Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə Lənkəran şəhəri haqqındadır. Lənkəran rayonu üçün Lənkəran rayonu səhifəsinə baxın. |
Lənkəran — Azərbaycan Respublikasının ən böyük və qədim şəhərlərindən biri, cənub bölgəsinin ən böyük şəhəridir. 28 iyul 1971-ci ildən respublika tabeli şəhərdir. Azərbaycanın qədim şəhərlərindən olan Lənkəran şəhəri 38 şimal, 40 şərq en dairəsinin kəsişdiyi, Xəzər dənizinin cənub-qərb sahilində, Lənkərançayın Xəzər dənizinə töküldüyü yerdə yerləşir. Rütubətli subtorpik iqlim, qışın sərt keçməməsi, quru və qızmar yay günləri, yağışlı payız fəsli bu regionun zəngin flora və faunasını şərtləndirmişdir. Lənkərançay, Veravul, Qumbaşı, Boladi, çayları yazda və payızda əsasən yağış suları hesabına daşır, yayda isə sakitləşir və nəzərə çarpacaq dərəcədə dayazlaşırlar. Buna görə də bu ərazidə kənd təsərrüfatı bitkilərinin suvarılması məqsədilə Xanbulançay su anbarı yaradılmışdır.
| Respublika tabeli şəhər | |
| Lənkəran | |
|---|---|
| Lankon | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Başçı | Taleh Qaraşov |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi | 70 km² |
| Mərkəzin hündürlüyü | 76 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 52 952 nəfər (2020) |
| Milli tərkibi | talışlar, azərbaycanlılar |
| Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | 994 25 |
| Poçt indeksi | AZ4200 |
| Nəqliyyat kodu | 42 |
| Digər | |
| lenkeran-ih.gov.az (az.) | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ərazisinin sahəsi 21.435 hektar olan Hirkan qoruğu da bu rayonda yerləşir. 2004-cü ildə həmin qoruq Hirkan Milli Parkina çevrilmişdir. Milli park Astara və Lənkəran rayonlarının ərazisinin bir hissəsini tutur. Kiçik Qızılağac yasaqlığı (sahəsi 10,7 min hektar) 1978-ci ildə kiçik Qızılağac körfəzində qışlayan, köçəri su, bataqlıq və suətrafı sahədə yaşayan, o cümlədən nadir və məhv olmaq həddində olan quşların mühafizə edilməsi və onların baş sayının bərpa olunması məqsədilə yaradılmışdır. Bu yasaqlıq bilavasitə Qızılağac qoruğu ilə həmsərhəddir. Lənkəran rayonunun inzibati mərkəzi Lənkəran şəhəridir. Əhalinin sayı 193.700 nəfər, Bakıdan məsafsi 268 km-dir. Şəhərin ilkin adı "Ləngərkünan" olmuşdur. Bu sözün mənası lövbərli dayanacaq, yəni liman deməkdir. Lənkərandakı tarixi memarlıq abidələrindən indiyədək salamat qalanlar orijinal fasad naxışları ilə diqqəti cəlb edən Xan evi, Kiçik qala məscidi, Güldəstə minarəsi və qədim Hacı Mirzə hamamıdır. Şəhərdəki tarix muzeyinə baş çəksəniz bu diyarın tarixi ilə tanış ola bilərsiniz. Muzeyin özünün binası da memarlıq baxımından çox maraqlıdır. Şəhərdə dekorativ-tətbiqi sənət emalatxanaları çoxdur. Orada çalışanlar ağac, daş və metal üzərində oyma sənəti ilə məşğul olur. Lənkəranın ətrafındakı memarlıq və tarix abidələrindən bir qismi zəmanəmizə qədər salamat qalmışdır: Yuxarı Nüvədi kəndindəki Əbirlər qülləsi, Şıxakaran kəndindəki Şeyx Zahid qülləsi, Lənkərandan bir qədər qərb tərəfdə isə qədim Balabur qalasının xarabaları qalmışdır. Bu qalanın tikintisində inşaat materiallarının çox maraqlı bir qarışığından – bişmiş qırmızı kərpicdən və çay daşından istifadə edilmişdir. Xalq arasında Boz qala deyilən bu qalada keramikadan hazırlanmış su kəməri boruları hələ də salamat qalmışdır.
Etimologiyası
Bu məqaləni lazımdır. |
Lənkəran toponiminin haradan götürülməsi, onun mənası indiyə qədər mübahisəli olaraq qalır. Lənkəran və onun ətraf ərazilərinin qədimliyinə nişan verən sənədlərdən ən məşhuru yunan tarixçisi Herodotun məlumatıdır. O, göstərirdi ki, indiki Masallıya yaxın yerlərdə Dubil adlı bir kənd varmış. Strabon öz əsərində Boladi, Məcül, Büstər və Talışkəran kəndlərinin yaşıllıq və otlaq olması haqqında məlumat vermişdir.[]
Lənkəran sözünün mənşəyini araşdırmaq məqsədilə ilk dəfə bu adın işlədildiyi tarixə nəzər salmaq lazımdır. 1409-cu ildə ərəb dilində yazılmış "Fərruxnameyi-cəmali" əsərinin müəllifi təbib Ramazan ibn Şeyxəli Lənkərani və həmin kitabı 1594-cü ildə fars dilinə tərcümə edən Möhübəli ibn Əhmədi Lənkərkünani ləqəbinə təsadüf edirik.[]
Lənkəran adının mənşəyinə iki çür yanaşmaq lazımdır: birincisi fars dilindən, ikincisi talış dilindən keçmə mənasında. XV əsrdən əvvəl deyilən Ləngərkünan, Ləngəran, Lənkgəran, Lanqaran, Lyanqaran sözləri bugünkü Lənkəran sözünün ilkin formaları olmuşlar. Bunlardan Ləngərkünan – Ləngər və künan – yer, məskən deməkdir. Deməli, birinci ad lövbər salınan yer mənasını verir. Bu adın yaranmasına səbəb dünyanın müxtəlif yerlərindən İrana ticarətə, səfərə, təhsilə, ziyarətə, diplomatik işlərə gedən və İrandan gələn gəmilərin burada lövbər salıb dayanmalarıdır.[]
Ləngkəran farsca – ləng, ləngimək, kəran – yer (məskən) deməkdir. Deməli, ikinci ad "ləngiyən yer" mənasını verir. Adın yaranmasına səbəb yağışların çox olması üzündən buraya gələnlərin ləngiməsidir.[]
Lənkon talışca leynə, len – qamış, kon – (kəon) evlər deməkdir. Həm də bu ətraf rayonlarda sonu talışca "kon" azərbaycanca "kəran"la bitən yer adları çoxdur. Beləliklə, üçüncü ad "qamış evlər" mənasını verir. Bu ad Almaniyanın Hamburq səfarətxanasında saxlanılan hesabatlarda da vardır. Belə ki, bu söz 1603-cü ildə adı çəkilən, o dövrdə Lənkərandan bir az aralı yerləşən almanca yazılmış Lankon sözüdür. İndiki Lənkəran böyüdükcə həmin kənd şəhərə qarışmış və adı Lənkəranla eyniləşmişdir. O dövrdə, hətta XX əsrin əvvələrinə kimi buradaki evlərin üstü, çəpəri, bəzən divarları da qamışdan olduğu üçün qamış evlər adlanmışdır.[]
Lənkəran toponiminin orta əsr mənbəələrində keçməsi, bu toponimin islamdan sonra yaranmasını istisna etmir. "Lənkər" ərəbcədən "inkar etmək", "an" farscadan cəm şəkilçisidir: beləliklə, islamı gec qəbul etdikləri üçün və ya qəbul etməyib ayrı bir zehniyyətlə çıxış etdiklərinə görə burada yaşayan toplum "Lənkəran" yəni "inkarçılar" adlana bilərdi. Olsun ki, bu bir ehtimaldır, amma ehtimal olsa da, yağışların çox yağması üzündən limanda ilişib qalan tacirlərin gecikmələri ilə əlaqələndirilən ehtimal qədər güclüdür.[]
Gerb
Lənkəran şəhərinin gerbi 21 may 1843-cü ildə təsdiq olunmuşdur.
Gerbin ikiyə bölünmüş qalxanvari lövhəsinin yarıdan yuxarı hissəsi Kaspivilayətinin gerbindəki təsvirlərin eynidir: 1-ci hissədə pələng, ikinci hissədə yerdən çıxıb alovlanan qaz dilimləri təsvir olunmuşdur. Aşağıdakı üçüncü yaşıl sahəsində təsvir olunan gümüş bolluq-bərəkət rəmzidir. Sandığın hər iki tərəfində qıvrılan ilan rəsmi Muğan düzündə ilanların çox olmasından xəbər verirdi.
Tarixi
Lənkəranın tarixi çox qədimdir. Onun bir kilometrliyində Digah kəndində aşkar olunan Divə – lona qəbiristanlığının e.ə. daha qədim əsrə aid edilməsi buna sübutdur. Bundan əlavə 1869-cu ildə Səid Əli ibn Kazım Bəy tərəfindən qələmə alınmış "Cavahirnameyi – Lənkəran" kitabında vaxtilə IX əsrdə Lənkəranın Bəlləbur qalasında yerləşdiyi ehtimal edilir.
Görkəmli yazıçı və tarixçimiz Abbasqulu ağa Bakıxanov "Gülüstani İrəm" (1841), Mirzə Əhməd Mirzə Xudaverdi oğlu 1882-ci ildə qələmə aldığı "Əxbərnamə" kitablarında Lənkəranı "Ləngərkünan" adlandırmışlar.
XVI əsr İngiltərə-Moskva ticarət kompaniyasının müvəkkili Çepmen öz səyahəti zamanı Layqon şəhərində olmasını bildirir. Alman imperatoru Rudolf Habsburqun I Şah Abbasa göndərdiyi səfir Stefan Kakaş və onun katibi Tektanderin Almaniya səftərxanasında saxlanılan hesabatında Lənkəranın və ondan bir az aralı olan Lankon kəndinin adı çəkilir. XVII əsr alman alimi Adam Oleari isə bu şəhəri Lengerkuman adlandırmışdır.
27 sentyabr 1614-cü ildə rus səyyahı və diplomatı Brexov hesabatında I Şah Abbasla Qızılağacdan Lyanqarana gəldiyini göstərir. 1638-ci idə rus səyyahı və diplomatı A. Suxanov, 1670-ci ildə Hollandiya dənizçisi Yan Streis müxtəlif müzeylərə və səfirlikələrə verdikləri hesabatlarda, habelə gündəliklərində Lənkəranın adını dönə-dönə çəkmişlər. Rusiyada həkim işləyən diplomat, şotlandiyalı Bel 1717-ci ildə Lanqarana, oradan da Qızılağaca gəldiyini bildirir.
Lənkəran şəhərinin inşası tarixi hələlik dəqiq müəyyənləşdirilməmişdir. Bu da burada kifayət qədər arxeoloji qazıntıların aparılmaması ilə əlaqədardır. Lənkəran şəhərinin adına ilk dəfə biz səyyah Larens Çepmenin xatirələrində rast gəlirik. Onun xatirələrindən məlum olur ki, səyyah Lənkəranda 1568–1569-cu illərdə olmuşdur, lakin bu illəri Lənkəran şəhərinin salınma tarixi kimi gəbul etmək düzgün deyil.
Lənkəran da bütün Azərbaycan kimi, Səlcuqlar, Hülakilər və Teymurilərin hakimiyyəti altında olmuşdur. Həmdullah Qəzvininin verdiyi məlumata görə, XV əsrin 60-cı illərində Lənkəran(talış) əyaləti Azərbaycan Ağqoyunlu dövlətinin əyalətlərindən biri idi. XVI əsrin əvvəllərində Azərbaycan tarixində çox əhəmiyyətli bir hadisə baş verdi. Görkəmli siyasi xadim Şah İsmayıl Xətai Səfəvi dövlətini yaratdı. Lənkəran bu dövləti təşkil edən ərazilərdən biri idi. Lənkəran feodalları şahı həmişə müdafiə edirdilər, məhz bu da onların Səfəvi sarayındə yüksək nüfüz sahibi olmasına səbəb olmuşdu. Əyaləti həmin dövrdə şahın təsdiq etdiyi yerli hakimlər idarə edirdilər. Səfəvilər dövlətinin mövcüd olduğu dövrdə Lənkəran Azərbaycanın digər vilayətləri kimi həm iqtisadiyyat, həm də mədəniyyət sahəsində yüksək inkişaf dövrü keçmişdi, lakin mərkəzdən uzaq yerləşdiyi üçün sonrakı dövrlərdə şah hökuməti Lənkəranı Gilan vilayətinin tərkibinə daxil etdi.
Bu dövrdə ərazini idarə edən Əmir Həmzəni sıxışdırmaq üçün şah hökuməti Lənkərana sərkərdə Sarı xanı göndərdi. O, əyalətdə bütün narazılıqların qarşısını alandan sonra şah əyaləti ona tiyul verdi. Sarı xan Astarada yaşasa da onun oğlanları Lənkəranda yaşamış və buradan ölkəni XVIII əsrin 20-ci illərinə kimi idarə etmişdilər.
XVIII əsrin 20-ci illərində Azərbaycanın Xəzərsahili vilayətləri, o cümlədən də Lənkəran Rusiya işğalına məruz qaldı. 1726-cı ildə çarizm müdafiə məqsədilə burada hərbi istehkam tikdirdi, lakin ruslar burada çox qala bilmədilər. Rəşt müqaviləsinə görə Lənkəran yenidən Nadir şahın hakimiyyəti altına keçdi. 1747-ci il may ayının 9-da Nadir şah öldürüldükdən sonra Azərbaycanda xanlıqlar yaranmağa başladı
Lənkəran XIX əsrdə
XIX əsrin başlanğıcında Lənkəran şəhəri üç hissədən ibarət idi və şəhərin mərkəzi sayılan Qala divarlarına söykənirdi. Qalada Rusiya işğalından sonra hərbi qarnizon yerləşdirildi, bir sıra binalar kazarmalara, lazaretə və qaubaxta çevrilmişdi. XIX əsrin 30-cu illərində şəhərdə 441 ev və 440-a qədər təsərrüfat tikilisi vardı. XIX əsrin 50-ci illərində isə şəhərdə yaşayış evlərinin sayı 833-ə çatmışdı.
XIX əsrin sonlarında Lənkəranda küçələr neft çıraqları ilə işıqlandırılırdı. İçməli su ilə şəhər quyular və Lənkərançay hesabına təchiz edilirdi. Şəhərə su kəməri yalnız 1913-cü ildə çəkilmişdi.
Bu dövrdə əhalinin sayı da artmaqda idi. Lənkəranda bütün dövrlərdə kişilər qadınlardan 7–10% çox olmuşdur. 1897-ci il məlumatına görə şəhər əhalisinin sayı 8733 nəfər idi. Burada yerli əhali ilə yanaşı ruslar, polyaklar, yəhudilər və başqa millətlərin nümayəndələri də yaşayırdılar.
1828-ci ildə Lənkəranda hərbi qarnizon rəisi başda olmaqla, iki zabit, çar hökumətinin rəğbətini qazanmış yerli bəylərdən iki nümayəndədən ibarət komendant üsul-idarəsi quruldu. 1840-cı il yanvarın 1-də xüsusi şəhər polis idarəsi yaradıldı. 1840-cı il aprelin 10-da komendant üsul idarəsi ləğv edildi. Lənkəran 1846-cı ildə bir qəza kimi əvvəlcə Şamaxı quberniyasına, 1859-da isə Bakı quberniyasına daxil edildi.
XIX əsrin son rübü XX əsrin əvvəllərində Lənkəranda şəhər bələdiyyə idarəsi (Duması) yaradıldı.
Bu dövrdə şəhər iqtisadiyyatının əsas sahələrindən biri sənətkarlıq idi. Təbii xammal olan meşə materiallarının bolluğu burada bəzi sənət və peşələrin xeyli əvvəllər meydana gəlib inkişaf etməsinə səbəb olmuşdu. 1877-ci ildə Lənkəranda 17 dərzi, 22 papaqçı, 9 çəkməçi, 13 dəmirçi, 3 sərrac, 25 çilingər, 26 kənd təsərrüfatı və məişət alətləri hazırlayan, 2 misgər , 5 bənna fəaliyyət göstərirdi. XIX əsrin 80-ci illərindən etibarən şəhərin iqtisadiyyatında balıqçılıq və meşə materialları istehsalı daha çox sənaye xarakteri alırdı.
Həmçinin 1856-cı ildə Lənkəranda şəhər məktəbi açıldı. Bu məktəb indiki 1 nömrəli məktəbdir.
Kənd təsərrüfatı məşğuliyyətləri içərisində çəltikçilik üstünlük təşkil eidrdi. Bununla yanaşı taxılçılq da inkişaf etməkdə idi. XIX əsrdə Lənkəranda şəhərsalmanın planlaşdırılması işinə başlanılmışdı. 1833-cü ildə tərtib və təsdiq olunmuş Lənkəran qalası istehkamlarının baş planı bu işdə mühüm mərhələ idi. Şəhər mərkəzinda planlaşmanın təşkiledici elementi kimi məscid və 117 dükanlı iki bazar yerləşirdi.
Dörd tarixi bölgü
XIX–XX əsrlərin qovşağında qala meydanı ərazisinin mənimsənilməsi sayəsində cənub və şimal bayır şəhərləri müəyyən qədər bütov olub, müxtəlif planlaşma quruluşu olan dörd tarixi bölgü yaranır. Bunlar Qala, Böyük bazar, Kiçik Bazar, Sütəmurdov idi. Qala indiki B. Abbasov – MirMustafa xan küçələri və Lənkəran çayı sahili küçələri sərhəddində yerləşmişdi.
Böyük bazar indiki B. Abbasov küçəsi və cənub-qərbdən Lənkəran çayının sahili (qalayçılar) məhəlləsi ilə hüdudlanırdı. Böyük bazar öz növbəsində peşəsinə görə bir neçə kiçik məhəllədən ibarətdi: Çarıqçılar, Əhəngçilər, Tacirlər, Ağalar, Təndirçilər və s.
Kiçik bazar dəniz sahili boyu indiki Tofiq İsmayılov və Səttərxan küçələri arasında yerləşirdi. Bura qala meydanı və ona bitişik sərbəst planlı kvartalların şimal bayır şəhəri daxil idi. Burada aşağıdakı məhəllələr var idi: Daş Körpü, Kərəcivanlar, İpəkçilər və Forştat (almanca şəhərdən kənar deməkdir).
Sütəmurdov dəniz sahili boyunca əhatə edirdi. Burada əsasən gəlmə, vəzifəli ruslar və azərbaycanlılar yaşayırdı. Lənkəran XX əsrin əvvələrində Şuşa, Şəki və Quba ilə müqayisədə həm inkişaf etmiş şəhər təsərrüfatına, həm də xüsusi abadlığa görə seçilirdi. Lənkəranda memarlıq baxımından çoxlu maraqlı yaşayış evləri və dini tikililər inşa edilməsinə baxmayaraq, Bakı quberniyasının ştatlı şəhəri sayılırdı.
Coğrafiyası və iqlimi
| Ay | Yanvar | Fevral | Mart | Aprel | May | İyun | İyul | Avqust | Sentyabr | Oktyabr | Noyabr | Dekabr | İl | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Orta temperatur (°C) | 3 | 4 | 7 | 11 | 17 | 22 | 25 | 24 | 21 | 16 | 10 | 6 | 14 | |
| Orta yağıntı (mm) | 60 | 50 | 110 | 60 | 10 | 80 | 20 | 50 | 190 | 230 | 140 | 60 | 1130 | |
| Mənbə: www.weatherbase.com | ||||||||||||||
Lənkəranda atmosfer yağıntıları
Yağıntıların və sellərin paylanmasında təbii zonaların hündürlükdən asılı olaraq növbələşməsində özünəməxsusluğu ilə seçilən, əhalinin sıxlığının durmadan artdığı, sosial problemlərin çoxaldığı, lakin güclü inkişaf üçün böyük təbii ehtiyatlara malik olan Lənkəran vilayətində atmosfer yağıntılarının illik gedişində 2 maksimum və 1 minimum meşahidə edilir. Birinci zəif ifadə olunmuş maksimum yaz aylarında müşahidə edilir. Mart ayından sonra yağıntıların kəmiyyəti tədricən azalır və iyul ayında bütün meteoroloji məntəqələrdə illik minimum müşahidə edilir. Bu aydan sonra yağıntılar nəzərə çarpacaq dərəcədə çoxalır və payız aylarında aydın ifadə olunmuş ikinci-əsas maksimum yaranır.
Əhali
- 1 yanvar 1885-ci il tarixində Lənkəran şəhərində hər iki cinsdən toplam əhalinin sayı 5.559 nəfər olmuşdur.
Texniki problemlərə görə qrafiklər müvəqqəti olaraq söndürülüb. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tanınmış sakinləri
- Cahan Talışinskaya, Azərbaycan xanəndəsi.
- Adil Zeynalov, Azərbaycan rejissoru.
- Niftulla Əsgərov, Azərbaycanın Əməkdar artisti.
- Səməd bəy Mehmandarov, Rusiya İmperator ordusunun artilleriya generalı, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hərb naziri.
- Mixail Pavlov, Rusiya metallurqu.
- Əbdül Qasımov,tanınmış hidrobioloq,akademik
- Hacı Səlim Axundzadə, Azərbaycan ictimai-siyasi xadimi.
- Məryəm Bayraməlibəyova, Azərbaycan pedaqoqu və xeyriyyəçi.
- Ağarza Quliyev, Azərbaycan rejissoru.
- Hacıməmməd Qafqazlı, Azərbaycan teatr və kino aktyoru.
- Məmməd Ələkbərov, Azərbaycan siyasi xadimi.
- Həqiqət Rzayeva, Azərbaycan müğənnisi.
- Fateh Fətullayev, Azərbaycan teatr və kino aktyoru.
- Həzi Aslanov, 2 dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olmuş yeganə azərbaycanlı, general-mayor.
- Münəvvər Kələntərli, Azərbaycan aktrisası.
- Nüsrət Fətullayev, Azərbaycan rəssamı.
- Baloğlan Abbasov, Sovet snayperçisi.
- Gülağa Məmmədov, Azərbaycan müğənnisi.
- Yusif Kərimov, Azərbaycan elektrik mühəndisi.
- Mirməmməd Cavadzadə, Azərbaycan uroloqu.
- Güləhməd Talıbov, kimya elmləri doktoru, professor
- Kamil Nəcəfzadə, Azərbaycan rəssamı.
- Şəkər Aslan, Azərbaycan şairi.
- Dilruba Camalova, Azərbaycan ictimai-siyasi və dövlət xadimi.
- İlhamə Quliyeva, Azərbaycan müğənnisi.
- Yaşar Rzayev, Azərbaycan ictimai-siyasi xadimi, yazıçı-alim.
- Yalçın Rzazadə, Azərbaycan müğənnisi.
- Nazir Əliyev, Azərbaycan aktyoru.
- Paşa Təhməzov, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
- Eldəniz Quliyev, Azərbaycan ssenaristi və kinodramaturqu.
- Ruhəngiz Allahverdiyeva, Azərbaycan müğənnisi.
- Etibar Əliyev, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
- Əyyub Qiyas, Azərbaycan nasiri, tərcüməçi, dramaturq və şairi.
- Rövşən Canıyev (Lənkəranski), Qanuni Oğru.
- İlhamə Qasımova, Azərbaycan müğənnisi.
- Müşfiq Şahverdiyev, Azərbaycan aktyoru.
- Cavad Rəcəbov, Azərbaycan müğənnisi.
- Fikrət Məmmədov, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin General mayoru
Mətbəx
Lənkəran mətbəxi Azərbaycanın ən tanınmış mətbəxlərindən biri olmaqla, çox zəngindir. Burada hazırlanan ənənəvi plovlardan Daşma plov, Süzmə plov, Mərci plov, Qara plov, Döşəmə plov, Paxla plov, Boranı plov, Lərgə plov, Kartof plov, Çəngüru, Çölmək plov və Kəlləpaça plovun adını çəkmək olar. Balıq yeməklərindən Girdəbic balıq, Balıq sırdağı, Qovurma balıq, Şor balıq, Balıq ləvəngisi, Kükülərdən Qozlu kükü, Balıqlı kükü, Səbzi kükü, Kartof küküsü, Badımcan kükü, Ət küküsü.Ləvəngilərdən isə balıq, toyuq və badımcan ləvəngisi, Şirniyyatlardan isə Şorçörək, Bişi, Ziren çörək, Məcüm halvası, Lənkəran külçəsi, Qəndi külçə və Lənkəran çörəyini örnək göstərmək olar. Ayrıca Taskababı, Murkutuş (Turş toyuq), Fisincan, Mütəlcəm, Turşu kabab, Qiyməqatıq, Çölmək kababı, Badımcan sırdağı, Yelpənək dolması və Mərci bozbaş Lənkəranın ən sevimli yerli yeməkləridir.
Qoruqlar
Rayonda Hirkan milli parkı və Qızılağac dövlət təbiət qoruğu var. Hirkan milli parkında təbiətin ən qədim və nadir bitki və ağac növləri bitir. Hirkan dövlət qoruğu 1936-cı ildə yaradılmış, 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə milli park elan olunmuşdur. Hirkan milli parkında cüyür, qaban, xallı maral və başqa meşə heyvanları yaşayır. Park relikt və endemik bitkilərlə zəngindir.
Qardaşlaşmış şəhərlər
İstinadlar
- . lenkeran-ih.gov.az (az.). 14 aprel 2012-ci il. 2017-12-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyun 2018.
- "Əhalisi – LƏNKƏRAN ŞƏHƏR Icra Hakimiyyəti". lenkeran-ih.gov.az (az.). 2018-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-16.
- [[[:en:Astara District]] "Arxivlənmiş surət"] (#bad_url). 2022-06-26 tarixində (#bad_url). İstifadə tarixi: 2020-12-16.
- "Rəmzlər" (PDF). 2017-12-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-28.
- Кавказский Статистический комитет. Е.Кондратенко. 1886. "Кавказский календарь на 1887 год", стр. 193
- Rusiya imperiyası əhalisinin siyahıya alınması (1897).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1926).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1939).
- .
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1970).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1979).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1989).
- http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-cities.htm.
- http://lenkeran-ih.gov.az/page/12.html.
- "Qadınnet: Lənkəran mətbəxi". 2021-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-26.
- Ajans [ölü keçid]-İskenderun'da kurtuluş coşkusu adlı haber, 2. noyabr 2008 tarihinde erişilmiştir.
- "Города США и Азербайджана стали побратимами — ФОТО: Политика, 27 июня 2011". 2018-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-01-13.
- "Lənkəran İtaliyanın Çerveteri şəhəri ilə qardaşlaşmış şəhər elan edilib". 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-09-15.
Həmçinin bax
 | Lənkəran rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Lenkeran seheri haqqindadir Lenkeran rayonu ucun Lenkeran rayonu sehifesine baxin Lenkeran Azerbaycan Respublikasinin en boyuk ve qedim seherlerinden biri cenub bolgesinin en boyuk seheridir 28 iyul 1971 ci ilden respublika tabeli seherdir Azerbaycanin qedim seherlerinden olan Lenkeran seheri 38 simal 40 serq en dairesinin kesisdiyi Xezer denizinin cenub qerb sahilinde Lenkerancayin Xezer denizine tokulduyu yerde yerlesir Rutubetli subtorpik iqlim qisin sert kecmemesi quru ve qizmar yay gunleri yagisli payiz fesli bu regionun zengin flora ve faunasini sertlendirmisdir Lenkerancay Veravul Qumbasi Boladi caylari yazda ve payizda esasen yagis sulari hesabina dasir yayda ise sakitlesir ve nezere carpacaq derecede dayazlasirlar Buna gore de bu erazide kend teserrufati bitkilerinin suvarilmasi meqsedile Xanbulancay su anbari yaradilmisdir Respublika tabeli seherLenkeranLankon38 45 13 sm e 48 51 04 s u Olke AzerbaycanBasci Taleh QarasovTarixi ve cografiyasiSahesi 70 km Merkezin hundurluyu 76 mSaat qursagi UTC 04 00UTC 05 00EhalisiEhalisi 52 952 nefer 2020 Milli terkibi talislar azerbaycanlilarResmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 994 25Poct indeksi AZ4200Neqliyyat kodu 42Digerlenkeran ih gov az az Vikianbarda elaqeli mediafayllar Erazisinin sahesi 21 435 hektar olan Hirkan qorugu da bu rayonda yerlesir 2004 cu ilde hemin qoruq Hirkan Milli Parkina cevrilmisdir Milli park Astara ve Lenkeran rayonlarinin erazisinin bir hissesini tutur Kicik Qizilagac yasaqligi sahesi 10 7 min hektar 1978 ci ilde kicik Qizilagac korfezinde qislayan koceri su bataqliq ve suetrafi sahede yasayan o cumleden nadir ve mehv olmaq heddinde olan quslarin muhafize edilmesi ve onlarin bas sayinin berpa olunmasi meqsedile yaradilmisdir Bu yasaqliq bilavasite Qizilagac qorugu ile hemserheddir Lenkeran rayonunun inzibati merkezi Lenkeran seheridir Ehalinin sayi 193 700 nefer Bakidan mesafsi 268 km dir Seherin ilkin adi Lengerkunan olmusdur Bu sozun menasi lovberli dayanacaq yeni liman demekdir Lenkerandaki tarixi memarliq abidelerinden indiyedek salamat qalanlar orijinal fasad naxislari ile diqqeti celb eden Xan evi Kicik qala mescidi Guldeste minaresi ve qedim Haci Mirze hamamidir Seherdeki tarix muzeyine bas cekseniz bu diyarin tarixi ile tanis ola bilersiniz Muzeyin ozunun binasi da memarliq baximindan cox maraqlidir Seherde dekorativ tetbiqi senet emalatxanalari coxdur Orada calisanlar agac das ve metal uzerinde oyma seneti ile mesgul olur Lenkeranin etrafindaki memarliq ve tarix abidelerinden bir qismi zemanemize qeder salamat qalmisdir Yuxari Nuvedi kendindeki Ebirler qullesi Sixakaran kendindeki Seyx Zahid qullesi Lenkerandan bir qeder qerb terefde ise qedim Balabur qalasinin xarabalari qalmisdir Bu qalanin tikintisinde insaat materiallarinin cox maraqli bir qarisigindan bismis qirmizi kerpicden ve cay dasindan istifade edilmisdir Xalq arasinda Boz qala deyilen bu qalada keramikadan hazirlanmis su kemeri borulari hele de salamat qalmisdir EtimologiyasiBu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Lenkeran toponiminin haradan goturulmesi onun menasi indiye qeder mubahiseli olaraq qalir Lenkeran ve onun etraf erazilerinin qedimliyine nisan veren senedlerden en meshuru yunan tarixcisi Herodotun melumatidir O gosterirdi ki indiki Masalliya yaxin yerlerde Dubil adli bir kend varmis Strabon oz eserinde Boladi Mecul Buster ve Taliskeran kendlerinin yasilliq ve otlaq olmasi haqqinda melumat vermisdir menbe gosterin Lenkeran sozunun menseyini arasdirmaq meqsedile ilk defe bu adin isledildiyi tarixe nezer salmaq lazimdir 1409 cu ilde ereb dilinde yazilmis Ferruxnameyi cemali eserinin muellifi tebib Ramazan ibn Seyxeli Lenkerani ve hemin kitabi 1594 cu ilde fars diline tercume eden Mohubeli ibn Ehmedi Lenkerkunani leqebine tesaduf edirik menbe gosterin Lenkeran adinin menseyine iki cur yanasmaq lazimdir birincisi fars dilinden ikincisi talis dilinden kecme menasinda XV esrden evvel deyilen Lengerkunan Lengeran Lenkgeran Lanqaran Lyanqaran sozleri bugunku Lenkeran sozunun ilkin formalari olmuslar Bunlardan Lengerkunan Lenger ve kunan yer mesken demekdir Demeli birinci ad lovber salinan yer menasini verir Bu adin yaranmasina sebeb dunyanin muxtelif yerlerinden Irana ticarete sefere tehsile ziyarete diplomatik islere geden ve Irandan gelen gemilerin burada lovber salib dayanmalaridir menbe gosterin Lengkeran farsca leng lengimek keran yer mesken demekdir Demeli ikinci ad lengiyen yer menasini verir Adin yaranmasina sebeb yagislarin cox olmasi uzunden buraya gelenlerin lengimesidir menbe gosterin Lenkon talisca leyne len qamis kon keon evler demekdir Hem de bu etraf rayonlarda sonu talisca kon azerbaycanca keran la biten yer adlari coxdur Belelikle ucuncu ad qamis evler menasini verir Bu ad Almaniyanin Hamburq sefaretxanasinda saxlanilan hesabatlarda da vardir Bele ki bu soz 1603 cu ilde adi cekilen o dovrde Lenkerandan bir az arali yerlesen almanca yazilmis Lankon sozudur Indiki Lenkeran boyudukce hemin kend sehere qarismis ve adi Lenkeranla eynilesmisdir O dovrde hetta XX esrin evvelerine kimi buradaki evlerin ustu ceperi bezen divarlari da qamisdan oldugu ucun qamis evler adlanmisdir menbe gosterin Lenkeran toponiminin orta esr menbeelerinde kecmesi bu toponimin islamdan sonra yaranmasini istisna etmir Lenker erebceden inkar etmek an farscadan cem sekilcisidir belelikle islami gec qebul etdikleri ucun ve ya qebul etmeyib ayri bir zehniyyetle cixis etdiklerine gore burada yasayan toplum Lenkeran yeni inkarcilar adlana bilerdi Olsun ki bu bir ehtimaldir amma ehtimal olsa da yagislarin cox yagmasi uzunden limanda ilisib qalan tacirlerin gecikmeleri ile elaqelendirilen ehtimal qeder gucludur menbe gosterin GerbLenkeran seherinin gerbi Lenkeran seherinin gerbi 21 may 1843 cu ilde tesdiq olunmusdur Gerbin ikiye bolunmus qalxanvari lovhesinin yaridan yuxari hissesi Kaspivilayetinin gerbindeki tesvirlerin eynidir 1 ci hissede peleng ikinci hissede yerden cixib alovlanan qaz dilimleri tesvir olunmusdur Asagidaki ucuncu yasil sahesinde tesvir olunan gumus bolluq bereket remzidir Sandigin her iki terefinde qivrilan ilan resmi Mugan duzunde ilanlarin cox olmasindan xeber verirdi TarixiLenkeranin tarixi cox qedimdir Onun bir kilometrliyinde Digah kendinde askar olunan Dive lona qebiristanliginin e e daha qedim esre aid edilmesi buna subutdur Bundan elave 1869 cu ilde Seid Eli ibn Kazim Bey terefinden qeleme alinmis Cavahirnameyi Lenkeran kitabinda vaxtile IX esrde Lenkeranin Bellebur qalasinda yerlesdiyi ehtimal edilir Gorkemli yazici ve tarixcimiz Abbasqulu aga Bakixanov Gulustani Irem 1841 Mirze Ehmed Mirze Xudaverdi oglu 1882 ci ilde qeleme aldigi Exbername kitablarinda Lenkerani Lengerkunan adlandirmislar XVI esr Ingiltere Moskva ticaret kompaniyasinin muvekkili Cepmen oz seyaheti zamani Layqon seherinde olmasini bildirir Alman imperatoru Rudolf Habsburqun I Sah Abbasa gonderdiyi sefir Stefan Kakas ve onun katibi Tektanderin Almaniya sefterxanasinda saxlanilan hesabatinda Lenkeranin ve ondan bir az arali olan Lankon kendinin adi cekilir XVII esr alman alimi Adam Oleari ise bu seheri Lengerkuman adlandirmisdir Merkezi kucelerden biri 27 sentyabr 1614 cu ilde rus seyyahi ve diplomati Brexov hesabatinda I Sah Abbasla Qizilagacdan Lyanqarana geldiyini gosterir 1638 ci ide rus seyyahi ve diplomati A Suxanov 1670 ci ilde Hollandiya denizcisi Yan Streis muxtelif muzeylere ve sefirlikelere verdikleri hesabatlarda habele gundeliklerinde Lenkeranin adini done done cekmisler Rusiyada hekim isleyen diplomat sotlandiyali Bel 1717 ci ilde Lanqarana oradan da Qizilagaca geldiyini bildirir Lenkeran seherinin insasi tarixi helelik deqiq mueyyenlesdirilmemisdir Bu da burada kifayet qeder arxeoloji qazintilarin aparilmamasi ile elaqedardir Lenkeran seherinin adina ilk defe biz seyyah Larens Cepmenin xatirelerinde rast gelirik Onun xatirelerinden melum olur ki seyyah Lenkeranda 1568 1569 cu illerde olmusdur lakin bu illeri Lenkeran seherinin salinma tarixi kimi gebul etmek duzgun deyil Lenkeran da butun Azerbaycan kimi Selcuqlar Hulakiler ve Teymurilerin hakimiyyeti altinda olmusdur Hemdullah Qezvininin verdiyi melumata gore XV esrin 60 ci illerinde Lenkeran talis eyaleti Azerbaycan Agqoyunlu dovletinin eyaletlerinden biri idi XVI esrin evvellerinde Azerbaycan tarixinde cox ehemiyyetli bir hadise bas verdi Gorkemli siyasi xadim Sah Ismayil Xetai Sefevi dovletini yaratdi Lenkeran bu dovleti teskil eden erazilerden biri idi Lenkeran feodallari sahi hemise mudafie edirdiler mehz bu da onlarin Sefevi sarayinde yuksek nufuz sahibi olmasina sebeb olmusdu Eyaleti hemin dovrde sahin tesdiq etdiyi yerli hakimler idare edirdiler Sefeviler dovletinin movcud oldugu dovrde Lenkeran Azerbaycanin diger vilayetleri kimi hem iqtisadiyyat hem de medeniyyet sahesinde yuksek inkisaf dovru kecmisdi lakin merkezden uzaq yerlesdiyi ucun sonraki dovrlerde sah hokumeti Lenkerani Gilan vilayetinin terkibine daxil etdi Bu dovrde erazini idare eden Emir Hemzeni sixisdirmaq ucun sah hokumeti Lenkerana serkerde Sari xani gonderdi O eyaletde butun naraziliqlarin qarsisini alandan sonra sah eyaleti ona tiyul verdi Sari xan Astarada yasasa da onun oglanlari Lenkeranda yasamis ve buradan olkeni XVIII esrin 20 ci illerine kimi idare etmisdiler XVIII esrin 20 ci illerinde Azerbaycanin Xezersahili vilayetleri o cumleden de Lenkeran Rusiya isgalina meruz qaldi 1726 ci ilde carizm mudafie meqsedile burada herbi istehkam tikdirdi lakin ruslar burada cox qala bilmediler Rest muqavilesine gore Lenkeran yeniden Nadir sahin hakimiyyeti altina kecdi 1747 ci il may ayinin 9 da Nadir sah olduruldukden sonra Azerbaycanda xanliqlar yaranmaga basladi Lenkeran XIX esrde Lenkeran seher merkezinde bir kuce XIX esrin baslangicinda Lenkeran seheri uc hisseden ibaret idi ve seherin merkezi sayilan Qala divarlarina soykenirdi Qalada Rusiya isgalindan sonra herbi qarnizon yerlesdirildi bir sira binalar kazarmalara lazarete ve qaubaxta cevrilmisdi XIX esrin 30 cu illerinde seherde 441 ev ve 440 a qeder teserrufat tikilisi vardi XIX esrin 50 ci illerinde ise seherde yasayis evlerinin sayi 833 e catmisdi XIX esrin sonlarinda Lenkeranda kuceler neft ciraqlari ile isiqlandirilirdi Icmeli su ile seher quyular ve Lenkerancay hesabina techiz edilirdi Sehere su kemeri yalniz 1913 cu ilde cekilmisdi Bu dovrde ehalinin sayi da artmaqda idi Lenkeranda butun dovrlerde kisiler qadinlardan 7 10 cox olmusdur 1897 ci il melumatina gore seher ehalisinin sayi 8733 nefer idi Burada yerli ehali ile yanasi ruslar polyaklar yehudiler ve basqa milletlerin numayendeleri de yasayirdilar 1828 ci ilde Lenkeranda herbi qarnizon reisi basda olmaqla iki zabit car hokumetinin regbetini qazanmis yerli beylerden iki numayendeden ibaret komendant usul idaresi quruldu 1840 ci il yanvarin 1 de xususi seher polis idaresi yaradildi 1840 ci il aprelin 10 da komendant usul idaresi legv edildi Lenkeran 1846 ci ilde bir qeza kimi evvelce Samaxi quberniyasina 1859 da ise Baki quberniyasina daxil edildi XIX esrin son rubu XX esrin evvellerinde Lenkeranda seher belediyye idaresi Dumasi yaradildi Bu dovrde seher iqtisadiyyatinin esas sahelerinden biri senetkarliq idi Tebii xammal olan mese materiallarinin bollugu burada bezi senet ve peselerin xeyli evveller meydana gelib inkisaf etmesine sebeb olmusdu 1877 ci ilde Lenkeranda 17 derzi 22 papaqci 9 cekmeci 13 demirci 3 serrac 25 cilinger 26 kend teserrufati ve meiset aletleri hazirlayan 2 misger 5 benna fealiyyet gosterirdi XIX esrin 80 ci illerinden etibaren seherin iqtisadiyyatinda baliqciliq ve mese materiallari istehsali daha cox senaye xarakteri alirdi Hemcinin 1856 ci ilde Lenkeranda seher mektebi acildi Bu mekteb indiki 1 nomreli mektebdir Kend teserrufati mesguliyyetleri icerisinde celtikcilik ustunluk teskil eidrdi Bununla yanasi taxilcilq da inkisaf etmekde idi XIX esrde Lenkeranda sehersalmanin planlasdirilmasi isine baslanilmisdi 1833 cu ilde tertib ve tesdiq olunmus Lenkeran qalasi istehkamlarinin bas plani bu isde muhum merhele idi Seher merkezinda planlasmanin teskiledici elementi kimi mescid ve 117 dukanli iki bazar yerlesirdi Dord tarixi bolgu XIX XX esrlerin qovsaginda qala meydani erazisinin menimsenilmesi sayesinde cenub ve simal bayir seherleri mueyyen qeder butov olub muxtelif planlasma qurulusu olan dord tarixi bolgu yaranir Bunlar Qala Boyuk bazar Kicik Bazar Sutemurdov idi Qala indiki B Abbasov MirMustafa xan kuceleri ve Lenkeran cayi sahili kuceleri serheddinde yerlesmisdi Boyuk bazar indiki B Abbasov kucesi ve cenub qerbden Lenkeran cayinin sahili qalaycilar mehellesi ile hududlanirdi Boyuk bazar oz novbesinde pesesine gore bir nece kicik mehelleden ibaretdi Cariqcilar Ehengciler Tacirler Agalar Tendirciler ve s Kicik bazar deniz sahili boyu indiki Tofiq Ismayilov ve Setterxan kuceleri arasinda yerlesirdi Bura qala meydani ve ona bitisik serbest planli kvartallarin simal bayir seheri daxil idi Burada asagidaki mehelleler var idi Das Korpu Kerecivanlar Ipekciler ve Forstat almanca seherden kenar demekdir Sutemurdov deniz sahili boyunca ehate edirdi Burada esasen gelme vezifeli ruslar ve azerbaycanlilar yasayirdi Lenkeran XX esrin evvelerinde Susa Seki ve Quba ile muqayisede hem inkisaf etmis seher teserrufatina hem de xususi abadliga gore secilirdi Lenkeranda memarliq baximindan coxlu maraqli yasayis evleri ve dini tikililer insa edilmesine baxmayaraq Baki quberniyasinin statli seheri sayilirdi Cografiyasi ve iqlimiAy Yanvar Fevral Mart Aprel May Iyun Iyul Avqust Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr IlOrta temperatur C 3 4 7 11 17 22 25 24 21 16 10 6 14Orta yaginti mm 60 50 110 60 10 80 20 50 190 230 140 60 1130Menbe www weatherbase comLenkeranda atmosfer yagintilari Yagintilarin ve sellerin paylanmasinda tebii zonalarin hundurlukden asili olaraq novbelesmesinde ozunemexsuslugu ile secilen ehalinin sixliginin durmadan artdigi sosial problemlerin coxaldigi lakin guclu inkisaf ucun boyuk tebii ehtiyatlara malik olan Lenkeran vilayetinde atmosfer yagintilarinin illik gedisinde 2 maksimum ve 1 minimum mesahide edilir Birinci zeif ifade olunmus maksimum yaz aylarinda musahide edilir Mart ayindan sonra yagintilarin kemiyyeti tedricen azalir ve iyul ayinda butun meteoroloji menteqelerde illik minimum musahide edilir Bu aydan sonra yagintilar nezere carpacaq derecede coxalir ve payiz aylarinda aydin ifade olunmus ikinci esas maksimum yaranir Ehali1 yanvar 1885 ci il tarixinde Lenkeran seherinde her iki cinsden toplam ehalinin sayi 5 559 nefer olmusdur Texniki problemlere gore qrafikler muveqqeti olaraq sondurulub Il Sayi1897 8 7331926 11 8781939 16 611 Il Sayi1959 25 2091970 35 5051979 40 312 Il Sayi1989 45 0202012 50 8002014 51 300 Il Sayi2020 52 952Taninmis sakinleriCahan Talisinskaya Azerbaycan xanendesi Adil Zeynalov Azerbaycan rejissoru Niftulla Esgerov Azerbaycanin Emekdar artisti Semed bey Mehmandarov Rusiya Imperator ordusunun artilleriya generali Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti herb naziri Mixail Pavlov Rusiya metallurqu Ebdul Qasimov taninmis hidrobioloq akademik Haci Selim Axundzade Azerbaycan ictimai siyasi xadimi Meryem Bayramelibeyova Azerbaycan pedaqoqu ve xeyriyyeci Agarza Quliyev Azerbaycan rejissoru Hacimemmed Qafqazli Azerbaycan teatr ve kino aktyoru Memmed Elekberov Azerbaycan siyasi xadimi Heqiqet Rzayeva Azerbaycan mugennisi Fateh Fetullayev Azerbaycan teatr ve kino aktyoru Hezi Aslanov 2 defe Sovet Ittifaqi Qehremani olmus yegane azerbaycanli general mayor Munevver Kelenterli Azerbaycan aktrisasi Nusret Fetullayev Azerbaycan ressami Baloglan Abbasov Sovet snaypercisi Gulaga Memmedov Azerbaycan mugennisi Yusif Kerimov Azerbaycan elektrik muhendisi Mirmemmed Cavadzade Azerbaycan uroloqu Gulehmed Talibov kimya elmleri doktoru professor Kamil Necefzade Azerbaycan ressami Seker Aslan Azerbaycan sairi Dilruba Camalova Azerbaycan ictimai siyasi ve dovlet xadimi Ilhame Quliyeva Azerbaycan mugennisi Yasar Rzayev Azerbaycan ictimai siyasi xadimi yazici alim Yalcin Rzazade Azerbaycan mugennisi Nazir Eliyev Azerbaycan aktyoru Pasa Tehmezov Azerbaycanin Milli Qehremani Eldeniz Quliyev Azerbaycan ssenaristi ve kinodramaturqu Ruhengiz Allahverdiyeva Azerbaycan mugennisi Etibar Eliyev Azerbaycanin Milli Qehremani Eyyub Qiyas Azerbaycan nasiri tercumeci dramaturq ve sairi Rovsen Caniyev Lenkeranski Qanuni Ogru Ilhame Qasimova Azerbaycan mugennisi Musfiq Sahverdiyev Azerbaycan aktyoru Cavad Recebov Azerbaycan mugennisi Fikret Memmedov Azerbaycan Silahli Quvvelerinin General mayoruMetbexBaliq Levengisi Lenkeran metbexi Azerbaycanin en taninmis metbexlerinden biri olmaqla cox zengindir Burada hazirlanan enenevi plovlardan Dasma plov Suzme plov Merci plov Qara plov Doseme plov Paxla plov Borani plov Lerge plov Kartof plov Cenguru Colmek plov ve Kellepaca plovun adini cekmek olar Baliq yemeklerinden Girdebic baliq Baliq sirdagi Qovurma baliq Sor baliq Baliq levengisi Kukulerden Qozlu kuku Baliqli kuku Sebzi kuku Kartof kukusu Badimcan kuku Et kukusu Levengilerden ise baliq toyuq ve badimcan levengisi Sirniyyatlardan ise Sorcorek Bisi Ziren corek Mecum halvasi Lenkeran kulcesi Qendi kulce ve Lenkeran coreyini ornek gostermek olar Ayrica Taskababi Murkutus Turs toyuq Fisincan Mutelcem Tursu kabab Qiymeqatiq Colmek kababi Badimcan sirdagi Yelpenek dolmasi ve Merci bozbas Lenkeranin en sevimli yerli yemekleridir QoruqlarRayonda Hirkan milli parki ve Qizilagac dovlet tebiet qorugu var Hirkan milli parkinda tebietin en qedim ve nadir bitki ve agac novleri bitir Hirkan dovlet qorugu 1936 ci ilde yaradilmis 2004 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin serencami ile milli park elan olunmusdur Hirkan milli parkinda cuyur qaban xalli maral ve basqa mese heyvanlari yasayir Park relikt ve endemik bitkilerle zengindir Qardaslasmis seherlerTurkiye Iskenderun ABS Kaliforniya Monterrey Italiya CerveteriIstinadlar lenkeran ih gov az az 14 aprel 2012 ci il 2017 12 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 iyun 2018 Ehalisi LENKERAN SEHER Icra Hakimiyyeti lenkeran ih gov az az 2018 06 19 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 16 en Astara District Arxivlenmis suret bad url 2022 06 26 tarixinde bad url Istifade tarixi 2020 12 16 Remzler PDF 2017 12 15 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 06 28 Kavkazskij Statisticheskij komitet E Kondratenko 1886 Kavkazskij kalendar na 1887 god str 193 Rusiya imperiyasi ehalisinin siyahiya alinmasi 1897 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1926 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1939 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1970 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1979 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1989 http pop stat mashke org azerbaijan cities htm http lenkeran ih gov az page 12 html Qadinnet Lenkeran metbexi 2021 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 26 Ajans olu kecid Iskenderun da kurtulus coskusu adli haber 2 noyabr 2008 tarihinde erisilmistir Goroda SShA i Azerbajdzhana stali pobratimami FOTO Politika 27 iyunya 2011 2018 08 12 tarixinde Istifade tarixi 2013 01 13 Lenkeran Italiyanin Cerveteri seheri ile qardaslasmis seher elan edilib 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2013 09 15 Hemcinin baxLenkeran qezasiVikianbarda Lenkeran ile elaqeli mediafayllar var Lenkeran rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin