Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kövsər (fars. کوثر, “şimşək”), ABŞ istehsalı olan F-5 Northrop qırıcılarının modernizasiya edilmiş versiyası. Təyyarə təkmilləşdirilmiş yanğına nəzarət sistemi ilə bərabər, yeni dördüncü nəsil avioniklər ilə təchiz edilmişdir.
| Kövsər | |
|---|---|
 İran HHQ-yə məxsus HESA Kowsar təlim zamanı | |
| Tipi | Çoxməqsədli qırıcı |
| İstehsalçı | İran |
| Dizayner | İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) |
| İlk uçuş | avqust 2018 |
| İstismara verilmə tarixi | noyabr 2018 |
| Status | İstismarı davam edir |
| İstismarçılar | İran HHQ |
| İstehsal ili | 2018 - hal-hazırkı dövr |
| Buraxılış sayı | təqribən 7 ədəd |
| Baza modeli | Northrop F-5, HESA Azarakhsh, HESA Saeqeh |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qərbin mütəxəssisləri təyyarənin döyüş qabiliyyətlərinin zəif olduğunu, lakin İran Aviasiya Sənayesi üçün təcrübə nöqteyi-nəzərindən ciddi bir irəliləyiş olduğunu bildirirlər. İran Dövlət Kanalının verdiyi məlumatlara görə təyyarə inkişaf etdirilmiş “rəqəmsal məlumat şəbəkəsi” və yanğına nəzarət sistemi ilə təchiz edilmiş və “yüzdə-yüz yerli istehsaldır”. Eyni zamanda təyyarə rəqəmsal məlumat şəbəkəsi, şüşədən pilot kabinəsi, pilotun başının üstündə yerləşən ekran (HUD), ballistik kompüterlər və ağıllı mobil xəritəçəkmə sistemlərindən istifadə edir.
İnkişaf
3 noyabr 2018-ci ildə, İran Təyyarə İstehsalı Sənayesi Şirkətində Kövsər quraşdırma xəttinin açılışını başladan və ən azı yeddi ədədi istehsal edilmiş olan tədbir keçirilmişdir. Açılış mərasiminə birbaşa olaraq İran prezidenti olan Həsən Ruhani gəlmişdir. Müəssisə İsfahanda yerləşir və açılış mərasimi Müdafiə Sənayesi Günü münasibətilə təşkil edilmiş olan tədbirlər silsiləsinin bir parçası olmuşdur.
Açılış mərasimindən bir gün sonra İran HHQ-yə məxsus olan bir ədəd Northrop F-5 təyyarəsinin açılış günündə qəza etdiyi xəbərləri yayılmışdır, lakin qəzanın yeni yaradılmış olan model ilə əlaqədar olub-olmaması haqqında məlumat verilməmişdir.
Tənqidi
İran mətbuatı bildirirdi ki, Kövsər qırıcıları üçün baza modeli ABŞ istehsalı olan Northrop F-5 təyyarələri olmuşdur, eyni zamanda müsəlman bir millət tərəfindən hazırlanan ilk döyüş təyyarəsi olduğu üçün təyyarə dördüncü nəsil döyüş təyyarəsi mükafatına layiq görülməlidir.
İranın xaricində olan media qrumları Kövsəri F-5-in köhnəlmiş bir versiyası kimi qəbul edərək ona istehza edilmişdir. Tayvan istehsalı olan AIDC AT-3 ilə müqayisələr edilmişdir.
IISS-in hərbi aviasiya üzrə böyük zabiti olan Douglas Barrie bildirir ki, iranlılar F-5 qırıcısını baza modeli olaraq götürdükləri bu təyyarədə yeniliklər və dəyişikliklər həyata keçirmişdirlər. Ayrıca olaraq o bildirir ki, İran reaktiv mühərriki əldə edə bilməmişdir, buna görə də köhnə mühərriklərdən və elektron vasitələrdən istifadə etmişdir.
Bununla da, İran hərbi embarqolara məruz qaldığı ABŞ-dən həm də intellektual mülkiyyət oğurlamışdır.
İxracı
26 noyabr 2018-ci ildə İran Aviasiya Sənayesi Təşkilatının (IAIO) rəhbəri olan Abdoklarim Banitarafi bildirmişdir ki, İran Kövsər təyyarələrini ixrac etməyə hazırdır və bu haqda Rusiya, Çin və İndoneziya ilə danışıqlar aparılır.
Dizayn
Kövsər təyyarələri də, HESA Saeqeh və HESA Azarakhsh qırıcıları kimi F-5 qırıcılarının baza modeli əsasında hazırlanmışdır.
Variantları
Kövsərin biroturacaqlı və cütoturacaqlı versiyaları istehsal edilir.
İstinadlar
- "New Fighter Jet Unveiled By Iranian Military". Forces Network. British Forces Broadcasting Service. 21 August 2018. 21 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 22 August 2018.
- "Iran unveils new domestically-produced fighter jet". BBC. 21 Aug 2018. 4 July 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 26 Aug 2018.
- "Eyeing U.S., Iran unveils new fighter jet". Reuters. August 22, 2018. August 26, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: August 26, 2018.
- "European Defence Review magazine". European Defence Review magazine. 2018. 19 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 August 2018.
- Iran's New Warplane Seen Limited as Weapon, Useful for Training 2022-04-03 at the Wayback Machine, Michael Lipin, Farhad Pouladi at globalsecurity.org, August 25, 2018
- "Iran starts mass-producing locally designed Kowsar fighter jet". Al Jazeera. 3 November 2018. 9 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 3 November 2018.
- . Presstv.com. 21 August 2018. 21 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 August 2018.
- . www.presstv.com. 10 December 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 December 2018.
- "Iran launches production of F-5-derived Kowsar fighter - Jane's 360". www.janes.com. 2018-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 11 December 2018.
- Dudley, Dominic. "Iran's 'New' Fighter Jet Provokes Derision, As Observers Note Likeness To U.S. Jet From The '60s". Forbes. 2018-08-21. 2020-11-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
- "Iran launches mass-production of Kowsar "fourth-generation" fighter jet". Air Recognition. November 7, 2018. July 25, 2023 tarixində . İstifadə tarixi: November 7, 2018.
- "Iranian F-5 jet crashes southwest Tehran days after unveiling native 'Kowsar' jet". Kurdistan 24. 26 August 2018. 25 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 26 August 2018.
- . Presstv.com. 3 November 2018. 21 November 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 November 2018.
- . Presstv.com. 21 August 2018. 4 February 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 February 2019.
- Lockie, Alex. "Iran's new jet fighter looks like a big joke - but its real purpose could save Iran's air force". Business Insider. 2018-08-23. 2022-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
- "Iran's 'new' fighter clone of 1950s-era US jet, highlights tech woes". The Week. 2018-08-21. 2021-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
- "Iran unveils new Kosar advanced jet trainer". defence-blog.com. 15 April 2017. 25 April 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 17 February 2019.
- Reid, David. "Military experts say Iran's new fighter jet is actually a US plane from the 1970s". www.cnbc.com. 22 August 2018. 5 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 February 2019.
- "Iran's first indigenously developed fighter jet looks a lot like the American F-5". The Defense Post. 21 August 2018. 25 July 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 17 February 2019.
- . Presstv.com. 26 November 2018. 23 December 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 November 2018.
- AFP. "Israel mocks Iran's 'indigenous' fighter jet as copy of obsolete F-5". The Times of Israel. 2018-08-21. 2022-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kovser fars کوثر simsek ABS istehsali olan F 5 Northrop qiricilarinin modernizasiya edilmis versiyasi Teyyare tekmillesdirilmis yangina nezaret sistemi ile beraber yeni dorduncu nesil avionikler ile techiz edilmisdir KovserIran HHQ ye mexsus HESA Kowsar telim zamaniTipi Coxmeqsedli qiriciIstehsalci IranDizayner Iran Teyyare Istehsali Zavodu HESA Ilk ucus avqust 2018Istismara verilme tarixi noyabr 2018Status Istismari davam edirIstismarcilar Iran HHQIstehsal ili 2018 hal hazirki dovrBuraxilis sayi teqriben 7 ededBaza modeli Northrop F 5 HESA Azarakhsh HESA Saeqeh Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qerbin mutexessisleri teyyarenin doyus qabiliyyetlerinin zeif oldugunu lakin Iran Aviasiya Senayesi ucun tecrube noqteyi nezerinden ciddi bir irelileyis oldugunu bildirirler Iran Dovlet Kanalinin verdiyi melumatlara gore teyyare inkisaf etdirilmis reqemsal melumat sebekesi ve yangina nezaret sistemi ile techiz edilmis ve yuzde yuz yerli istehsaldir Eyni zamanda teyyare reqemsal melumat sebekesi suseden pilot kabinesi pilotun basinin ustunde yerlesen ekran HUD ballistik komputerler ve agilli mobil xeritecekme sistemlerinden istifade edir Kovserin acilisiKovserin istehsal xettiInkisaf3 noyabr 2018 ci ilde Iran Teyyare Istehsali Senayesi Sirketinde Kovser qurasdirma xettinin acilisini basladan ve en azi yeddi ededi istehsal edilmis olan tedbir kecirilmisdir Acilis merasimine birbasa olaraq Iran prezidenti olan Hesen Ruhani gelmisdir Muessise Isfahanda yerlesir ve acilis merasimi Mudafie Senayesi Gunu munasibetile teskil edilmis olan tedbirler silsilesinin bir parcasi olmusdur Acilis merasiminden bir gun sonra Iran HHQ ye mexsus olan bir eded Northrop F 5 teyyaresinin acilis gununde qeza etdiyi xeberleri yayilmisdir lakin qezanin yeni yaradilmis olan model ile elaqedar olub olmamasi haqqinda melumat verilmemisdir Tenqidi Iran metbuati bildirirdi ki Kovser qiricilari ucun baza modeli ABS istehsali olan Northrop F 5 teyyareleri olmusdur eyni zamanda muselman bir millet terefinden hazirlanan ilk doyus teyyaresi oldugu ucun teyyare dorduncu nesil doyus teyyaresi mukafatina layiq gorulmelidir Iranin xaricinde olan media qrumlari Kovseri F 5 in kohnelmis bir versiyasi kimi qebul ederek ona istehza edilmisdir Tayvan istehsali olan AIDC AT 3 ile muqayiseler edilmisdir IISS in herbi aviasiya uzre boyuk zabiti olan Douglas Barrie bildirir ki iranlilar F 5 qiricisini baza modeli olaraq goturdukleri bu teyyarede yenilikler ve deyisiklikler heyata kecirmisdirler Ayrica olaraq o bildirir ki Iran reaktiv muherriki elde ede bilmemisdir buna gore de kohne muherriklerden ve elektron vasitelerden istifade etmisdir Bununla da Iran herbi embarqolara meruz qaldigi ABS den hem de intellektual mulkiyyet ogurlamisdir Ixraci26 noyabr 2018 ci ilde Iran Aviasiya Senayesi Teskilatinin IAIO rehberi olan Abdoklarim Banitarafi bildirmisdir ki Iran Kovser teyyarelerini ixrac etmeye hazirdir ve bu haqda Rusiya Cin ve Indoneziya ile danisiqlar aparilir DizaynKovser teyyareleri de HESA Saeqeh ve HESA Azarakhsh qiricilari kimi F 5 qiricilarinin baza modeli esasinda hazirlanmisdir VariantlariKovserin biroturacaqli ve cutoturacaqli versiyalari istehsal edilir Istinadlar New Fighter Jet Unveiled By Iranian Military Forces Network British Forces Broadcasting Service 21 August 2018 21 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 22 August 2018 Iran unveils new domestically produced fighter jet BBC 21 Aug 2018 4 July 2020 tarixinde Istifade tarixi 26 Aug 2018 Eyeing U S Iran unveils new fighter jet Reuters August 22 2018 August 26 2018 tarixinde Istifade tarixi August 26 2018 European Defence Review magazine European Defence Review magazine 2018 19 December 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 August 2018 Iran s New Warplane Seen Limited as Weapon Useful for Training 2022 04 03 at the Wayback Machine Michael Lipin Farhad Pouladi at globalsecurity org August 25 2018 Iran starts mass producing locally designed Kowsar fighter jet Al Jazeera 3 November 2018 9 August 2020 tarixinde Istifade tarixi 3 November 2018 Presstv com 21 August 2018 21 August 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 August 2018 www presstv com 10 December 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 December 2018 Iran launches production of F 5 derived Kowsar fighter Jane s 360 www janes com 2018 11 17 tarixinde Istifade tarixi 11 December 2018 Dudley Dominic Iran s New Fighter Jet Provokes Derision As Observers Note Likeness To U S Jet From The 60s Forbes 2018 08 21 2020 11 09 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 08 Iran launches mass production of Kowsar fourth generation fighter jet Air Recognition November 7 2018 July 25 2023 tarixinde Istifade tarixi November 7 2018 Iranian F 5 jet crashes southwest Tehran days after unveiling native Kowsar jet Kurdistan 24 26 August 2018 25 September 2021 tarixinde Istifade tarixi 26 August 2018 Presstv com 3 November 2018 21 November 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 November 2018 Presstv com 21 August 2018 4 February 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 February 2019 Lockie Alex Iran s new jet fighter looks like a big joke but its real purpose could save Iran s air force Business Insider 2018 08 23 2022 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 08 Iran s new fighter clone of 1950s era US jet highlights tech woes The Week 2018 08 21 2021 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 08 Iran unveils new Kosar advanced jet trainer defence blog com 15 April 2017 25 April 2021 tarixinde Istifade tarixi 17 February 2019 Reid David Military experts say Iran s new fighter jet is actually a US plane from the 1970s www cnbc com 22 August 2018 5 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 February 2019 Iran s first indigenously developed fighter jet looks a lot like the American F 5 The Defense Post 21 August 2018 25 July 2023 tarixinde Istifade tarixi 17 February 2019 Presstv com 26 November 2018 23 December 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 November 2018 AFP Israel mocks Iran s indigenous fighter jet as copy of obsolete F 5 The Times of Israel 2018 08 21 2022 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 08