Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qutadqu-bilik və ya Qutadğu bilig — Yusif Xas Hacib Balasaqunlunun əsəri.
| Qutadğu bilig | |
|---|---|
| قوتادغو بیلیگ | |
 | |
| Müəllif | Yusif Balasaqunlu |
| Janrlar | Alleqorik, |
| Orijinalın dili | Qaraxanlı türkcəsi |
| Ölkə | Qaraxanlılar dövləti |
| Tərcüməçi | Kamil Vəliyev və Ramiz Əskər (1994; 2006) Xəlil Rza Ulutürk (2017) |
| Seriya | Azərbaycan dili və tarixi |
| Nəşriyyat | 1994: Azərnəşr 2006: 2017: |
| Cild | 1 |
| Səhifə | 2006: 440 2017: 402 |
| Tiraj | 2006: 25 000 |
Haqqında
Bu kitab 1069-cu ildə Yusif Uluq Xas Hacib tərəfindən yazılmışdır. O, Balasaqun əhli olub, əsərini Qaşqarda bitirmişdir, yazıb Qaraxani sultanı Satıq Buğra xana təqdim etmişdir. Müəllif öz zamanının ən parlaq ədəbi dilini yazıya almışdır və bu kitaba görə Xas Hacib rütbəsinə layiq görülmüşdür.
Kitabın mövzusu öyüddür, mübahisə və danışıq şəklində verilmişdir. Müəllif müxtəlif ictimai məsələlər barəsində bəyan etdiyi fikir və əqidəsini isbat etmək üçün böyük adamların sözlərindən, zərbi-məsəllərdən faydalanmışdır.
Kitab şeirlə, əruz vəzninin bəhrlərindən birində yazılmış, bu baxımdan "Şahnamə"yə bənzədiyi üçün iranlılar onu "türk Şahnaməsi" də adlandırmışlar.
Əsərin tədqiqi göstərir ki, müəllif yüksək təhsil görüb, ədəbiyyatdan başqa nücum, kimya, təbiət elmini, coğrafiya və riyaziyyatı da bilirmiş, bəzi rəvayətlərə görə isə İbn Sinanın şagirdi imiş. Müəllif İran və ərəb ədəbiyyatını yaxşı bilir və az da olsa onların təsir altında olmuşdur. Şairin dili sadə və eyni zamanda ədəbidir. Bütün kitabda 120 ərəb və fars sözü işlənir, bunlar da dini və dövlət işlərinə aid istilahlardır.
"Qutadğu bilik" tanrıya xitab şeirilə başlayır, sonra da peyğəmbərin və ilk dörd xəlifənin mədhi, bahar təsviri və Buğra xanın tərifi gəlir. Sonra yeddi ulduz, on iki bürc və elm, əql və dildən danışılır, sonra əsas mövzu başlayır və mübahisə dörd şəxsiyyət arasında cərəyan edir. Bu şəxslərin hər biri bir vaqiəti və ya bir həqiqəti təmsil edir.
- Güntoğdı (Gündoğdu)- doğru yol və ədaləti təmsil edir.
- Aytuldı (Aydoldu)- səadət və xoşbəxtliyi təmsil edir.
- Ugdolmuş- əql və məntiqi təmsil edir.
- Odqurmuş da sonu və aqibəti təmsil edir.
Nəşr və tərcümə
Əsər Xəlil Rza Ulutürk tərəfindən Azərbaycan dilinə tərcümə edilib və 2017-ci ildə 402 səhifədə təkrar nəşr edilib.
İstinadlar
- "Qutadğu bilig (poema) / Qutadqu bilik" ( (az.)). . 2019-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-02.
Ədəbiyyat
- Kutadgu Bilig tüm basımları 2005-12-12 at the Wayback Machine
- Nejat Doğan (2002), "Kutadgu Bilig'in Devlet Felsefesi", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 12, yıl 2002, 127–158 s. 2007-08-08 at the Wayback Machine pdf
- Kutadgu Bilig Araştırması 2009-07-29 at the Wayback Machine
- Süer Eker (2006), "Kutadgu Bilig'de (teñri ‘azze ve celle ögdisin ayur) Türkçe İslami Terimlerin Kaynakları Üzerine" Bilig, yaz 2006, Sayı 38, s.103–122 2012-01-29 at the Wayback Machine pdf
- Gürer Gülsevin (2007), "Kutadgu Bilig'in Dilinde Lehçelerin Özellikleri: 'denk çiftler", Türkoloji Araştırmaları, Sayı 2, s.277–299 2016-03-05 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qutadqu bilik ve ya Qutadgu bilig Yusif Xas Hacib Balasaqunlunun eseri Qutadgu biligقوتادغو بیلیگMuellif Yusif BalasaqunluJanrlar Alleqorik Orijinalin dili Qaraxanli turkcesiOlke Qaraxanlilar dovletiTercumeci Kamil Veliyev ve Ramiz Esker 1994 2006 Xelil Rza Uluturk 2017 Seriya Azerbaycan dili ve tarixiNesriyyat 1994 Azernesr 2006 2017 Cild 1Sehife 2006 440 2017 402Tiraj 2006 25 000HaqqindaBu kitab 1069 cu ilde Yusif Uluq Xas Hacib terefinden yazilmisdir O Balasaqun ehli olub eserini Qasqarda bitirmisdir yazib Qaraxani sultani Satiq Bugra xana teqdim etmisdir Muellif oz zamaninin en parlaq edebi dilini yaziya almisdir ve bu kitaba gore Xas Hacib rutbesine layiq gorulmusdur Kitabin movzusu oyuddur mubahise ve danisiq seklinde verilmisdir Muellif muxtelif ictimai meseleler baresinde beyan etdiyi fikir ve eqidesini isbat etmek ucun boyuk adamlarin sozlerinden zerbi mesellerden faydalanmisdir Kitab seirle eruz vezninin behrlerinden birinde yazilmis bu baximdan Sahname ye benzediyi ucun iranlilar onu turk Sahnamesi de adlandirmislar Eserin tedqiqi gosterir ki muellif yuksek tehsil gorub edebiyyatdan basqa nucum kimya tebiet elmini cografiya ve riyaziyyati da bilirmis bezi revayetlere gore ise Ibn Sinanin sagirdi imis Muellif Iran ve ereb edebiyyatini yaxsi bilir ve az da olsa onlarin tesir altinda olmusdur Sairin dili sade ve eyni zamanda edebidir Butun kitabda 120 ereb ve fars sozu islenir bunlar da dini ve dovlet islerine aid istilahlardir Qutadgu bilik tanriya xitab seirile baslayir sonra da peygemberin ve ilk dord xelifenin medhi bahar tesviri ve Bugra xanin terifi gelir Sonra yeddi ulduz on iki burc ve elm eql ve dilden danisilir sonra esas movzu baslayir ve mubahise dord sexsiyyet arasinda cereyan edir Bu sexslerin her biri bir vaqieti ve ya bir heqiqeti temsil edir Guntogdi Gundogdu dogru yol ve edaleti temsil edir Aytuldi Aydoldu seadet ve xosbextliyi temsil edir Ugdolmus eql ve mentiqi temsil edir Odqurmus da sonu ve aqibeti temsil edir Nesr ve tercumeEser Xelil Rza Uluturk terefinden Azerbaycan diline tercume edilib ve 2017 ci ilde 402 sehifede tekrar nesr edilib Istinadlar Qutadgu bilig poema Qutadqu bilik az 2019 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02 EdebiyyatKutadgu Bilig tum basimlari 2005 12 12 at the Wayback Machine Nejat Dogan 2002 Kutadgu Bilig in Devlet Felsefesi Erciyes Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayi 12 yil 2002 127 158 s 2007 08 08 at the Wayback Machine pdf Kutadgu Bilig Arastirmasi 2009 07 29 at the Wayback Machine Suer Eker 2006 Kutadgu Bilig de tenri azze ve celle ogdisin ayur Turkce Islami Terimlerin Kaynaklari Uzerine Bilig yaz 2006 Sayi 38 s 103 122 2012 01 29 at the Wayback Machine pdf Gurer Gulsevin 2007 Kutadgu Bilig in Dilinde Lehcelerin Ozellikleri denk ciftler Turkoloji Arastirmalari Sayi 2 s 277 299 2016 03 05 at the Wayback MachineXarici kecidlerBalasaqunlu Yusif PDF Baki 2006 seh 440 ISBN 978 9952 421 51 4 Archived from the original on 2016 01 22 Istifade tarixi 2014 12 29 Qutadgu bilig poema Qutadqu bilik az 2019 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 02