Monumental boyakarlıq və ya muralizm — memarlıqla bağlı olan, lakin müstəqil ideya məzmunu və bədii ifadə vasitələrinə malik iri boyakarlıq əsərləri. Monumental boyakarlığa süjetli pannolar, mozaika və ya freskalardan ibarət divar rəsmləri daxildir.
Tarixi
Monumental boyakarlıq Qədim Misir, Çin, Hindistan, Yunanıstan və Roma incəsənətində mühüm yer tutmuşdur. Bizans və Qədim Rus incəsənətində təsviri sənətin ən geniş yayılmış növü monumental boyakarlıq olmuşdur. Monumental boyakarlığın çiçəklənmə dövrü XIV–XVI əsrlərə təsadüf edir. İtaliyada Renessans dövrünün görkəmli rəssamlarının (Cotto, Rafael, Leonardo da Vinçi, Mikelancelo, Veronoze və b.) yaradıcılığında özünün yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmışdı. Monumental boyakarlıq orta əsrlərdə Şərq ölkələrində də geniş yayılmışdı (Hindistanda , Orta Asiyada və s.). Kapitalizm dövründə, xüsusilə XIX–XX əsrin əvvəllərində monumental boyakarlıq tənəzzülə uğramışdır. Müasir dövrdə monumental boyakarlıq Avropanın və Latın Amerikasının bir çox ölkəsində (xüsusilə Meksikada Dieqo Rivera, , və başqalarının yaradıcılığında) geniş yayılmışdır.
Azərbaycanda
İslam dininin məhdudlaşdırıcı təsirinə baxmayaraq, Azərbaycanda da monumental boyakarlıq əsərləri yaradılmışdı (Şəki xanları sarayının divar rəsmləri və s.). SSRİ hakimiyyəti dövründə Azərbaycanda monumental boyakarlıq yenidən inkişaf etmişdir. 1980-ci illərdə yaradılan böyük memarlıq komplekslərinin, mədəniyyət saraylarının, klubların, dəmiryol və metro stansiyalarıın, mehmanxana və istirahət ocaqlarının memarlıq və bədii-estetik həllində monumental boyakarlıq əsərlərindən geniş istifadə olunur.
İstinadlar
- Монументал бојакарлыг // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 56.
Əlavə ədəbiyyat
- Отто Демус. Мозаики византийских храмов. Принципы монументального искусства Византии / Пер. с англ. Э. С. Смирновой. ред. и сост. А. С. Преображенский.
- Campbell, Bruce. Mexican Murals in times of Crisis. Tucson: . 2003. ISBN .
- Folgarait, Leonard. Mural Painting and Social Revolution in Mexico, 1920-1940: Art of the New Order. Cambridge: Cambridge University Press. 1998. ISBN .
- . Mediaeval Wall Paintings. Guildhall: Shire Publications. 1996.
- Woods, Oona. Seeing is Believing? Murals in Derry. Guildhall: Printing Press. 1995. ISBN .
- Latzke, Rainer Maria. Dreamworlds- The making of a room with illusionary painting. Monte Carlo Art Edition. 1999. ISBN .
- Rubanu, Pietrina. Murales politici della Sardegna : guida, storia, percorsi. Massari Editore. 1998. ISBN .
Xarici keçidlər
- Красота и ярость мира. Латиноамериканский мурализм (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Monumental boyakarliq ve ya muralizm memarliqla bagli olan lakin musteqil ideya mezmunu ve bedii ifade vasitelerine malik iri boyakarliq eserleri Monumental boyakarliga sujetli pannolar mozaika ve ya freskalardan ibaret divar resmleri daxildir Finlandiyada monumental boyakarliq numuneleri TarixiMonumental boyakarliq Qedim Misir Cin Hindistan Yunanistan ve Roma incesenetinde muhum yer tutmusdur Bizans ve Qedim Rus incesenetinde tesviri senetin en genis yayilmis novu monumental boyakarliq olmusdur Monumental boyakarligin ciceklenme dovru XIV XVI esrlere tesaduf edir Italiyada Renessans dovrunun gorkemli ressamlarinin Cotto Rafael Leonardo da Vinci Mikelancelo Veronoze ve b yaradiciliginda ozunun yuksek inkisaf seviyyesine catmisdi Monumental boyakarliq orta esrlerde Serq olkelerinde de genis yayilmisdi Hindistanda Orta Asiyada ve s Kapitalizm dovrunde xususile XIX XX esrin evvellerinde monumental boyakarliq tenezzule ugramisdir Muasir dovrde monumental boyakarliq Avropanin ve Latin Amerikasinin bir cox olkesinde xususile Meksikada Dieqo Rivera ve basqalarinin yaradiciliginda genis yayilmisdir AzerbaycandaIslam dininin mehdudlasdirici tesirine baxmayaraq Azerbaycanda da monumental boyakarliq eserleri yaradilmisdi Seki xanlari sarayinin divar resmleri ve s SSRI hakimiyyeti dovrunde Azerbaycanda monumental boyakarliq yeniden inkisaf etmisdir 1980 ci illerde yaradilan boyuk memarliq komplekslerinin medeniyyet saraylarinin klublarin demiryol ve metro stansiyalariin mehmanxana ve istirahet ocaqlarinin memarliq ve bedii estetik hellinde monumental boyakarliq eserlerinden genis istifade olunur IstinadlarMonumental boјakarlyg Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 56 Elave edebiyyatOtto Demus Mozaiki vizantijskih hramov Principy monumentalnogo iskusstva Vizantii Per s angl E S Smirnovoj red i sost A S Preobrazhenskij Campbell Bruce Mexican Murals in times of Crisis Tucson 2003 ISBN 0 8165 2239 1 Folgarait Leonard Mural Painting and Social Revolution in Mexico 1920 1940 Art of the New Order Cambridge Cambridge University Press 1998 ISBN 0 521 58147 8 Mediaeval Wall Paintings Guildhall Shire Publications 1996 Woods Oona Seeing is Believing Murals in Derry Guildhall Printing Press 1995 ISBN 0 946451 31 1 Latzke Rainer Maria Dreamworlds The making of a room with illusionary painting Monte Carlo Art Edition 1999 ISBN 978 3 00 027990 4 Rubanu Pietrina Murales politici della Sardegna guida storia percorsi Massari Editore 1998 ISBN 8845701018 Xarici kecidlerKrasota i yarost mira Latinoamerikanskij muralizm rus