Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ziqmund Freyd (Almanca tələffüz: ), doğma adı ilə Sigismund Şlomo Freyd (6 may 1856[…] – 23 sentyabr 1939[…], London, Birləşmiş Krallıq) — psixoanaliz elminin banisi olan avstriyalı nevroloq.
| Ziqmund Freyd | |
|---|---|
| alm. Sigmund Freud | |
 | |
| Doğum adı | Sigismund Schlomo Freud |
| Doğum tarixi | 6 may 1856[…] |
| Vəfat tarixi | 23 sentyabr 1939[…](83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | qırtlaq xərçəngi[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Uşaqları | |
| Elm sahələri | psixoanaliz, nevrologiya |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı |
|
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Tanınmış yetirməsi | Alfred Adler |
| Üzvlüyü | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Miliyyətcə yəhudidir. Freyd ən çox özünün təhtəlşüur fikir və psixoloji repressiya mexanizmi nəzəriyyələri ilə, həmçinin fikrin tədqiqi üçün psixoanalizin klinik metodunun və pasient (yaxud "analisand") və psixoanalist arasındakı dialoqa əsaslanaraq müalicəsinin yaradıcısı kimi tanınır.
Sonralar tez-tez psixoanaliz adlandırılan psixologiyadakı psixodinamik yanaşma Freyd tərəfindən işlənmişdir. "Psixodinamik" terminin özü şəxsiyyətin ayrı-ayrı aspektləri: instinkt, təfəkkür və şüur arasında arasıkəsilməyən mübarizəni nəzərdə tutur.
Psixoanalitik müəlliflər kişi və qadın arasındakı psixoloji fərqlərə diqqət yetirir, lakin qadın gender rollarının inkişafı barədə çox vaxt kişi inkişafı ilə bağlı təsəvvürlərə əsaslanaraq ümumi nəzəri nəticə çıxarmağa cəhd göstərirdilər. Patriarxallıq motivləri başlıca əlamət kimi bütün psixoanalizdən keçir və qadın kiçilmiş kişi olaraq qəbul edilir.
Freydin başlıca nailiyyətləri arasında üç komponentli ("o", "mən" və "Super mən") quruluşa malik psixi model, şəxsiyyətin psixoseksual inkişafının spesifik mərhələləri, edip kompleksi, psixikada mövcud olan müdafiə mexanizmlərinin aşkarlanması, "təhtəlşüur" anlayışının psixologiyalaşdırılması, sərbəst assosiasiyalar və yuxuyozmalar kimi terapevtik metodların yazılanmasını qeyd etmək mümkündür.
Freydin şəxsiyyətinin və onun ideyalarının psixoanalizə göstərdiyi təsir böyüklüyünə baxmayaraq, bəzi alimlər onun əsərlərini intellektual şarlatanlıq adlandırırlar. Freydizm nəzəriyyəsinin hər bir postulatı Karl Yapers, Erix Fomm, Albert Ellis, Karl Kraus və d. alimlər tərəfindən tənqid edilmişdir.
Freydizm və şəxsiyyətin inkişaf dövrləri
Freyd illərlə psixi xəstələrlə çalışmış bu xəstələrdən qazandığı təcrübələr nəticəsində insan şəxsiyyətindəki psixi pozğunluqların səbəbini onların uşaqlıqda keçirdiyi travmalarla bağlamışdır.
Freydə görə insan şəxsiyyəti 5 yaşına kimi formalaşır. 6 yaşında durğunluq dövrü yaşanır. Yeniyetməlik dövründə bu durğunluqdan çıxaraq yenidən canlanır. O , 5 böyümə mərhələsi qeyd etmişdir.
1-ci mərhələ ORAL ADLANIR. Bu mərhələ 0–2 yaşda olur. Həzzin qaynağı ağız olduğundan belə adlandırılmışdır. Uşaq əgər ağzına qoyulan qidanı bəyənməzsə bunu tüpürərək reaksiya verir. Eyni zamanda uşaq diş çıxartdığı dövrdə də əşyaları dişləyib , tüpürür. Bu hərəkətlər sonralar onun xasiyyətlərini müəyyən edər. Ağzın qidayla dolmasından zövq alan insann sonralar məlumat alma, müxtəlif kolleksiyalar toplama kimi şeylərdən zövq ala bilir. Və ya bu insan irəlidə asan aldadılan, hərzarafata gülə bilən birinə çevrilir. Bu oral saplantı da adlanır. Bu dövrdə anaya hədsiz bağlılıq olur. Umumiyyətlə insanlara qarşı bağlılıq və sevgi
bu dövrdə formalaşır. Uşağın ən çox istədiyi ana rəhminə geri dönməkdir.
2-ci dövr anal dövrdür. 2–3 yaş dövrünü əhatə edir. Əgər uşaq təkbaşına tualetə getmə bacarığı qazana bilmirsə , bu onun şəxsiyyətində qalıcı izlər buraxır. Bununla birliktə superego formalaşmağa başlıyır. Çünki ana uşağından bu istəyini kontrol etməyini istəyir. Beləliklə uşaq boşaltmaq yoluyla alacağı zövqdən məhrum edilir. Bu dövrdə ananın hərəkətləri çox vacibdir. Əgər ana çox qatı əmrlər verən, uşaq tualetini düzgün etmədikcə əsəbləşən biridirsə uşaq gələcəkdə inadkar, xəsis, əsəbi biri olur.
Fallik dövr 3–6 YAŞI əhatə edir. Dövr cinsi orqanlarla ilk tanışlığın olduğu dövrdür. Xüsusən oğlan uşaqlarında mastüribasyon müşahidə edilir. Onlar cinsi orqanlarıyla oynamağa meyilli olurlar. Qız uşaqlarında isə Freydə görə "penis qısqanclığı" yaşanır. Onlar öz cinsi orqanlarının etdikləri birşey səbəbindən kəsildiyini düşünürlər. Və buna görə də qız uşaqlarında gələcəkdə öz güvən problemi olur. Böyümənin bu mərhələsində müşahidə edilən bir başqa şey "edip kompleksi" dir. Bu kompleks qızların atalarına, oğlanların analarına duyduqları eşqdir. Adı qədim yunan mifindəki kral Edipin atasını öldürüb , anasıyla evlənməsi süjetindən götürülmüşdür. Oğlan uşaqları analarına duyduqları sevginin ataları tərəfindən hiss edildiyini və atalarının onu cəzalandıracaqlarını düşünür. Bu ataya qarşı nifrət yaradır, uşaq atasını öldürmək istəyir. Lakin atasının böyük və güclü olduğunudan qorxub, bu hərəkətinin cinsi orqanının kəsiləcəyi ilə nəticələnəcəyindən düşünür. Atasına olan hirsini müxtəlif yollarla çıxır. Məsələn atasını vurmaq istəyir lakin bunun əvəzinə oyuncağını yerə vurur.
4-cü dövr Latent adlanır. Bu dövrdə cinsəl istəklər boğulur. İstəklər yenidən Yeniyetməlikdə ortaya çıxır.
5-ci dövr Genital dövrdür. Artıq fərd öz bədənini yaxşı tanıyır və bəyənir. Cinsəl istəkləri, karyera planları, sosyallaşmaq, ailə qurmaq istəkləri baş göstərir.
Peşəkar kimi yetişməsi
1873-cü ildə Freyd Vyana universitetinin Tibb fakültəsinə daxil olur. həmin illər ərzində onunla tələbə yoldaşları arasında milli zəmində konflitklər baş verirdi. Belə ki, həmin dövrdə Avstriyada antisemitizm meylləri güclənməkdə idi. Ziqmund anatomiya və kimya ilə maraqlanır, həmçinin məşhur fizioloq və psixoloq Ernst fon Brükkenin mühazirələrinə qulas asmağı sevirdi. Freyd həmçinin məşhur zooloq Karl Klausun dərslərinə gedirdi.
Ziqmund Freyd tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
Məşhur Psixologiya alimi
O kokainin dadına ilk dəfə 1884-cü ildə baxıb. Dahi psixoanalitik onun təsirindən heyrətlənib. Kokain onu depressiyadan xilas edib və özünəinamı gücləndirib. O zaman gənc alim kokaini astmanın, depressiyanın, nevrozun dərmanı kimi istifadəsini məsləhət görüb. Freyd kokainin xassələri haqda məqalələr də yazıb. Sonralar yaxın dostu Ernst fon Flyayşl kokaindən öləndən sonra o, fikrindən daşınıb. Freydə kokaindən xilas olması üçün uzun zaman lazım olub.
Psixoanalizin banisi Ziqmund Freyd həm də səyahət, əntiq əşyalar həvəskarı, şərqşünas kimi tanınırdı. O, şərq dillərini öyrənir, şərq incəsənət nümunələrindən, o cümlədən xalçalardan kolleksiya yığırdı. Onun yaşadığı əvvəlcə Vyana, daha sonra Londondakı evi heykəltəraşlıq nümunələri, müxtəlif mebel əşyaları ilə bəzədilirdi. İnteryerin əsas tərtibatını isə ecazkar xalça və xalça məmulatları təşkil edirdi.
Freydin ev muzeyindəki xalçaların çoxluğunu nəzərə alsaq, deyə bilərik ki, psixoterapevt üçün bu qədim sənət növü nümunələri xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdi. İstər divarlarda, döşəmədə, istərsə də mebellərin üzərində xalçaların, rəngarəng kilimlərin olması həm də onun incə zövqündən xəbər verir. Amma Freyd xalçaları sadəcə evinə bədii gözəllik vermək üçün döşəmirdi. O, xalçalardan pasiyentlərinin seanslarını daha səmərəli etmək, daha dolğunlaşdırmaq məqsədilə istifadə edirdi.
Z. Freyd tibb praktikasında əsasən azad assosiasiyalar üsulundan istifadə edirdi. Onun pasiyentlərinə taxtda rahat uzanmaq, nə qədər cəfəngiyat olsa, xoşagəlməz, ədəbsiz görünsə belə ağıllarından keçən hər şeyi danışmaq təklif edilirdi. Psixoterapevt xəstələri ilə saatlarla söhbətləşər, onların davranışını, yuxularını, danışdıqlarını analiz edərdi. Freyd xəstələri qəbul etdiyi otağı, onların uzandığı taxtı da (çarpayını da) xalçalarla döşəyirdi. Bununla o, bir neçə saat davam edən psixoanaliz seanslarına uyğun mühit, ab-hava yaradırdı. Maraqlısı odur ki, Freyd xalça seçimində Cənubi Azərbaycanda toxunan xalçalara üstünlük veriridi. Xəstələri qəbul etdiyi otaq başdan-başa qaşqaylara məxsus xalça və kilimlərlə döşənib. Freydin bu seçimi təsadüfi deyil.
Parlaqlığı, rəngarəngliyi və sadəliyi ilə fərqlənən qaşqay xalçaları, çox güman ki, xəstələrə rahatlıq, ruh yüksəkliyi gətirirdi. Zərif toxunuşlu bu xalçaların rəng palitrası, incə naxışları yuxu danışmaq üçün lazım olan bir mənzərə yaradırdı. Qaşqay xalçası üzərində uzanan pasiyentlər öz xatirələrini, arzularını, fantaziyalarını danışır, problemlərini bölüşür, əvəzində isə xalçanın ötürdüyü müsbət enerji sayəsində sakitlik, dinclik tapırdılar.
Ziqmund Freydin qonaq otağında yerə salınan əntiq xalça isə Cənubi Azərbaycanın digər bölgəsində — Sultanabadda toxunub. Bədii tərtibatına görə Heris xalçalarını xatırladan bu xalça yüksək keyfiyyəti, zəngin və isti rəng palitrasıilə göz oxşayır. XIX əsrin sonlarında Cənubi Azərbaycanda Avropa bazarına hesablanan xalçaların dizaynında Qərb üslubu tətbiq edilir, qərblilərin tələbatına uyğun xalçalar toxunurdu. Elə bu xalçada da qərbə məxsus rəng palitrasından istifadə edilib. Xalça palmetlərlə, nəbati naxışlarla bəzədilib. Xalçanın rəng həlli qızılı, fil dişi və darçını rənglərlə tərtib edilib. Yaşıl və sarı rənglərin müxtəlif tonları isə xalçaya kübarlıq gətirir..
Freydizmin süqutu və inancın qəbulu
Məqalənin bu bölməsinin şübhə doğurur. Tərəf tutmaq və ya pisləmək məqsədi daşıyan və doğruluğu sübut edilməyən fikirlər olduğu iddia edilir. Xahiş olunur bu məsələ ilə əlaqədar iştirak edəsiniz. |
Freyd insan dünyasını cinsi və oxşar dünyəvi impulslarla izah etməyə çalışan psixoloji nəzəriyyə ortaya atmışdı. Ən böyük müqaviməti isə dinə qarşı idi. 1927-ci ildə nəşr olunan The Future of an Illusion (İllüziyanın Gələcəyi) adlı kitabında, dini inancın bir növ əsəb xəstəliyi (nevroz) olduğunu irəli sürür və insanlığın inkişafı ilə birlikdə dini inancların tamamilə ortadan qalxacağını iddia edirdi. Freyddən sonra da psixologiya elmi ateist bünövrəsi ilə inkişaf etdi.
Ancaq bu, psixoloqların, şəxsən özlərinin apardıqları psixoloji tədqiqatlar nəticəsində çürüdüldü. Əvvəlcə freydizmin əsas fərziyyələrinin heç bir elmi dayağı olmadığı ortaya çıxdı. Amerikalı yazıçı Patrick Glynnin ifadəsi ilə "20-ci əsrin sonunda müasir psixologiya dinlə yenidən tanış olmağa başladı və insanın zehni həyatı haqqındakı dünyəvi dünyagörüşünün həm nəzəri, həm də praktiki səviyyədə çökdüyü ortaya çıxdı".
Əsərləri
- 1891 Afaziya
- 1895 İsteriya üzrə tədqiqatlar
- 1899 Yuxuların yozumu
- 1904 Gündəlik həyatın psixopatologiyası
- 1905 Zarafatlar və onların şüursuzluqla əlaqəsi
- 1905 Seksuallıq nəzəriyyəsinə dair üç esse
- 1907 Jensenin Qradivasında Aldanma və Xəyal
- 1910 Leonardo da Vinçi, Uşaqlığının Xatirəsi
- 1913 Totem və tabu
- 1915–1917 Psixoanalizə giriş
- 1920 Zövq Prinsipindən kənarda
- 1921 Qrup Psixologiyası və Eqonun Təhlili
- 1923 Eqo
- 1926 Lay təhlili sualı
- 1927 İllüziyanın Gələcəyi
- 1930 Sivilizasiya və onun narazılıqları
- 1939 Musa və təkallahlılıq
- 1940 Psixoanalizin xülasəsi
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118535315 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Sigmund Freud // KulturNav (ing.). 2015.
- Фрейд Зигмунд // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Sigmund Freud // Nationalmuseum. 1792.
- Kindred Britain.
- http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10481885.2014.911601.
- . 2011-11-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-12.
- Freydizm və şəxsiyyətin inkişaf dövrləri
Xarici keçidlər
- Yahudi Felsefeciler
 | Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ziqmund Freyd Almanca teleffuz dogma adi ile Sigismund Slomo Freyd 6 may 1856 23 sentyabr 1939 London Birlesmis Kralliq psixoanaliz elminin banisi olan avstriyali nevroloq Ziqmund Freydalm Sigmund Freud Dogum adi Sigismund Schlomo FreudDogum tarixi 6 may 1856 1856 05 06 Vefat tarixi 23 sentyabr 1939 1939 09 23 83 yasinda Vefat yeri London Birlesmis KralliqVefat sebebi qirtlaq xercengi d Defn yeri Qolders Qrin krematoriyasi d Usaqlari Anna FreydElm saheleri psixoanaliz nevrologiyaElmi derecesi elmler doktoruElmi adi professor d Is yeri Vyana UniversitetiTehsili Vyana UniversitetiTaninmis yetirmesi Alfred AdlerUzvluyu London Kral Cemiyyeti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMiliyyetce yehudidir Freyd en cox ozunun tehtelsuur fikir ve psixoloji repressiya mexanizmi nezeriyyeleri ile hemcinin fikrin tedqiqi ucun psixoanalizin klinik metodunun ve pasient yaxud analisand ve psixoanalist arasindaki dialoqa esaslanaraq mualicesinin yaradicisi kimi taninir Sonralar tez tez psixoanaliz adlandirilan psixologiyadaki psixodinamik yanasma Freyd terefinden islenmisdir Psixodinamik terminin ozu sexsiyyetin ayri ayri aspektleri instinkt tefekkur ve suur arasinda arasikesilmeyen mubarizeni nezerde tutur Psixoanalitik muellifler kisi ve qadin arasindaki psixoloji ferqlere diqqet yetirir lakin qadin gender rollarinin inkisafi barede cox vaxt kisi inkisafi ile bagli tesevvurlere esaslanaraq umumi nezeri netice cixarmaga cehd gosterirdiler Patriarxalliq motivleri baslica elamet kimi butun psixoanalizden kecir ve qadin kicilmis kisi olaraq qebul edilir Freydin baslica nailiyyetleri arasinda uc komponentli o men ve Super men qurulusa malik psixi model sexsiyyetin psixoseksual inkisafinin spesifik merheleleri edip kompleksi psixikada movcud olan mudafie mexanizmlerinin askarlanmasi tehtelsuur anlayisinin psixologiyalasdirilmasi serbest assosiasiyalar ve yuxuyozmalar kimi terapevtik metodlarin yazilanmasini qeyd etmek mumkundur Freydin sexsiyyetinin ve onun ideyalarinin psixoanalize gosterdiyi tesir boyukluyune baxmayaraq bezi alimler onun eserlerini intellektual sarlatanliq adlandirirlar Freydizm nezeriyyesinin her bir postulati Karl Yapers Erix Fomm Albert Ellis Karl Kraus ve d alimler terefinden tenqid edilmisdir Freydizm ve sexsiyyetin inkisaf dovrleriEsas meqale Freydizm Freyd illerle psixi xestelerle calismis bu xestelerden qazandigi tecrubeler neticesinde insan sexsiyyetindeki psixi pozgunluqlarin sebebini onlarin usaqliqda kecirdiyi travmalarla baglamisdir Freyde gore insan sexsiyyeti 5 yasina kimi formalasir 6 yasinda durgunluq dovru yasanir Yeniyetmelik dovrunde bu durgunluqdan cixaraq yeniden canlanir O 5 boyume merhelesi qeyd etmisdir 1 ci merhele ORAL ADLANIR Bu merhele 0 2 yasda olur Hezzin qaynagi agiz oldugundan bele adlandirilmisdir Usaq eger agzina qoyulan qidani beyenmezse bunu tupurerek reaksiya verir Eyni zamanda usaq dis cixartdigi dovrde de esyalari disleyib tupurur Bu hereketler sonralar onun xasiyyetlerini mueyyen eder Agzin qidayla dolmasindan zovq alan insann sonralar melumat alma muxtelif kolleksiyalar toplama kimi seylerden zovq ala bilir Ve ya bu insan irelide asan aldadilan herzarafata gule bilen birine cevrilir Bu oral saplanti da adlanir Bu dovrde anaya hedsiz bagliliq olur Umumiyyetle insanlara qarsi bagliliq ve sevgi bu dovrde formalasir Usagin en cox istediyi ana rehmine geri donmekdir 2 ci dovr anal dovrdur 2 3 yas dovrunu ehate edir Eger usaq tekbasina tualete getme bacarigi qazana bilmirse bu onun sexsiyyetinde qalici izler buraxir Bununla birlikte superego formalasmaga basliyir Cunki ana usagindan bu isteyini kontrol etmeyini isteyir Belelikle usaq bosaltmaq yoluyla alacagi zovqden mehrum edilir Bu dovrde ananin hereketleri cox vacibdir Eger ana cox qati emrler veren usaq tualetini duzgun etmedikce eseblesen biridirse usaq gelecekde inadkar xesis esebi biri olur Fallik dovr 3 6 YASI ehate edir Dovr cinsi orqanlarla ilk tanisligin oldugu dovrdur Xususen oglan usaqlarinda masturibasyon musahide edilir Onlar cinsi orqanlariyla oynamaga meyilli olurlar Qiz usaqlarinda ise Freyde gore penis qisqancligi yasanir Onlar oz cinsi orqanlarinin etdikleri birsey sebebinden kesildiyini dusunurler Ve buna gore de qiz usaqlarinda gelecekde oz guven problemi olur Boyumenin bu merhelesinde musahide edilen bir basqa sey edip kompleksi dir Bu kompleks qizlarin atalarina oglanlarin analarina duyduqlari esqdir Adi qedim yunan mifindeki kral Edipin atasini oldurub anasiyla evlenmesi sujetinden goturulmusdur Oglan usaqlari analarina duyduqlari sevginin atalari terefinden hiss edildiyini ve atalarinin onu cezalandiracaqlarini dusunur Bu ataya qarsi nifret yaradir usaq atasini oldurmek isteyir Lakin atasinin boyuk ve guclu oldugunudan qorxub bu hereketinin cinsi orqaninin kesileceyi ile neticeleneceyinden dusunur Atasina olan hirsini muxtelif yollarla cixir Meselen atasini vurmaq isteyir lakin bunun evezine oyuncagini yere vurur 4 cu dovr Latent adlanir Bu dovrde cinsel istekler bogulur Istekler yeniden Yeniyetmelikde ortaya cixir 5 ci dovr Genital dovrdur Artiq ferd oz bedenini yaxsi taniyir ve beyenir Cinsel istekleri karyera planlari sosyallasmaq aile qurmaq istekleri bas gosterir Pesekar kimi yetismesi 1873 cu ilde Freyd Vyana universitetinin Tibb fakultesine daxil olur hemin iller erzinde onunla telebe yoldaslari arasinda milli zeminde konflitkler bas verirdi Bele ki hemin dovrde Avstriyada antisemitizm meylleri guclenmekde idi Ziqmund anatomiya ve kimya ile maraqlanir hemcinin meshur fizioloq ve psixoloq Ernst fon Brukkenin muhazirelerine qulas asmagi sevirdi Freyd hemcinin meshur zooloq Karl Klausun derslerine gedirdi Ziqmund Freyd tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Meshur Psixologiya alimi O kokainin dadina ilk defe 1884 cu ilde baxib Dahi psixoanalitik onun tesirinden heyretlenib Kokain onu depressiyadan xilas edib ve ozuneinami guclendirib O zaman genc alim kokaini astmanin depressiyanin nevrozun dermani kimi istifadesini meslehet gorub Freyd kokainin xasseleri haqda meqaleler de yazib Sonralar yaxin dostu Ernst fon Flyaysl kokainden olenden sonra o fikrinden dasinib Freyde kokainden xilas olmasi ucun uzun zaman lazim olub Psixoanalizin banisi Ziqmund Freyd hem de seyahet entiq esyalar heveskari serqsunas kimi taninirdi O serq dillerini oyrenir serq incesenet numunelerinden o cumleden xalcalardan kolleksiya yigirdi Onun yasadigi evvelce Vyana daha sonra Londondaki evi heykelterasliq numuneleri muxtelif mebel esyalari ile bezedilirdi Interyerin esas tertibatini ise ecazkar xalca ve xalca memulatlari teskil edirdi Freydin ev muzeyindeki xalcalarin coxlugunu nezere alsaq deye bilerik ki psixoterapevt ucun bu qedim senet novu numuneleri xususi ehemiyyet kesb edirdi Ister divarlarda dosemede isterse de mebellerin uzerinde xalcalarin rengareng kilimlerin olmasi hem de onun ince zovqunden xeber verir Amma Freyd xalcalari sadece evine bedii gozellik vermek ucun dosemirdi O xalcalardan pasiyentlerinin seanslarini daha semereli etmek daha dolgunlasdirmaq meqsedile istifade edirdi Z Freyd tibb praktikasinda esasen azad assosiasiyalar usulundan istifade edirdi Onun pasiyentlerine taxtda rahat uzanmaq ne qeder cefengiyat olsa xosagelmez edebsiz gorunse bele agillarindan kecen her seyi danismaq teklif edilirdi Psixoterapevt xesteleri ile saatlarla sohbetleser onlarin davranisini yuxularini danisdiqlarini analiz ederdi Freyd xesteleri qebul etdiyi otagi onlarin uzandigi taxti da carpayini da xalcalarla doseyirdi Bununla o bir nece saat davam eden psixoanaliz seanslarina uygun muhit ab hava yaradirdi Maraqlisi odur ki Freyd xalca seciminde Cenubi Azerbaycanda toxunan xalcalara ustunluk veriridi Xesteleri qebul etdiyi otaq basdan basa qasqaylara mexsus xalca ve kilimlerle dosenib Freydin bu secimi tesadufi deyil Parlaqligi rengarengliyi ve sadeliyi ile ferqlenen qasqay xalcalari cox guman ki xestelere rahatliq ruh yuksekliyi getirirdi Zerif toxunuslu bu xalcalarin reng palitrasi ince naxislari yuxu danismaq ucun lazim olan bir menzere yaradirdi Qasqay xalcasi uzerinde uzanan pasiyentler oz xatirelerini arzularini fantaziyalarini danisir problemlerini bolusur evezinde ise xalcanin oturduyu musbet enerji sayesinde sakitlik dinclik tapirdilar Ziqmund Freydin qonaq otaginda yere salinan entiq xalca ise Cenubi Azerbaycanin diger bolgesinde Sultanabadda toxunub Bedii tertibatina gore Heris xalcalarini xatirladan bu xalca yuksek keyfiyyeti zengin ve isti reng palitrasiile goz oxsayir XIX esrin sonlarinda Cenubi Azerbaycanda Avropa bazarina hesablanan xalcalarin dizayninda Qerb uslubu tetbiq edilir qerblilerin telebatina uygun xalcalar toxunurdu Ele bu xalcada da qerbe mexsus reng palitrasindan istifade edilib Xalca palmetlerle nebati naxislarla bezedilib Xalcanin reng helli qizili fil disi ve darcini renglerle tertib edilib Yasil ve sari renglerin muxtelif tonlari ise xalcaya kubarliq getirir Freydizmin suqutu ve inancin qebuluMeqalenin bu bolmesinin neytralligi subhe dogurur Teref tutmaq ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Freyd insan dunyasini cinsi ve oxsar dunyevi impulslarla izah etmeye calisan psixoloji nezeriyye ortaya atmisdi En boyuk muqavimeti ise dine qarsi idi 1927 ci ilde nesr olunan The Future of an Illusion Illuziyanin Geleceyi adli kitabinda dini inancin bir nov eseb xesteliyi nevroz oldugunu ireli surur ve insanligin inkisafi ile birlikde dini inanclarin tamamile ortadan qalxacagini iddia edirdi Freydden sonra da psixologiya elmi ateist bunovresi ile inkisaf etdi Ancaq bu psixoloqlarin sexsen ozlerinin apardiqlari psixoloji tedqiqatlar neticesinde curuduldu Evvelce freydizmin esas ferziyyelerinin hec bir elmi dayagi olmadigi ortaya cixdi Amerikali yazici Patrick Glynnin ifadesi ile 20 ci esrin sonunda muasir psixologiya dinle yeniden tanis olmaga basladi ve insanin zehni heyati haqqindaki dunyevi dunyagorusunun hem nezeri hem de praktiki seviyyede cokduyu ortaya cixdi Eserleri1891 Afaziya 1895 Isteriya uzre tedqiqatlar 1899 Yuxularin yozumu 1904 Gundelik heyatin psixopatologiyasi 1905 Zarafatlar ve onlarin suursuzluqla elaqesi 1905 Seksualliq nezeriyyesine dair uc esse 1907 Jensenin Qradivasinda Aldanma ve Xeyal 1910 Leonardo da Vinci Usaqliginin Xatiresi 1913 Totem ve tabu 1915 1917 Psixoanalize giris 1920 Zovq Prinsipinden kenarda 1921 Qrup Psixologiyasi ve Eqonun Tehlili 1923 Eqo 1926 Lay tehlili suali 1927 Illuziyanin Geleceyi 1930 Sivilizasiya ve onun naraziliqlari 1939 Musa ve tekallahliliq 1940 Psixoanalizin xulasesiIstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 118535315 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Sigmund Freud KulturNav ing 2015 Frejd Zigmund Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Sigmund Freud Nationalmuseum 1792 Kindred Britain http www tandfonline com doi full 10 1080 10481885 2014 911601 2011 11 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 12 Freydizm ve sexsiyyetin inkisaf dovrleriXarici kecidlerDiger layihelerdeVikisitatda elaqeli sitatlarVikimenbede elaqeli metnlerVikianbarda elaqeli media fayllar Yahudi Felsefeciler Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin