Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Fridrix və ya Böyük Fridrix (alm. Friedrich II., Friedrich der Große, Alter Fritz; d. 24 yanvar 1712 – ö. 17 avqust 1786) — Prussiya kralı.
| 'II Fridrix | |
|---|---|
| alm. Friedrich II. der Große | |
 | |
| 31 may 1740 – 17 avqust 1786 | |
| Əvvəlki | I Fridrix Vilhelm |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Berlin, Prussiya krallığı |
| Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | xəstəlik |
| Fəaliyyəti | rəhbər[d], rəsm kolleksioneri[d], monarx |
| Atası | I Fridrix Vilhelm |
| Anası | |
| Həyat yoldaşı | |
| Ailəsi | Hohensollernlər |
| Dini | Kalvinizm |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fəaliyyəti
1740-ci ildə 1 fridrix Vilhelmin vəfatından sonra oğlu II Fridrix (1740-1786) gəldi. II Fridrixin dövrü Prussiya krallığında “maarifçi-mütləqiyyət dövrü” adlanır. Hakimiyyətə gələn II Fridrix:
- sənaye və ticarətin inkişaf etdirilməsində maraqlı idi,
- kanallar, şose yolları salınır,
- himayəçilik, merkantilizm siyasəti yeridilirdi,
- mahudçuluq, silah istehsalı inkişaf etdirilirdi,
- xarici mallara yüksək gömrük rüsumu qoyulurdu,
- emal olunmamış yunun xaricə aparılması qadağan edilirdi,
- ordunun sayı 170 min nəfərə çatdırılır/
- senzuranı ləğv etdi. Berlin ədibləri istənilən mövzu barəsində istənilən qədər yaza bilərlər,
- Onun əsas prinsiplərindən biri insanları qanun qarşısında bərabər olması nəzərdə tutulurdu. Ona görə də o, zadəgan təbəqəsinin həddən artıq imtiyazlarının yolverilməz olduğunu bəyan edirdi və onları məhdudlaşdırmağa başladı.
- 1740-ci ildə verilmiş ordonansa görə işgəncələr ləğv edildi.
- Məhkəmə sisteminin daha da mərkəzləşdirilməsinə başladı.
- 1749-cu ildə o dövrdə Prussiyada mövcud olan qanunlar bir külliyyat şəklinə salındı.
- 1781-ci ildə isə “ümumi mülkü hüquq məcəlləsi” qəbul edildi.
II Fridrixin qarşısında 3 məsələ dururdu.İlk olaraq Avstriyada hakimiyyət dəyişikliyi ilə yaranmış məsələdən başladı. Mariya hakimiyyətə gəldikdən dərhal sonra II Fridrix bildirdi ki, Sileziya Prussiyaya verilməli idi. Buna 1686-cı il sazişini əsas gətirdi. Ancaq bunun müqabilində Mariya Terezanı Avstriya hökmdarı kimi tanıyacaqdı. 1740- 1748-ci illərdə tarixdə Avstriya irsi uğrunda müharibə adlanan müharibə baş verdi. 1740-1742-ci illərdə Avstriya ilə apardığı müharibədə Sileziyanın bir hissəsini ələ keçirdi. 11 iyun 1742-ci ildə Breslau müqaviləsi imzalandı. Prussiya müharibəni dayandırdı. 2 il keçdikdən sonra Avstriyanın müharibədə üstünlük əldə etdiyini yəqin edən kimi 1744-cü ildə yenidən onunla müharibə başladı. Bununla da 1744-1745-ci illərdə ikinci Sileziya müharibəsi başlandı. Prussiya qalib gəldi. 25 dekabr 1745-ci il Drezden müqaviləsi ilə reslau müqaviləsinin şərtləri təsdiq olundu. Bütün Sileziya Prussiyaya keçirdi. II Fridrix isə Mariya-Tereziyanın əri I Frantsı imperator kimi tanıyırdı. 1748-ci ildə imzalanmış Aahen yekun sülh müqaviləsində bu bir daha təsdiqlənmiş oldu. Beləliklə, Prussiya bu müharibədən ərazisini genişləndirmiş dövlət kimi çıxdı. 1756-1763-cü illəri əhatə edən 7 illik müharibə başlandı. 1756-ci ildə İngiltərə və Prussiya arasında Uaytholl müqaviləsi bağlandı. Bu müharibədə o Polşanın vassal vəziyyətinə salmağı, tutacağı Saksoniyanı Çexiyiya dəyişəcəyini, Kurlandiyada öz qardaşı Henrix Hohensollerni oturtmaq qərarına gəlmişdi. Ingiltərənin böyük quru qoşunu yox idi, ona görə də quru əməliyyatlarında Prussiya özü təkbaşına mübarizə aparmışdı. 1762-ci ildə imzalanmış ilkin barışığa və 10 fevral 1763-cü il Paris sülh müqaviləsinə görə Prussiya öz ərazisinin bütövlüyünü qoruyub saxlaya bildi. 1763-cü il fevralın 15-də Prussiyanın Avstriya və Saksoniya ilə imzaladığı Hubertusburq sülh müqaviləsinə görə Prussiyanın Sileziya və Pfalts qraflığını ələ keçirməsi təsdiq edildi. 1772-ci ildə Polşanın birinci bölüşdürülməsi nəticəsində Prussiya ərazisi şərqə doğru genişləndi. 1778-1779-cu illərdə Bavariya irsi uğrunda müharibə apardı. Əslində bir neçə kiçik toqquşmadan başqa hər hansı döyüş baş verməmişdi. Onun hakimiyyətinin sonlarında ölkə ərazisi 118 min kvadrat km-dən 194 min kvadrat km-ə, əhalisi isə 2,2 mln-dan 5, 4 mln-a kimi artdı.
İstinadlar
- Union List of Artist Names (ing.). 2018.
- verschiedene Autoren Allgemeine Deutsche Biographie (alm.). / Hrsg.: Historische Commission bei der königl. Akademie der Wissenschaften L: Duncker & Humblot, 1875.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2018-09-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-12-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax II Fridrix II Fridrix ve ya Boyuk Fridrix alm Friedrich II Friedrich der Grosse Alter Fritz d 24 yanvar 1712 o 17 avqust 1786 Prussiya krali II Fridrixalm Friedrich II der Grosse Prussiya krali31 may 1740 17 avqust 1786EvvelkiI Fridrix VilhelmSonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi 24 yanvar 1712Dogum yeri Berlin Prussiya kralligiVefat tarixi 17 avqust 1786 74 yasinda Vefat yeri Potsdam PrussiyaVefat sebebi xestelikFealiyyeti rehber d resm kolleksioneri d monarxAtasi I Fridrix VilhelmAnasiHeyat yoldasiAilesi HohensollernlerDini KalvinizmHerbi xidmetDoyusler Yeddillik muharibe Vikianbarda elaqeli mediafayllarFealiyyeti1740 ci ilde 1 fridrix Vilhelmin vefatindan sonra oglu II Fridrix 1740 1786 geldi II Fridrixin dovru Prussiya kralliginda maarifci mutleqiyyet dovru adlanir Hakimiyyete gelen II Fridrix senaye ve ticaretin inkisaf etdirilmesinde maraqli idi kanallar sose yollari salinir himayecilik merkantilizm siyaseti yeridilirdi mahudculuq silah istehsali inkisaf etdirilirdi xarici mallara yuksek gomruk rusumu qoyulurdu emal olunmamis yunun xarice aparilmasi qadagan edilirdi ordunun sayi 170 min nefere catdirilir senzurani legv etdi Berlin edibleri istenilen movzu baresinde istenilen qeder yaza bilerler Onun esas prinsiplerinden biri insanlari qanun qarsisinda beraber olmasi nezerde tutulurdu Ona gore de o zadegan tebeqesinin hedden artiq imtiyazlarinin yolverilmez oldugunu beyan edirdi ve onlari mehdudlasdirmaga basladi 1740 ci ilde verilmis ordonansa gore isgenceler legv edildi Mehkeme sisteminin daha da merkezlesdirilmesine basladi 1749 cu ilde o dovrde Prussiyada movcud olan qanunlar bir kulliyyat sekline salindi 1781 ci ilde ise umumi mulku huquq mecellesi qebul edildi II Fridrixin qarsisinda 3 mesele dururdu Ilk olaraq Avstriyada hakimiyyet deyisikliyi ile yaranmis meseleden basladi Mariya hakimiyyete geldikden derhal sonra II Fridrix bildirdi ki Sileziya Prussiyaya verilmeli idi Buna 1686 ci il sazisini esas getirdi Ancaq bunun muqabilinde Mariya Terezani Avstriya hokmdari kimi taniyacaqdi 1740 1748 ci illerde tarixde Avstriya irsi ugrunda muharibe adlanan muharibe bas verdi 1740 1742 ci illerde Avstriya ile apardigi muharibede Sileziyanin bir hissesini ele kecirdi 11 iyun 1742 ci ilde Breslau muqavilesi imzalandi Prussiya muharibeni dayandirdi 2 il kecdikden sonra Avstriyanin muharibede ustunluk elde etdiyini yeqin eden kimi 1744 cu ilde yeniden onunla muharibe basladi Bununla da 1744 1745 ci illerde ikinci Sileziya muharibesi baslandi Prussiya qalib geldi 25 dekabr 1745 ci il Drezden muqavilesi ile reslau muqavilesinin sertleri tesdiq olundu Butun Sileziya Prussiyaya kecirdi II Fridrix ise Mariya Tereziyanin eri I Frantsi imperator kimi taniyirdi 1748 ci ilde imzalanmis Aahen yekun sulh muqavilesinde bu bir daha tesdiqlenmis oldu Belelikle Prussiya bu muharibeden erazisini genislendirmis dovlet kimi cixdi 1756 1763 cu illeri ehate eden 7 illik muharibe baslandi 1756 ci ilde Ingiltere ve Prussiya arasinda Uaytholl muqavilesi baglandi Bu muharibede o Polsanin vassal veziyyetine salmagi tutacagi Saksoniyani Cexiyiya deyiseceyini Kurlandiyada oz qardasi Henrix Hohensollerni oturtmaq qerarina gelmisdi Ingilterenin boyuk quru qosunu yox idi ona gore de quru emeliyyatlarinda Prussiya ozu tekbasina mubarize aparmisdi 1762 ci ilde imzalanmis ilkin barisiga ve 10 fevral 1763 cu il Paris sulh muqavilesine gore Prussiya oz erazisinin butovluyunu qoruyub saxlaya bildi 1763 cu il fevralin 15 de Prussiyanin Avstriya ve Saksoniya ile imzaladigi Hubertusburq sulh muqavilesine gore Prussiyanin Sileziya ve Pfalts qrafligini ele kecirmesi tesdiq edildi 1772 ci ilde Polsanin birinci bolusdurulmesi neticesinde Prussiya erazisi serqe dogru genislendi 1778 1779 cu illerde Bavariya irsi ugrunda muharibe apardi Eslinde bir nece kicik toqqusmadan basqa her hansi doyus bas vermemisdi Onun hakimiyyetinin sonlarinda olke erazisi 118 min kvadrat km den 194 min kvadrat km e ehalisi ise 2 2 mln dan 5 4 mln a kimi artdi IstinadlarUnion List of Artist Names ing 2018 verschiedene Autoren Allgemeine Deutsche Biographie alm Hrsg Historische Commission bei der konigl Akademie der Wissenschaften L Duncker amp Humblot 1875 Arxivlenmis suret PDF 2018 09 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 12 17