Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alleqoriya və ya təmsil — hər hansı bir mücərrəd fikrin, anlayışın konkret predmet və ya hadisənin köməyi ilə təsvir edilməsidir. Orta əsrlər ədəbiyyatında alleqoriyadan geniş istifadə olunurdu. Yazıçılar və şairlər ədalət, xeyir, şər və s. haqqında fikirlərini antik mifolofiyadan aldıqları surətlər vasitəsilə ifadə edirdilər. Alleqoriya romantizmdə də mühüm yer tuturdu. Alleqoriyadan təmsil və nağıllarda, ümumiyyətlə, satirik əsərlərdə geniş istifadə edilir. Məsələn, belə əsərlərdə çox vaxt tülkü surəti – hiyləgər adamları, qurd – acgözləri, aslan - igid və mərd, ayi-qanmaz, nadan adamları təmsil edir.
Məhəmməd Füzulinin "Bəngü Badə", Mirzə Ələkbər Sabirin "" əsərləri alleqorik əsərlərdir.
Dünya ədəbiyyatı tarixində ilk alleqoriyanın müəllifi Homer sayılır. Alleqoriya sözünün etimalogiyası isə latın dilindən "məclis, yığıncaq" mənasına gəlir. Ən tanınmış alleqoriyalardan biri də antik yunan filosofu Platonun "" adlı daha geniş əsərinin bir parçası olan "Allegory of the cave" alleqoriyasidir. Beləki müəllif burada, həyatları boyu bir mağarada zəncirlənərək həbs olmuş ve sadəcə boş divarlari görməyə məhkum bir qrup mağara adamından danışır. İnsanlar mağaradan kənar dünyada baş verənləri ve obyektləri sadəcə mağarada qaladıqları ocaqdan divarlara yansıyan kölgələr vasitəsilə görürlər. Zamanla onlar gördüklərini təsvir etmək üçün ünsiyyət vasitəsi olan dildən ve sözlərdən istifadə edirlər. Alleqoriyada magaradakilarin həyatları boyu gördükləri yeganə şeyi- kölgələrini heqiqət kimi qəbullanmalarından ve danışılır. Ta ki, onlardan biri mağaranın xaricine çıxış yolu əldə edir ve kölgəlerdən de böyük həqiqətlərin olduğunu öyrənən ana qədər. Daha sonra o, gördüklərini digerlerinə danışır, lakin insanlar ona inanmamaqla yanaşı həm de onun hamını buradan azad etmek səylərinə də şiddətlə müqavimət göstərirlər.
Bu filosofun sadə alleqoriyalardan biridir ve magaranin xaricinde daha böyük heqiqət və elmin mövcudluğunu qavrayan mağara adamının digərlərini de bundan xəbərdar edib, öz vəzifəsi kimi onları xilas etməyə çalışmasından və özlərini daha bilikli zənn etmələrinin nəticəsində ona laqeyid yanaşıb, görmezdən gələnlərin axmaqlığından bəhs edir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Ədəbiyyatşünaslıq terminləri lüğəti. Bakı,1978, səh.9
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alleqoriya ve ya temsil her hansi bir mucerred fikrin anlayisin konkret predmet ve ya hadisenin komeyi ile tesvir edilmesidir Orta esrler edebiyyatinda alleqoriyadan genis istifade olunurdu Yazicilar ve sairler edalet xeyir ser ve s haqqinda fikirlerini antik mifolofiyadan aldiqlari suretler vasitesile ifade edirdiler Alleqoriya romantizmde de muhum yer tuturdu Alleqoriyadan temsil ve nagillarda umumiyyetle satirik eserlerde genis istifade edilir Meselen bele eserlerde cox vaxt tulku sureti hiyleger adamlari qurd acgozleri aslan igid ve merd ayi qanmaz nadan adamlari temsil edir Mehemmed Fuzulinin Bengu Bade Mirze Elekber Sabirin eserleri alleqorik eserlerdir Dunya edebiyyati tarixinde ilk alleqoriyanin muellifi Homer sayilir Alleqoriya sozunun etimalogiyasi ise latin dilinden meclis yigincaq menasina gelir En taninmis alleqoriyalardan biri de antik yunan filosofu Platonun adli daha genis eserinin bir parcasi olan Allegory of the cave alleqoriyasidir Beleki muellif burada heyatlari boyu bir magarada zencirlenerek hebs olmus ve sadece bos divarlari gormeye mehkum bir qrup magara adamindan danisir Insanlar magaradan kenar dunyada bas verenleri ve obyektleri sadece magarada qaladiqlari ocaqdan divarlara yansiyan kolgeler vasitesile gorurler Zamanla onlar gorduklerini tesvir etmek ucun unsiyyet vasitesi olan dilden ve sozlerden istifade edirler Alleqoriyada magaradakilarin heyatlari boyu gordukleri yegane seyi kolgelerini heqiqet kimi qebullanmalarindan ve danisilir Ta ki onlardan biri magaranin xaricine cixis yolu elde edir ve kolgelerden de boyuk heqiqetlerin oldugunu oyrenen ana qeder Daha sonra o gorduklerini digerlerine danisir lakin insanlar ona inanmamaqla yanasi hem de onun hamini buradan azad etmek seylerine de siddetle muqavimet gosterirler Bu filosofun sade alleqoriyalardan biridir ve magaranin xaricinde daha boyuk heqiqet ve elmin movcudlugunu qavrayan magara adaminin digerlerini de bundan xeberdar edib oz vezifesi kimi onlari xilas etmeye calismasindan ve ozlerini daha bilikli zenn etmelerinin neticesinde ona laqeyid yanasib gormezden gelenlerin axmaqligindan behs edir Hemcinin baxPlaton magarasiMenbeEdebiyyatsunasliq terminleri lugeti Baki 1978 seh 9Xarici kecidlerVikianbarda Alleqoriya ile elaqeli mediafayllar var