Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kote Marcanişvili və ya Konstantin Marcanişvili, Rusiya imperiyasında da Konstantin Marcanov (gürc. კონსტანტინე [კოტე] ალექსანდრეს ძე მარჯანიშვილი; 28 may (9 iyun) 1872, Kvareli, Tiflis quberniyası – 17 aprel 1933, Moskva) — Rusiya, Gürcüstan və SSRİ teatr və kino rejissoru, gürcü teatrının qurucusu, Gürcüstan SSR xalq artisti.
| Kote Marcanişvili | |
|---|---|
| gürc. კონსტანტინე [კოტე] ალექსანდრეს ძე მარჯანიშვილი | |
 | |
| Doğum tarixi | 28 may (9 iyun) 1872 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 17 aprel 1933(60 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | gürcü |
| Vətəndaşlığı | |
| Fəaliyyəti | aktyor, teatr rejissoru, kinorejissor, ssenarist |
| Fəaliyyət illəri | 1893–1933 |
| Teatr | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Kote Marcanişvili 28 may 1872-ci ildə Kvareli şəhərində anadan olmuşdur.
Səhnə karyerasına 1893-cü ildə Kutaisi teatrında aktyor kimi başlamışdır. 1894-cü ildə Tiflisdə Akaki Seretelinin "Patar Kaxi" pyesində Patar Kaxi rolunda debüt etmişdir.
1897-ci ildən Rus teatrlarında işləməyə başlayır. 1901-ci ildə Vyatka Teatrının səhnəsində ilk tamaşasını — Anton Çexovun "Vanya əmi" ni səhnələşdirmişdir.,
İncəsənət fəaliyyəti
Moskva İncəsənət Teatrı
1910–1913-cü illərdə yüksək ideoloji repertuar, aktyorluq sənətində realizm prinsipləri ilə işləyən Moskva İncəsənət Teatrında çalışmışdır. Moskva İncəsənət Teatrında Mardjanişvili Knut Hamsunun "Həyat pəncələrində" (1911), Henrik İbsenin "Per Günt" (1912) tamaşalarını səhnələşdirmişdir. O, Fyodor Dostoyevskinin "Karamazov Qardaşları"nın yaradılmasında iştirak etmişdir (1910).
Azad teatr
Rusiyada 1905-1907-ci illər inqilabından sonrakı dövr, rus mədəniyyətinin yarı rəsmi sovet tənqidçiləri tərəfindən tez-tez "formalizm" olaraq qəbul edilən yeni iş formaları, maraqlı təcrübələr və kəşflər axtarması üçün bir vaxt idi. Bu proses sintetik teatr sənəti ideyasını həyata keçirməyə və opera, operetta, dram və pantomimada çıxış edən çox yönlü aktyorlar yetişdirməyə çalışan Mardcanaşvilini kənarda qoya bilməzdi. Göründüyü kimi, bu zaman teatr sənətinin daha çox əylənmək, ruh yüksəkliyi və ilham istəyi formalaşmışdır. 1910-cu illərdə teatrlarda dramatik pantomima forması ortaya çıxdı və buna Marcanişvili "Göz yaşları" pantomim tamaşasını səhnələşdirməklə cavab verdi.
1913-cü ildə Moskvada Kote Marcanişvili sahibkar V.V.Suxodolski ilə birlikdə, yalnız bir mövsüm mövcud olan, teatr həyatında o qədər təəccüblü bir hadisə olan "Azad teatr"ı yaratdı ki, bu da rus teatr tarixinə möhtəşəm daxil oldu. Teatr bütün növ ifaçılıq sənətlərini əhatə edən sintetik yaradıcılığı əks etdirərək yaradılmışdır. Teatrın truppasına aktyorlar A. G.Koonen, O.A.Golubeva, N.F.Monaxov, N.P. Aslanov daxil idi. O dövrdə teatrda sənətçilər K.A.Somov, V.A.Simov, A.A.Arapov işləyirdi. Bu teatrın səhnəsində Marcanişvili Offenbaxın "Gözəl Yelena" əsərini səhnələşdirdi. Digər tamaşaların quruluşuna da rəhbərlik etmişdir. Görkəmli rejissor Aleksandr Yakovleviç Tairov, karyerasına Azad Teatrda başlamış, burada Heselton-Furstun "Sarı geyim"ini (1913) və Şnitslerin "Pierret Pərdəsi" pantomimasını (musiqisi "Donanya", 1913) səhnələşdirmışdir. Görkəmli rejissor Aleksandr Akimoviç Sanin də teatrda çalışmışdır. Mədəni həyatda əhəmiyyətli bir hadisə, 8 oktyabr 1913-cü ildə M.P.Mussorqskinin yarımçıq qalmış "Soroçinskaya Yarmarkası" komediya operasını səhnələşdirməsi idi (bəstəkarın A.A.Golenişçev-Kutuzovun iştirakı ilə librettosu, N.V.Gogolun hekayəsi əsasında) A.K.Lyadov, V.G.Karatygin və N.A.Rimski-Korsakov tərəfindən yenidən işlənmiş ("Keçəl dağda gecə") Y.S.Saxnovski tərəfindən qismən tamamlanmış və yekunlaşdırılmışdır. Qoqol mətninin parçaları tamaşaya daxil edilmişdir. Dirijor — O vaxt Azad Teatrın musiqi hissəsindən məsul olan Saracyev, Konstantin Solomonoviç, rəssam — V.A.Simov idi. Tamaşada rolları Xivrya — Makarova-Şevchenko, Parasya — Milyavskaya, Popoviç — Monaxov, Çerevik — Drakuli, Gritsko — Karatov oynamışdılar.
Maddi vəziyyət və Kote Marcanişvilinin sahibkar V.V.Suxodolski ilə konflikti, yalnız bir teatr mövsümü (21 oktyabr 1913–2 may (15), 1914) davam edən Azad Teatrın bağlanmasına səbəb oldu.
"Azad teatr"dan sonra Kote Marcanişvili Rostov-na-Dondakı teatra (1914–1915), sonra Petroqraddakı "Buff" teatrına (1916–1917) rəhbərlik etdi və bir və digər hallarda tətil teatrı ideyasını həyata keçirməyə çalışdı.
Marcanişvili Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabını həvəslə qəbul etdi. O, Sovet teatrının qurucuları sırasına ilk qoşulanlardan biri idi. 1918-ci ildə Petroqradda, Keçid Yay Teatrında F.Leharın "Qraf Lüksemburq" operettasını səhnələşdirdi.
Kiyev teatrı
1919-cu ildə Kote Marcanişvili Kiyev teatrlarının komissarı təyin edildi. Burada o, inqilab dövrünün qəhrəmanlığını və pafosunu təcəssüm etdirən Lope de Veqanın "Fuente ovejuna" ("Qoyun baharı") əsərini səhnələşdirdi. Klassik pyeslərin personajları bu tamaşalarda yeni bir şəkildə şərh edildi, qəhrəmanlıqları, üsyankar etirazları və böyük fikirlər naminə mübarizəyə hazır olmaları ilə tamaşaçıya yaxın olduqları ortaya çıxdı. Tamaşa Qırmızı Ordu və inqilabçı Kiyev tamaşaçıları tərəfindən hərarətlə qarşılandı.
1922-ci ildə Marcanişvili bu tamaşanı Tiflisdə, Teatrın səhnəsində səhnələşdirmək üçün vətənə geri qayıtdı.
1919-cu ildə Kiyevdə şair və dramaturq V.V.Kamenskinin "Stenka Razin" pyesini səhnələşdirdi.
Kote Marcanişvili Kiyevdə olduğu müddətdə 1919-cu ildə Kiyev "Kulturliga" da yaradılan Yəhudi teatr studiyasında dərs demişdir. Orada, xüsusən, rejissor, Belarus SSR əməkdar incəsənət xadimi Naum Borisoviç Loiter Kote Marcanişvilidən təhsil almışdır.
1919-cu ildə Kote Marcanişvili Y. Ozarovski və F.N.Kurikin ilə birlikdə Kiyevdə "Topal Jim" estrada teatrını təşkil etdi.
Petroqrad teatrı
Qısa fasilə ilə Kote Marcanişvili Petroqradda da çalışdı. Oktyabr inqilabından sonra populyar kütləvi şənliklərin yeni monumental formaları ortaya çıxdı. 1920-ci ilin iyulunda Petroqradda onun rəhbərliyi altında rejissorlar N.V.Petrov, S.E.Radlov, A. İ.Piotrovski və rəssam N.İ.Altmanın iştirakı ilə "Dünya Kommunasına Doğru" əsərinin möhtəşəm və uğrlu quruluşunu həyata keçirdilər. Birjanın binasında səhnələşdirilən tamaşada 4 min işçi və Qırmızı Ordu əsgəri iştirak etdi və tamaşaçı sayı 45 minə çatmışdı.
Kote Marcanişvilinin rəhbərliyi ilə 1920-ci ilin iyununda Petroqradda Dövlət Komik Opera Teatrı quruldu. Tamaşalar Fontankadakı Yaz "Buff" və "Saray Teatrı" teatrlarının binalarında baş tutdu. Teatr eksperimental bir musiqi olaraq düşünüldü və yalnız komik operaları deyil, həm də operettaları və dramatik tamaşaları səhnələşdirməyə başladı. 1920-ci il iyunun 5-də açılışda Qaetano Donizettinin Don Pasquale operası Petroqradda səhnələşdirildi.
Tetra truppasına dram aktyorları E.P.Korçagina-Aleksandrovskaya, B.A.Gorin-Goryainov; opera sənətçiləri A.B.Ter-Danielyants, M.İ. Osolodkin; balet rəqqasları — E.V.Lopuxova, A.A.Orlov; operetta sənət ustaları — N.İ.Tamara, M.A.Rostovtsev, G.M.Yaron, A.N.Feona; operetta və musiqi sənətçiləri A.A.Orlov, İ.S.Gurko daxil idilər.
Teatrda Kote Marcanişvildan başqa rejissor G.K.Krıjitski idi. Teatrda dirijorlar G.Varlix, V.S.Maratov, rəssam N.A.Uşin, A.A.Radakov da çalışırdı. Teatrda "Topal Co" satirik kabareti və "İşçilər Teatrı" dram studiyası fəaliyyət göstərirdi. Lakin onun şalışdığı bu teatr tezliklə bağlandı.
Vətənə dönüş
1922-ci ildə Marcanişvili Gürcüstana qayıtdı və gürcü sovet teatrının yaradılması üzərində fəal işlə məşğul oldu. Teatr ensiklopediyası onu Sovet Gürcü teatrının banisi və islahatçısı adlandırdı. XIX əsrin sonu — XX əsrin əvvəllərində gürcü teatrında mürəkkəb və ziddiyyətli formalaşma prosesləri baş verdi. Çar rejimi dövründə Tiflis Zaqafqaziyanın təkcə inzibati deyil, həm də mədəniyyət mərkəzinə çevrildi, burada təkcə Gürcüstan deyil, həm də erməni və Azərbaycan milli teatrları inkişaf etmişdi. Şəhərdə yeniliyə ehtiyacı olan bir tamaşaçı var idi. Ancaq teatr truppaları, dövlətin maddi dəstəyi olmayan özəl müəssisələr ya iflas edirdilər, ya da maliyyə uğurlarına diqqət yetirməyə məcbur olurdular. Nəticədə həm dramatik, həm də musiqili milli repertuar inkişaf etdirilmirdi. Müstəqil dövlətin yaranması ilə milli teatrın formalaşması cəmiyyət tərəfindən tanınan bir zərurətə çevrildi. 1919-cu ildə Tbilisi opera teatrında milli operalar səhnəyə qoyuldu.
Gürcüstanda Sovet hakimiyyətinin qurulması ilə milli teatrın inkişafı xətti davam etdirildi. Siyasət sahəsindəki rəsmi kursun digər tərəfi ən qabaqcıl olaraq tanınan beynəlmiləlçilik və dünya mədəniyyətindəki meyllərin dəstəklənməsi idi. Məhz bu anda Marcanişvili Gürcüstanda göründü. Açıqfikirli bir sənətkar, çox peşəkar və çox yönlü bir usta, milli repertuar yaratmaq üçün artıq davam edən işə asanlıqla qoşuldu, baxmayaraq ki, bundan əvvəl Rusiyada işləyərkən gürcü teatrının formalaşmasında iştirak etməmişdi. Onun qlobal mədəni proseslərdə iştirakı xüsusilə vacib idi. Onun yaradıcılıq kredosu — sənəti "indiki günümüz böyük olduğu qədər böyük olmalıdır" — teatr qarşısına yüksək məqsədlər qoymuşdur.
Rustaveli Teatrı
Gəldikdən dərhal sonra Marcanişvili teatrın səhnəsində tamaşalar səhnələşdirməyə başladı. Rustavelinin Lope de Veqanın "Fuente Ovehuna" pyesi (1922), artıq Kiyevdə və Petroqradda sınaqdan keçirilmişdi. Tamaşa gürcü teatrının ideoloji cəhətdən yenilənməsində mühüm rol oynadı. Lope de Veqanın pyesi Marcanişvili tərəfindən kəndlilərin feodallara qarşı mübarizəsindən bəhs edən inqilabi, qəhrəmanlıq tamaşası kimi şərh edildi. Qəhrəmanlıq və şənliyi birləşdirərək, insanların oyanışını canlandırdı. Oyun klassik dramın inqilab dövrünün problemlərinin həllinə necə xidmət edə biləcəyinə nümunə oldu.
Bu tamaşanın ardından o, Zurab Antonovun "Gürcüstanda Günəşin Tutulması" (1923), Giorgi Eristavi "Bölmə" əsərlərinə quruluş verdi (1923). 1924-cü ildə Marcanişvili dünya dramaturgiyasının şah əsərlərinə üz tutdu, Molyerin "Soylulardakı burjua" və Vilyam Şekspirin "Vinzor dedi-qoduları" komediyalarını, bundan sonra "Hamlet"i səhnələşdirdi. A. Axmeteli ilə birlikdə bir çox əsərlərə səhnə həyatı verdi.
"Mzetamze" (1926) pantomimasının səhnələşdirilməsi yeni teatr ifadəsi vasitələri üçün yorulmaz axtarışların sübutu oldu. Bu illərin reallaşmamış planları arasında — Vladimir Mayakovskinin "Sirr-Buff" dağ yaylasında açıq havada səhnələşdirmək niyyəti idi.
O dövrdə Rustaveli Teatrı sənətə fərqli baxışları olan bir çox əhəmiyyətli ustaları bir damın altına topladı. Yığılmış ziddiyyətləri aradan qaldırmaq üçün 1928-ci ildə Mardcanişvili teatrı tərk etdi və Kutaisi şəhərində yeni bir teatr yaratdı, yaradıldıqdan sonra Gürcüstanın 2-ci Dövlət Teatrı adlandırıldı. Artıq 1930-cu ildə teatr Tiflisə köçürüldü. 1933-cü ildə Mardjanişvilinin ölümündən sonra teatr onun adını aldı və Kote Marcanişvili adına Tbilisi Akademik Teatrı oldu.
Kote Marcanişvili 17 aprel 1933-cü ildə Moskvada qəflətən öldü, burada Malıy Teatrında Şillerin "Don Karlos" və Moskva Operetta Teatrında Offenbaxın "Yarasa" kimi pyeslərini səhnələşdirməyə dəvət olunmuşdu. Tiflisdə Opera Teatrının yaxınlığındakı parkda dəfn edildi. 1964-cü ildə Mtatsminda panteonunda yenidən dəfn edildi.
Ailəsi
- Valideynləri — Aleksandr və Yelizaveta Marcanişvili.
- Bacısı — Famar (Tamara Mardjanishvili, 1869–1936), provaslav müqəddəsi.
- Həyat yoldaşı — Nadejda Dmitriyevna, məşhur aktyor V.İ.Jivokininin nəvəsi, qızı.
- Oğulu — Marcanişvili, Konstantin Konstantinoviç (1903–1981) — riyaziyyatçı, SSRİ Elmlər Akademiyasının akademiki.
Mükafatları və təltifləri
- Gürcüstan SSR xalq artisti
- 1933-cü ildə 2-ci Dövlət Dram Teatrına (indiki Kote Marcanişvili adına Tbilisi Akademik Teatrı) Marcanişvilinin adı verildi.
- Tiflisdə meydan, küçə və Tbilisi metropoliteninin bir metro stansiyası Marcanişvilinin (gürc. მარჯანიშვილი) adını daşıyır.
Ədəbiyyat
- Гугушвили Э. Н. Котэ Марджанишвили. М.: Искусство, 1979. 399 с. ("Жизнь в искусстве").
Memuar ədəbiyyatında
Гоголева Е.Н. На сцене и в жизни. Театральные мемуары (2-е изд., испр. и доп 30000 nüs.). М.: «Искусство». 1989. ISBN .
İstinadlar
- Марджанишвили Константин Александрович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Bibliothèque nationale de France Konstantin Aleksandrovič Mardžanov // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Театральная энциклопедия. Гл. ред. П. А. Марков. Т. 3 — М.: Советская энциклопедия, Кетчер — Нежданова, 1964, 1086 стб. с илл., 7 л. илл.
- Л. В. Смирнова "На театральных подмостках"//ru:Энциклопедия земли Вятской, Т. 9 Культура. Искусство / Киров: 1997
- Театральная энциклопедия. Гл. ред. П. А. Марков. Т. 2 — М.: Советская энциклопедия, Гловацкий — Кетуракис, 1963, 1216 стб. с илл., 14 л. илл. (стб. 684)
- Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 7. Гоголь — Дебит. 1972. 608 стр., илл.: 44 л. илл. и карт. 1 карта-вкл. (статья Грузинский театр)
Xarici keçidlər
- Kote Marcanişvili // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- Kote Mardjanishvili — IMDb səhifəsi in IMDb
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kote Marcanisvili ve ya Konstantin Marcanisvili Rusiya imperiyasinda da Konstantin Marcanov gurc კონსტანტინე კოტე ალექსანდრეს ძე მარჯანიშვილი 28 may 9 iyun 1872 Kvareli Tiflis quberniyasi 17 aprel 1933 Moskva Rusiya Gurcustan ve SSRI teatr ve kino rejissoru gurcu teatrinin qurucusu Gurcustan SSR xalq artisti Kote Marcanisviligurc კონსტანტინე კოტე ალექსანდრეს ძე მარჯანიშვილიDogum tarixi 28 may 9 iyun 1872Dogum yeri Kvareli Telavi qezasi Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 17 aprel 1933 1933 04 17 60 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIDefn yeri Mtatsminda panteonu d Milliyyeti gurcuVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIFealiyyeti aktyor teatr rejissoru kinorejissor ssenaristFealiyyet illeri 1893 1933Teatr Rustaveli Teatri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiKote Marcanisvili 28 may 1872 ci ilde Kvareli seherinde anadan olmusdur Sehne karyerasina 1893 cu ilde Kutaisi teatrinda aktyor kimi baslamisdir 1894 cu ilde Tiflisde Akaki Seretelinin Patar Kaxi pyesinde Patar Kaxi rolunda debut etmisdir 1897 ci ilden Rus teatrlarinda islemeye baslayir 1901 ci ilde Vyatka Teatrinin sehnesinde ilk tamasasini Anton Cexovun Vanya emi ni sehnelesdirmisdir Incesenet fealiyyetiMoskva Incesenet Teatri 1910 1913 cu illerde yuksek ideoloji repertuar aktyorluq senetinde realizm prinsipleri ile isleyen Moskva Incesenet Teatrinda calismisdir Moskva Incesenet Teatrinda Mardjanisvili Knut Hamsunun Heyat pencelerinde 1911 Henrik Ibsenin Per Gunt 1912 tamasalarini sehnelesdirmisdir O Fyodor Dostoyevskinin Karamazov Qardaslari nin yaradilmasinda istirak etmisdir 1910 Azad teatr Kote Marcanisvili olan serefine poct markasi 1972 ci il Rusiyada 1905 1907 ci iller inqilabindan sonraki dovr rus medeniyyetinin yari resmi sovet tenqidcileri terefinden tez tez formalizm olaraq qebul edilen yeni is formalari maraqli tecrubeler ve kesfler axtarmasi ucun bir vaxt idi Bu proses sintetik teatr seneti ideyasini heyata kecirmeye ve opera operetta dram ve pantomimada cixis eden cox yonlu aktyorlar yetisdirmeye calisan Mardcanasvilini kenarda qoya bilmezdi Gorunduyu kimi bu zaman teatr senetinin daha cox eylenmek ruh yuksekliyi ve ilham isteyi formalasmisdir 1910 cu illerde teatrlarda dramatik pantomima formasi ortaya cixdi ve buna Marcanisvili Goz yaslari pantomim tamasasini sehnelesdirmekle cavab verdi 1913 cu ilde Moskvada Kote Marcanisvili sahibkar V V Suxodolski ile birlikde yalniz bir movsum movcud olan teatr heyatinda o qeder teeccublu bir hadise olan Azad teatr i yaratdi ki bu da rus teatr tarixine mohtesem daxil oldu Teatr butun nov ifaciliq senetlerini ehate eden sintetik yaradiciligi eks etdirerek yaradilmisdir Teatrin truppasina aktyorlar A G Koonen O A Golubeva N F Monaxov N P Aslanov daxil idi O dovrde teatrda senetciler K A Somov V A Simov A A Arapov isleyirdi Bu teatrin sehnesinde Marcanisvili Offenbaxin Gozel Yelena eserini sehnelesdirdi Diger tamasalarin qurulusuna da rehberlik etmisdir Gorkemli rejissor Aleksandr Yakovlevic Tairov karyerasina Azad Teatrda baslamis burada Heselton Furstun Sari geyim ini 1913 ve Snitslerin Pierret Perdesi pantomimasini musiqisi Donanya 1913 sehnelesdirmisdir Gorkemli rejissor Aleksandr Akimovic Sanin de teatrda calismisdir Medeni heyatda ehemiyyetli bir hadise 8 oktyabr 1913 cu ilde M P Mussorqskinin yarimciq qalmis Sorocinskaya Yarmarkasi komediya operasini sehnelesdirmesi idi bestekarin A A Goleniscev Kutuzovun istiraki ile librettosu N V Gogolun hekayesi esasinda A K Lyadov V G Karatygin ve N A Rimski Korsakov terefinden yeniden islenmis Kecel dagda gece Y S Saxnovski terefinden qismen tamamlanmis ve yekunlasdirilmisdir Qoqol metninin parcalari tamasaya daxil edilmisdir Dirijor O vaxt Azad Teatrin musiqi hissesinden mesul olan Saracyev Konstantin Solomonovic ressam V A Simov idi Tamasada rollari Xivrya Makarova Sevchenko Parasya Milyavskaya Popovic Monaxov Cerevik Drakuli Gritsko Karatov oynamisdilar Maddi veziyyet ve Kote Marcanisvilinin sahibkar V V Suxodolski ile konflikti yalniz bir teatr movsumu 21 oktyabr 1913 2 may 15 1914 davam eden Azad Teatrin baglanmasina sebeb oldu Azad teatr dan sonra Kote Marcanisvili Rostov na Dondaki teatra 1914 1915 sonra Petroqraddaki Buff teatrina 1916 1917 rehberlik etdi ve bir ve diger hallarda tetil teatri ideyasini heyata kecirmeye calisdi Marcanisvili Boyuk Oktyabr Sosialist Inqilabini hevesle qebul etdi O Sovet teatrinin quruculari sirasina ilk qosulanlardan biri idi 1918 ci ilde Petroqradda Kecid Yay Teatrinda F Leharin Qraf Luksemburq operettasini sehnelesdirdi Kiyev teatri 1919 cu ilde Kote Marcanisvili Kiyev teatrlarinin komissari teyin edildi Burada o inqilab dovrunun qehremanligini ve pafosunu tecessum etdiren Lope de Veqanin Fuente ovejuna Qoyun bahari eserini sehnelesdirdi Klassik pyeslerin personajlari bu tamasalarda yeni bir sekilde serh edildi qehremanliqlari usyankar etirazlari ve boyuk fikirler namine mubarizeye hazir olmalari ile tamasaciya yaxin olduqlari ortaya cixdi Tamasa Qirmizi Ordu ve inqilabci Kiyev tamasacilari terefinden heraretle qarsilandi 1922 ci ilde Marcanisvili bu tamasani Tiflisde Teatrin sehnesinde sehnelesdirmek ucun vetene geri qayitdi 1919 cu ilde Kiyevde sair ve dramaturq V V Kamenskinin Stenka Razin pyesini sehnelesdirdi Kote Marcanisvili Kiyevde oldugu muddetde 1919 cu ilde Kiyev Kulturliga da yaradilan Yehudi teatr studiyasinda ders demisdir Orada xususen rejissor Belarus SSR emekdar incesenet xadimi Naum Borisovic Loiter Kote Marcanisviliden tehsil almisdir 1919 cu ilde Kote Marcanisvili Y Ozarovski ve F N Kurikin ile birlikde Kiyevde Topal Jim estrada teatrini teskil etdi Petroqrad teatri Qisa fasile ile Kote Marcanisvili Petroqradda da calisdi Oktyabr inqilabindan sonra populyar kutlevi senliklerin yeni monumental formalari ortaya cixdi 1920 ci ilin iyulunda Petroqradda onun rehberliyi altinda rejissorlar N V Petrov S E Radlov A I Piotrovski ve ressam N I Altmanin istiraki ile Dunya Kommunasina Dogru eserinin mohtesem ve ugrlu qurulusunu heyata kecirdiler Birjanin binasinda sehnelesdirilen tamasada 4 min isci ve Qirmizi Ordu esgeri istirak etdi ve tamasaci sayi 45 mine catmisdi Kote Marcanisvilinin rehberliyi ile 1920 ci ilin iyununda Petroqradda Dovlet Komik Opera Teatri quruldu Tamasalar Fontankadaki Yaz Buff ve Saray Teatri teatrlarinin binalarinda bas tutdu Teatr eksperimental bir musiqi olaraq dusunuldu ve yalniz komik operalari deyil hem de operettalari ve dramatik tamasalari sehnelesdirmeye basladi 1920 ci il iyunun 5 de acilisda Qaetano Donizettinin Don Pasquale operasi Petroqradda sehnelesdirildi Tetra truppasina dram aktyorlari E P Korcagina Aleksandrovskaya B A Gorin Goryainov opera senetcileri A B Ter Danielyants M I Osolodkin balet reqqaslari E V Lopuxova A A Orlov operetta senet ustalari N I Tamara M A Rostovtsev G M Yaron A N Feona operetta ve musiqi senetcileri A A Orlov I S Gurko daxil idiler Teatrda Kote Marcanisvildan basqa rejissor G K Krijitski idi Teatrda dirijorlar G Varlix V S Maratov ressam N A Usin A A Radakov da calisirdi Teatrda Topal Co satirik kabareti ve Isciler Teatri dram studiyasi fealiyyet gosterirdi Lakin onun salisdigi bu teatr tezlikle baglandi Vetene donus1922 ci ilde Marcanisvili Gurcustana qayitdi ve gurcu sovet teatrinin yaradilmasi uzerinde feal isle mesgul oldu Teatr ensiklopediyasi onu Sovet Gurcu teatrinin banisi ve islahatcisi adlandirdi XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde gurcu teatrinda murekkeb ve ziddiyyetli formalasma prosesleri bas verdi Car rejimi dovrunde Tiflis Zaqafqaziyanin tekce inzibati deyil hem de medeniyyet merkezine cevrildi burada tekce Gurcustan deyil hem de ermeni ve Azerbaycan milli teatrlari inkisaf etmisdi Seherde yeniliye ehtiyaci olan bir tamasaci var idi Ancaq teatr truppalari dovletin maddi desteyi olmayan ozel muessiseler ya iflas edirdiler ya da maliyye ugurlarina diqqet yetirmeye mecbur olurdular Neticede hem dramatik hem de musiqili milli repertuar inkisaf etdirilmirdi Musteqil dovletin yaranmasi ile milli teatrin formalasmasi cemiyyet terefinden taninan bir zerurete cevrildi 1919 cu ilde Tbilisi opera teatrinda milli operalar sehneye qoyuldu Gurcustanda Sovet hakimiyyetinin qurulmasi ile milli teatrin inkisafi xetti davam etdirildi Siyaset sahesindeki resmi kursun diger terefi en qabaqcil olaraq taninan beynelmilelcilik ve dunya medeniyyetindeki meyllerin desteklenmesi idi Mehz bu anda Marcanisvili Gurcustanda gorundu Aciqfikirli bir senetkar cox pesekar ve cox yonlu bir usta milli repertuar yaratmaq ucun artiq davam eden ise asanliqla qosuldu baxmayaraq ki bundan evvel Rusiyada isleyerken gurcu teatrinin formalasmasinda istirak etmemisdi Onun qlobal medeni proseslerde istiraki xususile vacib idi Onun yaradiciliq kredosu seneti indiki gunumuz boyuk oldugu qeder boyuk olmalidir teatr qarsisina yuksek meqsedler qoymusdur Rustaveli Teatri Geldikden derhal sonra Marcanisvili teatrin sehnesinde tamasalar sehnelesdirmeye basladi Rustavelinin Lope de Veqanin Fuente Ovehuna pyesi 1922 artiq Kiyevde ve Petroqradda sinaqdan kecirilmisdi Tamasa gurcu teatrinin ideoloji cehetden yenilenmesinde muhum rol oynadi Lope de Veqanin pyesi Marcanisvili terefinden kendlilerin feodallara qarsi mubarizesinden behs eden inqilabi qehremanliq tamasasi kimi serh edildi Qehremanliq ve senliyi birlesdirerek insanlarin oyanisini canlandirdi Oyun klassik dramin inqilab dovrunun problemlerinin helline nece xidmet ede bileceyine numune oldu Kote Marcanisvilinin mezari ustunde abidesi Bu tamasanin ardindan o Zurab Antonovun Gurcustanda Gunesin Tutulmasi 1923 Giorgi Eristavi Bolme eserlerine qurulus verdi 1923 1924 cu ilde Marcanisvili dunya dramaturgiyasinin sah eserlerine uz tutdu Molyerin Soylulardaki burjua ve Vilyam Sekspirin Vinzor dedi qodulari komediyalarini bundan sonra Hamlet i sehnelesdirdi A Axmeteli ile birlikde bir cox eserlere sehne heyati verdi Mzetamze 1926 pantomimasinin sehnelesdirilmesi yeni teatr ifadesi vasiteleri ucun yorulmaz axtarislarin subutu oldu Bu illerin reallasmamis planlari arasinda Vladimir Mayakovskinin Sirr Buff dag yaylasinda aciq havada sehnelesdirmek niyyeti idi O dovrde Rustaveli Teatri senete ferqli baxislari olan bir cox ehemiyyetli ustalari bir damin altina topladi Yigilmis ziddiyyetleri aradan qaldirmaq ucun 1928 ci ilde Mardcanisvili teatri terk etdi ve Kutaisi seherinde yeni bir teatr yaratdi yaradildiqdan sonra Gurcustanin 2 ci Dovlet Teatri adlandirildi Artiq 1930 cu ilde teatr Tiflise kocuruldu 1933 cu ilde Mardjanisvilinin olumunden sonra teatr onun adini aldi ve Kote Marcanisvili adina Tbilisi Akademik Teatri oldu Kote Marcanisvili 17 aprel 1933 cu ilde Moskvada qefleten oldu burada Maliy Teatrinda Sillerin Don Karlos ve Moskva Operetta Teatrinda Offenbaxin Yarasa kimi pyeslerini sehnelesdirmeye devet olunmusdu Tiflisde Opera Teatrinin yaxinligindaki parkda defn edildi 1964 cu ilde Mtatsminda panteonunda yeniden defn edildi AilesiValideynleri Aleksandr ve Yelizaveta Marcanisvili Bacisi Famar Tamara Mardjanishvili 1869 1936 provaslav muqeddesi Heyat yoldasi Nadejda Dmitriyevna meshur aktyor V I Jivokininin nevesi qizi Ogulu Marcanisvili Konstantin Konstantinovic 1903 1981 riyaziyyatci SSRI Elmler Akademiyasinin akademiki Mukafatlari ve teltifleriGurcustan SSR xalq artisti 1933 cu ilde 2 ci Dovlet Dram Teatrina indiki Kote Marcanisvili adina Tbilisi Akademik Teatri Marcanisvilinin adi verildi Tiflisde meydan kuce ve Tbilisi metropoliteninin bir metro stansiyasi Marcanisvilinin gurc მარჯანიშვილი adini dasiyir EdebiyyatGugushvili E N Kote Mardzhanishvili M Iskusstvo 1979 399 s Zhizn v iskusstve Memuar edebiyyatinda Gogoleva E N Na scene i v zhizni Teatralnye memuary 2 e izd ispr i dop 30000 nus M Iskusstvo 1989 ISBN 5210003736 IstinadlarMardzhanishvili Konstantin Aleksandrovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Bibliotheque nationale de France Konstantin Aleksandrovic Mardzanov BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Teatralnaya enciklopediya Gl red P A Markov T 3 M Sovetskaya enciklopediya Ketcher Nezhdanova 1964 1086 stb s ill 7 l ill L V Smirnova Na teatralnyh podmostkah ru Enciklopediya zemli Vyatskoj T 9 Kultura Iskusstvo Kirov 1997 Teatralnaya enciklopediya Gl red P A Markov T 2 M Sovetskaya enciklopediya Glovackij Keturakis 1963 1216 stb s ill 14 l ill stb 684 Bolshaya sovetskaya enciklopediya Gl red A M Prohorov 3 e izd T 7 Gogol Debit 1972 608 str ill 44 l ill i kart 1 karta vkl statya Gruzinskij teatr Xarici kecidlerKote Marcanisvili Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 Kote Mardjanishvili IMDb sehifesi in IMDb