Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sığınacaq hüququ (bəzən də siyasi sığınacaq hüququ və ya siyasi sığınacaq da adlandırılır; qədim yunan dilindəki ἄσυλον sözündən götürülüb) — qədim dövrlərdən mövcud olan hüquqi konsepsiyadır və orta əsrlərdə şəxsin vətəndaşı olduğu ölkədə məruz qaldığı təqiblərdən yaxa qurtarmaq üçün başqa dövlətə və ya kilsəyə sığınması mənasında işlədilirdi. Bu hüquq hələ qədim misirlilər, qədim yunanlar və qədim ibranilər tərəfindən tanınmış və Qərbdə ənənəyə çevrilmişdir. Müvafiq dövlətlər təqibə məruz qalanlara müdafiə olunmaq barədə təklif verdiyinə görə Rene Dekart Niderlanda, Volter İngiltərəyə, Tomas Hobbs Fransaya sığınmışdır.
Misirlilər, yunanlar və ibranilər cinayətkarları (və ya cinayət törətməkdə ittiham olunanları) qanuni hərəkətlərdən müəyyən dərəcədə qoruyaraq dini "sığınacaq haqqını" tanıyırdılar. Bu prinsip sonralar xristian kilsəsi tərəfindən qəbul edilmiş və kimlərə sığınacaq verilməsi və hansı səviyyədə müdafiə ilə təmin olunmaq barədə normalar təfsilatı ilə işlənib hazırlanmış və inkişaf etdirilmişdir.
Müasir siyasi sığınacaq
Ümumdünya insan hüquqları bəyannaməsinin 14-cü maddəsinə görə, "Hər bir şəxs digər ölkələrdə təqibdən sığınacaq axtarmaq və bu sığınacaqdan istifadə etmək hüququna malikdir".Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 1951-ci il və 1967-ci il siyasi sığınacaqla bağlı milli qanunvericiliyi rəhbər tutur. Bu razılaşmalara əsasən, qaçqın irqi mənsubiyyətinə, dini etiqadına, vətəndaşlığına, müəyyən sosial qrupa mənsub olmasına və ya siyasi əqidəsinə görə təqiblərin qurbanı olmaqdan əsaslı qorxduğu üçün vətəndaşı olduğu ölkədən kənarda qalan və həmin qorxu üzündən bu ölkənin himayəsindən istifadə edə bilməyən və ya istifadə etmək istəməyən və ya müəyyən vətəndaşlığı olmadığı halda öz daimi yaşadığı ölkəsindən kənarda qalan, həmin qorxu üzündən oraya qayıda bilməyən və ya qayıtmaq istəməyən şəxsdir.
Ölkələr üzrə
Avropa İttifaqı
Avropa İttifaqına üzv dövlətlərdə sığınacaq məsələsi yarım əsrdən uzun bir müddətdə ilə tənzimlənmişdi. Şengen razılaşması (hansı ki daxili sərhədləri aradan qaldırırdı) ilə əlaqədar 1990-cı illərdə belə bir ümumi siyasət formalaşmışdı ki, bir üzv dövlətdə sığınacaq tapa bilməyən şəxs digər üzv dövlətə sığınacaqla bağlı təkrar müraciət edə bilməz. Ümumi siyasət 1990-cı ildə ilə başladı. Bu proses və 2003-cü ildə tətbiqi, eləcə də 2009-cu ilin oktyabrında Avropa Komissiyası tərəfindən qəbulu ilə davam etdi.
Fransa
Fransa konstitusional səviyyədə sığınacaq hüququnu tanıyan ilk dövlət olmuşdur. Müvafiq hüquq 120-ci maddəsində təsbit olunmuşdur. Müasir mənada Fransada sığınacaq hüququ 1958-ci il Konstitusiyası ilə tanınmışdır. Həmin hüququn təsbiti 1946-cı il Konstitusiyasının preambulasının dördüncü bəndi ilə əlaqədar idi, hansı ki 1958-ci il Konstitusiyasının preambulası birbaşa ona istinad edirdi. 1946-cı il Konstitusiyası 1793-cü il Konstitusiyasının tərkib hissəsi olan sığınacaq hüququnu öz ölkələrində hüquqlarını müdafiə etməyə qadir olmayan və "azadlıq hərəkatı üzündən təqib olunan hər kəsə" təmin etdi.
Konstitusional səviyyədə təsbit olunmaqla yanaşı, müasir Fransada sığınacaq hüququnun (droit d'asile) qanuni və tənzimedici əsasları Əcnəbilərin ölkəyə girişi və qalması və sığınacaq hüququ Məcəlləsində (Code de l'Entree et du Sejour des Etrangers et du Droit d'Asile (CESEDA)) qeyd olunmuşdur.
Böyük Britaniya
XIX əsrdə Böyük Britaniya çoxsaylı təqib olunan insanlara siyasi sığınacaq vermişdir. Onların arasında sosializm hərəkatının bir çox üzvləri də (Karl Marks da daxil olmaqla) var idi. 1845-ci ildə bombalanmasına cəhd edilməsi[] və anarxizm hərəkətlərinin təbliğatı kontekstində 1911-ci il hadisələrindən sonra siyasi sığınacağın verilməsi məhdudlaşdırıldı.
ABŞ
ABŞ beynəlxalq və federativ qanunvericilikdə göstərilmiş şəxslərin sığınacaq hüququnu tanıyır. Hər il ABŞ-də həm ABŞ-yə gəldikdən sonra sığınacaq istəyən, həm də qaçqın statusu almaq üçün müraciət edən şəxslərə sığınacaq verilir.
İkinci Dünya müharibəsindən etibarən digər dövlətlərlə müqayisədə ABŞ-də daha çox sığınacaq verilirdi. 1980-ci ildən etibarən isə ABŞ-yə iki milyondan çox qaçqın gəlmişdir. 1990-cı illərdə ABŞ hər il 100,000-dən çox qaçqın qəbul edirdi, halbuki bu rəqəm təhlükəsizlik məsələləri ilə əlaqədar XXI əsrin ilk onilliyində 50,000-ə qədər azalmışdı. Sığınacaq axtaran şəxslərə gəlincə, son statistik məlumatlar göstərir ki, 2001-ci ildə 86,400 nəfər ABŞ-dən sığınacaq istəmişdir. 11 sentyabr terror aktlarından əvvəl fərdi sığınacaq axtaran şəxslər ABŞ İmmiqrasiya və Naturalizasiya Xidmətlərində xüsusi icraatda qiymətləndirilmişdir.
Bununla belə, ABŞ sığınacaq və qaçqın məsələlərində narahatlığını dilə gətirmişdi. Üç hüquqşünas tərəfindən aparılan son təcrübi tədqiqat ABŞ-dəki sığınacaq prosesini qaçqın ruleti oyunu kimi təsvir etmişdi. Başqa sözlə, sığınacağın müəyyən edilməsinin nəticələri işin mahiyyətindən daha çox, müraciət edən şəxslərin ərizəsinin çatdırıldığı və sığınacağa dair qərar verən şəxsin şəxsiyyətindən asılıdır. 2003–2007-ci illərdə qəbul edilən İraqlı qaçqınların çox az sayda olması Birləşmiş Ştatların qaçqın prosesləri ilə bağlı narahatlıqlarını göstərən nümunələrdəndir. Xarici Siyasət Assosiasiyası qeyd edirdi ki, "Bəlkə də İraq qaçqın böhranının ən təəccüblü cəhəti … 2003-cü ildə ABŞ-nin ölkəni işğal etməsindən sonra daha çox iraqlını uda bilməməsi idi. Həmin vaxta qədər ABŞ, 800-dən az iraqlıya qaçqın statusu verib, 2007-ci ildə isə yalnız 133 nəfər buna layiq görülmüşdür. Bunun əksinə olaraq, ABŞ Vyetnam müharibəsinin gedişində 100,000-dən çox vyetnamlı qaçqına sığınacaq vermişdi."
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Asylum – Definition". Merriam-Webster Dictionary. 2018-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-17.
- "asylum (n.)". Online Etymology Dictionary. 2016-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-20.
- Numbers 35:25
- Joshua 20
- "Catholic Encyclopedia: Sanctuary". 2018-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-22.
- "Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsi" (PDF). 2021-07-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-13.
- A single asylum procedure and equitable to establish a uniform status valid throughout the European Union: the final building blocks of international protection are asked 2020-05-11 at the Wayback Machine, Brussels, October 21, 2009 (press release Europa.eu)
- Prof. Vincent Chetail. "Helène Lambert, Francesco Messineo, and Paul Tiedemann, COMPARATIVE PERSPECTIVES OF CONSTITUTIONAL ASYLUM IN FRANCE, ITALY, AND GERMANY: REQUIESCAT IN PACE?, Refugee Survey Quarterly, Vol. 27, No. 3" (PDF). Refugee Survey Quarterly. 27 (3). 2008-09-16: 16–32. doi:10.1093/rsq/hdn043. 2020-02-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2013-07-10.
- "Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile" (fransız). Legifrance. 2019-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-10.
- Lattek, Christine. Revolutionary Refugees: German Socialism in Britain, 1840-1860 (ingilis). Psychology Press. 2006-01-01. ISBN .
- Black, Gerry. Jewish London: an illustrated history (ingilis). Breedon. 2003-10-13. ISBN .
- "Asylum Seekers (most recent) by country". Nationmaster.com. 2014-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-17.
- "Global Views: Iraq's refugees, by R. Nolan, Foreign Policy Association Features, Resource Library, June 12, 2007.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siginacaq huququ bezen de siyasi siginacaq huququ ve ya siyasi siginacaq da adlandirilir qedim yunan dilindeki ἄsylon sozunden goturulub qedim dovrlerden movcud olan huquqi konsepsiyadir ve orta esrlerde sexsin vetendasi oldugu olkede meruz qaldigi teqiblerden yaxa qurtarmaq ucun basqa dovlete ve ya kilseye siginmasi menasinda isledilirdi Bu huquq hele qedim misirliler qedim yunanlar ve qedim ibraniler terefinden taninmis ve Qerbde eneneye cevrilmisdir Muvafiq dovletler teqibe meruz qalanlara mudafie olunmaq barede teklif verdiyine gore Rene Dekart Niderlanda Volter Ingiltereye Tomas Hobbs Fransaya siginmisdir Olkeler uzre siginacaq axtaranlarin sayi 2009 40 000 nefer 30 000 nefer 20 000 nefer 9 000 nefer lt 10 000 den azdir ve ya baresinde melumat yoxdur Misirliler yunanlar ve ibraniler cinayetkarlari ve ya cinayet toretmekde ittiham olunanlari qanuni hereketlerden mueyyen derecede qoruyaraq dini siginacaq haqqini taniyirdilar Bu prinsip sonralar xristian kilsesi terefinden qebul edilmis ve kimlere siginacaq verilmesi ve hansi seviyyede mudafie ile temin olunmaq barede normalar tefsilati ile islenib hazirlanmis ve inkisaf etdirilmisdir Muasir siyasi siginacaq source source source source Niderland hokumeti Yuqoslaviya Polsa Macaristan ve Baltikyani olkelerden yuzlerle yasli insana siginacaq verir Ikinci Dunya muharibesinin sonlarindan etibaren insanlar Avstriya ve Qerbi Almaniyada dusergelerde qalirdilar Niderland dilinde Umumdunya insan huquqlari beyannamesinin 14 cu maddesine gore Her bir sexs diger olkelerde teqibden siginacaq axtarmaq ve bu siginacaqdan istifade etmek huququna malikdir Birlesmis Milletler Teskilatinin 1951 ci il ve 1967 ci il siyasi siginacaqla bagli milli qanunvericiliyi rehber tutur Bu razilasmalara esasen qacqin irqi mensubiyyetine dini etiqadina vetendasligina mueyyen sosial qrupa mensub olmasina ve ya siyasi eqidesine gore teqiblerin qurbani olmaqdan esasli qorxdugu ucun vetendasi oldugu olkeden kenarda qalan ve hemin qorxu uzunden bu olkenin himayesinden istifade ede bilmeyen ve ya istifade etmek istemeyen ve ya mueyyen vetendasligi olmadigi halda oz daimi yasadigi olkesinden kenarda qalan hemin qorxu uzunden oraya qayida bilmeyen ve ya qayitmaq istemeyen sexsdir Olkeler uzre Avropa Ittifaqi Avropa Ittifaqina uzv dovletlerde siginacaq meselesi yarim esrden uzun bir muddetde ile tenzimlenmisdi Sengen razilasmasi hansi ki daxili serhedleri aradan qaldirirdi ile elaqedar 1990 ci illerde bele bir umumi siyaset formalasmisdi ki bir uzv dovletde siginacaq tapa bilmeyen sexs diger uzv dovlete siginacaqla bagli tekrar muraciet ede bilmez Umumi siyaset 1990 ci ilde ile basladi Bu proses ve 2003 cu ilde tetbiqi elece de 2009 cu ilin oktyabrinda Avropa Komissiyasi terefinden qebulu ile davam etdi Fransa Fransa konstitusional seviyyede siginacaq huququnu taniyan ilk dovlet olmusdur Muvafiq huquq 120 ci maddesinde tesbit olunmusdur Muasir menada Fransada siginacaq huququ 1958 ci il Konstitusiyasi ile taninmisdir Hemin huququn tesbiti 1946 ci il Konstitusiyasinin preambulasinin dorduncu bendi ile elaqedar idi hansi ki 1958 ci il Konstitusiyasinin preambulasi birbasa ona istinad edirdi 1946 ci il Konstitusiyasi 1793 cu il Konstitusiyasinin terkib hissesi olan siginacaq huququnu oz olkelerinde huquqlarini mudafie etmeye qadir olmayan ve azadliq herekati uzunden teqib olunan her kese temin etdi Konstitusional seviyyede tesbit olunmaqla yanasi muasir Fransada siginacaq huququnun droit d asile qanuni ve tenzimedici esaslari Ecnebilerin olkeye girisi ve qalmasi ve siginacaq huququ Mecellesinde Code de l Entree et du Sejour des Etrangers et du Droit d Asile CESEDA qeyd olunmusdur Boyuk Britaniya XIX esrde Boyuk Britaniya coxsayli teqib olunan insanlara siyasi siginacaq vermisdir Onlarin arasinda sosializm herekatinin bir cox uzvleri de Karl Marks da daxil olmaqla var idi 1845 ci ilde bombalanmasina cehd edilmesi menbe gosterin ve anarxizm hereketlerinin tebligati kontekstinde 1911 ci il hadiselerinden sonra siyasi siginacagin verilmesi mehdudlasdirildi ABS ABS beynelxalq ve federativ qanunvericilikde gosterilmis sexslerin siginacaq huququnu taniyir Her il ABS de hem ABS ye geldikden sonra siginacaq isteyen hem de qacqin statusu almaq ucun muraciet eden sexslere siginacaq verilir Ikinci Dunya muharibesinden etibaren diger dovletlerle muqayisede ABS de daha cox siginacaq verilirdi 1980 ci ilden etibaren ise ABS ye iki milyondan cox qacqin gelmisdir 1990 ci illerde ABS her il 100 000 den cox qacqin qebul edirdi halbuki bu reqem tehlukesizlik meseleleri ile elaqedar XXI esrin ilk onilliyinde 50 000 e qeder azalmisdi Siginacaq axtaran sexslere gelince son statistik melumatlar gosterir ki 2001 ci ilde 86 400 nefer ABS den siginacaq istemisdir 11 sentyabr terror aktlarindan evvel ferdi siginacaq axtaran sexsler ABS Immiqrasiya ve Naturalizasiya Xidmetlerinde xususi icraatda qiymetlendirilmisdir Bununla bele ABS siginacaq ve qacqin meselelerinde narahatligini dile getirmisdi Uc huquqsunas terefinden aparilan son tecrubi tedqiqat ABS deki siginacaq prosesini qacqin ruleti oyunu kimi tesvir etmisdi Basqa sozle siginacagin mueyyen edilmesinin neticeleri isin mahiyyetinden daha cox muraciet eden sexslerin erizesinin catdirildigi ve siginacaga dair qerar veren sexsin sexsiyyetinden asilidir 2003 2007 ci illerde qebul edilen Iraqli qacqinlarin cox az sayda olmasi Birlesmis Statlarin qacqin prosesleri ile bagli narahatliqlarini gosteren numunelerdendir Xarici Siyaset Assosiasiyasi qeyd edirdi ki Belke de Iraq qacqin bohraninin en teeccublu ceheti 2003 cu ilde ABS nin olkeni isgal etmesinden sonra daha cox iraqlini uda bilmemesi idi Hemin vaxta qeder ABS 800 den az iraqliya qacqin statusu verib 2007 ci ilde ise yalniz 133 nefer buna layiq gorulmusdur Bunun eksine olaraq ABS Vyetnam muharibesinin gedisinde 100 000 den cox vyetnamli qacqina siginacaq vermisdi Hemcinin baxEkstradisiya Mecburi kockunler QacqinIstinadlar Asylum Definition Merriam Webster Dictionary 2018 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2012 08 17 asylum n Online Etymology Dictionary 2016 08 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 20 Numbers 35 25 Joshua 20 Catholic Encyclopedia Sanctuary 2018 10 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 22 Umumdunya Insan Huquqlari Beyannamesi PDF 2021 07 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 12 13 A single asylum procedure and equitable to establish a uniform status valid throughout the European Union the final building blocks of international protection are asked 2020 05 11 at the Wayback Machine Brussels October 21 2009 press release Europa eu Prof Vincent Chetail Helene Lambert Francesco Messineo and Paul Tiedemann COMPARATIVE PERSPECTIVES OF CONSTITUTIONAL ASYLUM IN FRANCE ITALY AND GERMANY REQUIESCAT IN PACE Refugee Survey Quarterly Vol 27 No 3 PDF Refugee Survey Quarterly 27 3 2008 09 16 16 32 doi 10 1093 rsq hdn043 2020 02 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2013 07 10 Code de l entree et du sejour des etrangers et du droit d asile fransiz Legifrance 2019 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 10 Lattek Christine Revolutionary Refugees German Socialism in Britain 1840 1860 ingilis Psychology Press 2006 01 01 ISBN 9780714651002 Black Gerry Jewish London an illustrated history ingilis Breedon 2003 10 13 ISBN 9781859833636 Asylum Seekers most recent by country Nationmaster com 2014 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2012 08 17 Global Views Iraq s refugees by R Nolan Foreign Policy Association Features Resource Library June 12 2007