Leykositlər (q.yun. λευκός— ağ və κύτος — cisim) və ya ağ qan hüceyrələri — nüvəsinin olması və müstəqil rənginin olmaması ilə fərqlənən müxtəlif görünüş və funksiyalara malik olan, insanlarda və heyvanlarda qan hüceyrələrinin heterogen qrupu. Onlar qırmızı sümük iliyində əmələ gəlir və bütün bədəndə olur. Leykositlərin ömrü bir neçə saatdan bir neçə ilə qədərdir. Leykositlərin əsas funksiyası bədəni patogenlərdən qorumaq və toxumadakı dağıdıcı elementləri aradan qaldırmaqdır.
Leykositlər sitoplazmada qranulların olmasına görə qranulositlərə və aqranulositlərə və ya hematopoez zamanı mənşəyinə görə miyeloid və limfoid hüceyrələrə bölünür. Bu geniş kateqoriyalara leykositlərin daha ixtisaslaşmış qrupları daxildir: neytrofillər, eozinofillər, bazofillər, mononüvəli faqositlər sisteminin hüceyrələri (monositlər, toxuma makrofaqları, dendritik hüceyrələr) və limfositlər. Miyeloid seriyanın hüceyrələrinə neytrofillər, eozinofillər, bazofillər və mononüvəli faqositlər sisteminin hüceyrələri, limfoid hüceyrələrə isə limfositlər daxildir. Monositlər və neytrofillər faqositoz qabiliyyətinə görə faqositlər kimi təsnif edilirlər.
Qanda leykositlərin sayının azalması və ya artması patoloji prosesin mövcudluğunun mühüm göstəricisidir. Normalda, yetkin bir insanda leykositlərin sayı 4 × 10 9 / l ilə 1,1 × 10 10 / l arasında dəyişir ki, bu da ümumi qan həcminin təxminən 1%-ni təşkil edir. Ağ qan hüceyrələrinin səviyyəsinin artması (leykositoz) çox vaxt infeksiyalar zamanı, bəzən isə xərçəng və digər xəstəliklər zamanı baş verir. Ağ qan hüceyrələrinin aşağı səviyyəsi (leykopeniya) immunitet sisteminin zəiflədiyini göstərir.
İltihabi reaksiyaya səbəb olan maddələr yeni leykositləri yad cismin daxil olduğu yerə cəlb edir. Yad cisimləri və zədələnmiş hüceyrələri məhv edərək, leykositlər böyük miqdarda ölür. İltihab zamanı toxumalarda əmələ gələn irin ölü leykositlərin yığılmasıdır.
İstinadlar
- "leukocyte". www.cancer.gov (ingilis). 2011-02-02. 2023-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
- Monga I, Kaur K, Dhanda S. "Revisiting hematopoiesis: applications of the bulk and single-cell transcriptomics dissecting transcriptional heterogeneity in hematopoietic stem cells". Briefings in Functional Genomics. 21 (3). March 2022: 159–176. doi:10.1093/bfgp/elac002. PMID 35265979 (#bad_pmid).
- Maton D, Hopkins J, McLaughlin CW, Johnson S, Warner MQ, LaHart D, Wright JD, Kulkarni DV. Human Biology and Health. Englewood Cliffs, New Jersey, US: Prentice Hall. 1997. ISBN .
- "Definition of white blood cell". www.cancer.gov (ingilis). 2011-02-02. 2021-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: March 15, 2023.
- LaFleur-Brooks M. Exploring Medical Language: A Student-Directed Approach (7th). St. Louis, Missouri, US: Mosby Elsevier. 2008. səh. 398. ISBN .
- "Vital and Health Statistics Series 11, No. 247 (03/2005)" (PDF). 2015-09-24 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-02-02.
- Alberts B, Johnson A, Lewis M, Raff M, Roberts K, Walter P. Leukocyte also known as macrophagesfunctions and percentage breakdown // Molecular Biology of the Cell (4th). New York: Garland Science. 2002. ISBN .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Leykositler q yun leykos ag ve kytos cisim ve ya ag qan huceyreleri nuvesinin olmasi ve musteqil renginin olmamasi ile ferqlenen muxtelif gorunus ve funksiyalara malik olan insanlarda ve heyvanlarda qan huceyrelerinin heterogen qrupu Onlar qirmizi sumuk iliyinde emele gelir ve butun bedende olur Leykositlerin omru bir nece saatdan bir nece ile qederdir Leykositlerin esas funksiyasi bedeni patogenlerden qorumaq ve toxumadaki dagidici elementleri aradan qaldirmaqdir Qan elementleri elektron mikroskopdan istifade ederek elde edilen sekil Sekilde qirmizi qan huceyreleri ve kobud sethi olan sferik ag qan huceyreleri gorunur Leykositler sitoplazmada qranullarin olmasina gore qranulositlere ve aqranulositlere ve ya hematopoez zamani menseyine gore miyeloid ve limfoid huceyrelere bolunur Bu genis kateqoriyalara leykositlerin daha ixtisaslasmis qruplari daxildir neytrofiller eozinofiller bazofiller mononuveli faqositler sisteminin huceyreleri monositler toxuma makrofaqlari dendritik huceyreler ve limfositler Miyeloid seriyanin huceyrelerine neytrofiller eozinofiller bazofiller ve mononuveli faqositler sisteminin huceyreleri limfoid huceyrelere ise limfositler daxildir Monositler ve neytrofiller faqositoz qabiliyyetine gore faqositler kimi tesnif edilirler Qanda leykositlerin sayinin azalmasi ve ya artmasi patoloji prosesin movcudlugunun muhum gostericisidir Normalda yetkin bir insanda leykositlerin sayi 4 10 9 l ile 1 1 10 10 l arasinda deyisir ki bu da umumi qan hecminin texminen 1 ni teskil edir Ag qan huceyrelerinin seviyyesinin artmasi leykositoz cox vaxt infeksiyalar zamani bezen ise xerceng ve diger xestelikler zamani bas verir Ag qan huceyrelerinin asagi seviyyesi leykopeniya immunitet sisteminin zeiflediyini gosterir Iltihabi reaksiyaya sebeb olan maddeler yeni leykositleri yad cismin daxil oldugu yere celb edir Yad cisimleri ve zedelenmis huceyreleri mehv ederek leykositler boyuk miqdarda olur Iltihab zamani toxumalarda emele gelen irin olu leykositlerin yigilmasidir Istinadlar leukocyte www cancer gov ingilis 2011 02 02 2023 04 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20 Monga I Kaur K Dhanda S Revisiting hematopoiesis applications of the bulk and single cell transcriptomics dissecting transcriptional heterogeneity in hematopoietic stem cells Briefings in Functional Genomics 21 3 March 2022 159 176 doi 10 1093 bfgp elac002 PMID 35265979 bad pmid Maton D Hopkins J McLaughlin CW Johnson S Warner MQ LaHart D Wright JD Kulkarni DV Human Biology and Health Englewood Cliffs New Jersey US Prentice Hall 1997 ISBN 0 13 981176 1 Definition of white blood cell www cancer gov ingilis 2011 02 02 2021 03 18 tarixinde Istifade tarixi March 15 2023 LaFleur Brooks M Exploring Medical Language A Student Directed Approach 7th St Louis Missouri US Mosby Elsevier 2008 seh 398 ISBN 978 0 323 04950 4 Vital and Health Statistics Series 11 No 247 03 2005 PDF 2015 09 24 tarixinde PDF Istifade tarixi 2014 02 02 Alberts B Johnson A Lewis M Raff M Roberts K Walter P Leukocyte also known as macrophagesfunctions and percentage breakdown Molecular Biology of the Cell 4th New York Garland Science 2002 ISBN 0 8153 4072 9 Xarici kecidler