Bu məqaləni lazımdır. |
Kalib və ya Kaleb (İvritcə: כָּלֵב, “Kalev”) — Tövratda və İslam mənbələrində adı çəkilən bir şəxsdir. O, Musa peyğəmbərin rəhbərliyi ilə Misirdən çıxışından sonra Vəd edilmiş Torpaqları (Kənan diyarını) kəşf etmək üçün göndərilən biri kimi tanınır. Kaleb və dinlərarası təfsirlərdə dərin bir simvolizmə malikdir.
Kalib | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Vəfat tarixi | güm. |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | casus |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kaleb Yəhuda qəbiləsinə mənsubdur. Kaleb Yeşu (Yuşa) ilə birlikdə Kənanın güclü düşmənləri olmasına baxmayaraq, Tanrıya inanaraq həmin torpağı fəth edə biləcəklərinə əmin idi. Digər 10 casus isə qorxu və ümidsizlik yayırdı. Kale Tanrıya olan sədaqətinə görə xüsusi mükafat aldı və Kənanın Hebron bölgəsi onun irsinə verildi.
Tövratda
Kaleb, əsasən, Musa peyğəmbərin rəhbərliyi dövründə yaşayan bir İsrail qəbilə başçısıdır və “Yeşu kitabı” ilə “Çıxış” kitabında adı çəkilir. O, Yəhuda qəbiləsindən idi və İsrail övladlarının “Tanrının vəd etdiyi torpağ”ı fəth edəcəyinə inanan iki casusdan biri kimi tanınır. Kaleb və Yeşu Tanrının onlara kömək edəcəyi inamını qoruyaraq, kənanlıların gücündən qorxmayan cəsur mövqeləri ilə fərqlənir.
Kaleb haqqında ən məşhur hadisə 12 casusun hekayəsidir. Musa Kənan diyarını araşdırmaq üçün hər qəbilədən bir casus göndərir. Digər 10 casus torpağın güclü düşmənlərlə dolu olduğunu deyərək İsrail övladlarını qorxutsa da, Kaleb və Yeşu xalqı cəsarətləndirir və Tanrıya inanaraq həmin torpağı fəth edə biləcəklərini deyirlər (Tövrat. Saylar 13:30-14:9).
Simvolizmi
Kalib həm dini mətnlərdə, həm də təfsirlərdə bir neçə əsas məqamı təmsil edir:
1.İnanc və cəsarət: Kaleb, qorxudan çox, Tanrıya olan imanla hərəkət edən bir liderin simvoludur.
2.Sədaqət: O, Musa peyğəmbərin göstərişlərinə sadiq qalmış və xalqını ruhlandırmağa çalışmışdır.
3.Mükafat: Tövrata görə, onun və Yeşunun Tanrıya inancı səbəbilə Kənan diyarına girməsinə icazə verilir, digərləri isə bu imtiyazdan məhrum edilir.
İslamda
İslam mənbələrində Kalib haqqında birbaşa olmasa da, bəzi rəvayətlərdə Musa peyğəmbərin dövründə yaşamış bir saleh şəxs və ya lider olaraq qəbul edilir. Onun adı İslam mədəniyyətində əsasən Yuşa ibn Nun ilə birlikdə anılır. Həm Tövrat, həm də İslam mənbələrindəki bənzərliklərə baxmayaraq, Kalib haqqında İslamda çox geniş məlumat yoxdur.
İlkin mənbələr
"Kamilut-tarix"in müəllifi öz tarixində yazır: “Yuşə ibni Nun dünyadan gedəndən sonra Kalib ibni Yufənna Bəni-İsrailə rəhbərlik etdi.” də "Məcməül-bəyan" kitabında "Bəqərə" surəsinin 244-cü ayəsində bu məzmunda yazır.
Sələbi "Ərais" kitabında yazır ki, “Kalib ibni Yufənna Həzrət Musanın (ə) bacısının əri, yəni qızı Məryəmin həyat yoldaşı idi. İbni Əsir də bu xəbəri "Kamil" kitabında Əriha şəhərinin fəthində qeyd edib.
“Kamilüt-təvarix” kitabının müəllifi Musanın (ə) “Əriha”nı fəth edəndən sonra dünyadan getməsini deyən alimlərin nəzərinə əsas olaraq yazır:
“Musa (ə) Təyyədən çıxıb Əriha şəhərinə tərəf hərəkət etdi. Musanın (ə) qoşunun önündə Yuşə ibni Nun və Kalib ibni Yufənna gedirdi. Qoşun Əriha şəhərinə çatanda şəhərin zalım adamları Lut peyğəmbərin övladlarından olan Bələm ibni Baurun yanına getdilər.
Amma Yuşədən sonra Kalibin peyğəmbər olması Məsudinin "İsbatul-vəsiyyə" kitabındakı və Yəqubinin yazdığı tarixdəki sözü ilə ziddiyyətdədir. Məsudi yazır: “Elə ki, Yuşənin əcəli çatdı, Allah taala ona vəhy edərək yanındakı əmanəti oğlu Fənhasa verməyi əmr etdi. Yuşə də Fənhası çığırıb peyğəmbərlərin irslərini ona tapşırdı və dünyadan getdi. Fənhasdan sonra da oğlu Bəşir ibni Fənhas onun canişini olub peyğəmbərlik məqamına nail oldu.”
Yəqubi yazır ki, “Yuşə ibni Nundan sonra Bəni-İsrailin rəhbərliyini Duşan Kifri öz öhdəsinə götürdü və səkkiz il onların rəhbəri oldu. Ondan sonra Kalibin qardaşı, Yəhudanın nəvəsi Əsnail ibni Qənəz qırx il Bəni-İsrailə hökumət etdi.”
Müasir Kontekst
Kaleb adı, xüsusilə Xristian dünyasında məşhur bir ad kimi istifadə olunur və cəsarət, sədaqət və iman simvolu kimi təmsil edilir. Bu ad həm də Yaxın Şərq tarixində Yəhuda qəbiləsinin əhəmiyyətini vurğulayan simvolik bir mənaya malikdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://timeline.biblehistory.com/event/caleb.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Kalib ve ya Kaleb Ivritce כ ל ב Kalev Tovratda ve Islam menbelerinde adi cekilen bir sexsdir O Musa peygemberin rehberliyi ile Misirden cixisindan sonra Ved edilmis Torpaqlari Kenan diyarini kesf etmek ucun gonderilen biri kimi taninir Kaleb ve dinlerarasi tefsirlerde derin bir simvolizme malikdir KalibDogum tarixiVefat tarixi gum Defn yeri KenanFealiyyeti casus Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kaleb Yehuda qebilesine mensubdur Kaleb Yesu Yusa ile birlikde Kenanin guclu dusmenleri olmasina baxmayaraq Tanriya inanaraq hemin torpagi feth ede bileceklerine emin idi Diger 10 casus ise qorxu ve umidsizlik yayirdi Kale Tanriya olan sedaqetine gore xususi mukafat aldi ve Kenanin Hebron bolgesi onun irsine verildi TovratdaKaleb esasen Musa peygemberin rehberliyi dovrunde yasayan bir Israil qebile bascisidir ve Yesu kitabi ile Cixis kitabinda adi cekilir O Yehuda qebilesinden idi ve Israil ovladlarinin Tanrinin ved etdiyi torpag i feth edeceyine inanan iki casusdan biri kimi taninir Kaleb ve Yesu Tanrinin onlara komek edeceyi inamini qoruyaraq kenanlilarin gucunden qorxmayan cesur movqeleri ile ferqlenir Kaleb haqqinda en meshur hadise 12 casusun hekayesidir Musa Kenan diyarini arasdirmaq ucun her qebileden bir casus gonderir Diger 10 casus torpagin guclu dusmenlerle dolu oldugunu deyerek Israil ovladlarini qorxutsa da Kaleb ve Yesu xalqi cesaretlendirir ve Tanriya inanaraq hemin torpagi feth ede bileceklerini deyirler Tovrat Saylar 13 30 14 9 Simvolizmi Kalib hem dini metnlerde hem de tefsirlerde bir nece esas meqami temsil edir 1 Inanc ve cesaret Kaleb qorxudan cox Tanriya olan imanla hereket eden bir liderin simvoludur 2 Sedaqet O Musa peygemberin gosterislerine sadiq qalmis ve xalqini ruhlandirmaga calismisdir 3 Mukafat Tovrata gore onun ve Yesunun Tanriya inanci sebebile Kenan diyarina girmesine icaze verilir digerleri ise bu imtiyazdan mehrum edilir IslamdaIslam menbelerinde Kalib haqqinda birbasa olmasa da bezi revayetlerde Musa peygemberin dovrunde yasamis bir saleh sexs ve ya lider olaraq qebul edilir Onun adi Islam medeniyyetinde esasen Yusa ibn Nun ile birlikde anilir Hem Tovrat hem de Islam menbelerindeki benzerliklere baxmayaraq Kalib haqqinda Islamda cox genis melumat yoxdur Ilkin menbeler Kamilut tarix in muellifi oz tarixinde yazir Yuse ibni Nun dunyadan gedenden sonra Kalib ibni Yufenna Beni Israile rehberlik etdi de Mecmeul beyan kitabinda Beqere suresinin 244 cu ayesinde bu mezmunda yazir Selebi Erais kitabinda yazir ki Kalib ibni Yufenna Hezret Musanin e bacisinin eri yeni qizi Meryemin heyat yoldasi idi Ibni Esir de bu xeberi Kamil kitabinda Eriha seherinin fethinde qeyd edib Kamilut tevarix kitabinin muellifi Musanin e Eriha ni feth edenden sonra dunyadan getmesini deyen alimlerin nezerine esas olaraq yazir Musa e Teyyeden cixib Eriha seherine teref hereket etdi Musanin e qosunun onunde Yuse ibni Nun ve Kalib ibni Yufenna gedirdi Qosun Eriha seherine catanda seherin zalim adamlari Lut peygemberin ovladlarindan olan Belem ibni Baurun yanina getdiler Amma Yuseden sonra Kalibin peygember olmasi Mesudinin Isbatul vesiyye kitabindaki ve Yequbinin yazdigi tarixdeki sozu ile ziddiyyetdedir Mesudi yazir Ele ki Yusenin eceli catdi Allah taala ona vehy ederek yanindaki emaneti oglu Fenhasa vermeyi emr etdi Yuse de Fenhasi cigirib peygemberlerin irslerini ona tapsirdi ve dunyadan getdi Fenhasdan sonra da oglu Besir ibni Fenhas onun canisini olub peygemberlik meqamina nail oldu Yequbi yazir ki Yuse ibni Nundan sonra Beni Israilin rehberliyini Dusan Kifri oz ohdesine goturdu ve sekkiz il onlarin rehberi oldu Ondan sonra Kalibin qardasi Yehudanin nevesi Esnail ibni Qenez qirx il Beni Israile hokumet etdi Muasir KontekstKaleb adi xususile Xristian dunyasinda meshur bir ad kimi istifade olunur ve cesaret sedaqet ve iman simvolu kimi temsil edilir Bu ad hem de Yaxin Serq tarixinde Yehuda qebilesinin ehemiyyetini vurgulayan simvolik bir menaya malikdir Hemcinin baxYuse Huzqeyl BelemIstinadlarhttp timeline biblehistory com event caleb Xarici kecidlerQurandaki peygemberlerAdem Seys Idris Nuh Hud Saleh Ibrahim Ismail Ishaq Lut Yaqub Yusif Eyyub Sueyb Musa Harun Davud Suleyman Yunis Zekeriyya Yehya Isa MehemmedAyrica bax Allah Din Islam Quran