Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məmməd Yusif Cəfərov(14 mart 1885, Bakı – 15 may 1938, Bakı) — hüquqşünas, alim, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sənaye və ticarət naziri (28 may — 17 iyun 1918), Azərbaycan Demokratik Respublikasının xarici işlər naziri (14 mart – 22 dekabr 1919).
| Məmməd Yusif Cəfərov | |
|---|---|
| Məmməd Yusif Hacıbaba oğlu Cəfərov | |
 | |
  | |
| 14 mart 1919 – 22 dekabr 1919 | |
| Əvvəlki | Fətəli xan Xoyski |
| Sonrakı | Fətəli xan Xoyski |
| 28 may 1918 – 17 iyun 1918 | |
| Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
| Sonrakı | Ağa Aşurov |
| iyun 1918 – mart 1919 | |
| Əvvəlki | Vəzifə təsis edildi. |
| Sonrakı | Faris bəy Vəkilov |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 14 mart 1885 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 may 1938 (53 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | diplomat, vəkil, siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Məmməd Yusif Cəfərov 1885-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. O, görkəmli pedaqoq, jurnalist Əli İsgəndər Cəfərzadənin kiçik qardaşıdır. M. Y. Cəfərov orta təhsilini Bakıda almış, sonra Moskva Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdir. O, Moskvada oxuyan azərbaycanlı tələbələrin təşkil etdiyi Azərbaycan etnoqrafik konsert gecələrinin və Azərbaycan həmyerlilər təşkilatının əsas rəhbərlərindən biri olmuşdur.
1907‐ci ildə Bakıda kişi gimnaziyasını bitirən M. Cəfərov Moskvaya getmiş və Moskva Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olmuşdur. Məmmədyusif tezliklə Moskvada oxuyan azərbaycanlıların yaratdığı "Azərbaycan etnoqrafik konsert gecələri"nin və "Azərbaycan həmyerlilər təşkilatı"nın əvvəllər üzvü, sonralar isə rəhbərlərindən biri olmuşdur. O, öz tələbə dostlarını bu təşkilatlarda elmə, biliyə yiyələnməklə yanaşı, xalqın azadlığı uğrunda mübarizədə birliyə çağırmışdır.
1912-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirən M. Cəfərov "Nikahın şəriət üzrə pozulması" haqqında rəy mövzusunda hüquq elmləri üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Sonra Bakıya gələrək Bakı məhkəmələrinin birində andlı hakim köməkçisi vəzifəsində çalışmağa başlamışdır. 1912‐ci ilin sentyabr‐oktyabr aylarında IV Dövlət Dumasına Rusiyanın hər yerində olduğu kimi Cənubi Qafqazda da seçkilər keçirildi. Hüquqşünas kimi Bakı əhalisinin hörmətini qazanmış 27 yaşlı M. H. Cəfərov əvvəl Bakıda, oktyabrın 20‐də isə Yelizavetpolda Bakı, Yelizavetpol və İrəvan quberniyalarının müsəlman əhalisi tərəfindən IV Dövlət Dumasına deputat seçilmişdir. M. Y. Cəfərov Dumada kadet partiyasına qoşulmuşdur. O, Dumadakı çıxışlarında çar hökumətinin Azərbaycanda yeritdiyi müstəmləkəçilik siyasətini tənqid atəşinə tutmuşdur.
M. H. Cəfərov 1912‐1917‐ci illərdə Sankt‐Peterburqda fəaliyyət göstərmiş IV Dövlət Dumasında iştirak etmiş, Dumanın V bölməsinin, Müsəlman fraksiyasının, büdcə, köçürmə, sorğu, məhkəmə islahatı, hərbi və dəniz işləri üzrə komissiyaların üzvü seçilmişdir.
1917-ci ildə Rusiyada Fevral inqilabı baş verdi. 1917‐ci il martın 9‐da Müvəqqəti hökumətin təşəbbüsü ilə IV Dövlət Dumasının Zaqafqaziyadan olan deputatlardan ibarət Xüsusi Zaqafqaziya Komitəsi yaradıldı. Onun tərkibiniə V. Xarlamov (rus), A. Çxenkeli (gürcü), K. Abaşidze (gürcü), M. Papaçanovla (erməni) yanaşı M. Cəfərov da daxil oldu. M. Cəfərova bu yeni yaradılmış komitədə sənaye və ticarət işlərinə rəhbərlik etmək tapşırıldı. 1917‐ci il aprelin 15‐20‐də Bakıda Qafqaz müsəlmanlarının qurultayı keçirildi. Qurultayda Tiflisdən gəlmiş M. Cəfərov da iştirak etmiş və təbrik nitqi söyləmişdir.
1917‐ci il noyabrın 15‐də Tiflisdə Y. Gegeçkorinin sədrliyi ilə Müstəqil Zaqafqaziya hökuməti ‐Zaqafqaziya Komissarlığı yaradıldı. M. Cəfərov bu hökumətdə ticarət və sənaye naziri vəzifəsini tutmuşdur. 1918‐ci il fevralın 23‐də Tiflisdə Zaqafqaziya Seymi işə başladı. Seymdə gürcü, erməni və azərbaycanlı nümayəndələri iştirak edirdilər. Buraya Azərbaycandan Müsavat Partiyasını və bitərəf demokratik qrupları təmsil edən 30 nəfər, o cümlədən M. Cəfərov da seçilmişdi.
1918‐ci il mayın 26‐da Zaqafqaziya Seyminin sonuncu iclasında Seymin buraxılması və Gürcüstanın müstəqilliyi elan edilməsi ilə əlaqədar olaraq mayın 27‐də Müsəlman fraksiyasının fövqəladə iclası çağrıldı. Onlar M. Rəsulzadənin sədrliyi ilə Müvəqqəti Milli Şura və F. Xoyskinin sədrliyi ilə Milli Şuranın İcra Komitəsi təşkil etdilər. İcra Komitəsinin tərkibinə M. Hacınski, N. Yusifbəyov, X. Xasməmmədov və b. ilə birlikdə M. Cəfərov da seçildi.
Müvəqqəti Milli Şuranın 1918‐ci il mayın 28‐dəki iclasında Azərbaycanın müstəqilliyini bəyan edən akt qəbul olundu. İstiqlal bəyannaməsini imzalayan və bəyan edən 24 nəfərdən biri Məmməd yusif Cəfərov olmuşdur. Həmin iclasda F. Xoyskinin elan etdiyi Azərbaycan hökumətinin tərkibində M. Cəfərov ticarət və sənaye naziri vəzifəsini tutmuşdur.
1918-ci ilin iyun ayının 17-də Milli Şuranın ikinci iclasında M. Cəfərov Şuranın buraxılması məsələsinə öz qəti etirazını bildirmişdir, bunu Nuru paşanın və Türkiyə hökumətinin Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmaq kimi qiymətləndirmişdir. O, öz nitqində belə deyir: "Bəli, aydın olur ki, bizi Tiflisdən bura köhnə bürokratik metodlarla dəvət ediblər. Bizim azadlığımızı əlimizdən alırlar. Biz də əldə etdiyimiz azadlığımızı asanlıqla da əldən veririk. Əfsuslar olsun ki, bizim türk qardaşlarımız, kimlərdən ki, biz kömək gözləyirdik, bizim ürəyimizi yaralayır, bizim hisslərimizi zəhərləyir". Bunları deyib ağlayır və əyləşir.
M. Cəfərov birinci hökumətin istefaya getməsi ilə bağlı işdən çıxmış, sonra isə Azərbaycan hökumətinin Gürcüstan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəsi vəzifəsini icra etmişdir.
M. Cəfərov 1918‐ci ilin iyun ayının axırlarından 1919‐cu ilin martın ortalarına kimi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Gürcüstan Respublikasında diplomatik nümayəndəsi olmuşdur. O, bu vəzifədə Azərbaycan və Gürcüstan hökumətləri arasında dostluq əlaqələrinin yaradılmasında, keçmiş Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasının əmlakının bölüşdürülməsində, Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstanın hökumət və Avropa ölkələri nümayəndələri ilə söhbət və görüşlərdə, Azərbaycan, Gürcüstan və Dağlılar respublikalarının nümayəndələrinin Tiflis şəhərində keçirilmiş Zaqafqaziya konfransında yaxından iştirak etmiş və Azərbaycanla Gürcüstan arasında əlavə müvəqqəti kağız pul buraxılması haqqında müqaviləni imzalamışdır.
1919‐cu il martın 14‐də Azərbaycan parlamenti N. Yusifbəyovun sədrliyi ilə yeni Azərbaycan hökumətini təsdiq etdi. M. Cəfərov bu hökumətdə xarici işlər naziri vəzifəsini tutdu. O, bu vəzifədə 1919‐ci il dekabrın 22‐nə kimi çalışdı. M. Cəfərov bir diplomat kimi Azərbaycan Respublikasının mənafeyini müdafiə etmişdir. Bu onun imzaladığı Gürcüstan və Azərbaycan Respublikaları arasında hərbi‐müdafiə müqaviləsində, əlavə müvəqqəti kağız pulun buraxılması haqqında Ermənistan, Gürcüstan və Azərbaycan respublikaları arasında sazişdə, müsəlmanların vəhşicəsinə qırılması əleyhinə Ermənistan XİN‐ə, müsəlman əhalisinin mənafeyinin müdafiə edilməsi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, əmlakının qorunması barədə Böyük Britaniyanın Cənubi Qafqazdakı və Bakıdakı qoşunlarının komandanlarına göndərdiyi notalardan və s. aydın görünür. M. Cəfərov eyni zamanda xarici işlər naziri kimi Azərbaycan parlamentinin 1919‐cu il iyunun 27‐də 51‐ci və avqustun 18‐də 66‐cı iclaslarında çıxış edərək Azərbaycan hökumətinin apardığı xarici siyasət, Gürcüstanla bağlanmış müqavilə, şimaldan general Denikin təhlükəsi ilə əlaqədar Gürcüstan hökuməti və Böyük Britaniyanın Zaqafqaziyada olan komandanlıqları ilə aparılan danışıqlar haqqında məlumat vermişdir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin beynəlxalq aləmdə tanınmasında onun xidmətləri çoxdur. Onun rəhbərliyi altında həmin dövrdə məşhur Azərbaycan sənətşünasları və ictimai xadimləri Məmməd Ağa oğlunun və Hüseyn Mirzə Camalovun arxivlərdən toplayaraq çap etdirdikləri "Zaqafqaziyada rus siyasətinə aid sənədlər" kitabını xüsusi qeyd etmək lazımdır. Azərbaycan parlamentinin üzvü bitərəf M. Y. Cəfərov 1919-cu ilin oktyabrında Türk ədəmi-mərkəziyyət partiyası Musavatın sıralarına daxil olmuşdur. Həmin ilin dekabrında Yusifbəyli kabinəsi istefaya çıxdığı üçün Cəfərov da tutduğu vəzifəni tərk etmişdir. O, 1920-ci fevralında Azərbaycan parlamentinin sədrinin müavini vəzifəsinə seçilmişdir. Parlament sədri Ə. Topçubaşov Bakıda olmadığı üçün Cəfərov aprelin 27-nə qədər həmin vəzifəni icra etmişdir.
1919‐cu il dekabrın 2‐11‐də Bakıda Türk Demokratik Federalist Müsavat Partiyasının II qurultayı keçirildi. Qurultayda iştirak etmiş M. Cəfərov, M. Rəsulzadə, M. Hacınski, N. Yusifbəyov və b. ilə birlikdə qurultayın siyasi komissiyasına seçilmişdir.
1919‐cu il dekabrın 14‐21‐də Bakıda azərbaycanlı‐erməni konfransı keçirildi. Konfransda Azərbaycandan F. Xoyski, M. Hacınski, R. Vəkilov və M. Cəfərov iştirak etmişdir. M. Cəfərov konfransı giriş nitqi ilə açaraq demişdir ki, müstəqil Gürcüstan, Ermənistan və Azərbaycan respublikaları yaranmasına baxmayaraq, onlar arasında həll edilməmiş mübahisəli məsələlər vardır. Konfransı açaraq ümid edirəm sizin ağır zəhmətiniz nəticəsində bu çətin məsələlər həllini tapacaq və hər iki xalq arasında dostluq əlaqələri möhkəmlənəcəkdir.
1920‐ci il fevralın 2‐də Azərbaycan parlamentinin 121‐ci iclasında parlament sədrinin müavini H. Ağayevin xəstəliyi ilə əlaqədar olaraq vəzifəsindən getməsi nəticəsində yeni müavin seçilməsi müzakirə edilmişdir. Müzakirə zamanı M. Rəsulzadə Müsavat fraksiyası adından Azərbaycan parlamentinin sədrinin müavini vəzifəsinə M. Cəfərovu təklif etmişdir. Parlamentin 47 üzvü M. Cəfərovun lehinə, 5 üzvü isə əleyhinə səs vermişdir. Beləliklə, o, Azərbaycan parlamentinin sədrinin müavini seçilmişdir. M. Cəfərov 1920‐ci il aprelin 27‐də parlamentin son iclasında gərgin müzakirədən sonra hakimiyyətin başda N. Nərimanov olmaqla Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsinə verilməsi haqqında qərarı imzalamışdır.
M. Cəfərov Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta yetirildikdən sonra Azərbaycan pambıqçılıq və şərabçılıq trestlərində hüquq məsləhətçisi vəzifəsində çalışmışdır. O,1938‐ci il mayın 15‐də Bakıda vəfat etmiş və Sağan kəndində dəfn olunmuşdur.
1920-ci il aprelin 27-də Cəfərovun imzası ilə Azərbaycan parlamenti hakimiyyəti müqavimət göstərmədən bolşeviklərə təhvil vermək barədə qərar çıxardı. Sovet dövründə M. Y. Cəfərov Azərbaycan pambıqçılıq trestində və Azərbaycan şərabçılıq trestində hüquq məsləhətçisi vəzifəsində işləmişdir. O, 1938-ci il mayın 15-də Bakıda vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Musa Qasımlı, Elmira Hüseynova. Azərbaycanın xarici işlər nazirləri. Bakı – 2003.
Mənbə
- Məmməd Yusif Hacıbaba oğlu Cəfərov 2016-03-05 at the Wayback Machine
- Məmməd Yusif Cəfərov 2008-10-13 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Memmed Yusif Ceferov 14 mart 1885 Baki 15 may 1938 Baki huquqsunas alim Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin senaye ve ticaret naziri 28 may 17 iyun 1918 Azerbaycan Demokratik Respublikasinin xarici isler naziri 14 mart 22 dekabr 1919 Memmed Yusif CeferovMemmed Yusif Hacibaba oglu CeferovAzerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Xarici Isler naziri14 mart 1919 22 dekabr 1919EvvelkiFeteli xan XoyskiSonrakiFeteli xan Xoyski28 may 1918 17 iyun 1918Evvelkivezife tesis edilibSonrakiAga AsurovAzerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Gurcustanda diplomatik numayendesiiyun 1918 mart 1919EvvelkiVezife tesis edildi SonrakiFaris bey VekilovSexsi melumatlarDogum tarixi 14 mart 1885 1885 03 14 Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 15 may 1938 1938 05 15 53 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya biteref Musavat Partiyasi 1919 Tehsili Moskva Dovlet UniversitetiFealiyyeti diplomat vekil siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMemmed Yusif Ceferov 1885 ci ilde Baki seherinde anadan olmusdur O gorkemli pedaqoq jurnalist Eli Isgender Ceferzadenin kicik qardasidir M Y Ceferov orta tehsilini Bakida almis sonra Moskva Universitetinin huquq fakultesini bitirmisdir O Moskvada oxuyan azerbaycanli telebelerin teskil etdiyi Azerbaycan etnoqrafik konsert gecelerinin ve Azerbaycan hemyerliler teskilatinin esas rehberlerinden biri olmusdur 1907 ci ilde Bakida kisi gimnaziyasini bitiren M Ceferov Moskvaya getmis ve Moskva Dovlet Universitetinin huquq fakultesine daxil olmusdur Memmedyusif tezlikle Moskvada oxuyan azerbaycanlilarin yaratdigi Azerbaycan etnoqrafik konsert geceleri nin ve Azerbaycan hemyerliler teskilati nin evveller uzvu sonralar ise rehberlerinden biri olmusdur O oz telebe dostlarini bu teskilatlarda elme biliye yiyelenmekle yanasi xalqin azadligi ugrunda mubarizede birliye cagirmisdir 1912 ci ilde Moskva Dovlet Universitetinin huquq fakultesini ferqlenme diplomu ile bitiren M Ceferov Nikahin seriet uzre pozulmasi haqqinda rey movzusunda huquq elmleri uzre namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir Sonra Bakiya gelerek Baki mehkemelerinin birinde andli hakim komekcisi vezifesinde calismaga baslamisdir 1912 ci ilin sentyabr oktyabr aylarinda IV Dovlet Dumasina Rusiyanin her yerinde oldugu kimi Cenubi Qafqazda da seckiler kecirildi Huquqsunas kimi Baki ehalisinin hormetini qazanmis 27 yasli M H Ceferov evvel Bakida oktyabrin 20 de ise Yelizavetpolda Baki Yelizavetpol ve Irevan quberniyalarinin muselman ehalisi terefinden IV Dovlet Dumasina deputat secilmisdir M Y Ceferov Dumada kadet partiyasina qosulmusdur O Dumadaki cixislarinda car hokumetinin Azerbaycanda yeritdiyi mustemlekecilik siyasetini tenqid atesine tutmusdur M H Ceferov 1912 1917 ci illerde Sankt Peterburqda fealiyyet gostermis IV Dovlet Dumasinda istirak etmis Dumanin V bolmesinin Muselman fraksiyasinin budce kocurme sorgu mehkeme islahati herbi ve deniz isleri uzre komissiyalarin uzvu secilmisdir 1917 ci ilde Rusiyada Fevral inqilabi bas verdi 1917 ci il martin 9 da Muveqqeti hokumetin tesebbusu ile IV Dovlet Dumasinin Zaqafqaziyadan olan deputatlardan ibaret Xususi Zaqafqaziya Komitesi yaradildi Onun terkibinie V Xarlamov rus A Cxenkeli gurcu K Abasidze gurcu M Papacanovla ermeni yanasi M Ceferov da daxil oldu M Ceferova bu yeni yaradilmis komitede senaye ve ticaret islerine rehberlik etmek tapsirildi 1917 ci il aprelin 15 20 de Bakida Qafqaz muselmanlarinin qurultayi kecirildi Qurultayda Tiflisden gelmis M Ceferov da istirak etmis ve tebrik nitqi soylemisdir 1917 ci il noyabrin 15 de Tiflisde Y Gegeckorinin sedrliyi ile Musteqil Zaqafqaziya hokumeti Zaqafqaziya Komissarligi yaradildi M Ceferov bu hokumetde ticaret ve senaye naziri vezifesini tutmusdur 1918 ci il fevralin 23 de Tiflisde Zaqafqaziya Seymi ise basladi Seymde gurcu ermeni ve azerbaycanli numayendeleri istirak edirdiler Buraya Azerbaycandan Musavat Partiyasini ve biteref demokratik qruplari temsil eden 30 nefer o cumleden M Ceferov da secilmisdi 1918 ci il mayin 26 da Zaqafqaziya Seyminin sonuncu iclasinda Seymin buraxilmasi ve Gurcustanin musteqilliyi elan edilmesi ile elaqedar olaraq mayin 27 de Muselman fraksiyasinin fovqelade iclasi cagrildi Onlar M Resulzadenin sedrliyi ile Muveqqeti Milli Sura ve F Xoyskinin sedrliyi ile Milli Suranin Icra Komitesi teskil etdiler Icra Komitesinin terkibine M Hacinski N Yusifbeyov X Xasmemmedov ve b ile birlikde M Ceferov da secildi Muveqqeti Milli Suranin 1918 ci il mayin 28 deki iclasinda Azerbaycanin musteqilliyini beyan eden akt qebul olundu Istiqlal beyannamesini imzalayan ve beyan eden 24 neferden biri Memmed yusif Ceferov olmusdur Hemin iclasda F Xoyskinin elan etdiyi Azerbaycan hokumetinin terkibinde M Ceferov ticaret ve senaye naziri vezifesini tutmusdur 1918 ci ilin iyun ayinin 17 de Milli Suranin ikinci iclasinda M Ceferov Suranin buraxilmasi meselesine oz qeti etirazini bildirmisdir bunu Nuru pasanin ve Turkiye hokumetinin Azerbaycanin daxili islerine qarismaq kimi qiymetlendirmisdir O oz nitqinde bele deyir Beli aydin olur ki bizi Tiflisden bura kohne burokratik metodlarla devet edibler Bizim azadligimizi elimizden alirlar Biz de elde etdiyimiz azadligimizi asanliqla da elden veririk Efsuslar olsun ki bizim turk qardaslarimiz kimlerden ki biz komek gozleyirdik bizim ureyimizi yaralayir bizim hisslerimizi zeherleyir Bunlari deyib aglayir ve eylesir M Ceferov birinci hokumetin istefaya getmesi ile bagli isden cixmis sonra ise Azerbaycan hokumetinin Gurcustan hokumeti yaninda diplomatik numayendesi vezifesini icra etmisdir M Ceferov 1918 ci ilin iyun ayinin axirlarindan 1919 cu ilin martin ortalarina kimi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Gurcustan Respublikasinda diplomatik numayendesi olmusdur O bu vezifede Azerbaycan ve Gurcustan hokumetleri arasinda dostluq elaqelerinin yaradilmasinda kecmis Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasinin emlakinin bolusdurulmesinde Azerbaycan Ermenistan Gurcustanin hokumet ve Avropa olkeleri numayendeleri ile sohbet ve goruslerde Azerbaycan Gurcustan ve Daglilar respublikalarinin numayendelerinin Tiflis seherinde kecirilmis Zaqafqaziya konfransinda yaxindan istirak etmis ve Azerbaycanla Gurcustan arasinda elave muveqqeti kagiz pul buraxilmasi haqqinda muqavileni imzalamisdir 1919 cu il martin 14 de Azerbaycan parlamenti N Yusifbeyovun sedrliyi ile yeni Azerbaycan hokumetini tesdiq etdi M Ceferov bu hokumetde xarici isler naziri vezifesini tutdu O bu vezifede 1919 ci il dekabrin 22 ne kimi calisdi M Ceferov bir diplomat kimi Azerbaycan Respublikasinin menafeyini mudafie etmisdir Bu onun imzaladigi Gurcustan ve Azerbaycan Respublikalari arasinda herbi mudafie muqavilesinde elave muveqqeti kagiz pulun buraxilmasi haqqinda Ermenistan Gurcustan ve Azerbaycan respublikalari arasinda sazisde muselmanlarin vehsicesine qirilmasi eleyhine Ermenistan XIN e muselman ehalisinin menafeyinin mudafie edilmesi Azerbaycanin erazi butovluyu emlakinin qorunmasi barede Boyuk Britaniyanin Cenubi Qafqazdaki ve Bakidaki qosunlarinin komandanlarina gonderdiyi notalardan ve s aydin gorunur M Ceferov eyni zamanda xarici isler naziri kimi Azerbaycan parlamentinin 1919 cu il iyunun 27 de 51 ci ve avqustun 18 de 66 ci iclaslarinda cixis ederek Azerbaycan hokumetinin apardigi xarici siyaset Gurcustanla baglanmis muqavile simaldan general Denikin tehlukesi ile elaqedar Gurcustan hokumeti ve Boyuk Britaniyanin Zaqafqaziyada olan komandanliqlari ile aparilan danisiqlar haqqinda melumat vermisdir Dekabr 1919 Aslan bey Sefikurdski Xudadat bey Melik Aslanov Semed bey Mehmandarov Nesib bey Yusifbeyli Memmed Yusif Ceferov Resid xan Qaplanov Aga Eminov Camo bey Hacinski Neriman bey Nerimanbeyli Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin beynelxalq alemde taninmasinda onun xidmetleri coxdur Onun rehberliyi altinda hemin dovrde meshur Azerbaycan senetsunaslari ve ictimai xadimleri Memmed Aga oglunun ve Huseyn Mirze Camalovun arxivlerden toplayaraq cap etdirdikleri Zaqafqaziyada rus siyasetine aid senedler kitabini xususi qeyd etmek lazimdir Azerbaycan parlamentinin uzvu biteref M Y Ceferov 1919 cu ilin oktyabrinda Turk edemi merkeziyyet partiyasi Musavatin siralarina daxil olmusdur Hemin ilin dekabrinda Yusifbeyli kabinesi istefaya cixdigi ucun Ceferov da tutdugu vezifeni terk etmisdir O 1920 ci fevralinda Azerbaycan parlamentinin sedrinin muavini vezifesine secilmisdir Parlament sedri E Topcubasov Bakida olmadigi ucun Ceferov aprelin 27 ne qeder hemin vezifeni icra etmisdir 1919 cu il dekabrin 2 11 de Bakida Turk Demokratik Federalist Musavat Partiyasinin II qurultayi kecirildi Qurultayda istirak etmis M Ceferov M Resulzade M Hacinski N Yusifbeyov ve b ile birlikde qurultayin siyasi komissiyasina secilmisdir 1919 cu il dekabrin 14 21 de Bakida azerbaycanli ermeni konfransi kecirildi Konfransda Azerbaycandan F Xoyski M Hacinski R Vekilov ve M Ceferov istirak etmisdir M Ceferov konfransi giris nitqi ile acaraq demisdir ki musteqil Gurcustan Ermenistan ve Azerbaycan respublikalari yaranmasina baxmayaraq onlar arasinda hell edilmemis mubahiseli meseleler vardir Konfransi acaraq umid edirem sizin agir zehmetiniz neticesinde bu cetin meseleler hellini tapacaq ve her iki xalq arasinda dostluq elaqeleri mohkemlenecekdir 1920 ci il fevralin 2 de Azerbaycan parlamentinin 121 ci iclasinda parlament sedrinin muavini H Agayevin xesteliyi ile elaqedar olaraq vezifesinden getmesi neticesinde yeni muavin secilmesi muzakire edilmisdir Muzakire zamani M Resulzade Musavat fraksiyasi adindan Azerbaycan parlamentinin sedrinin muavini vezifesine M Ceferovu teklif etmisdir Parlamentin 47 uzvu M Ceferovun lehine 5 uzvu ise eleyhine ses vermisdir Belelikle o Azerbaycan parlamentinin sedrinin muavini secilmisdir M Ceferov 1920 ci il aprelin 27 de parlamentin son iclasinda gergin muzakireden sonra hakimiyyetin basda N Nerimanov olmaqla Azerbaycan Muveqqeti Inqilab Komitesine verilmesi haqqinda qerari imzalamisdir M Ceferov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti suquta yetirildikden sonra Azerbaycan pambiqciliq ve serabciliq trestlerinde huquq meslehetcisi vezifesinde calismisdir O 1938 ci il mayin 15 de Bakida vefat etmis ve Sagan kendinde defn olunmusdur 1920 ci il aprelin 27 de Ceferovun imzasi ile Azerbaycan parlamenti hakimiyyeti muqavimet gostermeden bolseviklere tehvil vermek barede qerar cixardi Sovet dovrunde M Y Ceferov Azerbaycan pambiqciliq trestinde ve Azerbaycan serabciliq trestinde huquq meslehetcisi vezifesinde islemisdir O 1938 ci il mayin 15 de Bakida vefat etmisdir IstinadlarMusa Qasimli Elmira Huseynova Azerbaycanin xarici isler nazirleri Baki 2003 MenbeMemmed Yusif Hacibaba oglu Ceferov 2016 03 05 at the Wayback Machine Memmed Yusif Ceferov 2008 10 13 at the Wayback Machine