Mərcan rifi-— kolonial mərcan poliplərinin həyat fəaliyyəti nəticəsində və əhəngli yosunların, foraminiferlərin iştirakı ilə okean və dənizlərdə yaranmış qurğular.
Mərcan rifləri isti suların- ekvatorial və tropik enliklərin, demək olar ki, bütün ada və materik sahillərini haşiyələyir. Riflərdə qazıntı halında karbonatlı süxurlara da rast gəlinir.
Mərcan riflərinin dominant orqanizmləri kalsium karbonatdan yaranmış, xarici skeletdən ibarət daş mərcanlar və kolonik işçilərdir. Skelet materialları dalğaların hərəkəti və bio-eroziya ilə əlaqədar parçalanıb, yığılaraq mərcanlar, müxtəlif heyvan və bitkilərin yaşaması üçün kalsiumlu bir forma meydana gətirir.
Mərcan qayalığı okeanların səthinin təxminən bir hissəsini əhatə edir. Xüsusilə Sakit okeanda tropik sularda dayaz dərinliklərdə yerləşir. Lakin dərin və soyuq su mərcanları da kiçik miqyasda yerləşmişdir. Mərcan rifləri dünyanın ən zəngin və ən müxtəlif ekosistemlərindəndir.
Mərcan rifi tipləri
Mərcan rifi xüsusiyyətlərinə görə üç tipə bölünür:
Sahil rifləri
Sahil rifləri bilavasitə materikin və ya adanın çəkilmə zolağından başlanaraq, onu terras şəklində haşiyələyir. Çay mənsəbləri və manqır cəngəlliklərində onların sahələrinin arası kəsilir.
Sədd rifləri
Sədd rifləri sahildən bir qədər aralı, sahilə paralel yerləşərək, ondan dayaz laquna ilə ayrılır.
Sualtı və ya dib rifləri
Sualtı və ya dib rifləri okean və dəniz dayazlıqlarında əmələ gəlmiş və su səviyyəsindən aşağıda yerləşən mərcan rifləridir. Belə riflər gəmiçilikdə böyük təhlükələrin yaranmasına səbəb olur.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Böyük sədd rifi[ölü keçid]
- Karibdəki mərcan rifləri yastılaşıb
- Sakit okeanın mirvarisi - Marşal adaları
İstinad
- Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mercan rifi kolonial mercan poliplerinin heyat fealiyyeti neticesinde ve ehengli yosunlarin foraminiferlerin istiraki ile okean ve denizlerde yaranmis qurgular Mercan rifindeki bio muxteliflik Boyuk Sedd riifi Avstraliya Mercan rifleri isti sularin ekvatorial ve tropik enliklerin demek olar ki butun ada ve materik sahillerini hasiyeleyir Riflerde qazinti halinda karbonatli suxurlara da rast gelinir Mercan riflerinin dominant orqanizmleri kalsium karbonatdan yaranmis xarici skeletden ibaret das mercanlar ve kolonik iscilerdir Skelet materiallari dalgalarin hereketi ve bio eroziya ile elaqedar parcalanib yigilaraq mercanlar muxtelif heyvan ve bitkilerin yasamasi ucun kalsiumlu bir forma meydana getirir Mercan qayaligi okeanlarin sethinin texminen bir hissesini ehate edir Xususile Sakit okeanda tropik sularda dayaz derinliklerde yerlesir Lakin derin ve soyuq su mercanlari da kicik miqyasda yerlesmisdir Mercan rifleri dunyanin en zengin ve en muxtelif ekosistemlerindendir Mercan rifi tipleriMercan rifi xususiyyetlerine gore uc tipe bolunur Sahil rifleri Sahil rifleri bilavasite materikin ve ya adanin cekilme zolagindan baslanaraq onu terras seklinde hasiyeleyir Cay mensebleri ve manqir cengelliklerinde onlarin sahelerinin arasi kesilir Sedd rifleri Sedd rifleri sahilden bir qeder arali sahile paralel yerleserek ondan dayaz laquna ile ayrilir Sualti ve ya dib rifleri Sualti ve ya dib rifleri okean ve deniz dayazliqlarinda emele gelmis ve su seviyyesinden asagida yerlesen mercan rifleridir Bele rifler gemicilikde boyuk tehlukelerin yaranmasina sebeb olur Hemcinin baxMercan adalari Sedd rifi Boyuk Sedd rifi AtollXarici kecidlerBoyuk sedd rifi olu kecid Karibdeki mercan rifleri yastilasib Sakit okeanin mirvarisi Marsal adalariIstinadQerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki Elm 2008