Koqnitiv neyrobiologiya — beyin fəaliyyəti ilə sinir sisteminin digər aspektləri ilə idrak prosesləri və davranışları arasındakı əlaqəni öyrənən elm. Koqnitiv neyrobiologiya davranış nevrologiyası, koqnitiv psixologiya, fizioloji psixologiya və affektiv nevrologiya kimi fənlərlə üst-üstə düşən həm nevrologiyanın, həm də psixologiyanın bir qoludur. Koqnitiv nevrologiya neyrobiologiya və hesablama modelləşdirmədən əldə edilən sübutlarla birləşən idrak elmindəki nəzəriyyələrə əsaslanır. Beynin hissələri bu sahədə mühüm rol oynayır, xüsusi ilə də neyronlar.
Koqnitiv neyrobiologiya | |
---|---|
![]() |


Koqnitiv neyrobiologiyada istifadə olunan metodlara psixofizika və koqnitiv psixologiya, funksional neyrovizualizasiya, elektrofiziologiya, koqnitiv genomika və davranış genetikasından eksperimental prosedurlar daxildir.
Koqnitiv neyrologiya psixologiyası
Koqnitiv nevrologiya beynin zehni necə aktivləşdirdiyini öyrənir. Beyin elmi fərdi neyronların necə işlədiyini və insan beynini təşkil edən mürəkkəb neyron arxitekturalarını yaratmaq üçün ünsiyyət qurduğunu araşdırır. Koqnitiv elm düşüncə və dil kimi daha yüksək səviyyəli idrak modellərini yaratmaq və sınaqdan keçirmək üçün idrak psixologiyasının və süni intellektın eksperimental metodlarından istifadə edir. Koqnitiv nevrologiya bu iki sahəni birləşdirir. O, daha yüksək səviyyəli koqnitiv funksiyaları məlum beyin arxitekturalarına və neyronların işlənməsinin məlum rejimlərinə uyğunlaşdırır. Tədqiqat mərkəzlərindən biri tədqiqatçıların beyin zədəsi olan xəstələri və yaşlandıqca sağlam beynin necə dəyişdiyini daha yaxşı başa düşmək üçün koqnitiv psixologiya tapşırıqlarından istifadə etdiyini görür.
Davranış neyrologiyası
Davranış nevrologiyası, fiziologiya, genetika və inkişaf mexanizmlərinin öyrənilməsi üçün neyrobiologiya və neyrofiziologiyanı tətbiq etməklə beynin davranışa necə təsir etdiyini aşkar edir. Adından da göründüyü kimi, bu sahə nevrologiya ilə davranış arasında əlaqədir. Davranış nevrologiyası həm normal, həm də anormal davranışın əsasını təşkil edən bioloji prosesləri araşdırmaq üçün sinir hüceyrələrinə, neyrotransmitterlərə və sinir sxemlərinə diqqət yetirir.
Məqsədi
Koqnitiv nevrologiyanın əsas məqsədi sinir sistemlərində müxtəlif psixiatriya və neyrodegenerativ pozuntuları qeyd edən çatışmazlıqları müəyyən etməkdir. Koqnitiv neyroloqlar eksperimental psixologiya, neyrobiologiya, nevrologiya, fizika və riyaziyyat sahələrində təcrübəyə malikdirlər.
Metodları
Eksperimental üsullara aşağıdakılar daxildir:
- Psixofizika
- Göz izləmə
- Funksional maqnit rezonans görüntüləmə
- Elektroensefaloqrafiya
- Maqnetoensefaloqrafiya
- Elektrokortikoqrafiya
- Tomoqrafiya
Tomoqrafiya
Beynin strukturu kompüter tomoqrafiyası, maqnit rezonans görüntüləmə və angioqrafiyadan istifadə edərək öyrənilir. Kompüter tomoqrafiyası və angioqrafiya maqnit rezonans görüntüləmə ilə müqayisədə daha aşağı rezolyusiyaya malik beyin təsvirinə malikdir. Pozitron emissiya tomoqrafiyası və funksional maqnit rezonans tomoqrafiyası metabolik analiz əsasında beyin sahələrinin fəaliyyətini öyrənmək üçün istifadə edilə bilər.
Elektroensefaloqrafiya beynində baş verən prosesləri öyrənməyə imkan verir və real vaxtda müəyyən stimullara reaksiya kimi beyin fəaliyyətini təhlil edir. Bu metodun üstünlüyü dəqiq zamanda verilmiş beyin fəaliyyətini öyrənmək imkanıdır.
Neyromediatorlar və zehni fəaliyyət
Neyromediatorlar sinir sistemindəki neyronların qarşılıqlı təsirinə cavabdehdilər.
- Asesilkolin — neyrotransmitterin yaddaş proseslərində iştirak etdiyi güman edilir, çünki onun yüksək konsentrasiyası hipokampusda olur.
- Dofamin — hərəkətin, diqqətin və öyrənmənin tənzimlənməsi ilə əlaqələndirilir
- Adrenalin - ayıqlıq hissinə təsir edir
- Serotonin — oyanma, yuxuya getmə, əhval-ruhiyyənin tənzimlənməsi ilə əlaqələndirilir
- GABA — öyrənmə və yadda saxlama mexanizmlərinə təsir göstərir
Həmçinin bax
İstinadlar
- https://www.emotiv.com/blogs/glossary/cognitive-neuroscience#:~:text=Cognitive%20neuroscience%20is%20a%20subfield,brain%20functions%20and%20achieves%20performance Arxiv surəti 20 sentyabr 2024 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- https://uwaterloo.ca/psychology/research/research-areas/cognitive-neuroscience-psychology#:~:text=Cognitive%20neuroscience%20is%20the%20study,that%20comprise%20the%20human%20brain.
- https://www.semanticscholar.org/paper/Electric-excitability-of-the-cerebrum-(%C3%9Cber-die-des-Fritsch-Hitzig/127c522fad97f7d10406c16e048fb57eaec4f036
Xarici keçidlər
- Cognitive Neuroscience Society Homepage
- There's Something about Zero
- What Is Cognitive Neuroscience?, Jamie Ward/Psychology Press
- goCognitive - Educational Tools for Cognitive Neuroscience (including video interviews)
- CogNet, The Brain and Cognitive Sciences Community Online, MIT
- Cognitive Neuroscience Arena, Psychology Press
- Cognitive Neuroscience and Philosophy, CUJCS, Spring 2002
- Whole Brain Atlas Top 100 Brain Structures
- Cognitive Neuroscience Discussion Group
- John Jonides, a big role in Cognitive Neurosciences by Beebrite
- Introduction to Cognitive Neuroscience
- AgliotiLAB - Social and Cognitive Neuroscience Laboratory founded in 2003 in Rome, Italy
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Koqnitiv neyrobiologiya beyin fealiyyeti ile sinir sisteminin diger aspektleri ile idrak prosesleri ve davranislari arasindaki elaqeni oyrenen elm Koqnitiv neyrobiologiya davranis nevrologiyasi koqnitiv psixologiya fizioloji psixologiya ve affektiv nevrologiya kimi fenlerle ust uste dusen hem nevrologiyanin hem de psixologiyanin bir qoludur Koqnitiv nevrologiya neyrobiologiya ve hesablama modellesdirmeden elde edilen subutlarla birlesen idrak elmindeki nezeriyyelere esaslanir Beynin hisseleri bu sahede muhum rol oynayir xususi ile de neyronlar Koqnitiv neyrobiologiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarKoqnitiv neyrobiologiya sahesinin yaranmasina sebeb olan elmde esas irelileyisleri gosteren zaman qrafiki Koqnitiv neyrobiologiyada istifade olunan metodlara psixofizika ve koqnitiv psixologiya funksional neyrovizualizasiya elektrofiziologiya koqnitiv genomika ve davranis genetikasindan eksperimental prosedurlar daxildir Koqnitiv neyrologiya psixologiyasiKoqnitiv nevrologiya beynin zehni nece aktivlesdirdiyini oyrenir Beyin elmi ferdi neyronlarin nece islediyini ve insan beynini teskil eden murekkeb neyron arxitekturalarini yaratmaq ucun unsiyyet qurdugunu arasdirir Koqnitiv elm dusunce ve dil kimi daha yuksek seviyyeli idrak modellerini yaratmaq ve sinaqdan kecirmek ucun idrak psixologiyasinin ve suni intellektin eksperimental metodlarindan istifade edir Koqnitiv nevrologiya bu iki saheni birlesdirir O daha yuksek seviyyeli koqnitiv funksiyalari melum beyin arxitekturalarina ve neyronlarin islenmesinin melum rejimlerine uygunlasdirir Tedqiqat merkezlerinden biri tedqiqatcilarin beyin zedesi olan xesteleri ve yaslandiqca saglam beynin nece deyisdiyini daha yaxsi basa dusmek ucun koqnitiv psixologiya tapsiriqlarindan istifade etdiyini gorur Davranis neyrologiyasiDavranis nevrologiyasi fiziologiya genetika ve inkisaf mexanizmlerinin oyrenilmesi ucun neyrobiologiya ve neyrofiziologiyani tetbiq etmekle beynin davranisa nece tesir etdiyini askar edir Adindan da gorunduyu kimi bu sahe nevrologiya ile davranis arasinda elaqedir Davranis nevrologiyasi hem normal hem de anormal davranisin esasini teskil eden bioloji prosesleri arasdirmaq ucun sinir huceyrelerine neyrotransmitterlere ve sinir sxemlerine diqqet yetirir MeqsediKoqnitiv nevrologiyanin esas meqsedi sinir sistemlerinde muxtelif psixiatriya ve neyrodegenerativ pozuntulari qeyd eden catismazliqlari mueyyen etmekdir Koqnitiv neyroloqlar eksperimental psixologiya neyrobiologiya nevrologiya fizika ve riyaziyyat sahelerinde tecrubeye malikdirler MetodlariEksperimental usullara asagidakilar daxildir Psixofizika Goz izleme Funksional maqnit rezonans goruntuleme Elektroensefaloqrafiya Maqnetoensefaloqrafiya Elektrokortikoqrafiya TomoqrafiyaTomoqrafiya Beynin strukturu komputer tomoqrafiyasi maqnit rezonans goruntuleme ve angioqrafiyadan istifade ederek oyrenilir Komputer tomoqrafiyasi ve angioqrafiya maqnit rezonans goruntuleme ile muqayisede daha asagi rezolyusiyaya malik beyin tesvirine malikdir Pozitron emissiya tomoqrafiyasi ve funksional maqnit rezonans tomoqrafiyasi metabolik analiz esasinda beyin sahelerinin fealiyyetini oyrenmek ucun istifade edile biler Elektroensefaloqrafiya Elektroensefaloqrafiya beyninde bas veren prosesleri oyrenmeye imkan verir ve real vaxtda mueyyen stimullara reaksiya kimi beyin fealiyyetini tehlil edir Bu metodun ustunluyu deqiq zamanda verilmis beyin fealiyyetini oyrenmek imkanidir Neyromediatorlar ve zehni fealiyyetNeyromediatorlar sinir sistemindeki neyronlarin qarsiliqli tesirine cavabdehdiler Asesilkolin neyrotransmitterin yaddas proseslerinde istirak etdiyi guman edilir cunki onun yuksek konsentrasiyasi hipokampusda olur Dofamin hereketin diqqetin ve oyrenmenin tenzimlenmesi ile elaqelendirilir Adrenalin ayiqliq hissine tesir edir Serotonin oyanma yuxuya getme ehval ruhiyyenin tenzimlenmesi ile elaqelendirilir GABA oyrenme ve yadda saxlama mexanizmlerine tesir gosterirHemcinin baxNeyroendokrinologiya NeyroelmIstinadlarhttps www emotiv com blogs glossary cognitive neuroscience text Cognitive 20neuroscience 20is 20a 20subfield brain 20functions 20and 20achieves 20performance Arxiv sureti 20 sentyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda https uwaterloo ca psychology research research areas cognitive neuroscience psychology text Cognitive 20neuroscience 20is 20the 20study that 20comprise 20the 20human 20brain https www semanticscholar org paper Electric excitability of the cerebrum C3 9Cber die des Fritsch Hitzig 127c522fad97f7d10406c16e048fb57eaec4f036Xarici kecidlerCognitive Neuroscience Society Homepage There s Something about Zero What Is Cognitive Neuroscience Jamie Ward Psychology Press goCognitive Educational Tools for Cognitive Neuroscience including video interviews CogNet The Brain and Cognitive Sciences Community Online MIT Cognitive Neuroscience Arena Psychology Press Cognitive Neuroscience and Philosophy CUJCS Spring 2002 Whole Brain Atlas Top 100 Brain Structures Cognitive Neuroscience Discussion Group John Jonides a big role in Cognitive Neurosciences by Beebrite Introduction to Cognitive Neuroscience AgliotiLAB Social and Cognitive Neuroscience Laboratory founded in 2003 in Rome Italy