Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
HESA Azarakhsh (fars. آذرخش Âzarakhš, "Şimşək") İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) tərəfindən istehsal edildiyi bildirilən reaktiv təyyarə. Əsasən ABŞ istehsalı olan Northrop F-5 Freedom Fighter ("Azadlıq döyüşçüsü")/Tiger II ("Pələng II") qırıcılarının modernləşdirilmiş və yenidən adlandırılmış olan versiyası kimi qəbul edilir. İranın rəsmi nümayəndələri isə bu təyyarənin ölkədə istehsal edilmiş olan ilk yerli təyyarə olduğunu iddia edirlər.
| HESA Azarakhsh | |
|---|---|
 İran HHQ-yə məxsus HESA Azarakhsh Vəhdəti Aviabazasında | |
| Tipi | Hücum təyyarəsi |
| İstehsalçı | İran |
| Dizayner | İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) |
| İlk uçuş | 1997 |
| İstismara verilmə tarixi | 1997 |
| Status | İstismarı davam edir |
| İstismarçılar | İran HHQ |
| Buraxılış sayı | məlum deyil |
| Baza modeli | Northrop F-5 |
| Variantları | Kövsər və HESA Saeqeh |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Azarakhsh İsfahanda İran Silahlı Qüvvələri, İran Müdafiə Nazirliyi və İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) tərəfindən yaradılmışdır.
İnkişafı
1997-ci ildə İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının rəisinin müavini postunu tutan iranlı briqadir Arasteh, İranın ilk təyyarəsini uğurla konstruksiya etdiyini, inşa etdiyini və test etdiyini bildirmişdir. 1997-ci ilin sonlarında isə İranın təyyarənin kütləvi şəkildə istehsalına başlaması haqqında xəbərlər yayılmışdır və 2000-ci ilin ortalarına kimi dörd təyyarənin operativ testlərdə iştirak etdiyi, istehsalın isə ildə təxmini olaraq on təyyarə olacağı bildirilmişdir. 17 may 2000-ci ildə İran HHQ komandiri Azarakhsh reaktiv qırıcılarının artıq kütləvi istehsal mərhələsinə çatdığını bildirmişdir. 5 avqust 2007-ci ildə Azarakhsh uğurlu bir test uçuşunu reallaşdırmağı bacarmışdır. 6 avqust 2007-ci ildə Müdafiə Nazirliyindən Mostafa Mohammad-Najjar, "Azarakhsh indi sənaye istehsalı mərhələsindədir və tezliklə kütləvi istehsalına başlanılacaqdır" dedi.
Dizayn
Azarakhsh
İstehsalına 1997-ci ildən başlanılmış və 2001-ci ildə aktiv şəkildə xidmətdə olan 6 ədəd reaktiv qırıcı təyyarənin olduğu bildirilmişdir. İran təyyarə haqqında hər hansı bir əlavə məlumat yaymadığı üçün təyyarənin qabiliyyətləri haqqında heç bir məlumat mövcud deyildir.
Azarakhsh ilə ABŞ istehsalı olan Northrop F-5 Freedom Fighter ("Azadlıq döyüşçüsü")/Tiger II ("Pələng II") qırıcısı arasında hər hansı bir fərq mövcud deyildir. Azarakhsh qırıcılarının istehsalına başlanıldığı iddia edilən zamandan bu yana çox az sayda Azarakhsh qırıcısının gözə dəydiyini də nəzərə alsaq, Azarakhsh qırıcısının onda yeni yaradılmış olan bir qırıcı olmadığı və mövcud olan Northrop F-5 qırıcılarının yenidən yaradılmış bir versiyası olduğu görünür.
Saeqeh
HESA Saeqeh Azarakhsh qırıcısdan sonra istehsal edilmiş olan, bir növ Azarakhsh qırıcısının davamçısıdır. Daha əvvəllər də İranlıların yaratmış olduqları bir çox silahlarda olduğu kimi rəsmi iddiaları sübut etmək üçün heç bir sübut göstərilməmişdir. Bu təyyarələrdən naməlum sayda yaradılmış və 22 sentyabr 2007-ci ildə İran HHQ (IRIAF) arsenalına qəbul edildiyi bildirilmişdir.
Kövsər
2018-ci ilin avqust ayında İran ictimaiyyətə Kövsər təlim və hücum təyyarəsini nümayiş etdirmişdir. Təyyarənin biroturacaqlı və cütoturacaqlı versiyaları istehsal edilir.
Tekniki xüsusiyyətləri
- Ekipaj: 1
- Uzunluq: 14.35 m
- Hündürlük: 4.10 m
- Qanad eni: 7.85 m
- Qanad sahəsi: 17.28 m²
- Boş çəkisi: -
- Yüklü çəkisi: 9.300 kq
- Motor: 2 ədəd General Electric J-85
- İtələmə gücü:15.5 kN
- Maksimum sürət: saatda 1526 Km
- Mənzil: 1815 km
- Dırmana bildiyi maksimum hündürlük: 15.400 m
Silahlandırma
Top
- 2 ədəd 20 mm M39A2 Topu
Hava-hava tipli döyüş raketləri AAM
- AIM-9
- AIM-7
- AIM-120
Hava-yer tipli hücum döyüş raketləri AGM
- AGM-65E
- AGM-84
- AGM-88A
- Python-3
Bombalar
- F-5 Freedom FighterMK-82
- MK-84
- GBU-24
- GBU-49
- GBU-52
- GBU-58
İstinadlar
- "Global Security". 2019-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-18.
- (PDF). 2007-02-16 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-02-16. Tel Aviv University Publication, Analysis by the Jaffee Center for Strategic Studies
- John Pike. "Azarakhsh". globalsecurity.org. 22 September 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 12 May 2015.
- Pavyand.com 2022-04-04 at the Wayback Machine Payvand's Iran News
- Azarakhsh fighter conducts successful test flight 2007-10-14 at the Wayback Machine IRNA
- New fighter plane tested successfully: Defense minister 2007-10-14 at the Wayback Machine IRNA
- "The Buzz :: Why Iran's Fighter-Jet Ripoff Is Just Fake News". nationalinterest.org. 2017-02-17. 2018-05-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-23.
- 4th, 5th generations of Sa'eqe jet fighters to be produced 2008-06-04 at the Wayback Machine January 5, 2008
- Payvand News Saeqeh fighter planes tested successfully in Iran 2020-10-07 at the Wayback Machine September 20, 2007
- "European Defence Review magazine". European Defence Review magazine. 2018. 19 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 August 2018.
- "New Fighter Jet Unveiled By Iranian Military". Forces Network. British Forces Broadcasting Service. 21 August 2018. 21 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 22 August 2018.
- al-Atrush, Samer. "Iran unveils new fighter jet as president says US 'knows the consequences' of an attack on Tehran". Daily Telegraph. 21 August 2018. 24 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 23 August 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
HESA Azarakhsh fars آذرخش Azarakhs Simsek Iran Teyyare Istehsali Zavodu HESA terefinden istehsal edildiyi bildirilen reaktiv teyyare Esasen ABS istehsali olan Northrop F 5 Freedom Fighter Azadliq doyuscusu Tiger II Peleng II qiricilarinin modernlesdirilmis ve yeniden adlandirilmis olan versiyasi kimi qebul edilir Iranin resmi numayendeleri ise bu teyyarenin olkede istehsal edilmis olan ilk yerli teyyare oldugunu iddia edirler HESA AzarakhshIran HHQ ye mexsus HESA Azarakhsh Vehdeti AviabazasindaTipi Hucum teyyaresiIstehsalci IranDizayner Iran Teyyare Istehsali Zavodu HESA Ilk ucus 1997Istismara verilme tarixi 1997Status Istismari davam edirIstismarcilar Iran HHQBuraxilis sayi melum deyilBaza modeli Northrop F 5Variantlari Kovser ve HESA Saeqeh Vikianbarda elaqeli mediafayllar Azarakhsh Isfahanda Iran Silahli Quvveleri Iran Mudafie Nazirliyi ve Iran Teyyare Istehsali Zavodu HESA terefinden yaradilmisdir Inkisafi1997 ci ilde Iran Silahli Quvvelerinin Bas Qerargahinin reisinin muavini postunu tutan iranli briqadir Arasteh Iranin ilk teyyaresini ugurla konstruksiya etdiyini insa etdiyini ve test etdiyini bildirmisdir 1997 ci ilin sonlarinda ise Iranin teyyarenin kutlevi sekilde istehsalina baslamasi haqqinda xeberler yayilmisdir ve 2000 ci ilin ortalarina kimi dord teyyarenin operativ testlerde istirak etdiyi istehsalin ise ilde texmini olaraq on teyyare olacagi bildirilmisdir 17 may 2000 ci ilde Iran HHQ komandiri Azarakhsh reaktiv qiricilarinin artiq kutlevi istehsal merhelesine catdigini bildirmisdir 5 avqust 2007 ci ilde Azarakhsh ugurlu bir test ucusunu reallasdirmagi bacarmisdir 6 avqust 2007 ci ilde Mudafie Nazirliyinden Mostafa Mohammad Najjar Azarakhsh indi senaye istehsali merhelesindedir ve tezlikle kutlevi istehsalina baslanilacaqdir dedi Iran HHQ ye IRIAF mexsus HESA Azarakhsh Vehdeti Aviabazasindaki Iran Herbi Hava Quvvelerinin dorduncu taktiki bazasi aviasouda illik sou tam silahlanma ile numayis etdirilerkenDizaynAzarakhsh Istehsalina 1997 ci ilden baslanilmis ve 2001 ci ilde aktiv sekilde xidmetde olan 6 eded reaktiv qirici teyyarenin oldugu bildirilmisdir Iran teyyare haqqinda her hansi bir elave melumat yaymadigi ucun teyyarenin qabiliyyetleri haqqinda hec bir melumat movcud deyildir Azarakhsh ile ABS istehsali olan Northrop F 5 Freedom Fighter Azadliq doyuscusu Tiger II Peleng II qiricisi arasinda her hansi bir ferq movcud deyildir Azarakhsh qiricilarinin istehsalina baslanildigi iddia edilen zamandan bu yana cox az sayda Azarakhsh qiricisinin goze deydiyini de nezere alsaq Azarakhsh qiricisinin onda yeni yaradilmis olan bir qirici olmadigi ve movcud olan Northrop F 5 qiricilarinin yeniden yaradilmis bir versiyasi oldugu gorunur Saeqeh Esas meqale HESA Saeqeh HESA Saeqeh Azarakhsh qiricisdan sonra istehsal edilmis olan bir nov Azarakhsh qiricisinin davamcisidir Daha evveller de Iranlilarin yaratmis olduqlari bir cox silahlarda oldugu kimi resmi iddialari subut etmek ucun hec bir subut gosterilmemisdir Bu teyyarelerden namelum sayda yaradilmis ve 22 sentyabr 2007 ci ilde Iran HHQ IRIAF arsenalina qebul edildiyi bildirilmisdir Kovser Esas meqale Kovser 2018 ci ilin avqust ayinda Iran ictimaiyyete Kovser telim ve hucum teyyaresini numayis etdirmisdir Teyyarenin biroturacaqli ve cutoturacaqli versiyalari istehsal edilir Tekniki xususiyyetleriEkipaj 1 Uzunluq 14 35 m Hundurluk 4 10 m Qanad eni 7 85 m Qanad sahesi 17 28 m Bos cekisi Yuklu cekisi 9 300 kq Motor 2 eded General Electric J 85 Iteleme gucu 15 5 kN Maksimum suret saatda 1526 Km Menzil 1815 km Dirmana bildiyi maksimum hundurluk 15 400 mSilahlandirmaTop 2 eded 20 mm M39A2 TopuHava hava tipli doyus raketleri AAM AIM 9 AIM 7 AIM 120Hava yer tipli hucum doyus raketleri AGM AGM 65E AGM 84 AGM 88A Python 3Bombalar F 5 Freedom FighterMK 82 MK 84 GBU 24 GBU 49 GBU 52 GBU 58Istinadlar Global Security 2019 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 18 PDF 2007 02 16 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 02 16 Tel Aviv University Publication Analysis by the Jaffee Center for Strategic Studies John Pike Azarakhsh globalsecurity org 22 September 2014 tarixinde Istifade tarixi 12 May 2015 Pavyand com 2022 04 04 at the Wayback Machine Payvand s Iran News Azarakhsh fighter conducts successful test flight 2007 10 14 at the Wayback Machine IRNA New fighter plane tested successfully Defense minister 2007 10 14 at the Wayback Machine IRNA The Buzz Why Iran s Fighter Jet Ripoff Is Just Fake News nationalinterest org 2017 02 17 2018 05 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 23 4th 5th generations of Sa eqe jet fighters to be produced 2008 06 04 at the Wayback Machine January 5 2008 Payvand News Saeqeh fighter planes tested successfully in Iran 2020 10 07 at the Wayback Machine September 20 2007 European Defence Review magazine European Defence Review magazine 2018 19 December 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 August 2018 New Fighter Jet Unveiled By Iranian Military Forces Network British Forces Broadcasting Service 21 August 2018 21 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 22 August 2018 al Atrush Samer Iran unveils new fighter jet as president says US knows the consequences of an attack on Tehran Daily Telegraph 21 August 2018 24 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 23 August 2018