III Karl Filipp (4 noyabr 1661 - 31 dekabr 1742) Pfals kürfürstü və Pfals-Noyburq hakimi, 1716-1742-ci illərdə və Berq hersoqu idi. 1728-ci ilə qədər o, həm də idi.
III Karl Filipp | |
---|---|
alm. Karl III. Philipp von der Pfalz | |
Pfals kürfürstü və Pfals-Noyburq hersoqu | |
8 iyun 1716 – 31 dekabr 1742 | |
Əvvəlki | İohann Vilhelm |
Sonrakı | Karl Teodor |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 4 noyabr 1661 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 31 dekabr 1742(81 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, hərbi qulluqçu, dövlət xadimi, zabit |
Atası | Filipp Vilhelm |
Ailəsi | Vittelsbax sülaləsi |
Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | Aktiv idarəçilik, siyasət, hərbi iş[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1661-ci ildə Noyburq an der Donau şəhərində anadan olan Karl Filipp Pfals kürfürstü Filipp Vilhelm və Hessen-Darmştadlı Elizabet Amaliyanın 17 övladından yeddincisi idi. Bacısı Düsseldorflu Eleonora Maqdalena Müqəddəs Roma imperatriçası olub VI Karl və I Jozefin anası idi. Qardaşların kiçiyi kimi onun üçün ənəvi olaraq dini kariera nəzərdə tutulmuşdu.
Karl Filipp on dörd yaşında Kölndə, 1677-ci ildə Zalsburqda və yenidən 1679-cu ildə Maynsda din xadimi və Malta Cəngavəri olsa da, təqdis olunmadı, buna görə də əks istiqamətdə gedərək 1684-cü ildə hərbi karyeraya başladı. Daha sonra Osmanlı-Habsburq müharibələrində iştirak etdi və imperiya feldmarşallığına yüksəldi və 1604-cü ildə Qızıl Yun ordeninə daxil oldu. 1705-ci ildə bacısıoğlu Jozef İnsbrukda onu 1690-cı ildən bəri boş qalmış Yuxarı və Aşağı Avstriyanın qubernatoru təyin etmişdi. Jozefin dayısını bu posta təyin etməsi həm də İspaniya mirası uğrunda müharibə vaxtı ölkəni müdafiəsiz qoymamaq üçün idi.
Kürfürstlüyü
Karl Filipp 1716-cı ildəki ölümündən sonra qardaşı Pfals kürfürstü İohann Vilhelmin yerinə keçdi. O, sələfinin iqamətgahı olan Düsseldorfa xor baxırdı, çünki oradakı vassalları onlardan tələb olunan pulu verməkdən imtina edirdi. Sələfinin ağır borcları olduğundan, Karl Filipp hakimiyyətinin ilk illərində sarayda qənaətcil davranırdı. Yeni kürfürst hakimiyyətinin ilk illərinndə çoxsaylı siyasi konfliktlərlə üzləşdi və zaman keçdikcə baha başa gəlsə belə, həll edə bildi.
Pfals ilə yenicə Britaniya taxt-tacını miras almış I Georq arasında "(Müqəddəs Roma İmperiyasının baş xəzinədarı)"n fəxri adı ilə bağlı mübahisə 1717-1719-cu illər arasında Reyxstaqda məhkəmə işi qaldırdı. Yekun müqavilə 1741-ci ilə qədər əldə edilə bilmədi. Katolik inancı ilə böyüyən kürfürst, dövrün mütləqiyyət ruhunda protestant kilsəsini kürfürstlük hökumətinə tabe etmək istəyirdi. Beləliklə, o, həmçinin ni qadağan etməyə, Heydelberq Müqəddəs Ruh kilsəsini müsadirə edib ortadakı divarı sökərək uzun illər davam etmiş simultaniumu ləğv etməyə çalışdı. Protestant dövlətlərinin və İmperatorun təzyiqlərinə boyun əyməli və kilsəni protestantlara qaytarmalı olduqdan sonra o, 1720-ci ildə Pfalsın paytaxtını Haydelberqdən yeni Manhaym şəhərinə köçürdü. Elə həmin il Manhaym sarayının əsası qoyuldu və 1733-cü ildə sarayın nəzdində Yezuit kilsəsinin tikintisinə başlandı. Bununla belə, nisbətən tolerant olan kürfürst, sələfinin yenidən katolikləşdirmə siyasətini davam etdirmədi.
Təxminən 1725-ci ildən etibarən Karl Filippin hakimiyyətinin əsas gündəmi və Berq miras məsələsi idi. Karl Filipp imperatorun köməyi ilə Brandenburq-Prussiyaya qarşı Vittelsbax iddiasının üstünlüyünü sübut edə bildi. Lakin 1726-cı ildə qardaşıoğlu VI Karl Kral I Fridrix Vilhelmlə münasibətləri istiləşdirəndə, Karl Filipp Pfalsın müxtəlif qədimi Elzas titulları ilə bağlı mübahisəyə görə əvvəllər rəqib olduğu Fransa ilə ittifaq bağladı. Bavariya ilə müqavilədə olduğu kimi, Karl Filip də Fransa ilə güzəştə getməyə hazır idi. Müqavilə daha sonra öz dəyərini sübut etdi. 1734-cü ildə Karl Filippin Fransaya qarşı neytral olmağına görə ölkəsi müharibədə işğal edilməmişdi. 1741-ci ildə Yülix-Berq miras mübahisəsinə Prussiya və Saksoniya ilə bağlanan müqavilə ilə son qoyuldu. Onsuz da dövründə Prussiya kralı II Fridrix üçün Aşağı Reyndəki köhnə iddialar çox da vacib deyildi. 1697-ci ildə qardaşı İohan Vilhelmə miras qalan Niderlanddakı Megen qraflığı Karl Filipp tərəfindən 1728-ci ildə Şall fon Bell ailəsinə satıldı. 1740-cı ildə kürfürst Boksberqi geri aldı.
Sülalə siyasəti
Bacısıoğlu VI Karlın ani ölümündən sonra. 1740-cı ilin oktyabrında, Bavariya kürfürsü Karl Albert və Karl Filipp, 30 oktyabr 1740-cı ildə özlərini (alm. Reichsvikar) kimi elan etdikdə, bu, protestant knyazların etirazlarına səbəb oldu. 1724-cü ilin Vittelsbax sülaləsi müqaviləsi nə imperator, nə də imperiya feodalları tərəfindən tanınmadı. Ancaq Karl Albert və Karl Filipp 1741-ci il yanvarın 18-də Sakson kürfürstü III Fridrix Avqustı öz konvikarları kimi tanıyandan sonra, bu etirazlar bitdi.
Vittelsbax sülaləsinin bütün qollarının ittifaqını gücləndirmək üçün Karl Filipp 1742-ci il yanvarın 17-də nəvəsi Elizabet Avqust Pfals-Sulzbaxlı Karl Teodor və onun bacısı Mariya Anna Bavariya şahzadəsi Klement ilə evləndiyi zaman toy təşkil etdi. Bir neçə gün sonra imperator seçkilərində III Karl Filip 1742-ci il yanvarın 17-də nəvəsi Elizabeta Avqustu Karl Teodorla və onun bacısı Mariya Annanı isə Bavariya şahzadəsi Klemens Franz de Paula ilə evləndirmişdi. Elə 7 gün sonra kürfürst kimi qohumu Karl Albertin Müqəddəs Roma İmperatoru postuna seçilməsinə səs vermişdi. Lakin elə həmin il son günündə ölümü ilə Karl Filippin işləri yarımçıq qaldı. Karl Filippin digər nəvəsi, Sulzbaxdan olan qrafinya Mariya Franziska daha sonra Çvaybrükgen hersoqu ilə evləndi. Onların oğlu I Maksimilian idi.
Ölümü
31 dekabr 1742-ci ildəki ölümündən sonra Pfals-Noyburq qolunun nəsli kəsildi və Pfals kürfürstlüyü (o cümlədən Noyburq, Yulix və Berq) Vittelsbax ailəsindən Pfals-Sulzbax nəslindən olan Karl Teodora miras qaldı, çünki o da Filipp Lüdviqin nəslindən gəlirdi. Karl Filipp və daha sonra onun varisi Karl Teodor bütün Avropanın ən yaxşı orkestri kimi qəbul edilən musiqiçiləri bir araya gətirmişdilər. və Karlo Qrua kimi musiqiçilərin rəhbərliyi altında Kapella orkestri Leopold və Volfqanq Motsart kimi musiqiçilər tərəfindən təriflənmişdi.
Ailəsi
O, ilk olaraq 1688-ci il avqustun 10-da Berlində Brandenburqun varlı marqrafinyası ə evləndi. Onların dörd övladı oldu, lakin onlardan təkcə biri yetkinlik yaşına gəlib çatdı:
- Leopoldina Eleonora Josefina (d. 27 dekabr 1689 - ö. 8 mart 1693).
- Mariya Anna (d. 7 dekabr 1690 – ö. 1692).
- Elizabet Augusta Sofiya (d.17 mart 1693 - d. 30 yanvar 1728), 1717-ci ildə qohumu, Pfals-Sulzbaxlı la ilə evləndi.
- Ölü doğulmuş oğul (d. və ö. 22 mart 1695). Lüdvika bir neçə gün sonra bu uşağı dünyaya gətirən fəsadlar səbəbindən dünyasını dəyişdi.
O, ikinci dəfə 15 dekabr 1701-ci ildə Krakovda Ostroqun varisi olan ilə evləndi. Onların iki qızı var oldu amma heç biri 3 yaşından yuxarı yaşamadı
Üçüncü dəfə 1728-ci ildə o, dən olan qrafinya Violente Mariya Tereziya (1683-1734) ilə evləndi. Varlı Turn və Taksis ailəsinin Auqsburq qolu yalnız 1657-ci ildə baron rütbəsinə yüksəldiyindən və 1701-ci ildə ları olduğundan bu uşaqsız birliyə qeyri-bərabər evlilik münasibəti göstərildi. Lakin Violente Müqəddəs Roma İmperatoru VI Çarlzdan 1733-cü ildə fürst fəxri titulunu almışdı.
İstinadlar
- Lundy D. R. Karl III Philip Kurfürst von der Pfalz // The Peerage (ing.).
- Karel Filip // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Hans Schmidt: Karl Philipp 2022-10-13 at the Wayback Machine. Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, S. 250–252
- J.F. Wilhelmi: Panorama von Düsseldorf und Umgebungen. J.H.C. Schreiner'sche Buchhandlung, Düsseldorf 1828, S. 34.
- Ronny Baier: Pfalz-Neuburg, Karl Philipp von. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 21, Bautz, Nordhausen 2003, ISBN 3-88309-110-3, Sp. 1154–1160.
- Huberty, Michel; Giraud, Alain; Magdelaine, F. and B. L'Allemagne Dynastique. Tome IV (French). Laballery. 1985. 200, 235–237. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
III Karl Filipp 4 noyabr 1661 31 dekabr 1742 Pfals kurfurstu ve Pfals Noyburq hakimi 1716 1742 ci illerde ve Berq hersoqu idi 1728 ci ile qeder o hem de idi III Karl Filippalm Karl III Philipp von der Pfalz Pfals kurfurstu ve Pfals Noyburq hersoqu8 iyun 1716 31 dekabr 1742EvvelkiIohann VilhelmSonrakiKarl TeodorSexsi melumatlarDogum tarixi 4 noyabr 1661 1661 11 04 Dogum yeri Noyburq an der Donau Svabiya dairesi BavariyaVefat tarixi 31 dekabr 1742 1742 12 31 81 yasinda Vefat yeri Manhaym Muqeddes Roma imperiyasiFealiyyeti siyasetci herbi qulluqcu dovlet xadimi zabitAtasi Filipp VilhelmAilesi Vittelsbax sulalesiDini Roma Katolik kilsesiElmi fealiyyetiElm sahesi Aktiv idarecilik siyaset herbi is d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1661 ci ilde Noyburq an der Donau seherinde anadan olan Karl Filipp Pfals kurfurstu Filipp Vilhelm ve Hessen Darmstadli Elizabet Amaliyanin 17 ovladindan yeddincisi idi Bacisi Dusseldorflu Eleonora Maqdalena Muqeddes Roma imperatricasi olub VI Karl ve I Jozefin anasi idi Qardaslarin kiciyi kimi onun ucun enevi olaraq dini kariera nezerde tutulmusdu Karl Filipp on dord yasinda Kolnde 1677 ci ilde Zalsburqda ve yeniden 1679 cu ilde Maynsda din xadimi ve Malta Cengaveri olsa da teqdis olunmadi buna gore de eks istiqametde gederek 1684 cu ilde herbi karyeraya basladi Daha sonra Osmanli Habsburq muharibelerinde istirak etdi ve imperiya feldmarsalligina yukseldi ve 1604 cu ilde Qizil Yun ordenine daxil oldu 1705 ci ilde bacisioglu Jozef Insbrukda onu 1690 ci ilden beri bos qalmis Yuxari ve Asagi Avstriyanin qubernatoru teyin etmisdi Jozefin dayisini bu posta teyin etmesi hem de Ispaniya mirasi ugrunda muharibe vaxti olkeni mudafiesiz qoymamaq ucun idi KurfurstluyuKarl Filipp 1716 ci ildeki olumunden sonra qardasi Pfals kurfurstu Iohann Vilhelmin yerine kecdi O selefinin iqametgahi olan Dusseldorfa xor baxirdi cunki oradaki vassallari onlardan teleb olunan pulu vermekden imtina edirdi Selefinin agir borclari oldugundan Karl Filipp hakimiyyetinin ilk illerinde sarayda qenaetcil davranirdi Yeni kurfurst hakimiyyetinin ilk illerinnde coxsayli siyasi konfliktlerle uzlesdi ve zaman kecdikce baha basa gelse bele hell ede bildi Pfals ile yenice Britaniya taxt tacini miras almis I Georq arasinda Muqeddes Roma Imperiyasinin bas xezinedari n fexri adi ile bagli mubahise 1717 1719 cu iller arasinda Reyxstaqda mehkeme isi qaldirdi Yekun muqavile 1741 ci ile qeder elde edile bilmedi Katolik inanci ile boyuyen kurfurst dovrun mutleqiyyet ruhunda protestant kilsesini kurfurstluk hokumetine tabe etmek isteyirdi Belelikle o hemcinin ni qadagan etmeye Heydelberq Muqeddes Ruh kilsesini musadire edib ortadaki divari sokerek uzun iller davam etmis simultaniumu legv etmeye calisdi Protestant dovletlerinin ve Imperatorun tezyiqlerine boyun eymeli ve kilseni protestantlara qaytarmali olduqdan sonra o 1720 ci ilde Pfalsin paytaxtini Haydelberqden yeni Manhaym seherine kocurdu Ele hemin il Manhaym sarayinin esasi qoyuldu ve 1733 cu ilde sarayin nezdinde Yezuit kilsesinin tikintisine baslandi Bununla bele nisbeten tolerant olan kurfurst selefinin yeniden katoliklesdirme siyasetini davam etdirmedi Texminen 1725 ci ilden etibaren Karl Filippin hakimiyyetinin esas gundemi ve Berq miras meselesi idi Karl Filipp imperatorun komeyi ile Brandenburq Prussiyaya qarsi Vittelsbax iddiasinin ustunluyunu subut ede bildi Lakin 1726 ci ilde qardasioglu VI Karl Kral I Fridrix Vilhelmle munasibetleri istilesdirende Karl Filipp Pfalsin muxtelif qedimi Elzas titullari ile bagli mubahiseye gore evveller reqib oldugu Fransa ile ittifaq bagladi Bavariya ile muqavilede oldugu kimi Karl Filip de Fransa ile guzeste getmeye hazir idi Muqavile daha sonra oz deyerini subut etdi 1734 cu ilde Karl Filippin Fransaya qarsi neytral olmagina gore olkesi muharibede isgal edilmemisdi 1741 ci ilde Yulix Berq miras mubahisesine Prussiya ve Saksoniya ile baglanan muqavile ile son qoyuldu Onsuz da dovrunde Prussiya krali II Fridrix ucun Asagi Reyndeki kohne iddialar cox da vacib deyildi 1697 ci ilde qardasi Iohan Vilhelme miras qalan Niderlanddaki Megen qrafligi Karl Filipp terefinden 1728 ci ilde Sall fon Bell ailesine satildi 1740 ci ilde kurfurst Boksberqi geri aldi Sulale siyasetiBacisioglu VI Karlin ani olumunden sonra 1740 ci ilin oktyabrinda Bavariya kurfursu Karl Albert ve Karl Filipp 30 oktyabr 1740 ci ilde ozlerini alm Reichsvikar kimi elan etdikde bu protestant knyazlarin etirazlarina sebeb oldu 1724 cu ilin Vittelsbax sulalesi muqavilesi ne imperator ne de imperiya feodallari terefinden taninmadi Ancaq Karl Albert ve Karl Filipp 1741 ci il yanvarin 18 de Sakson kurfurstu III Fridrix Avqusti oz konvikarlari kimi taniyandan sonra bu etirazlar bitdi Vittelsbax sulalesinin butun qollarinin ittifaqini guclendirmek ucun Karl Filipp 1742 ci il yanvarin 17 de nevesi Elizabet Avqust Pfals Sulzbaxli Karl Teodor ve onun bacisi Mariya Anna Bavariya sahzadesi Klement ile evlendiyi zaman toy teskil etdi Bir nece gun sonra imperator seckilerinde III Karl Filip 1742 ci il yanvarin 17 de nevesi Elizabeta Avqustu Karl Teodorla ve onun bacisi Mariya Annani ise Bavariya sahzadesi Klemens Franz de Paula ile evlendirmisdi Ele 7 gun sonra kurfurst kimi qohumu Karl Albertin Muqeddes Roma Imperatoru postuna secilmesine ses vermisdi Lakin ele hemin il son gununde olumu ile Karl Filippin isleri yarimciq qaldi Karl Filippin diger nevesi Sulzbaxdan olan qrafinya Mariya Franziska daha sonra Cvaybrukgen hersoqu ile evlendi Onlarin oglu I Maksimilian idi Olumu31 dekabr 1742 ci ildeki olumunden sonra Pfals Noyburq qolunun nesli kesildi ve Pfals kurfurstluyu o cumleden Noyburq Yulix ve Berq Vittelsbax ailesinden Pfals Sulzbax neslinden olan Karl Teodora miras qaldi cunki o da Filipp Ludviqin neslinden gelirdi Karl Filipp ve daha sonra onun varisi Karl Teodor butun Avropanin en yaxsi orkestri kimi qebul edilen musiqicileri bir araya getirmisdiler ve Karlo Qrua kimi musiqicilerin rehberliyi altinda Kapella orkestri Leopold ve Volfqanq Motsart kimi musiqiciler terefinden teriflenmisdi AilesiO ilk olaraq 1688 ci il avqustun 10 da Berlinde Brandenburqun varli marqrafinyasi e evlendi Onlarin dord ovladi oldu lakin onlardan tekce biri yetkinlik yasina gelib catdi Leopoldina Eleonora Josefina d 27 dekabr 1689 o 8 mart 1693 Mariya Anna d 7 dekabr 1690 o 1692 Elizabet Augusta Sofiya d 17 mart 1693 d 30 yanvar 1728 1717 ci ilde qohumu Pfals Sulzbaxli la ile evlendi Olu dogulmus ogul d ve o 22 mart 1695 Ludvika bir nece gun sonra bu usagi dunyaya getiren fesadlar sebebinden dunyasini deyisdi O ikinci defe 15 dekabr 1701 ci ilde Krakovda Ostroqun varisi olan ile evlendi Onlarin iki qizi var oldu amma hec biri 3 yasindan yuxari yasamadi Ucuncu defe 1728 ci ilde o den olan qrafinya Violente Mariya Tereziya 1683 1734 ile evlendi Varli Turn ve Taksis ailesinin Auqsburq qolu yalniz 1657 ci ilde baron rutbesine yukseldiyinden ve 1701 ci ilde lari oldugundan bu usaqsiz birliye qeyri beraber evlilik munasibeti gosterildi Lakin Violente Muqeddes Roma Imperatoru VI Carlzdan 1733 cu ilde furst fexri titulunu almisdi IstinadlarLundy D R Karl III Philip Kurfurst von der Pfalz The Peerage ing Karel Filip Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Hans Schmidt Karl Philipp 2022 10 13 at the Wayback Machine Neue Deutsche Biographie NDB Band 11 Duncker amp Humblot Berlin 1977 ISBN 3 428 00192 3 S 250 252 J F Wilhelmi Panorama von Dusseldorf und Umgebungen J H C Schreiner sche Buchhandlung Dusseldorf 1828 S 34 Ronny Baier Pfalz Neuburg Karl Philipp von In Biographisch Bibliographisches Kirchenlexikon BBKL Band 21 Bautz Nordhausen 2003 ISBN 3 88309 110 3 Sp 1154 1160 Huberty Michel Giraud Alain Magdelaine F and B L Allemagne Dynastique Tome IV French Laballery 1985 200 235 237 ISBN 2 901138 04 7