Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mariya Vasilyevna Trubnikova (rus. Мари́я Васи́льевна Тру́бникова; 6 (18) yanvar 1835, Çita, Zabaykal vilayəti[d], Rusiya imperiyası – 28 aprel (10 may) 1897, Tambov, Tambov quberniyası, Rusiya imperiyası və ya Sankt-Peterburq, Sankt-Peterburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası) — Rus yazıçısı, qadın təhsilinin görkəmli müdafiəçisi, sürgün edilmiş dekabrist Vasili İvaşev və Kamil Le Dantunun qızı.
| Mariya Trubnikova | |
|---|---|
| rus. Мари́я Васи́льевна Тру́бникова | |
 | |
| Doğum tarixi | 6 (18) yanvar 1835 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 28 aprel (10 may) 1897 (62 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri |
|
| Uşağı | |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
| İstiqamət | feminizm |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mariya Vasilyevna Trubnikova 6 yanvar 1835-ci ildə atası dekabrist Vasili İvaşovun sürgün edildiyi Çitada anadan olub. 1841-ci ildə valideynlərinin ölümündən sonra sürgün yerini tərk etmək üçün əlahəzrət imperator I Nikolaya müraciət edir. I Nikolaydan icazəni aldıqdan sonra Mariya Vasilyevna nənəsi, bacısı Vera və qardaşı Pyotrun müşayiəti ilə Simbirsk quberniyasının Arxangelskoye-Repyevka kəndinə köçüb.. Orada uşaqları atalarının bacısı Yekaterina Petrovna (knyaginya Xovanskaya) Vasilyev (atasının adı ilə) soyadı ilə böyüdüb. 1856-cı il fərmanı ilə soyadı və zadəganlığı dekabrist İvaşevin ailəsinə qaytarıldı.
Mariya Vasilyevna dövrün tələblərinə uyğun ev şəraitində yaxşı təhsil alıb. O, bir neçə xarici dil bilirdi.
1854-cü ildə Mariya Vasilyevna “Birjevıye vedomosti”nin naşir-redaktoru K.V.Trubnikovla nigaha daxil olub. Ailə qurduqdan sonra o, Sankt-Peterburqa köçür.
K.V.Trubnikovla nigahda onun dörd qızı olur. Bu qızlardan Mariya Vurubova, Vera Çerkesova və Olqa Bulanova-Trubnikova da anaları kimi aktiv ictimai fəaliyyətlə məşğul olublar. Vera Çerkesova və Olqa Bulanova-Trubnikova yazıçı kimi də tanınıblar.
İctimai fəaliyyəti
Mariya Trubnikova Sankt-Peterburqda aktiv ictimai fəaliyyətlə məşğul olmağa başlayır. Onun burdakı evinin salonu liberalların və radikalların görüş yerinə çevrilir. Nadejda Stasova ilə yaxın dostlaşaraq, 1860-cı ildə "Ucuz Mənzillər Cəmiyyəti"ni qurub. 1862-ci ildə isə Mariya Vasilyevna dövrün qadın hərəkatının görkəmli nümayəndələrinin daxil olduğu Tərcüməçilər Cəmiyyətinin təsisçilərindən biri olub. Cəmiyyət rus qadınlarına yalnız zehni əməklə dolanmaq imkanı verməklə yanaşı, Rusiyada qadınlar üçün ali təhsil sistemi yaratmaq vəzifəsini də qarşısına qoymuşdu. Trubnikova və Stasova elm adamlarını və böyük ədəbiyyat xadimlərini bu işə cəlb etməyə nail olmuşdular.
1861-ci ildə Avropaya səfərindən sonra Trubnikova Cenni d'Herikurt ilə yazışmağa başladı. D'Herikurt, ona məşhur Avropa feministləri - Jozefina Batler və Mariya Gegg ilə əlaqələr qurmağa kömək etdi. O vaxtdan başlayaraq Trubnikova Fransa, İngiltərə, İsveçrə və Şimali Amerikada qadın hərəkatının görkəmli simaları ilə əlaqələr qurub və bu münasibətləri daima inkişaf etdirib. Mariya Vasilyevna məktublarında onlara Rusiyada qadınların vəziyyəti haqqında ətraflı məlumat verirdi. “Now a day” kimi bəzi xarici nəşrlərdə daima yazılarla çıxış edirdi. Con Stüart Mill ona məşhur məktubunu 1868-ci ildə rus qadınlarına müraciətini - ing. "The Subjection of Women" göndərib.
Mariya Trubnikova 28 aprel (10 may) 1897-ci ildə Tambovda vəfat edib. O, Sankt-Peterburqdakı Novodeviçi qəbiristanlığında dəfn olunub.
Ədəbi yaradıcılıq fəaliyyəti
Mariya Trubnikova əri tərəfindən nəşr olunan "Səhmdarlar üçün jurnal" (1858) və "Birjevye Vedomosti" (1863-1869) ilə əməkdaşlıq edib. Jurnallarda o, ədəbiyyat, tərcümələr və biblioqrafiya şöbəsinə rəhbərlik edirdi. Trubnikova həmçinin digər dövrü nəşrlər ilə də aktiv əməkdaşlıq edir, onlarda məqalələr, hekayələr çap edir, onların səhifələrində aktiv müzakirələrə qoşulurdu. Məsələn, "Sankt-Peterburq Qəzeti"ndə (1869) N.S.Leskov ilə qadın məsələsi ilə bağlı polemikası ictimaiyyət arasında geniş müzakirələrə səbəb olmuşdu. "Avropa bülleteni" (1871-1884) qəzetində bir sıra tərcümələri, "Yeni zaman” (1876) qəzetində xarici publisistikanın icmalları və bədii əsərlərin tərcümələri nəşr olunub. E.Lvovanın “Seçilmiş xarici romanların tərcümələri” məcmusu ilə də fəal əməkdaşlıq edib.
Mariya Trubnikovanın özünün redaktorluğu ilə təbiətşünaslığa, tarixə, jurnalistikaya və uşaq ədəbiyyatına dair bir sıra əsərlər tərcümə edilərək nəşr olunub.
İstinadlar
- Трубникова Мария Васильевна // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Rappaport, Helen. Encyclopedia of Women Social Reformers. 2. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. 2001. 715–716. ISBN .
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Ruthchild, Rochelle G. Reframing public and private space in mid-nineteenth century Russia: The triumvirate of Anna Filosofova, Nadezhda Stasova, and Mariia Trubnikova // Worobec, Christine D. (redaktor). The Human Tradition in Imperial Russia. The human tradition around the world. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield. 2009. 69–84. ISBN .
- Stites, Richard. The Women's Liberation Movement in Russia: Feminism, Nihilsm, and Bolshevism, 1860–1930. Princeton University Press. 1977. 66–83. ISBN .
- . web.archive.org. 2020-07-16. 2020-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-17.
- Стайтс Р. Женское освободительное движение в России: Феминизм, нигилизм и большевизм, 1860-1930 / Пер. с англ. М.: «Российская политическая энциклопедия» (ru:РОССПЭН). 2004. 616.
Xarici keçidlər
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Mariya Trubnikova // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mariya Vasilyevna Trubnikova rus Mari ya Vasi levna Tru bnikova 6 18 yanvar 1835 Cita Zabaykal vilayeti d Rusiya imperiyasi 28 aprel 10 may 1897 Tambov Tambov quberniyasi Rusiya imperiyasi ve ya Sankt Peterburq Sankt Peterburq quberniyasi d Rusiya imperiyasi Rus yazicisi qadin tehsilinin gorkemli mudafiecisi surgun edilmis dekabrist Vasili Ivasev ve Kamil Le Dantunun qizi Mariya Trubnikovarus Mari ya Vasi levna Tru bnikovaDogum tarixi 6 18 yanvar 1835Dogum yeri Cita Zabaykal vilayeti d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 28 aprel 10 may 1897 62 yasinda Vefat yeri Tambov Tambov quberniyasi Rusiya imperiyasi ve yaSankt Peterburq Sankt Peterburq quberniyasi d Rusiya imperiyasiDefn yeri Sankt Peterburqda Novodevicye qebiristanligi d Usagi Olqa Bulanova TrubnikovaFealiyyeti yaziciIstiqamet feminizm Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMariya Vasilyevna Trubnikova 6 yanvar 1835 ci ilde atasi dekabrist Vasili Ivasovun surgun edildiyi Citada anadan olub 1841 ci ilde valideynlerinin olumunden sonra surgun yerini terk etmek ucun elahezret imperator I Nikolaya muraciet edir I Nikolaydan icazeni aldiqdan sonra Mariya Vasilyevna nenesi bacisi Vera ve qardasi Pyotrun musayieti ile Simbirsk quberniyasinin Arxangelskoye Repyevka kendine kocub Orada usaqlari atalarinin bacisi Yekaterina Petrovna knyaginya Xovanskaya Vasilyev atasinin adi ile soyadi ile boyudub 1856 ci il fermani ile soyadi ve zadeganligi dekabrist Ivasevin ailesine qaytarildi Mariya Vasilyevna dovrun teleblerine uygun ev seraitinde yaxsi tehsil alib O bir nece xarici dil bilirdi 1854 cu ilde Mariya Vasilyevna Birjeviye vedomosti nin nasir redaktoru K V Trubnikovla nigaha daxil olub Aile qurduqdan sonra o Sankt Peterburqa kocur K V Trubnikovla nigahda onun dord qizi olur Bu qizlardan Mariya Vurubova Vera Cerkesova ve Olqa Bulanova Trubnikova da analari kimi aktiv ictimai fealiyyetle mesgul olublar Vera Cerkesova ve Olqa Bulanova Trubnikova yazici kimi de taniniblar Ictimai fealiyyetiMariya Trubnikova Sankt Peterburqda aktiv ictimai fealiyyetle mesgul olmaga baslayir Onun burdaki evinin salonu liberallarin ve radikallarin gorus yerine cevrilir Nadejda Stasova ile yaxin dostlasaraq 1860 ci ilde Ucuz Menziller Cemiyyeti ni qurub 1862 ci ilde ise Mariya Vasilyevna dovrun qadin herekatinin gorkemli numayendelerinin daxil oldugu Tercumeciler Cemiyyetinin tesiscilerinden biri olub Cemiyyet rus qadinlarina yalniz zehni emekle dolanmaq imkani vermekle yanasi Rusiyada qadinlar ucun ali tehsil sistemi yaratmaq vezifesini de qarsisina qoymusdu Trubnikova ve Stasova elm adamlarini ve boyuk edebiyyat xadimlerini bu ise celb etmeye nail olmusdular 1861 ci ilde Avropaya seferinden sonra Trubnikova Cenni d Herikurt ile yazismaga basladi D Herikurt ona meshur Avropa feministleri Jozefina Batler ve Mariya Gegg ile elaqeler qurmaga komek etdi O vaxtdan baslayaraq Trubnikova Fransa Ingiltere Isvecre ve Simali Amerikada qadin herekatinin gorkemli simalari ile elaqeler qurub ve bu munasibetleri daima inkisaf etdirib Mariya Vasilyevna mektublarinda onlara Rusiyada qadinlarin veziyyeti haqqinda etrafli melumat verirdi Now a day kimi bezi xarici nesrlerde daima yazilarla cixis edirdi Con Stuart Mill ona meshur mektubunu 1868 ci ilde rus qadinlarina muracietini ing The Subjection of Women gonderib Mariya Trubnikova 28 aprel 10 may 1897 ci ilde Tambovda vefat edib O Sankt Peterburqdaki Novodevici qebiristanliginda defn olunub Edebi yaradiciliq fealiyyetiMariya Trubnikova eri terefinden nesr olunan Sehmdarlar ucun jurnal 1858 ve Birjevye Vedomosti 1863 1869 ile emekdasliq edib Jurnallarda o edebiyyat tercumeler ve biblioqrafiya sobesine rehberlik edirdi Trubnikova hemcinin diger dovru nesrler ile de aktiv emekdasliq edir onlarda meqaleler hekayeler cap edir onlarin sehifelerinde aktiv muzakirelere qosulurdu Meselen Sankt Peterburq Qezeti nde 1869 N S Leskov ile qadin meselesi ile bagli polemikasi ictimaiyyet arasinda genis muzakirelere sebeb olmusdu Avropa bulleteni 1871 1884 qezetinde bir sira tercumeleri Yeni zaman 1876 qezetinde xarici publisistikanin icmallari ve bedii eserlerin tercumeleri nesr olunub E Lvovanin Secilmis xarici romanlarin tercumeleri mecmusu ile de feal emekdasliq edib Mariya Trubnikovanin ozunun redaktorlugu ile tebietsunasliga tarixe jurnalistikaya ve usaq edebiyyatina dair bir sira eserler tercume edilerek nesr olunub IstinadlarTrubnikova Mariya Vasilevna Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Rappaport Helen Encyclopedia of Women Social Reformers 2 Santa Barbara Calif ABC CLIO 2001 715 716 ISBN 978 1 57607 101 4 Trubnikova Mariya Vasilevna Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Ruthchild Rochelle G Reframing public and private space in mid nineteenth century Russia The triumvirate of Anna Filosofova Nadezhda Stasova and Mariia Trubnikova Worobec Christine D redaktor The Human Tradition in Imperial Russia The human tradition around the world Lanham Md Rowman amp Littlefield 2009 69 84 ISBN 978 0 7425 3737 8 Stites Richard The Women s Liberation Movement in Russia Feminism Nihilsm and Bolshevism 1860 1930 Princeton University Press 1977 66 83 ISBN 978 1 4008 4327 5 web archive org 2020 07 16 2020 07 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 08 17 Stajts R Zhenskoe osvoboditelnoe dvizhenie v Rossii Feminizm nigilizm i bolshevizm 1860 1930 Per s angl M Rossijskaya politicheskaya enciklopediya ru ROSSPEN 2004 616 Xarici kecidlerTrubnikova Mariya Vasilevna Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Mariya Trubnikova Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978