Mavi diviziya (isp. Divisíon Azul, alm. Blaue Division) və ya Vermaxtın 250-ci İspan könüllüləri diviziyası (alm. 250. Einheit spanischer Freiwilliger) – İkinci dünya müharibəsi illərində alman ordusunun tərkibində SSRİ-yə qarşı həyata keçirilən hərbi əməliyyatlarda iştirak edən ispan könüllülərindən ibarət hərbi birləşmə. "Mavi diviziya" Falanqanın üzvlərindən, İspaniyada 1936-1939-cu illər vətəndaş müharibəsinin veteranlarından və ispan ordusunun əsgərlərindən təşkil olunmuşdu.
Mavi Diviziya | |
---|---|
División Azul | |
Növü | Piyada qoşunu |
Yaranma tarixi | 24 iyun 1941 – 10 oktyabr 1943 |
Ölkə | III Reyx İspaniya |
Tabedir | Vermaxt |
Daxildir | Vermaxt |
Sayı | 8 batalyon, 3 alay, rotasiya qaydasında 47 000 əsgər |
Ləqəbi | Mavi diviziya isp. División Azul |
Müharibələr | İkinci dünya müharibəsi |
Döyüşlər | Volxov əməliyyatı Leninqradın mühasirəsi |
Komandanlıq | |
Məşhur komandirləri | Aqustin Munyos Qrandes Emilio Esteban İnfantes |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaranması
Fransisko Franko İspaniyanı İkinci dünya müharibəsindən kənarda saxlamaqla özünün hələ yeni olan hakimiyyətini möhkəmləndirmək və ölkəsinin təhlükəsizliyini təmin etməyi düşünsə də, vətəndaş müharibəsi dövründə Hitlerin göndərdiyi "Kondor Legionu"nun ona göstərdiyi yardımın əvəzini çıxmaq məcburiyyətində qaldı. Bu səbəbdən o, yalnız Sovet İttifaqına qarşı aparılan əməliyyatlarda iştirak etmək şərtilə, ispan könüllülərinin Vermaxtın tərkibində döyüşmələrinə razı oldu. 24 iyun 1941-ci ildə Hitler ispan könüllülərinin göndərilməsi təklifini dəstəklədi və həmin il iyulun 13-də cəmi 18 104 nəfərdən (2 612 zabit və 15 492 əsgər) ibarət ispan könüllü diviziyası Almaniyanın Qrafenvör şəhərinə yollandı. Burada, 5 həftəlik hərbi hazırlıqdan sonra, 250-ci Piyada diviziyası adı altında alman ordusunun tərkibinə qatıldı. Diviziyanın komandiri briqada generalı Aqustin Munyos Qrandes idi.
"Mavi diviziya" öz adını ispan əsgərlərinin vətənlərini tərk edib Almaniyaya yola düşərkən geyindikləri mavi rəngli falanqaçı köynəklərinə görə almışdır. Sonradan onlar alman ordusunun geyimlərində döyüşlərə qatılırdılar, lakin formaların sağ qolunda və kaskaların kənarında İspaniya bayrağı və "España" ( ( dinlə); azərb. İspaniya) sözü əks olunmuşdu.
Mövcud olduğu müddətdə "Mavi diviziya"nın tərkibində bəzi mənbələrə görə 40 min, digərlərinə görə isə 50 min nəfər döyüşüb.
Müharibədə iştirakı və ləğv olunması
20 avqust 1941-ci ildə hərbi andiçmə mərasimindən sonra "Mavi diviziya" şərq cəbhəsinə yola salındı və sentyabrın sonlarında Leninqradın mühasirəsini həyata keçirən Şimal Ordu Qrupunun tərkibinə daxil edilərək alman 16-cı ordusunun bir hissəsinə çevrildi.
Volxov əməliyyatında və Leninqradın mühasirəsində iştirak edən ispanların müharibə dövründəki itkiləri aşağıdakı kimi olmuşdu:
- həlak olanlar – 4 954 nəfər
- yaralılar – 8 766 nəfər
- itkin düşənlər – 326 nəfər
- əsir düşənlər – 372 nəfər (əksəriyyəti 1954-cü ildə İspaniyaya geri qayıtdı).
"Mavi diviziya"nın əsgərləri döyüşlərdə göstərdikləri şücaətə görə Almaniya və İspaniyanın mükafatları ilə təltif olunmuşlar və bu yeganə hərbi birləşmədir ki, öz ölkəsinin hərbi mükafatını Hitlerin şəxsi təqdimatına əsasən almışdır.
Çoxsaylı xarici siyasi təzyiqlər nəticəsində 1943-cü il oktyabrın 20-də Franko "Mavi diviziya"nın buraxılmasına və əsgərlərin cəbhədən geri çağrılmasına qərar verdi. Lakin bir çox əsgərlər tərkibinə qatılaraq müharibədə iştirak etməyə davam etdilər.
"Mavi diviziya" ilə yanaşı, ispan hərbi pilotlarından təşkil olunmuş və alman təyyarələrində uçan "Mavi eskadrilya" adlı hərbi birləşmə də mövcud idi.
Ədəbiyyat
İspan və alman dillərində
- Esteban-Infantes, E. "Blaue Division. Spaniens Freiwillige an der Ostfront. Aus dem Spanischen von Werner Haupt." Hamburq, 1958.
- Gerald R. Kleinfeld and Lewis A. Tambs. Hitler’s Spanish Legion: The Blue Division in Russia. Southern Illinois University Press (1979), 434 pages, .
- Xavier Moreno Juliá. La División Azul: Sangre española en Rusia, 1941—1945. Barcelona: Crítica (2005).
- Wayne H. Bowen. Spaniards and Nazi Germany: Collaboration in the New Order. University of Missouri Press (2005), 250 pages, .
- Antonio de Andrés y Andrés — Artillería en la División Azul
- Eduardo Barrachina Juan — La Batalla del Lago Ilmen: División Azul
Xarici keçidlər
- The 250. Infanterie-Division by Jason Pipes
- The 250. Infanterie-Division on the Axis History Factbook
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mavi diviziya isp Division Azul alm Blaue Division ve ya Vermaxtin 250 ci Ispan konulluleri diviziyasi alm 250 Einheit spanischer Freiwilliger Ikinci dunya muharibesi illerinde alman ordusunun terkibinde SSRI ye qarsi heyata kecirilen herbi emeliyyatlarda istirak eden ispan konullulerinden ibaret herbi birlesme Mavi diviziya Falanqanin uzvlerinden Ispaniyada 1936 1939 cu iller vetendas muharibesinin veteranlarindan ve ispan ordusunun esgerlerinden teskil olunmusdu Mavi DiviziyaDivision AzulNovu Piyada qosunuYaranma tarixi 24 iyun 1941 10 oktyabr 1943Olke III Reyx IspaniyaTabedir VermaxtDaxildir VermaxtSayi 8 batalyon 3 alay rotasiya qaydasinda 47 000 esgerLeqebi Mavi diviziya isp Division AzulMuharibeler Ikinci dunya muharibesiDoyusler Volxov emeliyyati Leninqradin muhasiresiKomandanliqMeshur komandirleri Aqustin Munyos Qrandes Emilio Esteban Infantes Vikianbarda elaqeli mediafayllarYaranmasiFransisko Franko Ispaniyani Ikinci dunya muharibesinden kenarda saxlamaqla ozunun hele yeni olan hakimiyyetini mohkemlendirmek ve olkesinin tehlukesizliyini temin etmeyi dusunse de vetendas muharibesi dovrunde Hitlerin gonderdiyi Kondor Legionu nun ona gosterdiyi yardimin evezini cixmaq mecburiyyetinde qaldi Bu sebebden o yalniz Sovet Ittifaqina qarsi aparilan emeliyyatlarda istirak etmek sertile ispan konullulerinin Vermaxtin terkibinde doyusmelerine razi oldu 24 iyun 1941 ci ilde Hitler ispan konullulerinin gonderilmesi teklifini destekledi ve hemin il iyulun 13 de cemi 18 104 neferden 2 612 zabit ve 15 492 esger ibaret ispan konullu diviziyasi Almaniyanin Qrafenvor seherine yollandi Burada 5 heftelik herbi hazirliqdan sonra 250 ci Piyada diviziyasi adi altinda alman ordusunun terkibine qatildi Diviziyanin komandiri briqada generali Aqustin Munyos Qrandes idi Mavi diviziya oz adini ispan esgerlerinin vetenlerini terk edib Almaniyaya yola duserken geyindikleri mavi rengli falanqaci koyneklerine gore almisdir Sonradan onlar alman ordusunun geyimlerinde doyuslere qatilirdilar lakin formalarin sag qolunda ve kaskalarin kenarinda Ispaniya bayragi ve Espana dinle azerb Ispaniya sozu eks olunmusdu Movcud oldugu muddetde Mavi diviziya nin terkibinde bezi menbelere gore 40 min digerlerine gore ise 50 min nefer doyusub Muharibede istiraki ve legv olunmasiIspan Legionunun 3 cu batalyonunun bayragi 20 avqust 1941 ci ilde herbi andicme merasiminden sonra Mavi diviziya serq cebhesine yola salindi ve sentyabrin sonlarinda Leninqradin muhasiresini heyata keciren Simal Ordu Qrupunun terkibine daxil edilerek alman 16 ci ordusunun bir hissesine cevrildi Volxov emeliyyatinda ve Leninqradin muhasiresinde istirak eden ispanlarin muharibe dovrundeki itkileri asagidaki kimi olmusdu helak olanlar 4 954 nefer yaralilar 8 766 nefer itkin dusenler 326 nefer esir dusenler 372 nefer ekseriyyeti 1954 cu ilde Ispaniyaya geri qayitdi Mavi diviziya nin esgerleri doyuslerde gosterdikleri sucaete gore Almaniya ve Ispaniyanin mukafatlari ile teltif olunmuslar ve bu yegane herbi birlesmedir ki oz olkesinin herbi mukafatini Hitlerin sexsi teqdimatina esasen almisdir Coxsayli xarici siyasi tezyiqler neticesinde 1943 cu il oktyabrin 20 de Franko Mavi diviziya nin buraxilmasina ve esgerlerin cebheden geri cagrilmasina qerar verdi Lakin bir cox esgerler terkibine qatilaraq muharibede istirak etmeye davam etdiler Mavi diviziya ile yanasi ispan herbi pilotlarindan teskil olunmus ve alman teyyarelerinde ucan Mavi eskadrilya adli herbi birlesme de movcud idi EdebiyyatIspan ve alman dillerinde Esteban Infantes E Blaue Division Spaniens Freiwillige an der Ostfront Aus dem Spanischen von Werner Haupt Hamburq 1958 Gerald R Kleinfeld and Lewis A Tambs Hitler s Spanish Legion The Blue Division in Russia Southern Illinois University Press 1979 434 pages ISBN 0 8093 0865 7 Xavier Moreno Julia La Division Azul Sangre espanola en Rusia 1941 1945 Barcelona Critica 2005 Wayne H Bowen Spaniards and Nazi Germany Collaboration in the New Order University of Missouri Press 2005 250 pages ISBN 0 8262 1300 6 Antonio de Andres y Andres Artilleria en la Division Azul Eduardo Barrachina Juan La Batalla del Lago Ilmen Division AzulXarici kecidlerThe 250 Infanterie Division by Jason Pipes The 250 Infanterie Division on the Axis History Factbook