Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hekla - İslandiyanın cənubunda vulkan. Hündürlüyü 1481 metrdir. 874- cü ildən bəri 20 dəfə püskürüb və İslandiya adasının aktiv vulkanı hesab edilir. Orta əsrlərdə islandlar bu vulkanı "cəhənnəmdəki su " adlandırırdılar. Vulkan külünün öyrənilməsi nəticəsində məlum olmuşdur ki, vulkan 6600 il ərzində aktiv olmuşdur. Sonuncu püskürməsi 2000-ci ildə baş vermişdir. Hekla-uzunluğu 40 km olan vulkan dağının bir hissəsidir. Belə ki, bu dağın ən aktiv tərəfi 5,5 km-lik hissəsi olub Heklugja adlanır və hansı ki, Hekla vulkanına aiddir.
| Hekla vulkanı | |
|---|---|
| Hekla | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kraterin diametri | 750 m |
| Əmələgəlmə dövrü | Pleystosen |
| Yaşı | 25 min il |
| Son püskürmə | 1944 |
| Tərkibi | bazalt, Andezibazalt, andezit, Datsit |
| Mütləq hündürlüyü | 1281 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  İslandiya |
| |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Püskürmənin tarixi
Vulkanın ən erkən püskürməsi 1104-cü ildə qeydə alınmışdır ki, bundan bəri 20-30 püskürmə müşahidə edilmişdir. Heklanın püskürmələri bir-birinə oxşamır. Belə ki, bunun üçün püskürmələrin proqnozlaşdırılması qeyri-mümkündür. Bəzi püskürmələr qısa olub,7-10 gün arası baş verir, bəziləri isə aylarla, hətta illərlə davam edir. 29 mart 1947-ci ildə baş verən püskürmə 1948-ci ilin aprel ayında sona çatmışdır. Belə ki, püskürmələr arası korelyasiya aşkar edilmişdir. Hekla uzun müddət sakitdirsə, demək, püskürmə daha şiddətli olacaqdır.
Tarixi və tarix öncəsi püskürmələr
Heklanın ən iri püskürmələri holosen dövründə e.ə 950-ci ildə baş vermişdir. O, "Hekla-3" adını almışdır və ya "H-3". Bu püskürmə zamanı atmosferə 7,3 kub km vulkan külü atılmışdır. Bu 5 ballıq vulkan püskürməsi hesab olunmuşdur. Püskürmənin gücü elə yüksək olmuşdur ki, bir neçə il ərzində şimal yarımkürəsində temperaturun aşağı düşməsi müşahidə edilmişdir. Onun izlər şotlandiyanın torflu bataqlıqlarında İrlandiyada belə tapılmışdır.
Nüfuzu
Hekla sözünün mənası "papaqlı qısa plaş"dır. Bu adı o zirvəsinin daima tez-tez buludlarla örtüldüyü üçün almışdır. Lap əvvəllər latın tarixçisi dağı Mons Casule (palş dağ) adlandırmışdır. 1104- cü ildən sonra isə çisterlərin irəli sürdüyü bir tarixə görə o "cəhənnəm qapıları" adını alır. Çister monarxı Qerbert Klervoskiy "Möcüzələr haqqında" əsərində Heklanı xatırlatnmır.
Flora və faunası
Heklanın üzəri əvvəllər ağaclarla örtülü olmuşdur. Meşələr və hündür boylu bitkilər külə çox az həssasdırlar, nəinki alçaqboylu bitkilər. Lakin vulkan fəaliyyəti nəticəsində yaranan səth eroziyaya qarşı çox həssasdır. 90 000 hektar ərazinin meşə örtüyü ilə örtülməsi üçün xüsusi layihə hazırlanmışdır ki, əraziyə söyüd və ağcaqayın növləri torpaqları münbitləşdirdikdən sonra vulkan küllərinin üzərinə səpilmişdir. Bu vulkan külü ilə örtülmüş geniş ərazilərin bərpasına kömək edəcək və havaların soyuq keçdiyi dövrlərdə eroziyasının qarşısını alacaq. Drenajın və su eroziyasının biopotensialın zənginləşməsinə səbəb olacaq. Bu layihə həcminə görə Avropada geniş hesab edilir.
İstinadlar
- "Hekla (ingiliscə)". 2015-02-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-14.
Xarici keçidlər
- İslandiyada “Cəhənnəm darvazaları”
- Vulkanların heyrətamiz gücü
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hekla Islandiyanin cenubunda vulkan Hundurluyu 1481 metrdir 874 cu ilden beri 20 defe puskurub ve Islandiya adasinin aktiv vulkani hesab edilir Orta esrlerde islandlar bu vulkani cehennemdeki su adlandirirdilar Vulkan kulunun oyrenilmesi neticesinde melum olmusdur ki vulkan 6600 il erzinde aktiv olmusdur Sonuncu puskurmesi 2000 ci ilde bas vermisdir Hekla uzunlugu 40 km olan vulkan daginin bir hissesidir Bele ki bu dagin en aktiv terefi 5 5 km lik hissesi olub Heklugja adlanir ve hansi ki Hekla vulkanina aiddir Hekla vulkaniHeklaUmumi melumatlarKraterin diametri 750 mEmelegelme dovru PleystosenYasi 25 min ilSon puskurme 1944Terkibi bazalt Andezibazalt andezit DatsitMutleq hundurluyu 1281 mYerlesmesi40 49 17 sm e 14 25 32 s u Olke IslandiyaVOGRIPA 2334GVP 372070 2630594Hekla vulkani Vikianbarda elaqeli mediafayllarPuskurmenin tarixiVulkanin en erken puskurmesi 1104 cu ilde qeyde alinmisdir ki bundan beri 20 30 puskurme musahide edilmisdir Heklanin puskurmeleri bir birine oxsamir Bele ki bunun ucun puskurmelerin proqnozlasdirilmasi qeyri mumkundur Bezi puskurmeler qisa olub 7 10 gun arasi bas verir bezileri ise aylarla hetta illerle davam edir 29 mart 1947 ci ilde bas veren puskurme 1948 ci ilin aprel ayinda sona catmisdir Bele ki puskurmeler arasi korelyasiya askar edilmisdir Hekla uzun muddet sakitdirse demek puskurme daha siddetli olacaqdir Tarixi ve tarix oncesi puskurmelerAktiv fumorol Heklanin en iri puskurmeleri holosen dovrunde e e 950 ci ilde bas vermisdir O Hekla 3 adini almisdir ve ya H 3 Bu puskurme zamani atmosfere 7 3 kub km vulkan kulu atilmisdir Bu 5 balliq vulkan puskurmesi hesab olunmusdur Puskurmenin gucu ele yuksek olmusdur ki bir nece il erzinde simal yarimkuresinde temperaturun asagi dusmesi musahide edilmisdir Onun izler sotlandiyanin torflu bataqliqlarinda Irlandiyada bele tapilmisdir NufuzuIslandiya 1585 Heklanin puskurmesi Hekla sozunun menasi papaqli qisa plas dir Bu adi o zirvesinin daima tez tez buludlarla ortulduyu ucun almisdir Lap evveller latin tarixcisi dagi Mons Casule pals dag adlandirmisdir 1104 cu ilden sonra ise cisterlerin ireli surduyu bir tarixe gore o cehennem qapilari adini alir Cister monarxi Qerbert Klervoskiy Mocuzeler haqqinda eserinde Heklani xatirlatnmir Flora ve faunasiHekla ve island ati Heklanin uzeri evveller agaclarla ortulu olmusdur Meseler ve hundur boylu bitkiler kule cox az hessasdirlar neinki alcaqboylu bitkiler Lakin vulkan fealiyyeti neticesinde yaranan seth eroziyaya qarsi cox hessasdir 90 000 hektar erazinin mese ortuyu ile ortulmesi ucun xususi layihe hazirlanmisdir ki eraziye soyud ve agcaqayin novleri torpaqlari munbitlesdirdikden sonra vulkan kullerinin uzerine sepilmisdir Bu vulkan kulu ile ortulmus genis erazilerin berpasina komek edecek ve havalarin soyuq kecdiyi dovrlerde eroziyasinin qarsisini alacaq Drenajin ve su eroziyasinin biopotensialin zenginlesmesine sebeb olacaq Bu layihe hecmine gore Avropada genis hesab edilir Istinadlar Hekla ingilisce 2015 02 19 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 14 Xarici kecidlerIslandiyada Cehennem darvazalari Vulkanlarin heyretamiz gucu