Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müharibə fotoqrafiyası — silahlı qarşıdurma və onun insanlara və məkanlara təsirini fotoşəkillərə çəkməyi əhatə edir. Bu janrda fəaliyyət göstərən fotoqraflar özlərini təhlükəli situasiyalarda tapa bilər və bəzən şəkillərini müharibə meydanından çıxarmağa çalışırkən öldürülürlər.
Tarixi
Mənşəli
1830-cu illərdə fotoqrafiyanın ixtirası ilə müharibə hadisələrinin xalqın məlumatlandırılması üçün sənədləşdirilməsi ilk dəfə olaraq araşdırıldı. Fotoqraflar müharibəni ideal formada və dəqiq olaraq sənədləşdirib hərəkətli döyüş səhnələrinin fotolarını çəkmək istəsələr də, dövrün fotoqrafiya imkanları və texniki avadanlqların çatışmazlıqları buna şərait yaratmırdı. Gümüş suyuna çəkilmiş və yaxşıca hamarlanmış mis lövhələrin yod buxarına tutularaq formalaşdırdığı ilkin foto növü olan dagerotipiyaların çəkilməsi üçün görüntünün inkişaf etməsi çox uzun vaxt tələb edir və dərhal emal oluna bilmirdi.
Erkən fotoqrafiyanın imkanları hərəkət edən subyektlərin görüntülərinin yaradılması üçün əlverişli olmadığı üçün, fotoqraflar müharibənin daha çox hərəkətsiz aspektlərini — əsgərləri, qalaları, döyüş meydanının müharibədən əvvəlki və sonrakı vəziyyətini lentə alırdılar. Döyüş səhnələri isə yenidən yaradılaraq çəkilirdi. Döyüş səhnələri kimi, əsgərlərin portretləri də çox vaxt səhnələşdirilmiş olurdu. Çünki bunun üçün obyekt bir neçə dəqiqə hərəkətsiz dayanmalı idi.
1847-ci ildə zamanı işğalından bir sıra dagerotipiya günümüzə gəlib çıxmışdır. Bu dagetoropiyalar jurnalistika məqsədi ilə olmasa da, naməlum bir fotoqraf tərəfindən çəkilmişdir.
Ordusundakı cərrah , bəzi tarixçilər tərəfindən adı bilinən ilk müharibə fotoqrafı olaraq qəbul edilir. O, 1848-49-cu illərdə sənədləşdirən bir sıra fotoşəkillər hazırladı. Bunlar zabitlərin, kampaniyaların əsas simalarının, idarəçilərin və onların yoldaş və qızlarının və bir sıra önəmli komandirlərin fotoşəkilləri idi. O, həmçinin yerli insanları və memarlığı, artilleriya yerləşdirmələri və müharibənin dağıdıcı təsirinin nəticələrini sənədləşdirdi. Daha sonra MakKoş (1852–53), buradakı həmkarlarının, silahların, Yanqon və Birma insanlarının və məbəd arxitekturasının fotoşəkillərini çəkdi.Macar-Rumıniyalı 1853-cü ildə müxtəlif zabitlərin fotoşəkillərini və Krım müharibəsi zamanı 1854-cü ildə Oltenita və Silistra yaxınlığındakı döyüş mənzərələrini çəkdi.
Əsasının qoyulması
Müharibə fotoşəkillərini çəkmək üçün ilk rəsmi cəhdlər Krım müharibəsinin başında İngiltərə hökuməti tərəfindən edildi. 1854-cü ilin martında Baltik dənizinin sahilində yerləşən Rusiya istehkamlarının fotoşəkillərini çəkmək vəzifəsi tapşırıldı.Rocer Fenton, ilk rəsmi müharibə fotoqrafı və ictimaiyyətin xeyrinə müharibəni sistemli şəkildə işıqlandırmağa cəhd edən ilk insan idi. Fotoqrafik avadanlıqlarının ölçüsü və çətin təbiəti səbəbindən Fenton motivləri seçməkdə məhdud idi. Dövrünün fotoqrafiya materiallarının məhdudiyyətləri ucbatından o, yalnız stasionar obyektlərin şəkillərini, əsasən səhnələşdirilmiş şəkillər çəkə bilirdi. O, ölən, yaralanan və ya ağır xəsarət almış əsgərlərin şəkillərini çəkməkdən çəkindi. Fenton bunlardan əlavə olaraq, mənzərə şəkilləri də çəkdi. Onun ən məşhur şəkillərindən biri əsgərlərin məktublarında Ölüm kölgəsi vadisi olaraq adlandırdığı ərazinin şəklidir. Bu şəkildə Fentonun topları yenidən səhnələşdirdiyi və poetik mənzərə yaratmağa çalışdığı ehtimal olunur.
20-ci əsr
Birinci Dünya Müharibəsi, kameraların insan üzərində daşına biləcək qədər kiçik olduğu ilk münaqişələrdən biri idi. Kanadalı əsgər Cek Turner gizli və qanunsuz olaraq döyüş bölgəsinə bir kamera gətirdi və fotoşəkillər çəkdi. 20-ci əsrdə peşəkar fotoqraflar bütün böyük qarşıdurmaları əhatə etdilər və bunun nəticəsində bir çoxları öldürüldü, bunların arasında 1954-cü ilin mayında bir mina tərəfindən öldürülənədək fəaliyyət göstərən və İspaniya Vətəndaş Müharibəsi, İkinci Çin-Yapon müharibəsi, D-Day enişləri və düşməsini işıqlandıran Robert Kapa da var.
Müəyyən bir hadisənin tək bir illüstrasiyasını təqdim edən rəsmlərdən fərqli olaraq, fotoqrafiya çox sayda görüntülərin dövriyyəyə girməsi üçün fürsət təqdim etdi. Fotoqrafik görüntülərin yayılması müharibənin gedişhatı haqqında ictimaiyyətə məlumat verirdi. Kütləvi surətdə yayılmış müharibə görüntülərinin meydana çıxması təkcə ictimaiyyəti məlumatlandırmaq üçün istifadə edilmədi, həm də zamanın izi və tarixi qeydlər rolunu oynadı.
Kütləvi istehsal edilən bu görüntülərin nəticəsi var idi. İctimaiyyəti məlumatlandırmaqla yanaşı, bazara həddindən artıq bu tip görüntülərin yayılması, izləyicilərin bəzi fotoşəkillərin dəyərini və tarixi əhəmiyyətini nəzərə almaq qabiliyyətini aşağı salırdı. Buna baxmayaraq, fotojurnalistlər dünyadakı münaqişələri işıqlandırmaqda davam edirlər.
Müasir müharibə fotoqraflığı
Jurnalistlər və fotoqraflar beynəlxalq silahlı müharibə konvensiyaları ilə qorunur, lakin tarix göstərir ki, onlar tez-tez müharibə edən qruplar tərəfindən hədəf hesab olunurlar — bəzən fotoşəkillərdə göstərilən faktların tanınmaması, bəzən də qarşı tərəfin nifrətinin göstəricisi olaraq. Bəzi terrorçular jurnalistlər və fotoqrafları hədəf aldıqları üçün silahlı qarşıdurmada terrorun başlaması ilə müharibə fotoqrafiyası daha təhlükəli hala gəldi. İraq müharibəsində, 2003–2009-cu illər arasındakı münaqişə zamanı 36 fotoqraf və kamera operatoru qaçırılıb və ya öldürülüb.
Bəzi fotoqraflar isə ABŞ atəşi ilə öldürülüb: "Reuters" xəbər agentliyi üçün işləyən iki iraqlı jurnalist 12 iyul 2007-ci ildə vertalyotla vəhşicəsinə öldürüldü. fotoşəkil çəkdiyi ərazinin təsadüfən partlaması zamanı öldü. Müharibə fotoqrafları mütləq aktiv mübarizə yaxınlığında işləməmə deyillər; bunun əvəzinə onlar, münaqişənin nəticələrini sənədləşdirə bilərlər. Alman fotoqraf Kosovo cinayətlərinin qurbanları haqqında nümayiş etdirdiyi fotosərgidə cəsədlərə deyil, qurbanların əşya və geyimlərinə fokuslandı. Ayqenin fotoşəkilləri kütləvi məzarların zamanı çəkilmiş və daha sonra keçmiş Yuqoslaviya üçün Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən sübut kimi istifadə edilmişdir.
İstinadlar
- "Daguerrotypes of the Mexican–American War". 2019-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-03.
- Hudson, Berkley. Sterling, Christopher H. (redaktor). Encyclopedia of Journalism. Thousand Oaks, Calif.: SAGE. 2009. 1060-67. ISBN .
- Mary Warner Marien. Photography: A Cultural History. London: Laurence King Publishing. 2006. səh. 49. ISBN .
- Kari Andén-Papadopoulos. Amateur Images and Global News. Intellect Books. 2011. səh. 45. ISBN .
- "John McCosh". . 4 March 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 1 October 2015.
- Roger Taylor; Larry John Schaaf. Impressed by Light: British Photographs from Paper Negatives, 1840–1860. . 2007. 121–124. ISBN .
- "Fenton Crimean War Photographs". U.S. Library of Congress. 7 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 February 2018.
- . Vintage Works Ltd. 2014-01-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-12.
- CBC News, P.E.I. photographer's secret documentation of WW I goes on display 2017-01-06 at the Wayback Machine, November 10, 2015, CBC News
- Kriebel, Sabine, "Theories of Photography: A Short History", in James Elkins, ed., Photographic Theory (New York and London: Routledge, 2007), pp. 7–8.
- Committee to Protect Journalists 2014-08-07 at the Wayback Machine, July 23, 2008
- Martin, David. "Army combat photographer's last picture is of her own death". CBS News. May 3, 2017. 4 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 3 May 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muharibe fotoqrafiyasi silahli qarsidurma ve onun insanlara ve mekanlara tesirini fotosekillere cekmeyi ehate edir Bu janrda fealiyyet gosteren fotoqraflar ozlerini tehlukeli situasiyalarda tapa biler ve bezen sekillerini muharibe meydanindan cixarmaga calisirken oldurulurler Antietamdaki doyus sahesindeki cesedler 1862 Aleksandr QardnerTarixiMenseli Rocer Fenton ilk muharibe fotoqrafi idi O Krim muharibesinin fotolarini cekmisdi 1853 1856 1830 cu illerde fotoqrafiyanin ixtirasi ile muharibe hadiselerinin xalqin melumatlandirilmasi ucun senedlesdirilmesi ilk defe olaraq arasdirildi Fotoqraflar muharibeni ideal formada ve deqiq olaraq senedlesdirib hereketli doyus sehnelerinin fotolarini cekmek isteseler de dovrun fotoqrafiya imkanlari ve texniki avadanlqlarin catismazliqlari buna serait yaratmirdi Gumus suyuna cekilmis ve yaxsica hamarlanmis mis lovhelerin yod buxarina tutularaq formalasdirdigi ilkin foto novu olan dagerotipiyalarin cekilmesi ucun goruntunun inkisaf etmesi cox uzun vaxt teleb edir ve derhal emal oluna bilmirdi Erken fotoqrafiyanin imkanlari hereket eden subyektlerin goruntulerinin yaradilmasi ucun elverisli olmadigi ucun fotoqraflar muharibenin daha cox hereketsiz aspektlerini esgerleri qalalari doyus meydaninin muharibeden evvelki ve sonraki veziyyetini lente alirdilar Doyus sehneleri ise yeniden yaradilaraq cekilirdi Doyus sehneleri kimi esgerlerin portretleri de cox vaxt sehnelesdirilmis olurdu Cunki bunun ucun obyekt bir nece deqiqe hereketsiz dayanmali idi 1847 ci ilde zamani isgalindan bir sira dagerotipiya gunumuze gelib cixmisdir Bu dagetoropiyalar jurnalistika meqsedi ile olmasa da namelum bir fotoqraf terefinden cekilmisdir Ordusundaki cerrah bezi tarixciler terefinden adi bilinen ilk muharibe fotoqrafi olaraq qebul edilir O 1848 49 cu illerde senedlesdiren bir sira fotosekiller hazirladi Bunlar zabitlerin kampaniyalarin esas simalarinin idarecilerin ve onlarin yoldas ve qizlarinin ve bir sira onemli komandirlerin fotosekilleri idi O hemcinin yerli insanlari ve memarligi artilleriya yerlesdirmeleri ve muharibenin dagidici tesirinin neticelerini senedlesdirdi Daha sonra MakKos 1852 53 buradaki hemkarlarinin silahlarin Yanqon ve Birma insanlarinin ve mebed arxitekturasinin fotosekillerini cekdi Macar Ruminiyali 1853 cu ilde muxtelif zabitlerin fotosekillerini ve Krim muharibesi zamani 1854 cu ilde Oltenita ve Silistra yaxinligindaki doyus menzerelerini cekdi Olum kolgesi vadisi 1855 muellif Rocer FentonEsasinin qoyulmasi Muharibe fotosekillerini cekmek ucun ilk resmi cehdler Krim muharibesinin basinda Ingiltere hokumeti terefinden edildi 1854 cu ilin martinda Baltik denizinin sahilinde yerlesen Rusiya istehkamlarinin fotosekillerini cekmek vezifesi tapsirildi Rocer Fenton ilk resmi muharibe fotoqrafi ve ictimaiyyetin xeyrine muharibeni sistemli sekilde isiqlandirmaga cehd eden ilk insan idi Fotoqrafik avadanliqlarinin olcusu ve cetin tebieti sebebinden Fenton motivleri secmekde mehdud idi Dovrunun fotoqrafiya materiallarinin mehdudiyyetleri ucbatindan o yalniz stasionar obyektlerin sekillerini esasen sehnelesdirilmis sekiller ceke bilirdi O olen yaralanan ve ya agir xesaret almis esgerlerin sekillerini cekmekden cekindi Fenton bunlardan elave olaraq menzere sekilleri de cekdi Onun en meshur sekillerinden biri esgerlerin mektublarinda Olum kolgesi vadisi olaraq adlandirdigi erazinin seklidir Bu sekilde Fentonun toplari yeniden sehnelesdirdiyi ve poetik menzere yaratmaga calisdigi ehtimal olunur 20 ci esrBirinci Dunya Muharibesi kameralarin insan uzerinde dasina bilecek qeder kicik oldugu ilk munaqiselerden biri idi Kanadali esger Cek Turner gizli ve qanunsuz olaraq doyus bolgesine bir kamera getirdi ve fotosekiller cekdi 20 ci esrde pesekar fotoqraflar butun boyuk qarsidurmalari ehate etdiler ve bunun neticesinde bir coxlari olduruldu bunlarin arasinda 1954 cu ilin mayinda bir mina terefinden oldurulenedek fealiyyet gosteren ve Ispaniya Vetendas Muharibesi Ikinci Cin Yapon muharibesi D Day enisleri ve dusmesini isiqlandiran Robert Kapa da var Mueyyen bir hadisenin tek bir illustrasiyasini teqdim eden resmlerden ferqli olaraq fotoqrafiya cox sayda goruntulerin dovriyyeye girmesi ucun furset teqdim etdi Fotoqrafik goruntulerin yayilmasi muharibenin gedishati haqqinda ictimaiyyete melumat verirdi Kutlevi suretde yayilmis muharibe goruntulerinin meydana cixmasi tekce ictimaiyyeti melumatlandirmaq ucun istifade edilmedi hem de zamanin izi ve tarixi qeydler rolunu oynadi Kutlevi istehsal edilen bu goruntulerin neticesi var idi Ictimaiyyeti melumatlandirmaqla yanasi bazara heddinden artiq bu tip goruntulerin yayilmasi izleyicilerin bezi fotosekillerin deyerini ve tarixi ehemiyyetini nezere almaq qabiliyyetini asagi salirdi Buna baxmayaraq fotojurnalistler dunyadaki munaqiseleri isiqlandirmaqda davam edirler Muasir muharibe fotoqrafligiJurnalistler ve fotoqraflar beynelxalq silahli muharibe konvensiyalari ile qorunur lakin tarix gosterir ki onlar tez tez muharibe eden qruplar terefinden hedef hesab olunurlar bezen fotosekillerde gosterilen faktlarin taninmamasi bezen de qarsi terefin nifretinin gostericisi olaraq Bezi terrorcular jurnalistler ve fotoqraflari hedef aldiqlari ucun silahli qarsidurmada terrorun baslamasi ile muharibe fotoqrafiyasi daha tehlukeli hala geldi Iraq muharibesinde 2003 2009 cu iller arasindaki munaqise zamani 36 fotoqraf ve kamera operatoru qacirilib ve ya oldurulub Bezi fotoqraflar ise ABS atesi ile oldurulub Reuters xeber agentliyi ucun isleyen iki iraqli jurnalist 12 iyul 2007 ci ilde vertalyotla vehsicesine olduruldu fotosekil cekdiyi erazinin tesadufen partlamasi zamani oldu Muharibe fotoqraflari mutleq aktiv mubarize yaxinliginda islememe deyiller bunun evezine onlar munaqisenin neticelerini senedlesdire bilerler Alman fotoqraf Kosovo cinayetlerinin qurbanlari haqqinda numayis etdirdiyi fotosergide cesedlere deyil qurbanlarin esya ve geyimlerine fokuslandi Ayqenin fotosekilleri kutlevi mezarlarin zamani cekilmis ve daha sonra kecmis Yuqoslaviya ucun Beynelxalq Cinayet Mehkemesi terefinden subut kimi istifade edilmisdir Istinadlar Daguerrotypes of the Mexican American War 2019 09 11 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 03 Hudson Berkley Sterling Christopher H redaktor Encyclopedia of Journalism Thousand Oaks Calif SAGE 2009 1060 67 ISBN 978 0 7619 2957 4 Mary Warner Marien Photography A Cultural History London Laurence King Publishing 2006 seh 49 ISBN 978 1856694933 Kari Anden Papadopoulos Amateur Images and Global News Intellect Books 2011 seh 45 ISBN 9781841506005 John McCosh 4 March 2016 tarixinde Istifade tarixi 1 October 2015 Roger Taylor Larry John Schaaf Impressed by Light British Photographs from Paper Negatives 1840 1860 2007 121 124 ISBN 978 0300124057 Fenton Crimean War Photographs U S Library of Congress 7 January 2022 tarixinde Istifade tarixi 5 February 2018 Vintage Works Ltd 2014 01 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 01 12 CBC News P E I photographer s secret documentation of WW I goes on display 2017 01 06 at the Wayback Machine November 10 2015 CBC News Kriebel Sabine Theories of Photography A Short History in James Elkins ed Photographic Theory New York and London Routledge 2007 pp 7 8 Committee to Protect Journalists 2014 08 07 at the Wayback Machine July 23 2008 Martin David Army combat photographer s last picture is of her own death CBS News May 3 2017 4 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 3 May 2017