Qızılağac dövlət təbiət qoruğu — 1929-cu ildə Xəzər dənizi (gölü) sahilinin cənub-qərbində 88.4 min hektar ərazidə köçəri, su, bataqlıq və çöl quşlarının qışlaması, artırılması və qorunması məqsədilə yaradılmışdır. Ərazisi və ətrafı su, bataqlıq və yarımsəhra bitkiləri ilə zəngindir.
Qızılağac dövlət təbiət qoruğu | |
---|---|
| |
BTMB kateqoriyası — Ia (Ciddi Təbiət Qoruğu) | |
Sahəsi | 88.4 min hektar |
Yaradılma tarixi | 1929 |
İdarəetmə orqanı | AETSN |
Ümumdünya irsi | 1976 |
Çaylar | Kür, Viləşçay |
Faunası | qaz, ördək, durna, qaşqaldaq, , qutan, qaban, canavar, , porsuq, susamuru, tülkü |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Lənkəran |
Yerləşməsi | Qızılağac körfəzi |
Yaxın şəhər | Liman |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Sahəsinə görə Azərbaycanda ən böyük qoruq hesab olunur. 1929-cu ildə Qızılağac körfəzi və onun ətrafındakı ərazilər Qızılağac Dövlət Təbiət qoruğu elan olunmuşdur.Qoruğun ilkin sahəsi 180 min-ha olmuşdur. Qızılağac qoruğunun əsas coğrafi əhəmiyyəti quşlar aləminin son dərəcə dinamik olmasıdır.Qoruqda ildə 300 növə yaxın quşlar məskunlaşır.50 növdən çox balıq növlərinə rast gəlinir. Qoruq 1976-cı ildə (SSRİ dövründə) YUNESKO-nun siyahısına "Əsasən su quşlarının yaşama yerləri kimi beynəlxalq əhəmiyyəti olan sulu-bataqlıq yerlər haqqında" Konvensiyanın su bataqlıq regionunun biri kimi daxil edilmişdir. Qızılağac və Kiçik Qızılağac körfəzləri və onların sahil zolaqlarını əhatə edir. Təqribən 50%.i su akvatoriyasıdır. Su quşlarının qışladığı əsas yerlərdəndir. Sahil zonasında göl və bataqlıqlar var. Azərbaycan müstəqilliyini elan etdikdən sonra həmin Konvensiyaya qoşulmuş və qoruq 2001-ci ildə yenidən Beynəlxalq Əhəmiyyətli Sulu Bataqlıq Yerləri Siyahısına daxil edilmişdir.
Kür–Araz və Lənkəran ovalıqlarında yerləşir. Böyük Qızılağac və Kiçik Qızılağac körfəzinin şimal hissəsinin su sahəsini və sahilyanı ərazini əhatə edir. Qoruğun şimal hissəsində mülayim və mülayim isti iqlim, cənub hissəsində isə mülayim quru və yay iqlimi (yoxsa isti iqlim) müşahidə olunur. Qoruğun quruluq sahəsində bozyer–çəmən və çəmən bataqlıq torpaqları mövcuddur. Qoruğun yerüstü florası nisbətən kasaddır. Belə ki, körfəzlərin sahilləri, duzlu (şoran) torpaqları, bataqlıqların hündür yerləri qamış və kollarla örtülmüşdür. Belə kolluq və qamışlıqlarda ov quşlarının gizlənməsi üçün münasib şərait yaranır.
Fauna
Respublikanın "Qırmızı Kitabı"na düşən quşların əksər növləri qoruqda və onun sərhəd ərazilərində müşahidə olunur. Qızılağac dövlət təbiət qoruğunda 22 dəstədən və 248 növdən ibarət su, bataqlıq və çöl quşları mühafizə olunur. Qızılağac dövlət təbiət qoruğu köçəri quşların çoxalması üçün çox əhəmiyyətlidir. Bura hər il Qərbi Sibirdən, Qazaxıstandan, Cənubi Uraldan, Şimali Avropadan qaz, ördək, durna, qaşqaldaq, , qutan və başqa quşlar qışlamağa köçüb gəlirlər.
Qoruqda qaban, canavar, , porsuq, susamuru, tülkü və s. məməlilər məskunlaşmışdır. Qoruğun su hövzəsində 54 növ balıq vardır.
Poçt markası üzərində
İstinadlar
- Məzahir Təhməzov.Ensiklopedik məlumatlar.Toponimlər fotoşəkillər xəritələr.
Mənbə
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. Bakı: Azərbaycan nəş., 2007, (az.)
- QORUQLAR
- QORUQLAR (Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident kitabxanası)
Xarici keçidlər
- Am größten Binnensee der Erde - Erlebnis Kaspisches Meer (PDF; 282 kB) (alm.)
- An die Wiege der europäischen Laubwälder-Vegetation: in die hyrkanischen Wälder Aserbaidschans (PDF; 541 kB) (alm.)
- Mühafizə olunan ərazilərin statusu, yerləşməsi və əhatə edilməsi
- Qoruqlar haqqında ümumi məlumat 2012-01-11 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qizilagac deqiqlesdirme Qizilagac dovlet tebiet qorugu 1929 cu ilde Xezer denizi golu sahilinin cenub qerbinde 88 4 min hektar erazide koceri su bataqliq ve col quslarinin qislamasi artirilmasi ve qorunmasi meqsedile yaradilmisdir Erazisi ve etrafi su bataqliq ve yarimsehra bitkileri ile zengindir Qizilagac dovlet tebiet qoruguPeyk sekliBTMB kateqoriyasi Ia Ciddi Tebiet Qorugu Sahesi 88 4 min hektarYaradilma tarixi 1929Idareetme orqani AETSNUmumdunya irsi 1976Caylar Kur VilescayFaunasi qaz ordek durna qasqaldaq qutan qaban canavar porsuq susamuru tulkuYerlesmesi39 06 06 sm e 49 00 55 s u Olke AzerbaycanRayon LenkeranYerlesmesi Qizilagac korfeziYaxin seher LimanQizilagac dovlet tebiet qorugu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sahesine gore Azerbaycanda en boyuk qoruq hesab olunur 1929 cu ilde Qizilagac korfezi ve onun etrafindaki eraziler Qizilagac Dovlet Tebiet qorugu elan olunmusdur Qorugun ilkin sahesi 180 min ha olmusdur Qizilagac qorugunun esas cografi ehemiyyeti quslar aleminin son derece dinamik olmasidir Qoruqda ilde 300 nove yaxin quslar meskunlasir 50 novden cox baliq novlerine rast gelinir Qoruq 1976 ci ilde SSRI dovrunde YUNESKO nun siyahisina Esasen su quslarinin yasama yerleri kimi beynelxalq ehemiyyeti olan sulu bataqliq yerler haqqinda Konvensiyanin su bataqliq regionunun biri kimi daxil edilmisdir Qizilagac ve Kicik Qizilagac korfezleri ve onlarin sahil zolaqlarini ehate edir Teqriben 50 i su akvatoriyasidir Su quslarinin qisladigi esas yerlerdendir Sahil zonasinda gol ve bataqliqlar var Azerbaycan musteqilliyini elan etdikden sonra hemin Konvensiyaya qosulmus ve qoruq 2001 ci ilde yeniden Beynelxalq Ehemiyyetli Sulu Bataqliq Yerleri Siyahisina daxil edilmisdir Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlarinda yerlesir Boyuk Qizilagac ve Kicik Qizilagac korfezinin simal hissesinin su sahesini ve sahilyani erazini ehate edir Qorugun simal hissesinde mulayim ve mulayim isti iqlim cenub hissesinde ise mulayim quru ve yay iqlimi yoxsa isti iqlim musahide olunur Qorugun quruluq sahesinde bozyer cemen ve cemen bataqliq torpaqlari movcuddur Qorugun yerustu florasi nisbeten kasaddir Bele ki korfezlerin sahilleri duzlu soran torpaqlari bataqliqlarin hundur yerleri qamis ve kollarla ortulmusdur Bele kolluq ve qamisliqlarda ov quslarinin gizlenmesi ucun munasib serait yaranir FaunaRespublikanin Qirmizi Kitabi na dusen quslarin ekser novleri qoruqda ve onun serhed erazilerinde musahide olunur Qizilagac dovlet tebiet qorugunda 22 desteden ve 248 novden ibaret su bataqliq ve col quslari muhafize olunur Qizilagac dovlet tebiet qorugu koceri quslarin coxalmasi ucun cox ehemiyyetlidir Bura her il Qerbi Sibirden Qazaxistandan Cenubi Uraldan Simali Avropadan qaz ordek durna qasqaldaq qutan ve basqa quslar qislamaga kocub gelirler Qoruqda qaban canavar porsuq susamuru tulku ve s memeliler meskunlasmisdir Qorugun su hovzesinde 54 nov baliq vardir Nere Siyenek Ag baliq Kutum Qartal Qizilqaz Cullut Durna Qasqaldaq Qutan Cehrayi qutan Turac Qirmizidos qaz Qara leylek Tulku Ceyran Canavar Suiti Col donuzu DovdaqPoct markasi uzerindeMisir vagi Qizilagac dovlet tebiet qoruguna hesr olunmus SSRI poct markasi uzerindeIstinadlarMezahir Tehmezov Ensiklopedik melumatlar Toponimler fotosekiller xeriteler MenbeAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki Azerbaycan nes 2007 ISBN 978 9952 441 01 7 az QORUQLAR QORUQLAR Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin Prezident kitabxanasi Xarici kecidlerAm grossten Binnensee der Erde Erlebnis Kaspisches Meer PDF 282 kB alm An die Wiege der europaischen Laubwalder Vegetation in die hyrkanischen Walder Aserbaidschans PDF 541 kB alm Muhafize olunan erazilerin statusu yerlesmesi ve ehate edilmesi Qoruqlar haqqinda umumi melumat 2012 01 11 at the Wayback MachineHemcinin baxAzerbaycan dovlet tebiet qoruqlari