Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Qırğız xaqanlığı — 831-ci ildə Ötüken və ətrafını ələ keçirərək Mərkəzi Asiyada qurulan türk dövləti. Hökmdarları xan titulu daşıyırdı.
| xaqanlıq | |
| Qırğız xaqanlığı | |
|---|---|
 | |
| | |
| Paytaxt | Ordu-Balıq |
| Dilləri | Qədim türk dili, Monqol dilləri |
| Rəsmi dilləri | Qədim qırğız dili |
| Dövlət dini | Tenqriçilik, Manilik |
| İdarəetmə forması | Monarxiya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
İlk dövlət
Qırğızların bilinən ilk hökmdarları Bars xaqan adı ilə bilinən İnanc Alp Bilgədir. Tabğaclar və Türkeşlərlə İkinci Göytürk xaqanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. 710–711-ci illərdə Tonyukuk, Kül Tigin və Bilgə xaqanın ordusuna məğlub olaraq öldürüldü. Övladları daha sonra Çinə səfir kimi getdilər.
İkinci dövlət
Qırğızlar 820-ci ilədək Göytürk xaqanlığı və Uyğur xaqanlığına tabe olsalar da İnal Ajonun özünü xaqan elan etməsindən sonra müstəqil yaşamağa başladılar. 839-cu ildə uyğur əyanlarından Bağa Sanqunun Ajoya pənah gətirməsi və dəstək tələb etməsindən sonra 100.000 nəfərlik Qırğız ordusu Ordu-Balıq şəhərini ələ keçirdi və yandırdı. Taihe xatun əsir götürüldü.
Ajonu əvəz edən uyğurlara qarşı müharibəni davam etdirməyi qərara aldı. və şəhərlərini Qoço Uyğur idikutluğunun hakimi əlindən aldı. Dövlətin sərhədlərini Mançuriyaya qədər genişləndirdi.
845-ci ildə Tan sülaləsi imperatoru tərəfindən rəsmən tanınmışdı.
847-ci ildə hakimiyyətə keçən oğlu isə tərəfindən tanınmışdı.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- История Хакасии: с древнейших времен до 1917 года. Раздел II. Хакасия в эпоху феодализма. (VI — первая половина XIX в.). Глава 3. Древнехакасское государство (VI–XIII вв.). Политическая история. 4. Древнехакасское государство в IX–XII вв.. — Москва : Издательская фирма "Восточная литература", 1993. — С. 68.
Mənbə
- Бартольд В. В. Киргизы: Исторический очерк. Фрунзе, 1927.
- Бичурин Н. Я. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. Т. I., М.; Л. 1950.
- Козьмин Н. Хакасы: Историко-этнографический и хозяйственный очерк Минусинского края. — Иркутск, 1925.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Qirgiz xaqanligi 831 ci ilde Otuken ve etrafini ele kecirerek Merkezi Asiyada qurulan turk dovleti Hokmdarlari xan titulu dasiyirdi xaqanliqQirgiz xaqanligi 840 924Paytaxt Ordu BaliqDilleri Qedim turk dili Monqol dilleriResmi dilleri Qedim qirgiz diliDovlet dini Tenqricilik ManilikIdareetme formasi Monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiIlk dovlet Qirgizlarin bilinen ilk hokmdarlari Bars xaqan adi ile bilinen Inanc Alp Bilgedir Tabgaclar ve Turkeslerle Ikinci Goyturk xaqanligina qarsi ittifaqa qosulmusdu 710 711 ci illerde Tonyukuk Kul Tigin ve Bilge xaqanin ordusuna meglub olaraq olduruldu Ovladlari daha sonra Cine sefir kimi getdiler Ikinci dovlet Qirgizlar 820 ci iledek Goyturk xaqanligi ve Uygur xaqanligina tabe olsalar da Inal Ajonun ozunu xaqan elan etmesinden sonra musteqil yasamaga basladilar 839 cu ilde uygur eyanlarindan Baga Sanqunun Ajoya penah getirmesi ve destek teleb etmesinden sonra 100 000 neferlik Qirgiz ordusu Ordu Baliq seherini ele kecirdi ve yandirdi Taihe xatun esir goturuldu Ajonu evez eden uygurlara qarsi muharibeni davam etdirmeyi qerara aldi ve seherlerini Qoco Uygur idikutlugunun hakimi elinden aldi Dovletin serhedlerini Mancuriyaya qeder genislendirdi 845 ci ilde Tan sulalesi imperatoru terefinden resmen taninmisdi 847 ci ilde hakimiyyete kecen oglu ise terefinden taninmisdi IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Istoriya Hakasii s drevnejshih vremen do 1917 goda Razdel II Hakasiya v epohu feodalizma VI pervaya polovina XIX v Glava 3 Drevnehakasskoe gosudarstvo VI XIII vv Politicheskaya istoriya 4 Drevnehakasskoe gosudarstvo v IX XII vv Moskva Izdatelskaya firma Vostochnaya literatura 1993 S 68 MenbeBartold V V Kirgizy Istoricheskij ocherk Frunze 1927 Bichurin N Ya Sobranie svedenij o narodah obitavshih v Srednej Azii v drevnie vremena T I M L 1950 Kozmin N Hakasy Istoriko etnograficheskij i hozyajstvennyj ocherk Minusinskogo kraya Irkutsk 1925 Xarici kecidler