmusdu Pablo Pikasso bu facieden tesirlenerek ozunun meshur Gernika eserini yaratmisdi Munaqiseden sonraIkinci dunya muharibesi dovrunde Franko Kondor Legionunun xidmetlerinin evezini cixmaq ucun Vermaxtin terkibinde yalniz SSRI ye qarsi aparilan emeliyyatlarda istirak eden ispan konullulerinden ibaret Mavi Diviziya ni Almaniyaya gonderdi 1998 ci ilde Almaniya parlamenti herbi obyektlere Kondor Legionunun terkibinde doyusmus pilotlarin adinin verilmesini qadagan etdi Lakin 2005 ci iledek qirici eskadrilyasi Legionun pilotlarindan en yaxsisi hesab olunan adini dasiyirdi Hemcinin baxIspaniya vetendas muharibesi Mavi diviziya