Müqəddəs Pantaleon (yun. Παντελεήμων, rus. Пантелеи́мон), Qərbdə son orta əsrlərin , Şərqdə isə biri hesab olunan müqəddəs.
Müqəddəs Pantaleon (Panteleymon) | |
---|---|
q.yun. Παντελεήμων | |
Rütbə | Böyük Şəhid və Tamahsız Şəfaçı |
Doğum tarixi | ~275 və ya 284 |
Doğum yeri | Nikomediya, Vifiniya |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Nikomediya |
Qeyd edilir | Anqlikan Kilsəsi Şərqi Ortodoks Kilsəsi Antixalkidon kilsələri Roma-Katolik kilsəsi |
Əsas məbədi | İordaniya səhrasındakı Pantaleon monastırı 6-cı əsrdə imperator Yustinian tərəfindən tikilmiş Pantaleon kilsəsi, Konstantinopol |
Xatirə günü | 27 iyul |
Himayədar | Həkimlər, apteklər, mamalar, mal-qara, lotereya, lotereya qalibləri və qələbələri, lotereya biletləri; baş ağrısı, istehlak, çəyirtkə, cadu, qəza və təklik; ağlayan uşaqlar |
Rəmzləri | Uzun saplı spatula və ya qaşıq, bölməli dərman qutusu; şəhid xaçı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Ənənəvi olaraq təxminən 275-ci ildə və ya 284-cü ildəVifiniyanın Nikomediya şəhərində doğulduğu qəbul olunur. Martiroloji (şəhid tərcümeyi-halları) ənənəyə görə, Pantaleon varlı bir bütpərəst olan Nikomediyalı Eustorgiusun oğlu idi. Xristianlığı anası Müqəddəs Evvuladan öyrənmişdi; lakin 303-cü ildə onun ölümündən sonra o, tanınmış həkim Evfrosinosdan tibb təhsili alaraq xristian kilsəsindən uzaqlaşır və Evfrosinosun köməyi ilə imperator şəxsi həkimliyinə qədər yüksəlir. Sonradan imperator Maksimianın da həkimi olmuşdu. Lakin sonradan Müqəddəs Yermolayın təbliği ilə xristianlığa qayıtmışdı.
Şəhadəti
Əfsanəyə görə Pantaleon, İsanın adını çəkərək bir kor adamı möcüzəvi şəkildə sağaltmaqla, ölümündən sonra böyük bir sərvətə sahib olan atasını xristianlığa çevirdi. Atası da öz növbəsində qullarını azad etdi və var-dövlətini yoxsullar arasında bölüşdürərək Nikomediyada böyük nüfuz qazandı. Paxıl həmkarları xristianlığa qarşı Diokletian təqibləri zamanı onu imperatora şikayət etdilər. İmperator isə onu dindən dönməyə razı salmağa çalışdı. Lakin əfsanəyə Pantaleon öz imanını açıq şəkildə etiraf edir və bir iflici İsanın Məsihliyinə sübut kimi sağaldır. İmperator isə bunun möcüzə yox, illüziya olduğunu deyərək Pantaleonu ölümə məhkum edir.
Rəvayətə görə, Pantaleonun əti əvvəlcə məşəllərlə yandırılsa da İsa Pantaleonu gücləndirmək və sağaltmaq üçün Yermolayın qiyafəsində gəlir, məşəllər söndürülür. Daha sonra imperatorun cəlladları ərimiş qurğuşun vannası hazırlayır; amma İsa bir daha zühur edərək onunla birlikdə qazana girəndə alov sönür və qurğuşun soyuyur. Pantaleon bu dəfə böyük bir daşla yüklənmiş dənizə atılır amma yenə sağ qalaraq üzür. O, vəhşi heyvanların yanına atılır, lakin bu heyvanlar onun üstünə gəlirlər və Pantaleon onlara xeyir-dua verənə qədər onları oradan qovmaq mümkün olmur. O, təkərin üstünə bağlanır, amma kəndirlər qopur və təkər qırılır. Onun başını kəsməyə cəhd edirlər, lakin qılınc əyilir və nəhayət Pantealeonu öldürə bilməyən cəlladlar xristianlığı qəbul edirlər.
Pantaleon onları bağışlaması üçün Allaha yalvarır, buna görə də o, Panteleimon (yun. Παντελεήμων - Hamıya mərhəmətli) adını alır. Nəhayət o özü başının kəsilməsinə razı olur və ondan qanla yanaşı süd kimi ağ maye çıxır. Pantaleon adlı bir şəhidin mövcud olduğuna dair sübutlar olsa da, bəziləri onun həyat və ölüm hekayələrini sırf əfsanəvi hesab edirlər.
Müqəddəs kimi qəbul edilməsi
Erkən ənənə
Möcüzəvi xüsusiyyətlərdən bəhs edən martirologiyalar Katolik Ensiklopediyasına görə gec tarixə malikdir və "dəyərsizdir". Bununla belə, onun şəhid olması faktının özü, 5-ci əsrdə Feodoritin xütbələrində, Prokoponin yazılarında (müəllif I Yustinianın Nikomediyada Pantaleon kilsəsi tikdirdiyini qeyd edir), eləcə də 4-cü əsrə aid Martyrologium Hieronymianum kitabında qeyd edilir.
Şərq ənənəsi
Pantaleonla bağlı Şərq ənənəsi az-çox orta əsr Qərb hagioqrafiyasına uyğundur. Müqəddəs ənənəvi olaraq buruq saçlı, saqqalsız bir gənc kimi təsvir edilir. Çoxsaylı kilsələr, ziyarətgahlar və monastırlar onun adı ilə adlandırılmışdır; Qərbdə ən çox Müqəddəs Pantaleon, Şərqdə isə Müqəddəs Panteleimon kimi tanınır. Afon dağındakı Müqəddəs Panteleimon monastırı, Kritdəki Aya Panteleimon monastırı, Şimali Kiprdəki Çamlıbel qəsəbəsindəki Müqəddəs Panteleimon monastırı və Şimali Makedoniyanın Qorno Nerezi şəhərində 12-ci əsrə aid Müqəddəs Panteleimon kilsəsi bunlara nümunə gətirə bilər.
Qafqaz Albaniyası ənənəsi
Movses Kalankatlıya və Mxitar Qoşa əsasən Müqəddəs Pantaleon Qafqaz Albaniyasında xüsusi tanınırdı. Alban salnaməsində göstərilir ki, Katolikos Lazar Beqamej adlanan bir yerdə (Kirakos Qandzaketsinin məlumatına görə, Bərdə və Beyləqanın arasında, müasir Ağcabədidə) Ğazarabadı və Müqəddəs Pantaleon kilsəsini tikdirmişdir.Müqəddəs Qriqoris özü ilə Müqəddəs Pantaleonun qalıqlarını Albaniyaya gətirmişdi. Ənənəyə görə Albaniya hökmdarı III Mömin Vaçaqan həmin qalıqları Amaras monastırında basdırmış, oğlunun adını da müqəddəsə ithafən Pantaleon qoymuşdur. Ermənilər indi də hesab edirlər ki, Amaras monastırında Müqəddəs Pantaleonun qalıqları var.
Qərb ənənəsi
Qərbi Avropada XIV əsrin ortalarında Qara Ölümdən sonra, həkimlərin və mamaların himayədarı olaraq, o, on dörd himayədar şəhiddən biri kimi arasına qəbul edildi. Bu ənənəyə görə müqəddəsin qalıqları Parisdəki Sen-Deni bazilikasındadır; onun başı isə Lion şəhərində saxlanılır. Fransa, İtaliya, Portuqaliya və Almaniyada Pantaleona həsr edilən kilsələr mövcuddur.
İstinadlar
- "St. Euboula, the Mother of St. Panteleimon". 2022-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-15.
- Butler, Alban. Butler's Lives of the Saints. Continuum International Publishing Group. 2000. səh. 217. ISBN . 2020-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-15.
- Liguori, Alphonsus. SS. Hermolaus, Priest; and Pantaleon, Physician // Victories of the Martyrs. London: Benziger Brothers. 1888. 308–311.
- Löffler, Klemens. St. Pantaleon // Katolik Ensiklopediyası. 11. Robert Appleton Company. 1911. 2021-05-03 tarixində . İstifadə tarixi: 8 İyul 2010.
- Graecarum affectionum curatio, Sermo VIII, "De martyribus", Jak Paul Migne, Patrologia Graeca, cild LXXXIII, səh 1033
- De aedificiis Justiniani (I, ix; V, ix)
- Bollandist, Acta Sanctorum, Noyabr, II, 1, 97
- Kirakos Qandzaketsi - Ermənilərin tarixi, fəsil 10 2019-09-17 at the Wayback Machine (tərcüməçi Roberd Bedrosian)
- Mxitar Qoş - Alban xronikası 2021-01-06 at the Wayback Machine (tərcüməçi Robert Bedrosian)
- Nikonorov, Andrei. "ГРИГОРИС АЛБАНСКИЙ" [Albaniyalı Qriqoris]. Pravoslav Ensiklopediyası (rus). 2022-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-15.
- Moisey Kalankatuklu, "Albaniya tarixi", Mxitar Qoş, "Alban salnaməsi"; (Tərcüməçi: Ziya Bünyadov), Bakı, Avrasiya Press, 2006, səh. 63-64
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muqeddes Pantaleon yun Pantelehmwn rus Pantelei mon Qerbde son orta esrlerin Serqde ise biri hesab olunan muqeddes Muqeddes Pantaleon Panteleymon q yun PantelehmwnRutbe Boyuk Sehid ve Tamahsiz SefaciDogum tarixi 275 ve ya 284Dogum yeri Nikomediya VifiniyaVefat tarixi 305Vefat yeri NikomediyaQeyd edilir Anqlikan Kilsesi Serqi Ortodoks Kilsesi Antixalkidon kilseleri Roma Katolik kilsesiEsas mebedi Iordaniya sehrasindaki Pantaleon monastiri 6 ci esrde imperator Yustinian terefinden tikilmis Pantaleon kilsesi KonstantinopolXatire gunu 27 iyulHimayedar Hekimler aptekler mamalar mal qara lotereya lotereya qalibleri ve qelebeleri lotereya biletleri bas agrisi istehlak ceyirtke cadu qeza ve teklik aglayan usaqlarRemzleri Uzun sapli spatula ve ya qasiq bolmeli derman qutusu sehid xaci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEnenevi olaraq texminen 275 ci ilde ve ya 284 cu ildeVifiniyanin Nikomediya seherinde doguldugu qebul olunur Martiroloji sehid tercumeyi hallari eneneye gore Pantaleon varli bir butperest olan Nikomediyali Eustorgiusun oglu idi Xristianligi anasi Muqeddes Evvuladan oyrenmisdi lakin 303 cu ilde onun olumunden sonra o taninmis hekim Evfrosinosdan tibb tehsili alaraq xristian kilsesinden uzaqlasir ve Evfrosinosun komeyi ile imperator sexsi hekimliyine qeder yukselir Sonradan imperator Maksimianin da hekimi olmusdu Lakin sonradan Muqeddes Yermolayin tebligi ile xristianliga qayitmisdi SehadetiEfsaneye gore Pantaleon Isanin adini cekerek bir kor adami mocuzevi sekilde sagaltmaqla olumunden sonra boyuk bir servete sahib olan atasini xristianliga cevirdi Atasi da oz novbesinde qullarini azad etdi ve var dovletini yoxsullar arasinda bolusdurerek Nikomediyada boyuk nufuz qazandi Paxil hemkarlari xristianliga qarsi Diokletian teqibleri zamani onu imperatora sikayet etdiler Imperator ise onu dinden donmeye razi salmaga calisdi Lakin efsaneye Pantaleon oz imanini aciq sekilde etiraf edir ve bir iflici Isanin Mesihliyine subut kimi sagaldir Imperator ise bunun mocuze yox illuziya oldugunu deyerek Pantaleonu olume mehkum edir Revayete gore Pantaleonun eti evvelce mesellerle yandirilsa da Isa Pantaleonu guclendirmek ve sagaltmaq ucun Yermolayin qiyafesinde gelir meseller sondurulur Daha sonra imperatorun celladlari erimis qurgusun vannasi hazirlayir amma Isa bir daha zuhur ederek onunla birlikde qazana girende alov sonur ve qurgusun soyuyur Pantaleon bu defe boyuk bir dasla yuklenmis denize atilir amma yene sag qalaraq uzur O vehsi heyvanlarin yanina atilir lakin bu heyvanlar onun ustune gelirler ve Pantaleon onlara xeyir dua verene qeder onlari oradan qovmaq mumkun olmur O tekerin ustune baglanir amma kendirler qopur ve teker qirilir Onun basini kesmeye cehd edirler lakin qilinc eyilir ve nehayet Pantealeonu oldure bilmeyen celladlar xristianligi qebul edirler Pantaleon onlari bagislamasi ucun Allaha yalvarir buna gore de o Panteleimon yun Pantelehmwn Hamiya merhemetli adini alir Nehayet o ozu basinin kesilmesine razi olur ve ondan qanla yanasi sud kimi ag maye cixir Pantaleon adli bir sehidin movcud olduguna dair subutlar olsa da bezileri onun heyat ve olum hekayelerini sirf efsanevi hesab edirler Muqeddes kimi qebul edilmesiErken enene Mocuzevi xususiyyetlerden behs eden martirologiyalar Katolik Ensiklopediyasina gore gec tarixe malikdir ve deyersizdir Bununla bele onun sehid olmasi faktinin ozu 5 ci esrde Feodoritin xutbelerinde Prokoponin yazilarinda muellif I Yustinianin Nikomediyada Pantaleon kilsesi tikdirdiyini qeyd edir elece de 4 cu esre aid Martyrologium Hieronymianum kitabinda qeyd edilir Serq enenesi Pantaleonla bagli Serq enenesi az cox orta esr Qerb hagioqrafiyasina uygundur Muqeddes enenevi olaraq buruq sacli saqqalsiz bir genc kimi tesvir edilir Coxsayli kilseler ziyaretgahlar ve monastirlar onun adi ile adlandirilmisdir Qerbde en cox Muqeddes Pantaleon Serqde ise Muqeddes Panteleimon kimi taninir Afon dagindaki Muqeddes Panteleimon monastiri Kritdeki Aya Panteleimon monastiri Simali Kiprdeki Camlibel qesebesindeki Muqeddes Panteleimon monastiri ve Simali Makedoniyanin Qorno Nerezi seherinde 12 ci esre aid Muqeddes Panteleimon kilsesi bunlara numune getire biler Qafqaz Albaniyasi enenesi Movses Kalankatliya ve Mxitar Qosa esasen Muqeddes Pantaleon Qafqaz Albaniyasinda xususi taninirdi Alban salnamesinde gosterilir ki Katolikos Lazar Beqamej adlanan bir yerde Kirakos Qandzaketsinin melumatina gore Berde ve Beyleqanin arasinda muasir Agcabedide Gazarabadi ve Muqeddes Pantaleon kilsesini tikdirmisdir Muqeddes Qriqoris ozu ile Muqeddes Pantaleonun qaliqlarini Albaniyaya getirmisdi Eneneye gore Albaniya hokmdari III Momin Vacaqan hemin qaliqlari Amaras monastirinda basdirmis oglunun adini da muqeddese ithafen Pantaleon qoymusdur Ermeniler indi de hesab edirler ki Amaras monastirinda Muqeddes Pantaleonun qaliqlari var Qerb enenesi Qerbi Avropada XIV esrin ortalarinda Qara Olumden sonra hekimlerin ve mamalarin himayedari olaraq o on dord himayedar sehidden biri kimi arasina qebul edildi Bu eneneye gore muqeddesin qaliqlari Parisdeki Sen Deni bazilikasindadir onun basi ise Lion seherinde saxlanilir Fransa Italiya Portuqaliya ve Almaniyada Pantaleona hesr edilen kilseler movcuddur Istinadlar St Euboula the Mother of St Panteleimon 2022 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 15 Butler Alban Butler s Lives of the Saints Continuum International Publishing Group 2000 seh 217 ISBN 9780860122562 2020 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 15 Liguori Alphonsus SS Hermolaus Priest and Pantaleon Physician Victories of the Martyrs London Benziger Brothers 1888 308 311 Loffler Klemens St Pantaleon Katolik Ensiklopediyasi 11 Robert Appleton Company 1911 2021 05 03 tarixinde Istifade tarixi 8 Iyul 2010 Graecarum affectionum curatio Sermo VIII De martyribus Jak Paul Migne Patrologia Graeca cild LXXXIII seh 1033 De aedificiis Justiniani I ix V ix Bollandist Acta Sanctorum Noyabr II 1 97 Kirakos Qandzaketsi Ermenilerin tarixi fesil 10 2019 09 17 at the Wayback Machine tercumeci Roberd Bedrosian Mxitar Qos Alban xronikasi 2021 01 06 at the Wayback Machine tercumeci Robert Bedrosian Nikonorov Andrei GRIGORIS ALBANSKIJ Albaniyali Qriqoris Pravoslav Ensiklopediyasi rus 2022 09 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 15 Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi Mxitar Qos Alban salnamesi Tercumeci Ziya Bunyadov Baki Avrasiya Press 2006 seh 63 64