Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Satıq Buğra xan (ərəb. صَتُق بُغرا خان; Satuq Bughra Khán, Uyğur: سۇلتان سۇتۇق بۇغراخان) — Qaraxanlıların 920-958-ci illər arasındakı hökmdarı, 932-ci ildə İslamı qəbul edərək, tarixdəki ilk müsəlman Türk xaqanı. Türk topluluğunun toplu halda İslama keçməsinə yol açmışdır. Qaraxanlı hökmdarı Satıq Buğra xanın dövründə İslam rəsmi din elan edilib. Buna görə türk tarixi üçün əhəmiyyətlidir və haqqında Satıq Buğra xan dastanında danışılır.
| Satıq Buğra xan Qaraxani | |
|---|---|
 | |
| 940 – 955 | |
| Əvvəlki | Oğulcaq xan |
| Sonrakı | Musa Baytaş Buğra xan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | Bazir Arslan xan |
| Uşağı | |
| Ailəsi | Qaraxanilər sülaləsi |
| Dini | Tenqriçilik, İslam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hayatı
Müsəlmanlığı qəbul etməsi
920-ci ildə doğulub. Atası Qaraxanlı hökmdarı Bazir Arslan xan idi. Atasının ölümündən sonra əmisi və ögey atası Oğulcaq xanın himayəsində böyüdü. Satıq Buğra on iki yaşlarında olarkən Mavəraünnəhr və Xorasan bölgəsinə hakim olan müsəlman Samani dövləti şahzadələri arasında anlaşılmazlıq çıxdı. Bunlardan Nasir ibn Əhməd, Oğulcaq xanın ölkəsinə sığındı. Oğulcaqr xan ona yaxşı rəftar edib, Artuç nahiyəsinin idarəsini verdi. Artuç Nasir ibn Əhmədin səyləri və gəlib gedən müsəlman tacirlər sayəsində bir ticarət mərkəzi oldu. Satıq Buğra da Artuçun ziyarətçiləri arasında idi. Nasir ibn Əhmədlə tanış olub ondan İslamı öyrənərək 12 yaşında olarkən müsəlman oldu. Müsəlman olduqdan sonra Əbdülkərim adını almışdır.
X əsrdə yaşayan ərəb səyyahı və alim Əhməd ibn Fədlan miladi 960-cı ildə təxminən 200,000 çadırlıq Türklər (Qaraxanlılar) İslam dinini mənimsəmişdir deyə qeyd etmişdir.
İyirmi beş yaşında
İyirmi beş yaşına gəldikdə müsəlman olduğunu açıqlayıb, əmisi ilə mübarizəyə başladı. Onunla Fərqanə döyüşündə iştirak etdi. İlk olaraq Atbaşı qalasını zəbt etdi. Daha sonra üç min nəfərlik bir orduyla Qaşqar üzərinə gedib fəth etdi. Əmisi Oğulcaq xanı öldürdü. Əbülhəsən Məhəmməd kimi İslam alimləri, Satıq Buğra xana yol göstərib təşviq etdilər.
Əbdülkərim Satıq Buğra xan, daha sonra etdiyi döyüşlərdə; Yağma, Çiğil, Oğuz boylarının yerləşmiş olduğu Türkistan şəhərlərini bir-bir ələ keçirdi.
Ölümü
955-ci idə vəfat etmiş, XX əsrdə Artuçda inşa edilən türbəsi təkrar 1995-ci ildə memar Əbuduryim Ashan tərəfindən təmir edilmişdir .
İstinadlar
- Əbdülkərim: Kərəm sahibi, Allahın qulu. Adların mənası.
- Al-Kamil fi al-Tarikh. VIII. Edited by C.J. Tornberg. (Beirut, 1965): 532.
- Mevlana Muhammed, İslam'ın Yayılış Tarihi, cilt 2, İstanbul, 1972, sayfa 985.
- . 2012-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-24.
Həmçinin bax
| SƏLƏF Oğulcaq xan |  | Satıq Buğra xan 940-955 | | XƏLƏF Musa Baytaş Buğra xan |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Satiq Bugra xan ereb ص ت ق ب غرا خان Satuq Bughra Khan Uygur سۇلتان سۇتۇق بۇغراخان Qaraxanlilarin 920 958 ci iller arasindaki hokmdari 932 ci ilde Islami qebul ederek tarixdeki ilk muselman Turk xaqani Turk toplulugunun toplu halda Islama kecmesine yol acmisdir Qaraxanli hokmdari Satiq Bugra xanin dovrunde Islam resmi din elan edilib Buna gore turk tarixi ucun ehemiyyetlidir ve haqqinda Satiq Bugra xan dastaninda danisilir Satiq Bugra xan QaraxaniQaraxaniler dovletinin IV xaqani940 955EvvelkiOgulcaq xanSonrakiMusa Baytas Bugra xanSexsi melumatlarDogum tarixi 920Vefat tarixi 27 aprel 955Defn yeri Artus seher Fealiyyeti suveren d Atasi Bazir Arslan xanUsagi Musa Baytas Bugra xanAilesi Qaraxaniler sulalesiDini Tenqricilik Islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarSatiq Bugra xanin turbesiHayatiMuselmanligi qebul etmesi 920 ci ilde dogulub Atasi Qaraxanli hokmdari Bazir Arslan xan idi Atasinin olumunden sonra emisi ve ogey atasi Ogulcaq xanin himayesinde boyudu Satiq Bugra on iki yaslarinda olarken Maveraunnehr ve Xorasan bolgesine hakim olan muselman Samani dovleti sahzadeleri arasinda anlasilmazliq cixdi Bunlardan Nasir ibn Ehmed Ogulcaq xanin olkesine sigindi Ogulcaqr xan ona yaxsi reftar edib Artuc nahiyesinin idaresini verdi Artuc Nasir ibn Ehmedin seyleri ve gelib geden muselman tacirler sayesinde bir ticaret merkezi oldu Satiq Bugra da Artucun ziyaretcileri arasinda idi Nasir ibn Ehmedle tanis olub ondan Islami oyrenerek 12 yasinda olarken muselman oldu Muselman olduqdan sonra Ebdulkerim adini almisdir X esrde yasayan ereb seyyahi ve alim Ehmed ibn Fedlan miladi 960 ci ilde texminen 200 000 cadirliq Turkler Qaraxanlilar Islam dinini menimsemisdir deye qeyd etmisdir Iyirmi bes yasinda Iyirmi bes yasina geldikde muselman oldugunu aciqlayib emisi ile mubarizeye basladi Onunla Ferqane doyusunde istirak etdi Ilk olaraq Atbasi qalasini zebt etdi Daha sonra uc min neferlik bir orduyla Qasqar uzerine gedib feth etdi Emisi Ogulcaq xani oldurdu Ebulhesen Mehemmed kimi Islam alimleri Satiq Bugra xana yol gosterib tesviq etdiler Ebdulkerim Satiq Bugra xan daha sonra etdiyi doyuslerde Yagma Cigil Oguz boylarinin yerlesmis oldugu Turkistan seherlerini bir bir ele kecirdi Olumu955 ci ide vefat etmis XX esrde Artucda insa edilen turbesi tekrar 1995 ci ilde memar Ebuduryim Ashan terefinden temir edilmisdir IstinadlarEbdulkerim Kerem sahibi Allahin qulu Adlarin menasi Al Kamil fi al Tarikh VIII Edited by C J Tornberg Beirut 1965 532 Mevlana Muhammed Islam in Yayilis Tarihi cilt 2 Istanbul 1972 sayfa 985 2012 10 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 08 24 Hemcinin baxSELEF Ogulcaq xan Satiq Bugra xan 940 955 XELEF Musa Baytas Bugra xan