Vladimir Vladimiroviç Mayakovski (19 iyul 1893[…], Baqdati[d], Kutaisi qəzası[d], Kutaisi quberniyası, Qafqaz diyarı, Rusiya imperiyası – 14 aprel 1930[…], Moskva, Moskva vilayəti, RSFSR, SSRİ) — Rusiya və SSRİ şairi, dramaturqu, film və teatr aktyoru.
Vladimir Mayakovski | |
---|---|
rus. Владимир Маяковский | |
Doğum tarixi | 19 iyul 1893[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 14 aprel 1930[…](36 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
Dəfn yeri | |
Partnyorları | |
Milliyyəti | rus |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | plakatçı rəssam[d], şair, aktyor, dramaturq, yazıçı, rəssam, jurnalist, teatr aktyoru, kino aktyoru, rejissor, teatr rejissoru, rəssam-qravüraçı[d], kinorejissor, vizual incəsənət rəssamı, ssenarist |
Fəaliyyət illəri | 1912-1930 |
Partiyası | |
v-v-mayakovsky.ru | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mayakovski 1893-cü ildə Gürcüstanın Kutaisi bölgəsindən 20 verst uzaqlıqdakı Bağdadi kəndində doğulmuşdur. Atası Vladimir Konstantinoviç Mayakovski Bağdadi bölgəsində meşəbəyi idi. Luda və Olya adında iki bacısı vardı. Bacısı Ludanın xatirələrinə əsasən, ailə gürcü adətlərinə bağlı bir həyat tərzi keçirən, lakin rus dilini də qorumağı bacarmış xoşbəxt bir ailə olmuşdur. Bir müddət sonra ailəsi Kutaisi şəhərinə köçür və Mayakovski 1900-cü ildə burda Kutaisi Liseyinə getməyə başlayır. Məktəbdə çox çalışqan şagird olur, hətta məktəbin ən yaxşı şagirdi olur. Həyatının bu dövründə fantastika janrında olan romanları, xüsusilə Jül Verninin əsərlərini çox sevir. Müəllimi onu bir sənətçi kimi qəbul edir və ona xüsusi dərslər keçməyə başlayır.
Mayakovski bu dövrdə siyasət ilə də maraqlanmağa başlayır. 1905-ci ildə uğursuz inqilab zamanı bacısı gizlicə Moskvaya gedir və Mayakovski üçün inqilabla bağlı sənədlər gətirir. Sözügedən dövrdə Kutaisidə Bolşevik partiyasının yeraltı sığınacaqlarından biri olmuşdur. Bu vaxtdan etibarən şeir və çevriliş onun üçün bölünməz bir varlığa çevrilir. Az sonra atası kəsilmiş barmağına düşən infeksiya nəticəsində dünyasını dəyişir.
Moskva illəri
Bu ölümdən sonra ailə Kuatisidən Moskvaya köçür. Moskvada bir müddət yoxsulluq içində yaşayırlar. Anası işləməyə başlayır. Mayakovski isə özünə sosializm tərəfdarı dostlar tapır və özünü bir sənətçi olaraq Moskvada tanıtmağa başlayır. Yenidən məktəbə getməyə başlayır. Dərslərdə fəlsəfə kitabları oxumağa başlayır. Marksizm onu öz sehrinə alır. Sosializm xəyalları ilə yaşamağa başlayan Mayakovski üçün dərslər artıq əvvəlki əhəmiyyətini itirmişdir. Hələ bu zaman onun on dörd yaşı vardı. Anası xatirələrində həmin dövrü belə xatırlayır.
...Məktəbə gedirdi lakin vaxtının çoxunu dərslərə yox təbliğata həsr edirdi. On dörd yaşı olmasına baxmayaraq on doqquz yaşında biri kimi davranırdı və çox çılğın idi. Partiya üzvləri onunla görüşməyə gəlir və çevriliş üçün ondan faydalanırdılar. Sanki Vladimir qocalmışdı. |
Mayakovski bir hadisədən sonra məktəbdən qovulur və bir neçə dəfə həbs olunur. Bolşevik partiyasında təbliğatçı, yazıçı olaraq fəaliyyət göstərməyə başlayan Mayakovskinin evinə 29 mart 1908-ci ildə polis tərəfindən basqın edilir və Mayakovski yenidən həbs edilir. Bu zaman gizli məlumatların yazıldığı qeyd dəftəri ələ keçməsin deyə dəftəri udur.
Bu vaxtdan etibarən partiya ona daha çox yaxınlaşır. 15 yaşı olanda yenidən polislər evinə basqın edir və onu bilinməyən bir yerə aparırlar. O, bir daha evinə qayıda bilmir. 12 ay həbsdə olur. Bu dövrdə 3 il aradan sonra yenidən romanlar oxumağa və yazmağa başlayır. Bu dövr Maykovskinin həyatında oxuyub öyrəndikləri ilə yanaşı öz müstəqil fikirlərini qələmə aldığı dövr kimi də xarakterikdir. Həbsdən sonra Moskva Rəsm və heykəl Məktəbinə daxil olur. Burda özünəməxsus və xalq yaradıcılığına aid işləri ilə digər tələbələrdən fərqlənir. 1911-ci ildə futurism hərəkatına qoşulur və Futurist Nizamnaməyə imza atır. Burjua adətlərinə meydan oxuyan ədəbi işlər yaradır.
Müəllimlərini köhnə dünyanın təmsilçiləri kimi görür və çevrilişlə qurulacaq yeni dünyaya aid rəsmlər çəkir. Bu rəsm əsərlərini Rusiya futurizminin başlanğıcı kimi qəbul etmək olar. Bir zamanlar əldən-ələ gəzən Puşkinin şeirlərinin yerini Mayakovskinin şeirləri tutur. Polis yenidən onu təqib etməyə başlayır. Şair "Faciə" adlı tamaşasını Sankt Peterburqda bir parkda səhnələşdirir. Bu tamaşadan sonra daha da məşhurlaşır. 1913-cü ilin qışında Korni Çekovski onun bu tamaşasını izləyir və tamaşa haqda yazır. Onun dediyinə görə bu oyunda Mayakovskinin özü vardır. Tamaşada ortada bir adam dayanır və ətrafında müxtəlif qiyafədə olan adamlar onu məhv etməyə çalışır. Çekovski bunun həqiqi bir faciə olduğunu və şairin bu tamaşa ilə böyük bir məşhurluq qazanacağını yazır. Qorkinin həyat yoldaşı Matiya isə xatirələrində Mayakovski haqqında belə deyir:
...Mayakovskini 1918-ci ildə səhnədə izlədim. Məncə o bu sahəni davam etdirsə, əvəzolunmaz bir aktyor olacaq. |
Birinci Dünya Müharibəsi illəri və oktyabr çevrilişi
1914-cü ildə Birinci Dünya Müharibəsi başlayır. İlk vaxtlar Mayakovski olduqca həyəcanlı olur və zəfər qazanmaq duyğusu ilə alışıb-yanır, lakin ilk döyüşdən sonra şahid olduğu mənzərələr fikrini dəyişdi. 1915-ci ildə " Şalvarlı bulud" adlı ilk şeir kitabını yazır. Maksim Qorki bu şeiri çox bəyənir və şair haqda tərif dolu yazılar yazır. Qorkinin həyat yoldaşı Qorkinin Mayakovski haqqında düşüncələrini belə dilə gətirmişdir:
...Həyat yoldaşım Mayakovskiyə böyük dəyər verirdi. Onun şeirdə bir zirvəyə yüksəlməsini istəyirdi çünki hər ikisi eyni şeylərin arxasınca qaçırdılar. Bir gün onun haqqında çox danışılan şəxsə çevriləcəyini çox yaxşı bilirdi. |
Mayakovskiyə görə bulud çağdaş sənətin birləşdiyi bir dəyərdir. Bunun sayəsində cəhənnəm, şiddət və individualizm kimi şeylər yeni məna qazanmışdır.
1915–1917 illərdə Lili Brik ilə böyük bir sevgi yaşayır və illərlə bu sevginin təsirində qalır. Mayakovskinin Moskvanın futurism sənətini qəbul edəcəyinə dair kiçik şübhəsi belə olmur. Ona görə də çevriliş onun çevrilişidir və bu çevrilişdən sonra onun bütün arzuları gerçəkləşəcəkdir.
Bu duyğularla 1917-ci il oktyabr çevrilişini coşqu ilə qarşılayır və çevrilişin əsas sözcülərindən biri olur. Çevrilişdən sonra yaranan daxili müharibədə Mayakovski sənətini təbliğat afişalarında istifadə edir. Artıq divarlarda, dirəklərdə, binalarda Mayakovskinin hazırladığı afişalar yer alır.
Oktyabr çevrilişi ilə Rusiyada futurizmin inkişafı eyni dövrə təsadüf edir və bu səbəbdən futurizm bir növ communist futurizmi kimi tanınır və futurist sənətkarlar birləşərək xalqa səslənir.
Şair 35 qəzet və 57 jurnalda yazılar yazmışdır. Qəzet və jurnallardakı yazıları siyasət və propaqanda qoxsa da onu digər köşə yazarlarından ayıran çox şey var idi.
Şairin İzvestyada dərc olunan siyasi şeirlərini oxuyan Lenin belə demişdir:
...Mayakovskinin şeirlərindən heç nə başa düşmürəm, ancaq onun meydanlarda döyüşəcək bir mütəxəssis olduğunu hiss edirəm. Onun yazdıqları siyasi cəhətdən ola bilər ki, mübahisəlidir. Şeirlərində elə də çox siyasi bir şey yoxdur, insanları nəyəsə dəvət etmir. Onun şeirləri kommunistləri birləşdirməyə bəs deyil. Amma siyasi nöqteyi-nəzərinin düzgün olduğuna inamım sonsuzdur. |
Lenin Mayakovskinin dürüst danışmasını çox bəyənir və bu səbəbdən xüsusilə propaqandada ondan yararlanmağa çalışır. Mayakovski də "Bolşoy teatrı"nda Vladimir İliç Lenin adlı şeirini oxuyur. "Yeni Lef" dərgisini 1922–1923-cü illərdə yenidən canlandırmağa çalışır (Новый леф, 1927–1928). Kağızın istehsal olunmadığı, nəşriyyatların işləmədiyi, müharibənin viran qoyduğu dövrdə, xalqın qəzet və dərgi yerinə istifadə edə biləcəyi ROSTA (Rusiya Teleqraf Agentliyi) Pəncərələri adlı afişalar hazırlayır. 1925-ci ildə yazdığı bəzi yazılara görə İngiltərəyə girişi qadağan olunur. Amerika Birləşmiş Ştatlarına isə Meksikadan keçərək daxil ola bilir. Həmin il yaxın dostu Sergey Yesenin Leninqradda İngiltərə otelində intihar edir. Yesenin sonuncu şeiri olan " Əlvida dost, əlvida"nı damarını kəsərək qanıyla yazmışdır. Mayakovski buna qarşılıq olaraq dərhal şeir yazır, lakin həmin dövrün inqilabçılarının reaksiyasına səbəb olur. Bundan 5 il sonra 1930-cu ildə Lili Briki və ailəsini Sovet Sosialist Respublikası hökumətinə əmanət etdiyini bildirən bir məktub yazır və silahla intihar edir. Ölümündən sonra doğulduğu kəndə yəni, Bağdadiyə kəndinə şairin adı verilir.
Əsərləri
- Şeirləri
- Şalvarlı Bulud
- Onurğanın Fleytası
- Lenin Dastanı
- Yüz Əlli Milyon
- Dram əsərləri
- Tragediya
- Hamam
- Moskva yanır
- Kitabları
- Amerikanı kəşfim
İstinadlar
- Vladimir Vladimirovich Majakovski // RKDartists (nid.).
- Vladimir Majakovskij // Kunstindeks Danmark (dan.).
- Гончаров Б. П. Маяковский Владимир Владимирович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1974. Т. 15 : Ломбард — Мезитол. С. 542–543.
- Vladimir Vladimirovich Majakovski (nid.).
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vladimir Vladimirovic Mayakovski 19 iyul 1893 Baqdati d Kutaisi qezasi d Kutaisi quberniyasi Qafqaz diyari Rusiya imperiyasi 14 aprel 1930 Moskva Moskva vilayeti RSFSR SSRI Rusiya ve SSRI sairi dramaturqu film ve teatr aktyoru Vladimir Mayakovskirus Vladimir MayakovskijDogum tarixi 19 iyul 1893 1893 07 19 Dogum yeri Baqdati d Kutaisi qezasi d Kutaisi quberniyasi Qafqaz diyari Rusiya imperiyasiVefat tarixi 14 aprel 1930 1930 04 14 36 yasinda Vefat yeri Moskva Moskva vilayeti RSFSR SSRIVefat sebebi gulle yarasi d Defn yeri Novodevicye qebiristanligiPartnyorlari Lilya BrikMilliyyeti rusTehsili Stroqanov adina Moskva Dovlet Incesenet ve Senaye Universiteti d Moskva Resm Heykelterasliq ve Memarliq Mektebi d Fealiyyeti plakatci ressam d sair aktyor dramaturq yazici ressam jurnalist teatr aktyoru kino aktyoru rejissor teatr rejissoru ressam qravuraci d kinorejissor vizual incesenet ressami ssenaristFealiyyet illeri 1912 1930Partiyasi Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasiv v mayakovsky ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMayakovski 1893 cu ilde Gurcustanin Kutaisi bolgesinden 20 verst uzaqliqdaki Bagdadi kendinde dogulmusdur Atasi Vladimir Konstantinovic Mayakovski Bagdadi bolgesinde mesebeyi idi Luda ve Olya adinda iki bacisi vardi Bacisi Ludanin xatirelerine esasen aile gurcu adetlerine bagli bir heyat terzi keciren lakin rus dilini de qorumagi bacarmis xosbext bir aile olmusdur Bir muddet sonra ailesi Kutaisi seherine kocur ve Mayakovski 1900 cu ilde burda Kutaisi Liseyine getmeye baslayir Mektebde cox calisqan sagird olur hetta mektebin en yaxsi sagirdi olur Heyatinin bu dovrunde fantastika janrinda olan romanlari xususile Jul Verninin eserlerini cox sevir Muellimi onu bir senetci kimi qebul edir ve ona xususi dersler kecmeye baslayir Mayakovski bu dovrde siyaset ile de maraqlanmaga baslayir 1905 ci ilde ugursuz inqilab zamani bacisi gizlice Moskvaya gedir ve Mayakovski ucun inqilabla bagli senedler getirir Sozugeden dovrde Kutaiside Bolsevik partiyasinin yeralti siginacaqlarindan biri olmusdur Bu vaxtdan etibaren seir ve cevrilis onun ucun bolunmez bir varliga cevrilir Az sonra atasi kesilmis barmagina dusen infeksiya neticesinde dunyasini deyisir Moskva illeri Bu olumden sonra aile Kuatisiden Moskvaya kocur Moskvada bir muddet yoxsulluq icinde yasayirlar Anasi islemeye baslayir Mayakovski ise ozune sosializm terefdari dostlar tapir ve ozunu bir senetci olaraq Moskvada tanitmaga baslayir Yeniden mektebe getmeye baslayir Derslerde felsefe kitablari oxumaga baslayir Marksizm onu oz sehrine alir Sosializm xeyallari ile yasamaga baslayan Mayakovski ucun dersler artiq evvelki ehemiyyetini itirmisdir Hele bu zaman onun on dord yasi vardi Anasi xatirelerinde hemin dovru bele xatirlayir Mektebe gedirdi lakin vaxtinin coxunu derslere yox tebligata hesr edirdi On dord yasi olmasina baxmayaraq on doqquz yasinda biri kimi davranirdi ve cox cilgin idi Partiya uzvleri onunla gorusmeye gelir ve cevrilis ucun ondan faydalanirdilar Sanki Vladimir qocalmisdi Mayakovski bir hadiseden sonra mektebden qovulur ve bir nece defe hebs olunur Bolsevik partiyasinda tebligatci yazici olaraq fealiyyet gostermeye baslayan Mayakovskinin evine 29 mart 1908 ci ilde polis terefinden basqin edilir ve Mayakovski yeniden hebs edilir Bu zaman gizli melumatlarin yazildigi qeyd defteri ele kecmesin deye defteri udur Bu vaxtdan etibaren partiya ona daha cox yaxinlasir 15 yasi olanda yeniden polisler evine basqin edir ve onu bilinmeyen bir yere aparirlar O bir daha evine qayida bilmir 12 ay hebsde olur Bu dovrde 3 il aradan sonra yeniden romanlar oxumaga ve yazmaga baslayir Bu dovr Maykovskinin heyatinda oxuyub oyrendikleri ile yanasi oz musteqil fikirlerini qeleme aldigi dovr kimi de xarakterikdir Hebsden sonra Moskva Resm ve heykel Mektebine daxil olur Burda ozunemexsus ve xalq yaradiciligina aid isleri ile diger telebelerden ferqlenir 1911 ci ilde futurism herekatina qosulur ve Futurist Nizamnameye imza atir Burjua adetlerine meydan oxuyan edebi isler yaradir Muellimlerini kohne dunyanin temsilcileri kimi gorur ve cevrilisle qurulacaq yeni dunyaya aid resmler cekir Bu resm eserlerini Rusiya futurizminin baslangici kimi qebul etmek olar Bir zamanlar elden ele gezen Puskinin seirlerinin yerini Mayakovskinin seirleri tutur Polis yeniden onu teqib etmeye baslayir Sair Facie adli tamasasini Sankt Peterburqda bir parkda sehnelesdirir Bu tamasadan sonra daha da meshurlasir 1913 cu ilin qisinda Korni Cekovski onun bu tamasasini izleyir ve tamasa haqda yazir Onun dediyine gore bu oyunda Mayakovskinin ozu vardir Tamasada ortada bir adam dayanir ve etrafinda muxtelif qiyafede olan adamlar onu mehv etmeye calisir Cekovski bunun heqiqi bir facie oldugunu ve sairin bu tamasa ile boyuk bir meshurluq qazanacagini yazir Qorkinin heyat yoldasi Matiya ise xatirelerinde Mayakovski haqqinda bele deyir Mayakovskini 1918 ci ilde sehnede izledim Mence o bu saheni davam etdirse evezolunmaz bir aktyor olacaq Birinci Dunya Muharibesi illeri ve oktyabr cevrilisi 1914 cu ilde Birinci Dunya Muharibesi baslayir Ilk vaxtlar Mayakovski olduqca heyecanli olur ve zefer qazanmaq duygusu ile alisib yanir lakin ilk doyusden sonra sahid oldugu menzereler fikrini deyisdi 1915 ci ilde Salvarli bulud adli ilk seir kitabini yazir Maksim Qorki bu seiri cox beyenir ve sair haqda terif dolu yazilar yazir Qorkinin heyat yoldasi Qorkinin Mayakovski haqqinda dusuncelerini bele dile getirmisdir Heyat yoldasim Mayakovskiye boyuk deyer verirdi Onun seirde bir zirveye yukselmesini isteyirdi cunki her ikisi eyni seylerin arxasinca qacirdilar Bir gun onun haqqinda cox danisilan sexse cevrileceyini cox yaxsi bilirdi Mayakovskiye gore bulud cagdas senetin birlesdiyi bir deyerdir Bunun sayesinde cehennem siddet ve individualizm kimi seyler yeni mena qazanmisdir 1915 1917 illerde Lili Brik ile boyuk bir sevgi yasayir ve illerle bu sevginin tesirinde qalir Mayakovskinin Moskvanin futurism senetini qebul edeceyine dair kicik subhesi bele olmur Ona gore de cevrilis onun cevrilisidir ve bu cevrilisden sonra onun butun arzulari gerceklesecekdir Bu duygularla 1917 ci il oktyabr cevrilisini cosqu ile qarsilayir ve cevrilisin esas sozculerinden biri olur Cevrilisden sonra yaranan daxili muharibede Mayakovski senetini tebligat afisalarinda istifade edir Artiq divarlarda direklerde binalarda Mayakovskinin hazirladigi afisalar yer alir Oktyabr cevrilisi ile Rusiyada futurizmin inkisafi eyni dovre tesaduf edir ve bu sebebden futurizm bir nov communist futurizmi kimi taninir ve futurist senetkarlar birleserek xalqa seslenir Sair 35 qezet ve 57 jurnalda yazilar yazmisdir Qezet ve jurnallardaki yazilari siyaset ve propaqanda qoxsa da onu diger kose yazarlarindan ayiran cox sey var idi Sairin Izvestyada derc olunan siyasi seirlerini oxuyan Lenin bele demisdir Mayakovskinin seirlerinden hec ne basa dusmurem ancaq onun meydanlarda doyusecek bir mutexessis oldugunu hiss edirem Onun yazdiqlari siyasi cehetden ola biler ki mubahiselidir Seirlerinde ele de cox siyasi bir sey yoxdur insanlari neyese devet etmir Onun seirleri kommunistleri birlesdirmeye bes deyil Amma siyasi noqteyi nezerinin duzgun olduguna inamim sonsuzdur Lenin Mayakovskinin durust danismasini cox beyenir ve bu sebebden xususile propaqandada ondan yararlanmaga calisir Mayakovski de Bolsoy teatri nda Vladimir Ilic Lenin adli seirini oxuyur Yeni Lef dergisini 1922 1923 cu illerde yeniden canlandirmaga calisir Novyj lef 1927 1928 Kagizin istehsal olunmadigi nesriyyatlarin islemediyi muharibenin viran qoydugu dovrde xalqin qezet ve dergi yerine istifade ede bileceyi ROSTA Rusiya Teleqraf Agentliyi Pencereleri adli afisalar hazirlayir 1925 ci ilde yazdigi bezi yazilara gore Ingiltereye girisi qadagan olunur Amerika Birlesmis Statlarina ise Meksikadan kecerek daxil ola bilir Hemin il yaxin dostu Sergey Yesenin Leninqradda Ingiltere otelinde intihar edir Yesenin sonuncu seiri olan Elvida dost elvida ni damarini keserek qaniyla yazmisdir Mayakovski buna qarsiliq olaraq derhal seir yazir lakin hemin dovrun inqilabcilarinin reaksiyasina sebeb olur Bundan 5 il sonra 1930 cu ilde Lili Briki ve ailesini Sovet Sosialist Respublikasi hokumetine emanet etdiyini bildiren bir mektub yazir ve silahla intihar edir Olumunden sonra doguldugu kende yeni Bagdadiye kendine sairin adi verilir EserleriSeirleriSalvarli Bulud Onurganin Fleytasi Lenin Dastani Yuz Elli MilyonDram eserleriTragediya Hamam Moskva yanirKitablariAmerikani kesfimIstinadlarVladimir Vladimirovich Majakovski RKDartists nid Vladimir Majakovskij Kunstindeks Danmark dan Goncharov B P Mayakovskij Vladimir Vladimirovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1974 T 15 Lombard Mezitol S 542 543 Vladimir Vladimirovich Majakovski nid Xarici kecidlerhttp www kirjasto sci fi majakovs htm 2011 07 16 at the Wayback Machine http www imdb com name nm0562194 http www marxists org archive trotsky 1924 lit revo ch04 htm http www albany edu offcourse issue41 cigale translations5 html mayakovsky