Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
HESA Saeqeh (fars. : صاعق azərb. : “ildırım”), həmçinin Sa'eqeh; Saegheh, və ya Saeqeh-80, adı ilə də tanınır. ABŞ istehsalı olan təkoturacaqlı Northrop F-5 reaktiv qırıcı hərbi təyyarəsinin İran versiyasıdır.Təyyarə İran İslam Respublikasının Hərbi Hava Qüvvələri və İran Müdafiə Nazirliyinin ortaq məhsulu olub, HESA Azarakhsh qırıcısının ikinci nəsilidir. Saeqeh 20 sentyabr 2007-ci ildə İranda uğurla sınaqdan keçirilmişdir.
| HESA Saeqeh | |
|---|---|
 Saeqeh Tehrandakı təlimlər zamanı | |
| Tipi | reaktiv qırıcı |
| İstehsalçı | İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) |
| İlk uçuş | 2004 iyul ayı |
| İstismara verilmə tarixi | 22 sentyabr 2007 |
| İstimarının bitmə tarixi | Hal-hazırda istifadə edilir |
| İstismarçılar | İran Hərbi Hava Qüvvələri |
| Buraxılış sayı | ən azı 9 ədəd |
| Baza modeli | Northrop F-5, HESA Azarakhsh |
| Variantları | Kövsər |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İnkişaf
Reaktiv təyyarənin ilk prototipinin sınaq uçuşunun görüntüləri 2004-cü ilin iyul ayında nümayiş etdirilmişdir.İran İslam Respublikasının Xəbərlər Şəbəkəsində verilmiş bir məlumatın mərkəzi Vaşinqton şəhərində yerləşən Yaxın Şərq üzrə Media Tədqiqatları Mərkəzinin etdiyi tərcüməyə görə, Saeqeh 6 sentyabr 2006-cı ildə İranda təşkil edilmiş olan “Zülfüqarın zərbəsi” adlı hərbi xarakterli oyunlarda iştirak edərkən fəaliyyətə başlamışdır.19 avqust 2006-cı ildə başlayan bu təlimdə, yeni qırıcı “virtual düşmən hədəflərini bombalama missiyası” və “saxta bombalama missiyası” olaraq xarakterizə edilən vəzifələri həyata keçirmişdir. Daha əvvəl nümayiş etdirilənlərdən fərqli görünən iki prototip 20 sentyabr 2007-ci ildə Tehranın Mehrabad hava limanında uçuş keçirmişdir. Üç prototipi 22 sentyabr 2007-ci ildə təşkil edilmiş olan hərbi paradda iştirak etmişdir.
İran, silah sistemində, aerodinamikada və əməliyyat diapazonunda baş vermiş olan böyük dəyişikliklərə görə, keçmiş təyyarələrdən fərqlənən Saeqeh qırıcısının digər variantlarını yaxın vaxtlarda sınayacağını açıqladı.
2010-cu ilin sentyabr ayında İranın FARS Xəbər Agentliyinin verdiyi məlumata görə, İran, Müqəddəs Müdafiə Həftəsinin əvvəlində, hərbi paradlar əsnasında nümayiş olunan Saeqeh döyüş təyyarələrinin ilk eskadronunu nümayiş etdirmişdir.2012-ci ilin may ayında Müdafiə Naziri Əhməd Vahidi üç yeni nəsil Saeqeh döyüş təyyarəsinin istehsal edildiyini və Hərbi Hava Qüvvələrinə təhvil verildiyini bildirmişdir.
26 avqust 2012-ci ildə Müdafiə Nazirinin müavini Məhəmməd Eslami, Saeqeh qırıcısının təkmilləşdirilmiş bir versiyasının 2013-cü ilin sonuna qədər İran Hərbi Hava Qüvvələrinə təqdim olunacağını bildirdi.
Dizayn
Saeqehin xüsusiyyətləri barədə az məlumat yayılmışdır. İran İslam Respublikası Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı, Briqada generalı Əhməd Mighani, Saeqeh qırıcısının aerodinamik tarazlıq baxımından, həmçinin raket və radar sistemlərinə sahib olması baxımından müasir olduğunu söyləmişdir. Silahlı Qüvvələrin Müdafiə və Logistika Nazirliyinin Aviasiya Təşkilatının İdarəedici direktoru Məcid Hedayat, Saeqeh qırıcısını yüksək manevr qabiliyyətinə və yaxın hədəfləri bombalamağa qadir olan bir logistik və döyüş təyyarəsi olaraq xarakterizə etmişdir. Qırıcının gövdəsi birinin əvəzinə iki şaquli stabilizatorla təchiz edilmiş Northrop F-5 qırıcısına bənzəyir .
2008-ci ildə İran təyyarənin 3000 km-lik (1.864 mil) mənzilə malik olduğunu açıqlamışdır. Qırıcı-bombardmançı düşmənin təyyarələrini izləmək, döyüşlərə qatılmaq, yerdəki hədəfləri nişan almaq və çeşidli silah və sursat daşımaq qabiliyyətinə malikdir.
Saeqeh və orijinal Northrop F-5 E arasındakı vizual fərqlər bir dənə əlavə qanad qolu və dəyişdirilmiş reaktiv girişlər yerinə iki şaquli quyruq stabilizatoru ilə məhdudlaşır. Füzelaj (Gövdə), eniş qurğuları, mühərriklər, silah və pilot kabinəsi alətləri F-5E ilə eynidir, bu Saeqeh qırıcısının yeni qurulmuş reaktiv qırıcı olmadığını, mövcud Northrop F-5 qırıcılarının modifikasiyası olduğunu göstərir. Həmçinin Saeqeh qırıcısının təyyarə skeletinin (təyyarə qəfəsləri) əslində İran Hərbi Hava Qüvvələrinin arsenalındakı köhnə F-5-lərin uçuşa yaramayan vəziyyətdə olan böyük inventarlarından götürülməsi də mümkündür. Bu, indiyə qədər yalnız doqquz təyyarənin seriyalı istehsalının niyə müşahidə olunduğunu izah edəcəkdir.
Saeqeh-2
2015-ci ildə 2 oturacaqlı, daha inkişaf etdirilmiş silah sistemləri, elektronika və avionika ilə təchiz edilmiş olan yeni bir versiya təqdim edildi. Bu model təlim məqsədləri üçün də istifadə edilə bilər. Bir İran hərbi mənbəyinə görə:
 | “... (İran) (Tezliklə) Saeqeh platformasında dördüncü nəsil (və daha da yüksək) avionika ilə təchiz ediləcək bir təyyarə istehsal edəcək ...” - Hərbi Hava Qüvvələrinin Owj Kompleksi komandiri polkovnik Houshang Monfaredzadeh, 2015 |  |
IRIAF-ın arsenalında Saeqeh-2 konfiqurasiyasına çevirməyə uyğun ola biləcək 17 ədəd Northrop F-5 F təyyarəsinin qaldığı güman edilir.
İstifadəçilər
Xüsusiyyətləri
Ümumi xüsusiyyətləri
- Ekipaj: 1
- Uzunluğu: 15.89 m (52 ft 2 in)
- Qanadlar: 8.3 m (27 ft 3 in)
- Boş çəkisi: 4,400 kq (9,700 lb)
- Ümumi çəkisi: 9000 kq (19,842 funt)
- Mühərrik: 2 ədəd Ivchenko ai-322f afterburnerli turbojet mühərrikləri, 24 kN (5.500 lbf) afterburnersiz itələmə gücü, 44 kN (9.900 lbf) afterburnerlər yanandan sonra
Performans
- Maksimum sürət: 1700 km (1100 mil, 920 kn)
- Maksimum sürət: Mach 1.4+
- Mənzili: 3000 km (1,900 mil, 1600 nmi)
- Xidmət tavanı: 16,000 m (52,000 fut)
- Qalxma sürəti: 175 m/s (34,400 fut/dəq)
Silahları
- Silahlar: 2 ədəd 20 mm-lik (0.787 in) M39A2 Burundakı revolver topları, 280 mərmi/silah
- Sərt nöqtələr: cəmi 7 ədəd: 2 ədəd qanadlı AAM buraxılış relsləri, 4 ədəd qanad altında və 1 ədəd 7000 funt (3200 kq ) tutumlu füzelajlı pilon stansiyası (gövdə altı pilon stansiyası)
İstinadlar
- Saeqeh-80 / Owj 2006-09-29 at the Wayback Machine globalsecurity.org
- John Pike. "Azarakhsh". 22 September 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 8 October 2014.
- . Islamic Republic News Agency (IRNA). "Commander says air defense equipment provided domestically"
- "Iranian Air Force takes delivery of 3 Saeqeh fighters." 2012-05-18 at the Wayback Machine Tehran Times, 14 May 2012.
- "Saeqeh Fighter". YouTube. 2006-09-30. 2013-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-02-07.
- MEMRITV.org 2007-10-17 at the Wayback Machine MEMRI Transcript
- , , 2007-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib
- Iran Upgrades Aging US-Made Jet, Payvands.com, 2007-01-10 tarixində , İstifadə tarixi: 2006-09-21
- , Fars News Agency, 2007-11-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib
- , farsnews.ir, 2007-11-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib
- . FARS News Agency. 2011-09-10. 2011-10-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-15.
- "Iran, world, political, sport, economic news and headlines". MehrNews.com. 2013-01-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-07.
- "Iran to Unveil New Generation of Home-Made Fighter Jets Soon". . 26 August 2012. 13 September 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2012.
- Islamic Republic News Agency (IRNA) 2007-10-02 at the Wayback Machine Air Force has planned to manufacture cutting edge jet fighters (Replays to fix test-flight)
- . English.farsnews.ir. 2008-09-05. 2012-02-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-07.
- . English.farsnews.ir. 2008-09-05. 2012-02-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-07.
- "The Buzz :: Why Iran's Fighter-Jet Ripoff Is Just Fake News". nationalinterest.org. 2017-02-17. 2018-05-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-23.
- "Farsnews". farsnews.ir. 15 February 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 22 February 2015.
- Gareth Jennings. "Iran reveals 'new' fighter type". janes.com. 2015-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 22 February 2015.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
HESA Saeqeh fars صاعق azerb ildirim hemcinin Sa eqeh Saegheh ve ya Saeqeh 80 adi ile de taninir ABS istehsali olan tekoturacaqli Northrop F 5 reaktiv qirici herbi teyyaresinin Iran versiyasidir Teyyare Iran Islam Respublikasinin Herbi Hava Quvveleri ve Iran Mudafie Nazirliyinin ortaq mehsulu olub HESA Azarakhsh qiricisinin ikinci nesilidir Saeqeh 20 sentyabr 2007 ci ilde Iranda ugurla sinaqdan kecirilmisdir HESA SaeqehSaeqeh Tehrandaki telimler zamaniTipi reaktiv qiriciIstehsalci Iran Teyyare Istehsali Zavodu HESA Ilk ucus 2004 iyul ayiIstismara verilme tarixi 22 sentyabr 2007Istimarinin bitme tarixi Hal hazirda istifade edilirIstismarcilar Iran Herbi Hava QuvveleriBuraxilis sayi en azi 9 ededBaza modeli Northrop F 5 HESA AzarakhshVariantlari Kovser Vikianbarda elaqeli mediafayllarInkisafIran Herbi Hava Quvvelerine mexsus olan Saeqeh tam silahlanma ile Reaktiv teyyarenin ilk prototipinin sinaq ucusunun goruntuleri 2004 cu ilin iyul ayinda numayis etdirilmisdir Iran Islam Respublikasinin Xeberler Sebekesinde verilmis bir melumatin merkezi Vasinqton seherinde yerlesen Yaxin Serq uzre Media Tedqiqatlari Merkezinin etdiyi tercumeye gore Saeqeh 6 sentyabr 2006 ci ilde Iranda teskil edilmis olan Zulfuqarin zerbesi adli herbi xarakterli oyunlarda istirak ederken fealiyyete baslamisdir 19 avqust 2006 ci ilde baslayan bu telimde yeni qirici virtual dusmen hedeflerini bombalama missiyasi ve saxta bombalama missiyasi olaraq xarakterize edilen vezifeleri heyata kecirmisdir Daha evvel numayis etdirilenlerden ferqli gorunen iki prototip 20 sentyabr 2007 ci ilde Tehranin Mehrabad hava limaninda ucus kecirmisdir Uc prototipi 22 sentyabr 2007 ci ilde teskil edilmis olan herbi paradda istirak etmisdir Iran silah sisteminde aerodinamikada ve emeliyyat diapazonunda bas vermis olan boyuk deyisikliklere gore kecmis teyyarelerden ferqlenen Saeqeh qiricisinin diger variantlarini yaxin vaxtlarda sinayacagini aciqladi 2010 cu ilin sentyabr ayinda Iranin FARS Xeber Agentliyinin verdiyi melumata gore Iran Muqeddes Mudafie Heftesinin evvelinde herbi paradlar esnasinda numayis olunan Saeqeh doyus teyyarelerinin ilk eskadronunu numayis etdirmisdir 2012 ci ilin may ayinda Mudafie Naziri Ehmed Vahidi uc yeni nesil Saeqeh doyus teyyaresinin istehsal edildiyini ve Herbi Hava Quvvelerine tehvil verildiyini bildirmisdir 26 avqust 2012 ci ilde Mudafie Nazirinin muavini Mehemmed Eslami Saeqeh qiricisinin tekmillesdirilmis bir versiyasinin 2013 cu ilin sonuna qeder Iran Herbi Hava Quvvelerine teqdim olunacagini bildirdi DizaynSaeqeh qiricisinin ucolculu qrafik tesviri Saeqehin xususiyyetleri barede az melumat yayilmisdir Iran Islam Respublikasi Herbi Hava Quvvelerinin komandani Briqada generali Ehmed Mighani Saeqeh qiricisinin aerodinamik tarazliq baximindan hemcinin raket ve radar sistemlerine sahib olmasi baximindan muasir oldugunu soylemisdir Silahli Quvvelerin Mudafie ve Logistika Nazirliyinin Aviasiya Teskilatinin Idareedici direktoru Mecid Hedayat Saeqeh qiricisini yuksek manevr qabiliyyetine ve yaxin hedefleri bombalamaga qadir olan bir logistik ve doyus teyyaresi olaraq xarakterize etmisdir Qiricinin govdesi birinin evezine iki saquli stabilizatorla techiz edilmis Northrop F 5 qiricisina benzeyir 2008 ci ilde Iran teyyarenin 3000 km lik 1 864 mil menzile malik oldugunu aciqlamisdir Qirici bombardmanci dusmenin teyyarelerini izlemek doyuslere qatilmaq yerdeki hedefleri nisan almaq ve cesidli silah ve sursat dasimaq qabiliyyetine malikdir Saeqeh ve orijinal Northrop F 5 E arasindaki vizual ferqler bir dene elave qanad qolu ve deyisdirilmis reaktiv girisler yerine iki saquli quyruq stabilizatoru ile mehdudlasir Fuzelaj Govde enis qurgulari muherrikler silah ve pilot kabinesi aletleri F 5E ile eynidir bu Saeqeh qiricisinin yeni qurulmus reaktiv qirici olmadigini movcud Northrop F 5 qiricilarinin modifikasiyasi oldugunu gosterir Hemcinin Saeqeh qiricisinin teyyare skeletinin teyyare qefesleri eslinde Iran Herbi Hava Quvvelerinin arsenalindaki kohne F 5 lerin ucusa yaramayan veziyyetde olan boyuk inventarlarindan goturulmesi de mumkundur Bu indiye qeder yalniz doqquz teyyarenin seriyali istehsalinin niye musahide olundugunu izah edecekdir Saeqeh 2 2015 ci ilde 2 oturacaqli daha inkisaf etdirilmis silah sistemleri elektronika ve avionika ile techiz edilmis olan yeni bir versiya teqdim edildi Bu model telim meqsedleri ucun de istifade edile biler Bir Iran herbi menbeyine gore Iran Tezlikle Saeqeh platformasinda dorduncu nesil ve daha da yuksek avionika ile techiz edilecek bir teyyare istehsal edecek Herbi Hava Quvvelerinin Owj Kompleksi komandiri polkovnik Houshang Monfaredzadeh 2015 IRIAF in arsenalinda Saeqeh 2 konfiqurasiyasina cevirmeye uygun ola bilecek 17 eded Northrop F 5 F teyyaresinin qaldigi guman edilir IstifadecilerIranIran Herbi Hava QuvveleriXususiyyetleriUmumi xususiyyetleri Ekipaj 1 Uzunlugu 15 89 m 52 ft 2 in Qanadlar 8 3 m 27 ft 3 in Bos cekisi 4 400 kq 9 700 lb Umumi cekisi 9000 kq 19 842 funt Muherrik 2 eded Ivchenko ai 322f afterburnerli turbojet muherrikleri 24 kN 5 500 lbf afterburnersiz iteleme gucu 44 kN 9 900 lbf afterburnerler yanandan sonraPerformans Maksimum suret 1700 km 1100 mil 920 kn Maksimum suret Mach 1 4 Menzili 3000 km 1 900 mil 1600 nmi Xidmet tavani 16 000 m 52 000 fut Qalxma sureti 175 m s 34 400 fut deq Silahlari Silahlar 2 eded 20 mm lik 0 787 in M39A2 Burundaki revolver toplari 280 mermi silah Sert noqteler cemi 7 eded 2 eded qanadli AAM buraxilis relsleri 4 eded qanad altinda ve 1 eded 7000 funt 3200 kq tutumlu fuzelajli pilon stansiyasi govde alti pilon stansiyasi IstinadlarSaeqeh 80 Owj 2006 09 29 at the Wayback Machine globalsecurity org John Pike Azarakhsh 22 September 2014 tarixinde Istifade tarixi 8 October 2014 Islamic Republic News Agency IRNA Commander says air defense equipment provided domestically Iranian Air Force takes delivery of 3 Saeqeh fighters 2012 05 18 at the Wayback Machine Tehran Times 14 May 2012 Saeqeh Fighter YouTube 2006 09 30 2013 04 19 tarixinde Istifade tarixi 2013 02 07 MEMRITV org 2007 10 17 at the Wayback Machine MEMRI Transcript 2007 03 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Iran Upgrades Aging US Made Jet Payvands com 2007 01 10 tarixinde Istifade tarixi 2006 09 21 Fars News Agency 2007 11 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib farsnews ir 2007 11 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib FARS News Agency 2011 09 10 2011 10 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 15 Iran world political sport economic news and headlines MehrNews com 2013 01 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 07 Iran to Unveil New Generation of Home Made Fighter Jets Soon 26 August 2012 13 September 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 August 2012 Islamic Republic News Agency IRNA 2007 10 02 at the Wayback Machine Air Force has planned to manufacture cutting edge jet fighters Replays to fix test flight English farsnews ir 2008 09 05 2012 02 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 07 English farsnews ir 2008 09 05 2012 02 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 07 The Buzz Why Iran s Fighter Jet Ripoff Is Just Fake News nationalinterest org 2017 02 17 2018 05 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 23 Farsnews farsnews ir 15 February 2015 tarixinde Istifade tarixi 22 February 2015 Gareth Jennings Iran reveals new fighter type janes com 2015 06 30 tarixinde Istifade tarixi 22 February 2015